Zgodnie z prognozą GUSu w 2050 r. liczba ludności rezydującej w Polsce wyniesie 34,8 mln. Oprócz ujemnego przyrostu naturalnego, będziemy obserwować również dalsze niekorzystne zmiany w strukturze ludności. Osoby w wieku 65 lat i więcej będą stanowiły ponad 30% populacji. Przewiduje się, że największy spadek ludności nastąpi w miastach, przed którymi w związku z tym stoją duże wyzwania.

O tym jak można się przygotować do tych zmian porozmawiam z moim dzisiejszym gościem, a za przykład posłuży nam miasto, które szuka sposobu, aby być atrakcyjnym miejscem do życia dla swoich mieszkańców, również w przyszłości. Miasto, które próbuje stawić czoła zbliżającym się problemom i zawalczyć o lepszą przyszłość. Odpowiedzią na te problemy ma być jego kompaktowość. Ogłosiło się ono pierwszym w Polsce miastem piętnastominutowym.

Mowa o kilkunastotysięcznym Pleszewie, położonym w województwie wielkopolskim, a moim dzisiejszym gościem jest jego burmistrz, a jednocześnie profesor Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk dr hab. Arkadiusz Ptak.

Więcej informacji na stronie:

https://www.nadobrymtorze.pl/19

Podcast możesz śledzić także w mediach społecznościowych:

Facebook - https://www.facebook.com/nadobrymtorze/

Instagram - https://www.instagram.com/nadobrymtorze/

Linkedin - https://www.linkedin.com/company/nadobrymtorze

W odcinku nr 16 przytoczyłem badanie pokazujące, że zwiększając ilość zieleni w pobliżu miejsca, gdzie mieszkamy, wydłużamy długość naszego życia. Z moją gościnią rozmawialiśmy też o tym, że zieleń jest nam niezbędna do skutecznej adaptacji do postępujących zmian klimatu.

Tymczasem okazuje się, że zieleń daje jeszcze wiele innych korzyści. I teraz uważajcie – badania wykazują, że więcej zieleni w naszym otoczeniu skutkuje 37% wzrostem wartości nieruchomości, 12 % wzrostem obrotów w sklepach oraz niższym wskaźnikiem przestępczości. W zależności od badania i jego założeń jest to od 7% do nawet 56%.

Więcej zieleni, to też oszczędność na kosztach klimatyzacji nawet o 30%.

Co więcej, dzięki drzewom oraz retencji, spływy wód opadowych są mniejsze nawet o 12%, a tym samym możliwe jest ograniczenie kosztów budowy sieci kanalizacji deszczowej. To tyle, jeśli chodzi o teorię. W tym odcinku rozmawiam o praktyce we wdrażaniu błękitno-zielonej infrastruktury w polskich miastach – a dokładniej w Warszawie.

Gościnią tego odcinka jest dr Monika Domanowska, kierowniczka zespołu do spraw zieleni w Zarządzie Dróg Miejskich w Warszawie.

Więcej informacji na stronie:

https://www.nadobrymtorze.pl/18

Podcast dostępny jest także na:

Spotify  - https://open.spotify.com/show/37vmyT5Fj84VDsTPAiMPWw?si=5579d47b7b7f4569

Apple Podcasts - https://podcasts.apple.com/us/podcast/na-dobrym-torze/id1606032038

Google Podcasts - https://podcasts.google.com/feed/aHR0cHM6Ly9hbmNob3IuZm0vcy83NTNlODQ2OC9wb2RjYXN0L3Jzcw

Facebook - https://www.facebook.com/nadobrymtorze/

Instagram - https://www.instagram.com/nadobrymtorze/

Linkedin - https://www.linkedin.com/company/nadobrymtorze

Youtube - https://www.youtube.com/channel/UC3C0a1HNmjaA7bCsqhea--A/featured

Dobrze zaprojektowana i sprawnie funkcjonująca kolej na obszarach aglomeracji stanowi szkielet systemu transportowego. Promieniście rozchodzące się linie kolejowe stymulują rozwój licznych centrów lokalnych. Miasto rdzeń i jego otoczenie stanowi układ wielopalczasty z pasmami obsługiwanymi przez regularnie kursujące pociągi. Duże generatory ruchu zlokalizowane są przede wszystkim w bliskiej odległości od przystanków transportu szynowego. Tereny pomiędzy pasmami to tereny zielone, dzięki czemu mieszkańcy mają dobry dostęp do dużych obszarów rekreacyjnych. Jednym z kluczowych elementów takiej wizji jest wydajna kolej aglomeracyjna.

Koncepcja ta z powodzeniem realizowana jest od wielu dziesięcioleci w Kopenhadze. Znalazła ona swoje odzwierciedlenie w koncepcji „Warszawy funkcjonalnej” opracowanej w 1934 r. przez Jana Chmielewskiego i Szymona Syrkusa.

Jakich rozwiązań potrzebujemy, aby lepiej wykorzystać istniejącą infrastrukturę i w zrównoważony sposób stymulować rozwój polskich aglomeracji? Co zrobić, aby system transportu publicznego stanowił spójną i atrakcyjną dla mieszkańców całość? Czy kolej aglomeracyjna może być narzędziem polityki przestrzennej?

Gościem tego odcinka jest pan dr Michał Beim, adiunkt na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, członek Głównej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej, ekspert Instytutu Sobieskiego.

Więcej informacji na stronie: https://www.nadobrymtorze.pl/17

Zieleń w miastach odgrywa znaczącą rolę. Poprawia komfort i jakość naszego życia, a jak się okazuje, nawet je wydłuża. Z badania Barcelona Institute for Global Health wynika, że wzrost roślinności o 10% w odległości 500 metrów od naszego miejsca zamieszkania powoduje czteroprocentowy wzrost długości naszego życia.

Nie jest to jednak jedyna zaleta zieleni w miejskiej przestrzeni publicznej. Ma ona również znaczenie w adaptacji, czyli przystosowywaniu się miast do postępujących zmian klimatu. Ich negatywne skutki odczuwamy coraz dotkliwiej. Ośrodki miejskie i ich mieszkańcy obecnie muszą mierzyć się z takimi zjawiskami, jak miejska wyspa ciepła, deszcze nawalne, czy tropikalne noce.

Powinniśmy więc dążyć do tego, aby tej zieleni wokół nas było coraz więcej. Jednak problem polega na tym, że miejska przestrzeń publiczna jest ograniczona i pełni różne funkcje. Dużą jej część stanowią ulice, które często nie tylko nie wspierają nas w adaptowaniu się do zmian środowiskowych, ale wręcz zaostrzają ich występowanie.

Zmieniając naszą mobilność na bardziej zrównoważoną, dajemy sobie szansę na odzyskanie tej przestrzeni do innych celów niż transportowy. Pytanie tylko, co wtedy zrobić z tą przestrzenią?

W jaki sposób powinniśmy przekształcać ulice w naszych miastach, aby dostosowywać je do zmian klimatu, jednocześnie podnosząc jakość życia mieszkańców oraz wydłużając ich życie?

Na jakie napotykamy ograniczenia i jakich zmian potrzebujemy, aby je pokonać?

W tym odcinku podcastu spróbujemy poszukać ciekawych rozwiązań i zainspirować Was do wprowadzania zmian w swoich miastach i małych ojczyznach.

Gościnią tego odcinka jest Judyta Łuczyńska, koordynatorka projektów w Fundacji Sendzimira.

Więcej informacji na stronie: https://www.nadobrymtorze.pl/16

Zgodnie z danymi portali Mobilne Miasto oraz SmartRide na koniec czerwca tego roku współdzielone hulajnogi elektryczne dostępne były w Polsce w aż 149 miejscowościach. To blisko 2,5-krotnie więcej niż czerwcu roku ubiegłego. Pod względem podaży pojazdów polski rynek sharingu e-hulajnóg urósł w ciągu roku o 92 proc. W sumie wypożyczalnie hulajnóg elektrycznych stanowią trzy czwarte całego rynku sharingowych jednośladów w Polsce.

Najwięcej e-hulajnóg na minuty jeździ w Warszawie (ponad 15 tys.), Trójmieście (ponad 10 tys.) i Krakowie (ponad 7 tys.).

W jaki sposób wykorzystywane są hulajnogi? Jakich rozwiązań potrzebujemy, aby uporządkować chodniki i przestrzeń publiczną z pozostawianych hulajnóg? Ponieważ hulajnogi elektryczne są często postrzegane jako niebezpieczny środek transportu, co możemy zrobić, aby poprawić bezpieczeństwo użytkowników? Czy potrzebujemy wprowadzenia obowiązkowego ubezpieczenia od tych pojazdów? Czy mogą one odegrać jakąś rolę w systemie zrównoważonego transportu w miastach, albo w jego transformacji?

W tym odcinku o mikromobilności, w tym przede wszystkim o elektrycznych hulajnogach rozmawiam z Łukaszem Stachowiakiem, Regional Managerem w firmie Bolt odpowiadającym za rozwój platformy w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Więcej informacji na stronie: https://www.nadobrymtorze.pl/15

W ostatnich kilkunastu latach w ok. 70% gmin w Polsce liczba ludności spadła. Gminy, w których liczba mieszkańców wzrosła to zasadniczo gminy otaczające duże miasta. Zachodzące zmiany oraz problemy, które ten proces powoduje są najbardziej widoczne i odczuwalne w obszarach polskich metropolii.

Jeżeli chcemy dążyć do neutralności klimatycznej i jednocześnie podnieść jakość życia mieszkańców, to jednymi z najważniejszych elementów, które musimy poprawić są polityka przestrzenna oraz transport publiczny.

Czy jesteśmy w stanie tego dokonać w obecnym stanie prawnym? Jakich zmian potrzebują polskie metropolie, aby móc skutecznie rozwiązywać problemy, z jakimi się zmagają? Czy potrzebujemy do tego ustawy metropolitalnej i jak mogłaby ona wyglądać?

W tym odcinku na temat metropolii, ustawy metropolitalnej i jej alternatyw rozmawiam z dr hab. Jakubem Szlachetko, prezesem Instytutu Metropolitalnego, adiunktem na wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.

Więcej informacji na stronie: https://www.nadobrymtorze.pl/14

Building Information Modeling, w skrócie BIM, w dosłownym tłumaczeniu z języka angielskiego oznacza modelowanie informacji o obiektach budowlanych. Jednakże jest to kompleksowa metodyka prowadzenia inwestycji budowlanych.

Z jednej strony w procesie projektowym tworzymy cyfrowy model, tak zwanego „cyfrowego bliźniaka” obiektu budowlanego, zawierający zarówno geometrię takiego obiektu, jak i wszelkiego rodzaju dane techniczne jego poszczególnych elementów.

Z drugiej strony stosując metodykę BIM dążymy do zwiększenia efektywności oraz jakości procesu inwestycyjnego. Poprawiamy współpracę na etapie projektowania i realizacji inwestycji.

W kilku europejskich krajach, BIM jest obligatoryjną metodyką, stosowaną przy realizacji dużych projektów infrastrukturalnych.

W Polsce nie jesteśmy jeszcze na tym etapie. Jednakże w ostatnich latach pojawił się na rynku bardzo duży inwestor publiczny, zlecający wszystkie prace projektowe z obligatoryjnym zastosowaniem metodyki BIM. To tutaj właśnie kształtuje się doświadczenie i praktyka rynkowa BIMu w obszarze infrastruktury w Polsce.

W tym odcinku o metodyce BIM w Centralnym Porcie Komunikacyjnym rozmawiam z Michałem Latałą, zastępcą dyrektora ds. BIM w spółce CPK.

Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej, z języka angielskiego Sustainable Urban Mobility Plan, czyli w skrócie SUMP to długoterminowa strategia zaspokojenia potrzeb mobilności w obszarach miast i aglomeracji. Jej celem jest także podniesienie jakości życia.

Opracowanie planu składa się z kilku etapów. Punktem wyjścia jest analiza uwarunkowań, zachowań transportowych oraz poznanie potrzeb mieszkańców.

Efektem końcowym powinien być natomiast precyzyjny plan wdrożenia, zawierający wytypowane, najlepsze i najbardziej optymalne rozwiązania, będące odpowiedzią na zidentyfikowane wcześniej potrzeby mieszkańców.

Realizacja planu powinna zapewnić dobrą dostępność celów podróży, a przy tym minimalizować negatywny wpływ na środowisko. To wszystko kompleksowo, z uwzględnieniem możliwości, jakie daje planowanie przestrzenne.

Pojawia się więc pytanie, czy nie będzie to kolejna, piękna, ale nierealizowana strategia za pieniądze podatników? Czy może jednak nowe, interdyscyplinarne narzędzie, które w perspektywie kilku lat przyniesie realną poprawę jakości życia w miastach? I co w takim razie zrobić, aby ten plan doprowadził nas do założonego celu?

Gościem dzisiejszego odcinka jest pan Michał Babicki, doradca z zakresu planowania miejskiego i przestrzennego, kierownik projektów w firmie doktora Michała Wolańskiego.

Komponent kolejowy Centralnego Portu Komunikacyjnego, czyli tak zwane „szprychy” to przedsięwzięcie, jakiego w Polsce jeszcze nie było. Gigantyczny projekt budowy prawie 2000 km nowych tras kolejowych zbiegających się w wielkim węźle kolejowym w rejonie centralnego lotniska. Pociągi poruszające się z prędkością 200, 250 km/h. Połowa z tego zrealizowana do 2030 roku. Brzmi jak marzenie, prawda? W końcu mamy ambitny program rozwoju kolei w Polsce.

Tymczasem mamy rok 2022, wiele przykładów linii kolejowych, na których kursują np. dwie, może cztery pary pociągów w ciągu dnia. Myślę, że zgodzimy się co do tego, że jest to częstotliwość tak bardzo niewystarczająca, że w ogóle uruchamianie tego typu połączeń może budzić wątpliwości co do ich sensowności i opłacalności.

Z jednej strony program budowy nowych linii kolejowych to szansa na rozwój infrastruktury i transportu kolejowego, ale jednocześnie duża szansa na wyrzucenie dużych pieniędzy w błoto, a w efekcie zniechęcenie Polaków do kolei.

Czy część kolejowa Centralnego Portu Komunikacyjnego to dobrze przemyślany i zaplanowany projekt? Czy prowadzone obecnie prace studialne i projektowe mogą zmienić jeszcze jego kształt i w jakim stopniu?

W tym docinku na temat komponentu kolejowego CPK rozmawiam z panem Tomaszem Wardakiem - ekonomistą, autorem książki „Piasta i szprychy” o Centralnym Porcie Komunikacyjnym.

Zgodnie z analizą Klubu Jagiellońskiego z 2018 roku ponad 2/3 gmin w Polsce w ogóle nie zajmuje się transportem publicznym. Gminy w których nie istnieje organizowana przez samorząd komunikacja lokalna zamieszkuje obecnie 13,8 mln osób.

W tym odcinku chciałbym jednak pokazać przykład 12 gmin i dwóch powiatów, które na obszarze 700 km kwadratowych w ostatnich miesiącach uruchomiły ponad 50 linii autobusowych z cyklicznym rozkładem jazdy, obsługiwanych przez ponad 70 autobusów, zatrzymujących się na ponad 900 przystankach. Transport publiczny dostępny dla 300 tysięcy mieszkańców. Tak w skrócie można podsumować Związek powiatowo-gminny Grodziskie Przewozy Autobusowe.

Gościem tego odcinka jest pan Jerzy Kowalczyk, koordynator transportu w związku powiatowo-gminnym Grodziskie Przewozy Autobusowe.