LANG

We zijn weer terug met een Ommetje met Tom X FanClub Centrum Special! In deze 'specials' geven we je een exclusieve rondleiding in en om een iconisch gebouw.

Het gaat om gebouwen waar je waarschijnlijk wel honderden keren bent langsgekomen, maar misschien nog weinig van weet. Deze keer: De Oude Kerk, het oudste gebouw van Amsterdam, wat tegenwoordig ook een plek voor hedendaagse kunst is. De kerk begon in 1250 als kapelletje dat ook als begraafplaats dienstdeed. In 1306 ging het de Sint Nicolaaskerk heten, vernoemd naar de beschermheilige van de zeelieden. Toen de stad groter werd en het aantal inwoners groeide, ontstond er behoefte aan een nieuwe kerk. In 1409 werd aan de Dam de Nieuwe Kerk gewijd. In de volksmond ging de Sint-Nicolaaskerk daarna de Oude Kerk heten. Het gebouw is in de loop van de eeuwen steeds verder uitgebreid, onder meer in 1552 met de Mariakapel waar zich de gebrandschilderde ramen bevinden.

De Oude Kerk was en is meer dan alleen een kerk. Naast de religieuze functie had de kerk ook een belangrijke rol in het stedelijke en maatschappelijke leven. Tot op de dag van vandaag vervult het gebouw een veelzijdige, sociale functie en blijft het een levendige ontmoetingsplek in het hart van Amsterdam.

Meer van dit? Volg dan @ommetjemettom en @fccentrum op Instagram.

Ommetje met Tom en FanClub Centrum hebben een nieuwe serie ‘ommetjes’ bedacht. In deze 'specials' vinden de wandelingen niet op straat plaats, maar geven we je een exclusieve rondleiding in een iconisch gebouw.

Het gaat om gebouwen waar je waarschijnlijk wel duizend keer bent langsgekomen, maar waar je eigenlijk heel weinig van weet. Deze keer: de Waag. De 15e eeuwse gebouw heeft in de loop der jaren allerlei functies gehad. Het was o.a. een stadspoort, een anatomisch theater en een plek waar goederen werden gewogen. Maar wat betekenen al die gevelstenen eigenlijk en hoe ziet de Waag er van binnen uit? Benieuwd naar de gildekamers en het ‘Theatrum Anatomicum’? Bekijk dan de video van deze aflevering op het YouTube-kanaal van FanClub Centrum.

Het is weer tijd voor een nieuw Ommetje! Als Amsterdammer is de kans groot dat je hier al honderden keren bent geweest: het gebied rond de Munt. Maar ook hier weet Tom weer genoeg leuke weetjes te vertellen die je waarschijnlijk nog niet kent, en over dingen die je misschien zelfs nog nooit hebt gezién...

Tom en zijn dochter Josephine beginnen bij de Oude Turfmarkt, vanwaar goed te zien is dat de Munt een enorm kruispunt is waar 6 grote Amsterdamse wegen samenkomen: het Rokin, de Nieuwe Doelenstraat, de Amstel, de Reguliersbreestraat, de Vijzelstraat en beide kanten van het Singel.

Maar wat je niet snel doorhebt vanaf de straat, is dat het Muntplein eigenlijk een grote brug is. Als je weleens onder het plein door bent gevaren, weet je waarschijnlijk dat het water van de Amstel pas weer uitkomt bij de Bloemenmarkt.

Uitkijkend op de Amstel staan Tom en Josephine even stil op de Singelbrug, waar ze Vrouwe Fortuna bewonderen: een prachtig mythologisch bronzen beeldje gemaakt door Hildo Krop.

Lopend onder de Munttoren door vertelt Tom ons over een trappetje die je vroeger kon aflopen richting een openbaar toilet. Maar mensen gingen hier niet alleen heen voor de wc, ook voor een spannend avontuurtje...

We sluiten af op de Vijzelstraat: de straat die ooit maar 7 (!) meter breed was. Dat én meer leuke feitjes kom je te weten in deze 8ste aflevering van Ommetje met Tom.

Tijd voor een nieuw Ommetje! Podcast nummer 7 alweer. We starten dit keer tegenover het Centraal Station voor het Victoria Hotel. Hiervandaan lopen we langs het Damrak, richting de Sint-Nicolaaskerk en eindigen we bij de Schreierstoren.

Is het je weleens opgevallen dat er ín de gevel van het Victoria Hotel 2 huisjes te zien zijn? Toen het hotel werd gebouwd, moesten huizen die op deze plek stonden gesloopt worden. Echter wilden de eigenaren van deze twee huizen niet wijken en was er maar één oplossing: het hotel gewoon om de huizen bouwen. En dat zorgt voor deze bijzondere gevel. Wist je trouwens dat toen dit hotel gebouwd werd, het nog niet bekend was of het Centraal Station hier, of bij het Leidsebosje zou komen? In die tijd werd om die reden bij het Leidsebosje het American Hotel gebouwd, en hier het Victoria Hotel. Zoals je nu wel weet, had het Victoria Hotel het dus bij ’t rechte eind.

Na even stilgestaan te hebben bij de gebeurtenissen van 7 mei 1945 en de gedenksteen die hiervoor op het hotel hangt, lopen we door en kijken we met het Centraal Station in onze rug naar het Damrak. Dit zag er namelijk vroeger héél anders uit. In plaats van het verkeer dat hier tegenwoordig overheen rijdt, voeren hier lang geleden schepen richting de Dam. Gelukkig werd niet het hele Damrak drooggelegd, want het stukje waar wel nog water is, is een plaatje. Hier vind je ook nog een ‘waterstoep’. Wat dat is, hoor je in de podcast.

Vervolgens lopen we na een korte stop voor café De Dwaze Zaken, waar je “een bakkie kan doen bij Jezus”, om het gebouw heen en staan we stil bij een gedenksteen van Chet Baker. Een wereldberoemde trompettist die op deze plek om het leven kwam, toen hij hier op 13 mei 1988 uit het raam van het hotel viel.

Vanaf hier lopen we door de Prins Henddrikkade, waar we stoppen bij één van de oudste gebouwen van Amsterdam: de Olofskapel, waar Tom vertelt over de prachtige poort die eigenlijk bedoeld was voor het kerkhof van de Westerkerk, en waar je te horen krijgt waar het gezegde ‘een rijke stinkerd’ vandaan komt.

We blijven in de ‘heilige sferen’, want na een paar stappen terug richting centraal te lopen, slaan we rechtsaf naar de Sint-Nicolaaskerk. Dit is niet alleen een bijzondere kerk omdat Tom hier als klein jongetje kwam, ook is het een basiliek, wat inhoudt dat er relieken van een (of meerdere) heilige(n) liggen. In dit geval (de naam van de kerk zegt het al) de botten van De Heilige Nicolaas, die ook wel gezien werd als de beschermheilige van Amsterdam. Volgens Tom zeker de moeite waard om een keertje binnen te kijken!

Een paar panden verderop, vind je een nieuwer opvallend gebouw tussen de oude gebouwen. En dat betekent vaak dat er is iets gebeurd. Zo stond hier vroeger een verffabriek, genaamd Vettewinkel, waar een enorme brand heeft gewoed. De voorkant van de fabriek brandde volledig af, waardoor er op deze plek een nieuw gebouw kwam. Echter is de achterkant van het pand wél nog intact gebleven. Via gebouw Batavia, café de Zeepost, en de achterkant van Vettewinkel, lopen we richting ons eindpunt: de Schreierstoren.

Veel mensen denken dat deze toren z’n naam te danken heeft aan de vrouwen die op deze plek stonden te “schreien” (huilen) wanneer hun mannen vertrokken op zee, maar dat klopt niet. Waar de toren wel z’n naam aan te danken heeft? Je raad het al – dat hoor je natuurlijk in de podcast. ;)

Liever het Ommetje bekijken vanaf de bank? Dat kan ook! De video vind je op www.fccentrum.nl.

Tijd voor een nieuw Ommetje!

In deze zesde Ommetje met Tom x FanClub Centrum podcast lopen we van de Sint Luciënsteeg naar de Dam. En als je denkt: ‘hey, dat is een klei stukje’, dat klopt, maar er is ook zó veel te zien en te vertellen!

We trappen af in de Sint Luciënsteeg bij het Amsterdam Museum (die nu vanwege een verbouwing tijdelijk in de Hermitage zit). Hier hangen een heleboel gevelstenen aan de muur, die zijn ‘gered’ van huizen die gesloopt zijn. Van goudsmit tot tandarts: ze hangen er allemaal. Zeker de moeite waard om even stil te staan en goed te kijken.

Dan door naar de Nieuwezijds Voorburgwal, waar Tom vertelt over de belangrijke functie die dit gebied vroeger had, hier werden namelijk de kranten gedrukt. Zo ook in het Telegraafgebouw, waar ook een aantal bijzondere beelden op de toren staan. Toen het op een gegeven moment te druk werd in de stad, vertrokken de redacties en drukkerijen naar plekken buiten het centrum. Wat echter niet is veranderd, is de postzegelmarkt, die nog altijd elke zaterdagochtend in deze straat plaatsvindt. Waarom? Dat hoor je in de podcast. Ook vind je hier andere leuke bezienswaardigheden zoals het oude houten politiehuisje en de ‘peperbus’.

Dan achterlangs het paleis door naar de Graven- en Eggertsstraat, waar Tom en Josephine eerst nog even stuiten op de moderne versie van een piskrul. In de Gravenstraat vertelt Tom over proeflokaal de Drie Flesjes, waar het altijd gezellig is én het woord ‘drankorgel’ vandaan komt.

Wanneer we doorlopen via de Eggerstraat, zien we vanuit de steeg het Paleis op de Dam weer, vanuit een hoek waarop je ’t paleis niet vaak ziet. Daarna lopen we door naar de Dam, dat misschien wel veel internationaler is dan dat je denkt…

Ook het verhaal over de kerstboom, die er elk jaar van half december tot begin januari staat, mag niet ontbreken.

We eindigen de tocht met het Paleis, waarbij het – zoals je inmiddels wel gewend bent – heel belangrijk is om omhoog te kijken. Op het dak staan verschillende beelden, met onder andere een vrouwelijk figuur die in haar ene hand de staf van Mercurius vast houdt en in haar andere hand een olijftak. Dit symboliseert dat je in vrede moet handelen. Een mooie boodschap om 2023 mee in te luiden lijkt ons.

Liever het Ommetje bekijken vanaf de bank? Dat kan ook! De video vind je op www.fccentrum.nl.

Trek je wandelschoenen maar aan, want voor de vijfde aflevering van de podcast lopen we van de Magere Brug naar de gebroeders Trippenhuis en wandelen we zo de avond in.

We beginnen onze tocht op de Magere Brug, de houten ophaalbrug is waarschijnlijk het beroemdste symbool van onze stad. Vroeger kenden Amsterdammers de brug echter met een andere naam, namelijk de Kerkstraat brug. En die naam was er niet zomaar, want de Kerkstraat eindigt namelijk vlak voor de brug. De naam Magere Brug komt eigenlijk van het feit dat die smal is én dat de brug gebouwd is van hout. Dit was destijds een goedkopere grondstof dan steen, waarmee de meeste bruggen gebouwd zijn. Dus de brug is niet alleen mager qua vorm, ook qua kosten.

Het is niet de enige brug die wij passeren in dit ommetje, ook lopen we langs de Blauwbrug en de Halvemaansbrug. Er worden er weer een hoop prachtige panden langs de Amstel bewonderd. Maar ook komen wat minder mooie verhalen aan bod.Wat dacht je van “het huis met de bloedvlekken,” waar zo’n 300 jaar geleden een voormalig stadsbestuurder gek werd en met zijn eigen bloed allerlei tekens en teksten op de muur schreef. Dat is nog steeds zichtbaar op het huis, ga maar eens kijken op Amstel 218 als je ons niet gelooft. Daarnaast staat Amsterdam vol met ‘dansende huizen’ die door verzakkende fundering schots en scheef staan. Maar ook dat siert deze stad.

De tocht eindigt bij het gebroeders Trippenhuis, dit pand lijkt wel een paleis, waar de avond langzaam valt. En mocht je eens bij het Trippenhuis zijn, kijk dan eens naar de overkant: daar zie je een schattig klein wit huisje: het “kleine Trippenhuis.”

00:34 Magere Brug

03:23 Over de Kerkstraat

03:43 De woonboten langs de Amstel

06:40 Huis met de Bloedvlekken

09:08 Blauwbrug

10:53 Dansende huizen

15:26 Kloveniersburgwal

17:23 Stadswal

21:04 Trippenhuis

Meer zien en horen over het Centrum? Volg ons op Instagram @fccentrum en @ommetjemettom.

Liever het Ommetje bekijken vanaf de bank? Dat kan ook! De video vind je op www.fccentrum.nl.

Op een zwoele zomeravond nemen we je weer mee op een bijzondere stadswandeling in onze gezamenlijke podcast. Dit ommetje begint voor het Amsterdam CS, op de Prins Hendrikkade aan de kop van de Nieuwezijds Voorburgwal.

Hoewel hier dagelijks meer dan 200.000 mensen de trein, tram, pont of metro pakken, zal het waarschijnlijk niemand opvallen dat een gevleugeld wiel de nok van het station siert, het internationaal symbool van de spoorwegen. Voortaan ‘es naar boven kijken dus!

Sowieso het beste advies voor dit, en elk ander ommetje dat we doen. Zo is er een hoop zichtbaar bewijs dat de Prins Hendrikkade, net als de Haarlemmerstraat, ooit een vrij uitzicht had op het IJ en vol stond met pakhuizen en handelsondernemingen. Let maar op de afbeeldingen van de boter- en de harington die perfect geconserveerd zijn op de gevels.

Via de Stromarkt lopen we langs het Kattengat en, heel toevallig, De Poezenboot. Een prachtig buurtje, midden in onze drukke binnenstad, op steenworp afstand van het CS.

Het ommetje gaat langs prachtige art-deco gevels, engelen, gevleugelde uitspraken op gevelsteentjes, een uit het raam hangende hond (als je geluk hebt) en nog veel meer. Uiteindelijk belanden we bij het West-Indisch Huis op de gezellige Haarlemmerstraat. De bijzondere binnentuin is altijd open en echt een bezoekje waard.

Plaatsen:

0:18 Prins Hendrikkade

0:49 Centraal station

1:51 Gebouw Mercurius, Prins Hendrikkade 21

3:27 Prins Hendrikkade 14

4:19 Richting de Singel en begin Haarlemmerstraat

6:47 Stromarkt

7:00 Ronde Lutherse kerk

8:19 Oversteken richting de Koepelkerk

8:55 Kattegat

10:10 Poezenboot, Singel 38

10:48 Terug richting de Sluis de brug over

12:29 Brug over richting Brouwersgracht

14:17 Brouwersgracht

15:33 Oud Amsterdams Huisje op Brouwersgracht 20

17:00 Brouwersgracht 52

17:42 Binnen Wieringerstraat / Haarlemmerdijk

18:16 Richting Haarlemmerstraat via Buiten Vissersstraat

19:53 de Droogbak

21:02 Haarlemmerstraat 51

22:35 West Indisch Huis

Meer zien en horen over het Centrum? Volg ons op Instagram @fccentrum en @ommetjemettom.

Liever het Ommetje bekijken vanaf de bank? Dat kan ook! De video vind je op www.fccentrum.nl.

Het is weer tijd voor een Ommetje! We beginnen op de hoek van het Rokin en de Wijde Kapelsteeg en lopen richting misschien wel de bekendste (en ook drukste) straat van Nederland: de Kalverstraat. Via de Kalverstraat gaan we richting de Begijnensteeg en het Begijnhof, waar Tom je wijst op ‘het nonnetje in de goot’. Hierna het Spui op om te kijken naar het Afrikahuis (waar nu de Rituals in zit). Daarna door naar de Handboog- en Voetboogstraat, waar Tom vertelt over een nare gebeurtenis die daar heeft plaatsgevonden. We eindigen bij de ingang van de Kalvertoren op de Heiligeweg: de Rasphuispoort. Waarom die zo heet? Dat hoor (of zie) je in het Ommetje!

00.34 Schmidt Optiek, Rokin 72

02.51 Burgerweeshuis, Kalverstraat 92

05.10 Door de Kalverstraat richting de Munt

05.52 Wonen in de Kalverstraat

07.09 Bruincafé De Pilsener Club/‘de Engelse Reet’, Begijnensteeg 4

11.53 Kapper/’Barbiere’ Figaro Pasquale, Begijnensteeg 10

12.57 Het Begijnhof

14.17 Het ‘nonnetje in de goot’, Begijnhof

16.20 Het beeld het Begijntje en het oudste huis van Amsterdam, het houten huis, Begijnhof

18.38 Het Afrikahuis, Spui 10

19.23 Art Deco huis: gebouw Helios, Spui 15

20.16 Voetboogstraat & Handboogstraat

21.03 Het Maagdenhuis, Spui 21

22.11 Snijraam met Lantaren, links begin Handboogstraat gezien vanaf het Spui

22.55 Voetboogstraat

24.00 Joes Kloppenburg, Voetboogstraat

26.29 De Rasphuispoort

Elke maand verschijnt er een nieuw, verrassend Ommetje op de leukste plekjes van ’t centrum.

Meer zien en horen over het Centrum? Volg ons op instagram @fccentrum en @ommetjemettom.

Het is zover! De tweede OmmetjemetTom X FanClub Centrum podcast is nu te beluisteren via Spotify en te bekijken via YouTube.

Deze keer lopen Tom, Willemijn en Josephine een blokje door het oudste gedeelte van de stad. Van de Maatschappij Arti et Amicitiae, de befaamde kunst sociëteit op het hoekje Spui en Rokin, via het standbeeld van Wilhelmina en metrostation Rokin, naar het historische kassahuisje van Rederij Kooij. Vervolgens legt Tom uit hoe de Langebrugsteeg aan zijn naam komt, er was namelijk een tijd dat hier een lange brug over het stromende Rokin begon, totdat het in 1937 werd gedempt om parkeerplekken aan te leggen.

Via de Grimburgwal (een modderig stromend beekje), het Gebed Zonder End (ingang nonnenklooster) en de Sleutelbrug (vernoemd naar een oude bierbrouwerij) wijst Tom ons op een eeuwenoud straatnaambordje. Is het je ooit opgevallen dat hier een aanduiding is voor de “Fluwelen Burgwal”? Dit stukje van de Oudezijds Voorburgwal werd zo genoemd omdat hier in de middeleeuwen de voorname Amsterdamse families woonden. Als je het weet, vergeet je het nooit meer.

Via de oudste gracht van Amsterdam belanden we bij The Grand, nu een hotel, vroeger ons stadhuis. Via de Lommertbrug steken we over en staan we stil bij het schitterende oude poortje van De Brakke Grond uit 1624. Na een kleine omweg naar de cryptische tekst op de luifel op Oudezijds Voorburgwal 272 ("De raad van Amsterdam is hierover zeker: Je kunt hier beter binnengaan dan bij de apotheker”) komen we bij het eindpunt in de Enge Lombardsteeg. Hier vind je sinds 1614 de Stadsbank van Lening, ofwel "de lommerd”. Zo is de naam van deze steeg dankzij Tom ook weer verklaard.

Elke maand verschijnt er een nieuw, verrassend Ommetje op de leukste plekjes van ’t centrum. Liever een Ommetje volgen vanaf je bank? Dat kan ook! Bekijk het Ommetje op ons YouTube-kanaal.

Meer zien en horen over het Centrum? Volg ons op instagram @fccentrum en @ommetjemettom.

Volgende maand verkennen we de andere kant van het Rokin, bij het voormalige weeshuis. Tot dan!

In deze podcast neemt Tom zijn dochters en jou mee op een Ommetje dat begint bij de Duif en eindigt bij het politiehuisje bij Frederiksplein. Zorg dus dat je voordat je begint, klaar staat voor de Duif op de Prinsengracht 756!

Liever het Ommetje vanaf de bank volgen? Bekijk dan de video-versie op het YouTube-kanaal van FC Centrum.

Meer zien en horen over het Centrum? Volg ons dan op Instagram. @fccentrum @ommetjemettom.

Plekken:

00.49 De Duif, Prinsengracht 756.

02.51 Gevelsteentje, Prinsengraacht 754.

04.24 Huisje van de vroedvrouw, Reguliersgracht 92.

05.23 Amsterdamse lantaarnpaal op de hoek van de Reguliersgracht.

06.08 Plaskrul Reguliersgracht.

06.54 De Amstelkerk, Amstelveld 10.

08.33 Kruising Kerkstraat en Reguliersgracht.

10.03 Nieuwbouw tussen al het ouds, Kerkstraat rond 335-341.

11.30 Het Amstelveldje 12.38 De Dogger, Prinsengracht.

14.08 De Utrechtsestraat 14.51 Tramhalte Utrechtsestraat.

15.28 Lantarens met Keizerskronen, Utrechtsestraat 108.

16.40 Oud politiehuisje, begin Achtergracht, na Frederiksplein.