تاریخ تازه‌ها

نگاهی به تاریخچۀ جنگ سایبری روسیه


Listen Later

جنگ سایبری در استراتژی جنگی روس‌ها جایگاه و اهمیت ویژه ای دارد. آنان مدت‌هاست حملۀ سایبری را به یکی از جنگ‌افزارهای اصلی خود تبدیل کرده اند. نخستین حملۀ سایبری را آنان به سایت های دستگاه اداری، بانک ها و روزنامه های استونی در سال ۲۰۰۷ میلادی کردند و چندین هفته دسترسی کاربران را به آن‌ سایت‌ها ناممکن ساختند. در دو ماه آخر سالی که گذشت، اوکراین ۶۵۰۰ بار هدف حملۀ سایبری سرویس‌های امنیتی روسیه قرار گرفته است. آخرین حمله سایبری روسیه در آمریکا به یکی از کامپیوترهای شبکه آب و برق برلینگتون بود. احتمال می‌دهند هدف جنگ سایبری روس‌ها این بار آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، خواهد بود.
پنجشنبه ۲۹ دسامبر، باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، ۳۵ دیپلمات روسیه را از کشور خود بیرون کرد. او این کار را، چنان که قول داده بود، پس از دریافتِ گزارش نهاییِ تحقیقاتِ سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا دربارۀ دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری آن کشور انجام داد. برپایۀ آن تحقیقات، رخنه‌گرها یا هکِر‌های روسی با رُبودن ایمیل‌های مسئولان حزب دموکرات و قرار دادن آن‌ها در اختیار پایگاه اینترنتی «ویکی لیکس» توانستند از اعتبار سیاسی خانم هیلاری کلینتون در افکار عمومی آمریکا بکاهند و نتیجۀ انتخابات را به سود دونالد ترامپ تغییر دهند. این گونه رخنه‌گری‌ها را حملۀ سایبری نام نهاده ‌اند که در سال‌های اول پدید آمدن فضای سایبری در جهان تنها افراد تک افتاده به آن دست می‌زدند، اما سپس سازمان‌های گسترده و حتی دولت‌ها با هدف‌های ژئوپلیتیک به آن دست ‌یازیدند.
نخستین حملۀ سایبری به دستگاه اداری یک کشور در سال ۲۰۰۷ انجام گرفت. سایت‌های اینترنتی روسیه به سایت‌های دستگاه اداری، بانک‌ها و روزنامه‌های استونی حمله کردند، آن‌ها را از کار انداختند و چندین هفته دسترسی کاربران را به آن‌ سایت‌ها ناممکن ساختند. آن حمله به دنبال کشاکش‌های دیپلماتیک میان روسیه و استونی به سبب برداشتن مجسمۀ سرباز بْرُنزی، یادمانِ جنگیِ دورۀ شوروی، از تالین، پایتخت استونی، انجام گرفت. در اعتراض به این کارِ دولت استونی، روسی‌زبانانِ آن کشور نیز چندین شب دست به شورش زدند. در آن زمان، ناتو، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، هنوز به اهمیت و دامنۀ حمله‌های سایبری پی نبرده بود. اما بعضی از مسئولان استونی آن حمله را با توجه به سازمان‌یافتگی و مدت آن، عملیات جنگی تمام عیار توصیف کردند. زیرا سامان کلی همۀ نهادهایی را که هدف گرفته بود، از کار انداخته بود. رئیس جمهوری استونی نیز آن حمله را شکل تازۀ تروریسم خواند. اما در آن زمان ردیابی خاستگاه این گونه حمله‌ها و یافتن حمله‌کنندگان به ویژه بازنمودنِ مستدلِ خاستگاه حمله بسیار دشوارتر از امروز بود.
در سال ۲۰۰۸ نیز روسیه پیش از آنکه به گرجستان حملۀ نظامی کند، نخست با حمله‌های گستردۀ سایبری همۀ زیرساخت‌های آن کشور را از کار انداخت. به عقیدۀ کارشناسان، آن حمله با در نظر گرفتن گستردگی، پیچیدگی و سازمان‌یافتگی آن نمی‌توانست کار یک گروه رخنه‌گر یا هکِر مستقل باشد. کم و بیش همۀ کارشناسان آن حمله را کار روس‌ها انگاشتند. به نظر می‌رسد جنگ سایبری در استراتژی جنگی روس‌ها جایگاه و اهمیت ویژه ای دارد. آنان مدت‌هاست حملۀ سایبری را به یکی از جنگ‌افزارهای اصلی خود تبدیل کرده اند.
در ماه مه سال ۲۰۱۱ شرکت «لاکهید مارتین»، یکی از شرکت‌های بزرگ صنایعِ اسلحه‌سازی آمریکا و سازندۀ هواپیماهای جنگی «اف ۱۶»، هدف حملۀ گستردۀ سایبری قرار گرفت. بر اثر آن حمله، چندین ساعت همۀ سیستم‌‌های کامپیوتری شرکت از کار افتادند و حمله‌کنندگان تمامی کدهای ایمنی آن را رُبودند. دولت آمریکا خاستگاه آن حمله را تاکنون فاش نکرده است.
پترو پُروشِنکو، رئیس جمهوری اوکراین، مدعی است که در دو ماه آخر سالی که گذشت، کشورش ۶۵۰۰ بار هدف حملۀ سایبری سرویس‌های امنیتی روسیه قرار گرفته است. گویا روس‌ها در این مدت به خزانه داری کل آن کشور و نیز به وزارتخانه‌های دفاع و دارایی آن بی امان حملۀ سایبری کرده اند. به گفتۀ مسئولان اوکراین، از کار افتادن شبکۀ برق کیِف نیز که مدتی بخشی از آن شهر را در تاریکی فروبرد، نتیجۀ حملۀ سایبری روسیه بود. روی هم رفته، پنج نهاد بزرگ دولتی و ۳۱ منبع اطلاعات ملی اوکراین از حمله‌های سایبری روس‌ها در دو ماه گذشته آسیب دیده اند.
به گزارش واشینگتن پست، شنبۀ گذشته ۳۱ دسامبر سال ۲۰۱۶ نیز یک رخنه‌گر یا هکِر روسی در یکی از کامپیوتر‌های شرکت آب و برق «برلینگتون» در ایالت وِرمونت در شمال شرق آمریکا شناسایی شد. اما چون کامپوتر به کارساز یا «سِروِر اصلی» شرکت وصل نبود، شبکۀ آب و برق برلینگتون آسیبی ندید. در پی این حملۀ سایبری وزارت امنیت داخلی آمریکا و اف. بی. آی. به همۀ شرکت‌های آب و برق کشور هشدار دادند تا مراقب هکِر‌های «گریزلی سْتِپ» باشند. این نام را دولت اوباما پس از حملات گستردۀ سایبری روس‌ها در ماه‌های گذشته به هکِرهای روسی داده است.
تحقیقات سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهند که حمله‌های سایبری روس‌ها به سیستم کامپیوتری حزب دموکرات در دو نوبت انجام گرفته است. یکی در تابستان ۲۰۱۵ و دیگری در بهار ۲۰۱۶. این حمله‌ها را دو گروهِ رخنه‌گر به نام‌های «فَنْسی بِر» به معنای «خرس خیال» و «کُزی بِر» به معنای «خرس آرام» انجام داده اند. هر دو گروه به روسیه وابسته اند. فَنسی بر برای سرویس‌های مخفی روسیه کار می‌کند و کُزی بر در خدمت سرویس‌های اطلاعاتی ارتش آن کشور است.
در هشتم آوریل ۲۰۱۵، هنگامی که شبکۀ تلویزیونی فرانسوی به نام «TV5Monde» که یک تلویزیون بین‌المللی فرانسوی زبان است، هدف حملۀ سایبری گروهی از رخنه‌گرانِ کامپیوتری به نام «سایبر خلافت» قرار گرفت، همه در آغاز گمان کردند که حمله را داعش سازمان داده است، به ویژه از آن رو که آن گروه مدعی شد که با داعش در ارتباط است. اما تحقیقات فرانسوی‌ها نشان داد که اسلام‌گرایان و جهادی‌های وابسته به داعش نقشی در آن حملۀ سایبری نداشتند و پژوهشگران رفته رفته به گروه «فَنسی بر» بدگمان شدند. در سال ۲۰۱۵ حمله‌های سایبری به کامپیوترهای پارلمان آلمان را نیز سرویس‌های امنیتی آن کشور به رخنه‌گرانِ روسی نسبت دادند.
یوخن بیتنر در مقاله ای که پس از اخراج ۳۵ دیپلمات روسی از آمریکا در نیویورک تایمز چاپ کرده است، احتمال می‌دهد هدف جنگ سایبری روس‌ها این بار آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، خواهد بود. زیرا با روی کار آمدن ترامپ به احتمال زیاد دشمنی روسیه با آمریکا پایان خواهد یافت؛ و چون مرکل هم‌پیمان دولت اوباما در اروپاست و قصد دارد در انتخابات سراسری آلمان در پاییز آینده برای چهارمین بار نامزد پست صدراعظمی آن کشور شود، روس‌ها از هیچ کوششی در جهت شکست او دریغ نخواهند کرد.
...more
View all episodesView all episodes
Download on the App Store

تاریخ تازه‌هاBy ار.اف.ای / RFI