Zelenski zoekt meer militaire steun in Amerika, maar ondertussen moet hij eigenlijk bij zijn buurland zijn. Polen stopt namelijk met het leveren van militaire steun aan Oekraïne. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne ochtend update 21/09/2023

Bernard Hammelburg brengt je scherpe analyses over de internationale politiek.

News

Hoe kunnen we Oekraïne en onszelf zo goed mogelijk beschermen tegen Rusland? Wat moeten we met migratie? En hoe moet onze relatie met China eruitzien? Thema's die we met verschillende politieke partijen bespreken in het BNR EU-debat onder leiding van Bernard Hammelburg, als opmaat naar de Europese Verkiezingen.
Aan het debat doen mee:
Thijs Reuten (GL/PvdA)
Gerben-Jan Gerbrandy (D66)
Dirk Gotink (NSC)
Lennart Salemink (VVD)
Onze expert dit debat is BNR-Europaverslaggever Geert Jan Hahn.
De BNR Verkiezingsdebatten
In aanloop naar de Europese verkiezingen op 6 juni organiseert BNR vier verkiezingsdebatten over specifieke thema's. De debatten worden uitgezonden op BNR en zijn daarna te beluisteren op www.bnr.nl en je favoriete podcastapp. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het BNR EU-debat

Rutte laat nog weinig kwijt over zijn gooi naar de positie van secretaris-generaal van de NAVO. Slowakije, Hongarije en Roemenië liggen nog dwars en willen graag toezeggingen voordat het zover is. De huidige secretaris-generaal, Stoltenberg, liet zich positief uit over de mogelijkheid voor Oekraïne, om ook Russische doelen te raken. Er lijkt een draai te komen over de opvattingen omtrent het leveren van lange afstandswapens. Tot slot nog Gaza, Israël claimt de grens met Egypte bij Rafah volledig onder controle te hebben. Wanneer is Israël tevreden met de bereikte resultaten? Geert Jan Hahn en Bernard Hammelburg bespreken het met Bas van Werven. See omnystudio.com/listener for privacy information.

'Biden begint te draaien omtrent leveren lange afstandswapens aan Oekraïne'

Toen Donald Trump in 2018 uit – wat hij noemde – ‘de slechtste deal uit de geschiedenis’ stapte, de nucleaire overeenkomst met Iran, was de reflex uit Teheran: dan gaan we versneld door met het verrijken van uranium. Naar nu blijkt hebben ze inmiddels een enorme voorraad, en zijn ze nog maar een stap verwijderd van de atoombom. Het Atoomagentschap van de VN, het IAEA, slaat alarm.
Iran heeft volgens het Atoomagentschap 142 kilo uranium verrijkt tot 60 procent, ruim 45 kilo meer dan drie maanden geleden. Verrijking van 60 procent naar 90 procent, wat technisch niet erg ingewikkeld is, is nodig voor de productie van een atoombom. In totaal heeft Iran 6.200 kilo uranium in voorraad, 656 kilo meer dan drie maanden geleden. Het is niet denkbeeldig dat er in het geheim meer is en meer wordt verrijkt. Iran blijft volhouden dat het allemaal gaat om vreedzame doeleinden: het opwekken van energie. En omdat het land ondertekenaar is van het non-proliferatieverdrag, is dat op zichzelf toegestaan. Voorwaarde is dat het Atoomagentschap onaangekondigd of met voorkennis inspecties mag doen en camera’s mag ophangen. Dat wordt door Iran systematisch gesaboteerd. 
Het is zonneklaar dat Iran liegt. Voor een kerncentrale die het elektriciteitsnet voedt is verrijkt uranium van drie tot vijf procent meer dan voldoende. Voor de fabricage van medische isotopen is eveneens laag verrijkt uranium genoeg. Een plausibele verklaring waarom zoveel uranium zozeer verrijkt moet worden heeft Iran nog nooit gegeven – alleen een voorstel om erover te praten als Amerika en andere westerse landen de sancties tegen het land beëindigen. Amerika, Israël en Saoedi-Arabië zijn de landen die zich het meest zorgen maken, en met recht. 
De Saoedi’s willen graag Amerikaanse hulp bij het opzetten van een eigen nucleair programma, Israël heeft al kernwapens, en dus dreigt in de regio een nieuwe en gevaarlijke wapenrace. Frankrijk en het VK willen Iran aanpakken op de volgende IAEA-vergadering, Biden probeert te sussen, in elk geval tot na de presidentsverkiezingen. Nu even niet nóg een oorlog. 
Dat de moellahs nu extra vaart zetten achter het nucleaire programma heeft wellicht te maken met de zeperd van vorige maand, toen een massale drone- en raketaanval op Israël totaal mislukte. Dan is dreigen met een atoomwapen – en dat is dit – een geconditioneerde reflex, zoals we gewend zijn van Poetin bij tegenslag. Reken maar dat in Israël en op de Amerikaanse bases in Qatar en Bahrein de aanvalsplannen klaarliggen. Dat weten de moellahs ook, dus nu maar hopen dat hun verstand het wint van hun verbeten woede. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Opinie | Iran en de bom

Biden heeft gereageerd op de dood van tientallen Palestijnen in een vluchtelingenkamp bij Rafah. Netanyahu bestempelde de gebeurtenis als een 'tragische fout'. Europese landen proberen te reageren maar worden geremd door haar logheid, er moet volgens hun gepraat worden over het het associatieverdrag dat de EU met Israël heeft. Daarnaast bezoekt Rutte Tsjechië en Kazachstan om te pleiten voor de zaak Oekraïne. Geert Jan Hahn en Bernard Hammelburg bespreken het met Bas van Werven. See omnystudio.com/listener for privacy information.

'Zolang Biden de contactsleutel niet uit het dashboard trekt verandert er niets in Gaza'

Oekraïne komt week na week verder in het nauw in de oorlog tegen Rusland. Minister Bruins Slot van Buitenlandse Zaken wil nu dat Oekraïne Westerse wapens ook in mag zetten om doelen in Rusland onder vuur te nemen. Een goede stap volgens Pieter Cobelens, voormalig baas van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Wat hem betreft moet er ook een no fly-zone bijkomen.
Luister ook | Kati Piri (GL/PvdA) over opt-out op migratie: 'Kans daarop is 0,0'
Over de situatie in Gaza denkt Cobelens dat het eindspel is begonnen. "Als Israël nog verder gaat dan worden ze een bezettingsmacht. Terwijl ze juist aangeven dat ze dat niet willen in Gaza." Toch is een totale aanval op de stad Rafah nog niet van de baan.
Gemarteld door president Raisi
De dood van de Iraanse president Ebrahim Raisi gaat niets veranderen in Iran, dat vreest schrijver en cultureel psycholoog Keyvan Shahbazi. Op 17-jarige leeftijd ondervond hij de gruwelen van Raisi aan den lijve. Hij werd door de voormalig president gemarteld. Zijn ervaringen beschrijft hij in het autobiografische boek 'De Amerikaan van Karadj'.
Lees ook | Dood Iraanse president Raisi zal weinig veranderen: ‘Opvolger zal naar de pijpen van de ayatollah dansen’
Ook Turks-Cyprus mag stemmen voor het Europees Parlement
Cyprus behoort niet tot de NAVO maar wel tot de Europese Unie. Dat geldt ook voor het Turkse noorden van de gespleten eilandstaat. Europa-verslaggever Geert Jan Hahn is op Cyprus en beschrijft hoe de verkiezingen leven en wat losstaande incidenten op het eiland.
Luister ook | Amerika Podcast
'Denktank-Haley' gaat voor Trump | Postma in Amerika
Nikki Haley legde het in de voorverkiezingen af tegen Donald Trump, maar nu gaat ze toch op hem stemmen. Dat zei ze op een evenement van een denktank waar ze zich bij heeft aangesloten. Ze is ineens een stuk minder fel dan ze in haar verkiezingscampagne was, beschrijft Amerika-correspondent Jan Postma. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Oekraïne ochtend update 21/09/2023

Download our free app to listen on your phone