Jak z perspektywy samorządu efektywnie promować aktywność fizyczną i sport wśród dzieci?

Ten odcinek to rozszerzenie mojej prezentacji na Kongresie Perły Samorządu Dziennika Gazety Prawnej, która odbyła się 23 maja 2019 w Gdyni. Od tego Kongresu minęło już trochę czasu, w którym m. in. opublikowaliśmy dwa raporty o upowszechnianiu aktywności fizycznej dla samorządów czy pracowaliśmy nad programem rozwoju sportu we Wrocławiu. W 2022 byłem natomiast pierwszym autorem raportu o aktywności fizycznej dzieci i młodzieży w Polsce ze wskazówkami dla samorządów, jak można efektywnie wpływać na ten poziom (link do raportu).

W trakcie Kongresu jednym z omawianych obszarów funkcjonowania samorządu była aktywność fizyczna i uczestnictwo w sporcie wśród dzieci i młodzieży.

Zostaliśmy zaproszeni w celu przedstawienia stanu aktywności fizycznej, jak również zasugerowania efektywnych działań w tym obszarze. Materiał będzie przydatny szczególnie dla przedstawicieli samorządów, którzy niedługo usiądą nad nowymi strategiami rozwoju sportu. Wideo i towarzyszący podcast zawiera informacje, jak wykorzystać w tym procesie nieoczywiste szanse i nie popełnić popularnych błędów.

https://youtu.be/CecgjXB7ATU

SKŁADOWE PREZENTACJI

W prezentacji znalazły się nasze doświadczenia (Projekt Sport 2012 a potem Centrum Wyzwań Społecznych) dotyczące opracowywania diagnoz i (pionierskich) strategii sportu w samorządach, następnie - kluczowe wyniki analizy w ramach projektu Active Healthy Kids Global Alliance, będącej kompleksowym podsumowaniem aktualnego stanu aktywności fizycznej dzieci i młodzieży w Polsce i wreszcie - rekomendacje dla przedstawicieli samorządu w promocji aktywności fizycznej.

Ten trzeci obszar jest szczególnie interesujący, gdyż wydaje się, że ze względu na naszą pracę dla jednostek samorządu terytorialnego i Ministerstwa Sportu i Turystyki byliśmy w stanie doświadczyć wielu "ograniczeń" dotykających tych podmiotów w efektywnej promocji aktywności fizycznej. Z drugiej strony, w ciągu tych lat zebraliśmy wiele dobrych praktyk, które wpisują się w kontekst funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce i które mogłyby łatwo zostać powielone.

wskaźnik ze Strategii Rozwoju Sportu 2020 MSiT

ZARZĄDZANIE DANYMI W PROMOCJI AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ JAKO PRZYKŁAD

Jedną z rekomendacji względem promocji aktywności fizycznej dzieci i młodzieży dotyczyła posługiwania się danymi: wykorzystania ich w diagnozie, zbieranie owych danych, wykorzystanie wskaźników do mierzenia progresu polityk społecznych.

W większości miejskich strategii sportu odwołania się do danych znajdują się jedynie w diagnozie, a tam zazwyczaj ograniczają się do twardej analizy infrastruktury sportowej oraz wydatków (mieszczących się w obszarze 926 - kultura fizyczna). Część dokumentów zawiera dodatkowo dane udostępnione na stronie Ministerstwa Sportu i Turystyki pochodzące zazwyczaj z badań na zlecenie MSiT, a dotyczące uczestnictwa w sporcie. Na palcach jednej ręki można znaleźć strategie, w których określono wskaźniki realizacji założonych celów. Zazwyczaj odnoszą się one do liczby osób zrzeszonych w klubach sportowych, z podziałem na wiek (dzieci albo dorośli) i płeć. Te wskaźniki nie charakteryzują jednak ani wolnoczasowej aktywności fizycznej, ani nawet specyficznie - uczestnictwa w sporcie. Dane pochodzą z GUS, i już dawno powinny ewoluować, jeśli ich celem miałoby obrazowanie instytucjonalnego uczestnictwa w sporcie.

Dane na nasze czasy

Dlaczego? Otóż w Polsce więcej osób jest już członkami klubów fitness niż klubów sportowych w rozumieniu GUS. W Polsce poziom uczestnictwa w klubach sportowym jest w samym ogonie krajów Unii Europejskiej. Tymczasem dynamika wzrostu sektora fitness i penetracji rynku jest jedną z wyższych. Co więcej, najpopularniejsze sporty wśród Polaków to sporty indywidualne, w których udział w tradycyjnie pojmowanych klubach jest sporadyczny (bieganie, jazda na rowerze, siłownia, fitness).

diagnoza sportu w województwie kujawsko-pomorskim