وقتی صحبت از وحدت در کثرت به میان می‌آید، یکی از اساسی‌ترین تفاوت‌های انسان‌ها تفاوت زبانی و گویش‌هاست. متاسفانه با وجود همه تلاش‌های فرهنگی هم‌چنان بسیاری از انسان‌ها صرفا به خاطر داشتن زبان و لهجه متفاوت مورد تمسخر و آزار قرار می‌گیرند. هم‌چنین انسان‌ها رفته‌رفته زبان مادری خود را فراموش می‌کنند. به همین منظور یونسکو سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۳۳ را دهه زبان مادری نام‌گذاری کرده است. هم‌چنین کتاب «آن‌چه ما را انسان می‌کند» به سفارش یونسکو به چاپ رسیده و در ایران ترجمه شده است که بر احترام و زنده نگه‌داشتن زبان‌های مادری تمرکز دارد. در عین حال که لازم است همه مردم جهان زبان واحدی را بدانند تا با آن بتوانند با سایر انسان‌ها ارتباط برقرار کنند، اما انسان‌ها همواره به تاریخ‌چه و گذشته خود وصل هستند و نمی‌توانند از اصل خود جدا شوند و پذیرش همه انسان‌ها فارغ از رنگ و جنسیت و نژاد و زبان‌شان، وظیفه تک‌تک ماست.

نمی‌شود از کتاب و کتاب کودک صحبت کنیم اما حرفی از کتاب «طناب نامرئی» نزنیم. این کتاب اثری زیبا و تأثیرگذار برای کودکان است که به موضوعاتی چون عشق، ارتباط و آرامش می‌پردازد. این کتاب با داستانی دل‌نشین، مفاهیمی انتزاعی مانند عشق و پیوندهای نامرئی میان آدم‌ها را به زبانی ساده و ملموس برای کودکان توضیح می‌دهد و از طریق تصاویر زیبا و متن‌های کوتاه، قلب‌ها را به هم نزدیک‌تر می‌کند. ما در روابط اجتماعی و خانوادگی خود غم از دست دادن را تجربه می‌کنیم. جدا از این که کتاب اضطراب جدایی را به زیبایی شرح می‌دهد، مثال زیبایی از طناب نامرئی می‌زند که به معنی اتصال همه مردم دنیا به یکدیگراست. تصور کنیم اگر می‌دانستیم که قلب‌های ما با یک طناب نامرئی به هم وصل شده، کیفیت روابط‌مان با یکدیگر فارغ از رنگ و جنس و ملیت و مذهب چه تفاوت چشم‌گیری پیدا می‌کرد. هم‌چنین این کتاب با رویکردی ساده و خلاقانه، به کودکان کمک می‌کند تا مفهوم ارتباطات انسانی و عشق را درک کرده و با آغوش باز پذیرای این پیام باشند.

این کتاب بر این موضوع تأکید دارد که تغییرات بزرگ همواره از کارهای کوچک و مداوم شروع می‌شوند و مهربانی که یکی از اساسی‌ترین خصلت افرادی است که فرهنگ صلح و دوستی را ترویج می‌کنند، نیز تمرین روزانه و مستمر است. برای این که مهربان باشیم نیاز به برنامه‌های پیچیده و از پیش تعیین‌شده نداریم و کتاب مهربان باش مثال‌های زیبایی در این‌باره مطرح می‌کند. وقتی یکی از بچه‌های کلاس آب‌میوه را روی لباس‌اش می‌ریزد همه به او می‌خندند. هم‌کلاسی‌اش با دیدن ناراحتی تانیشا تصمیم می‌گیرد حال دوست‌اش را بهتر کند و از خودش می‌پرسد: «مهربانی به چه معناست؟» دخترک با این سوال به کارهایی که از سر شفقت انجام داده فکر می‌کند و ایده‌های جدیدی به ذهنش می‌رسد که آن‌ها را در کتاب مهربان باش (Be Kind) می‌خوانید.

این کتاب از چند جنبه به صورت مستقیم با مفهوم صلح و دوستی در ارتباط است. هم‌کاری، دوستی حقیقی و هم‌دلی. جوامعی را متصور شویم که اعضای آن جوامع از غم یکدیگر نه تنها ناراحت می‌شوند بلکه در تلاشند تا بتوانند به یکدیگر کمک کنند تا همگی در خوشبختی و سعادت جمعی حضور داشته باشند و سهم‌شان را بردارند. از غم همدیگر ناراحت شدن و تلاش برای خوشحالی همدیگر یعنی دل‌ها به هم نزدیک شده است و دل‌های نزدیک، هیچ وقت زمینه جنگ و دشمنی را ایجاد نمی‌کنند. در این کتاب سنگ‌ها تلاش می‌کنند تا به دوست‌شان کمک کنند با آن‌ها بازی کند، او به خاطر فرم و شکل ظاهری‌اش قادر به غلت‌خوردن نیست اما دوستانش که مفهوم حقیقی دوستی را درک کرده‌اند او را رها نمی‌کنند و در تلاشند تا او را در بازی و سرگرمی‌شان سهیم کنند.

اگر بخواهیم برخی مهارت‌های مرتبط با صلح و دوستی را ذکر کنیم، حتما باید از مهارت خوب گوش دادن نام ببریم. «خوب گوش دادن» در واقع یکی از اصلی‌ترین مهارت‌هایی است که به شکل مستقیم با صلح و دوستی در ارتباط است. وقتی کسی واقعا گوش می‌دهد طرف مقابل احساس احترام و درک شدن می‌کند که این احساسات از تنش و سوء تفاهم جلوگیری کرده و رابطه مبتنی بر اعتماد ایجاد می‌کند. در معرفی کتاب به این نکته اشاره می‌شود که خوب گوش دادن به معنی تنها سکوت کردن نیست. هم‌چنین این مهارت ارزشمند نقش بسیار مؤثری در مشورت دارد. هنگامی که انسان‌ها نه برای به کرسی نشاندن حرف‌شان، بلکه برای ایجاد تغییرات مثبت و اتحاد با یکدیگر گفتگو می کنند، «خوب گوش دادن» کمک می‌کند تا همه جوانب یک موضوع روشن شود و اذهان روشن گردند.

نمی‌توانیم از صلح و دوستی و فرهنگ خشونت‌پرهیز صحبت کنیم، اما درباره اهمیت مفهوم عشق حرفی نزنیم. بدون توجه به مفهوم عشق و به کارگیری آن در زندگی روزمره، رسیدن به جهانی عاری از خشونت و ظلم ناممکن است. در این برنامه و پس از بررسی این کتاب متوجه می‌شویم که چگونه می‌توانیم قلب‌مان را با محبت خالصانه نسبت به تمام افرادی که در راه‌مان می‌گذرند مشتعل کنیم. هم‌چنین مراقبت و توجه به عشق را به کاشتن بذر و مراقبت از گیاه تشبیه می‌کنیم تا کودکان بتوانند درک صحیح‌تری از فرآیند مراقبت از عشق نسبت به هم‌نوعان‌شان پیدا کنند.

کتاب به صورت غیرمستقیم به این پرسش اساسی پاسخ می‌دهد که آیا انسان‌ها ذاتا جنگ‌طلب هستند؟ و یا به واسطه افراد منفعت‌طلب و جنگ‌جو در دام جنگ و جنگیدن گرفتار شدند؟ در انتهای کتاب هم‌چنین ما با این پرسش اساسی مواجه می‌شویم که به راستی پیروزمندان حقیقی چه کسانی‌اند؟ افرادی که می‌جنگند و یا افرادی که بذر صلح و دوستی می‌کارند؟ در این برنامه داستان کتاب را بررسی می‌کنیم و مثالی واقعی از جنگ جهانی اول می‌آوریم که بی‌ارتباط با موضوع کتاب نیست. هم‌چنین در این اپیزود تاکید می‌کنیم که چگونه می‌توانیم کودکان را در برابر اخبار جنگ مواظبت کنیم.

این کتاب درباره زندگی هفت کودک در هفت کشور مختلف دنیاست و در تلاش است تا این نکته را برای ما روشن سازد که با آشنا شدن با گروه‌های مختلف از مردم و فرهنگ‌شان ما می‌توانیم درک صحیح‌تری از تنوع و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز پیدا کنیم و متوجه شویم که با سایر انسان‌های روی کره زمین چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی داریم و این تفاوت‌ها به معنای دور شدن انسان‌ها از همدیگر نیست بلکه به معنای نزدیک‌تر شدن انسان‌ها به همدیگر و ایجاد و احیای فرهنگ دوستی و صلح است.

کتاب صلح شرح مختصری از معنای صلح را بیان میکند و با ذکر مثال‌های جزئی اما مهم بر این موضوع تأکید دارد که کودکان چگونه می‌توانند صلح را به روتین زندگی‌شان وارد کنند. هم‌چنین کتاب تلاش می‌کند تا جواب مناسبی برای پرسش «صلح چیست؟» پیدا کند. کتاب در چند بُعد صلح را بررسی می‌کند. صلح نسبت به خود، صلح نسبت به محیط پیرامون و محیط زیست و صلح نسبت به همه انسان‌ها.