Na straży pamięci – wielka akcja likwidacyjna

22 lipca 1942 roku rozpoczęła się w getcie warszawskim tzw. wielka akcja likwidacyjna. Niemcy, pod pretekstem przesiedlenia na wschód mieszkańców dzielnicy żydowskiej, w ciągu dwóch miesięcy wywieźli w przepełnionych pociągach ponad 250 tys. ludzi do obozu zagłady w Treblince. Tysiące osób trafiło do obozów pracy, a część zginęła na miejscu. W getcie pozostało około 30 tysięcy osób, z czasem liczba ta systematycznie malała. Aby ocalić i przywrócić pamięć o setkach tysięcy zamordowanych bezimiennych w trakcie wielkiej akcji likwidacyjnej, Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma organizuje Marsz Pamięci. Jego uczestnicy pokonają symboliczną trasę "od śmierci do życia". W tym roku Marszowi towarzyszyć będzie niezwykła wystawa plenerowa pt. "Korzenie powstania. Opór w getcie warszawskim". Wystawa przypomni, że mieszkańcy getta wykazali się niezwykłym heroizmem i stawiali opór okupantowi na wiele sposobów, a powstanie, którego 80. rocznicę obchodzimy w tym roku, było starannie i długo przygotowywane. O tym, jakie nastroje panowały w getcie przed rozpoczęciem akcji, w jaki sposób do jego mieszkańców dotarła przerażająca informacja o losie Żydów wywiezionych do Treblinki, co działo się w getcie po zakończeniu wielkiej akcji likwidacyjnej, o Marszu Pamięci oraz wystawie plenerowej pt. Korzenie powstania. Opór w getcie warszawskim opowiedziała dr Maria Ferenc z Działu Naukowego ŻIH.


Projekt jest finansowany przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz otrzymał dotację z krajowego budżetu #EEAGrants, #Funduszenorweskie #EOG #EEANorwayGrants


Żydowski Instytut Historyczny (zał. w 1947 r.) jest instytucją zajmująca się historią i kulturą Żydów, pierwszą na świecie placówką naukowo badającą Holocaust. Jednym z najcenniejszych przechowywanych tam eksponatów jest Podziemne Archiwum Getta Warszawskiego, czyli tzw. Archiwum Ringelbluma. To jedno z najważniejszych świadectw Zagłady polskich Żydów. Znajduje się wśród 17 zabytków z Polski wpisanych na listę UNESCO Pamięć świata. Archiwum upamiętnia wystawa stała pt. Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu, którą można oglądać w siedzibie Instytutu w Warszawie (ul. Tłomackie 3/5)

Marsz Pamięci już od 12 lat jest organizowany przez Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma. Uczestnicy tego niezwykłego wydarzenia przejdą ulicami Warszawy 21 lipca 2023 roku, upamiętniając zamordowanych Żydów z getta warszawskiego. W tym roku szczególna uwaga zostanie poświęcona heroicznemu oporowi, który stawiali niemieckiemu okupantowi mieszkańcy dzielnicy zamkniętej - ten temat przybliża towarzysząca Marszowi wystawa plenerowa pt. Korzenie powstania. Opór w getcie warszawskim.

Dr Maria Ferenc jest socjolożką, badaczką Zagłady Żydów, pracowniczką Działu Naukowego ŻIH. Koordynuje projekt badawczy Encyklopedia getta warszawskiego. Za książkę "Każdy pyta, co z nami będzie. Mieszkańy getta warszawskiego wobec wiadomości o wojnie i Zagładzie", przygotowaną przez Wydawnictwo ŻIH, otrzymała w 2021 roku Nagrodę Historyczną tygodnika "Polityka" za najlepszy debiut w kategorii Monografie, prace naukowe oraz prace popularnonaukowe, publicystyka. Autorka obecnie pracuje nad biografią Mordechaja Anielewicza.