دنیای یک‌بار مصرف

نه به پلاستیک بیشتر

معضلی همه‌گیر به نام پلاستیک. شاید قرار نبوده که این ماده تبدیل به یک معضل جهانی بشه، ولی شیوه استفاده ما و بی‌توجهی میلیاردها انسان به سرنوشت این پلاستیک‌ها، باعث شده آلودگی پلاستیکی تبدیل به یک بحران بشه.

توی این اپیزود بوم‌داد، با یاری گرفتن از کتاب "نه به پلاستیک بیشتر"، ده‌ها راه‌کار رو با هم بررسی می‌کنیم. راه‌کارهایی دو‌دقیقه‌ای و عملی که اگه بسیاری از ما انجامش بدیم، شکل دنیا کمی تغییر می‌کنه.

بهای سنگین مادی‌گرایی

برای طبیعت و جهان

این شماره پادکست بوم‌داد، نگاه غیرمستقیم‌تر، اما بسیار مهمی به عواملی دارد که در نهایت به تخریب طبیعت و منابع این جهان منتهی می‌شوند. خواسته‌های بی‌پایان ما انسان‌ها، مهمترین عاملی است که محیط زیست را مصرف می‌کند. اما چرا این خواسته‌ها بعضا تا این اندازه زیاد و بی‌پایان هستند؟

در شماره یازدهم پادکست با یاری گرفتن از کتاب بهای سنگین مادی‌گرایی، نوشته روان‌شناس آمریکایی آقای تیم کاسر، نه به طبیعت که به ذهن و روان انسان‌هایی می‌پردازیم که عامل تخریب طبیعت شده‌اند.

تنوع حیات

پی و شالوده جهان ما

شاید تنها کسانی که قلب خودشان را به طبیعت دادند و سال‌ها چشمانشان، عناصر طبیعت را شکار کرده، متوجه شدند که میان این عناصر چه روابط ظریف و شگفت‌انگیزی برقرار است. اما صد افسوس که این زنجیرهای نازک‌بافت زیبا، دانه دانه از هم می‌گسلند و فرو می‌ریزند.

کتاب تنوع حیات، نوشته ادوارد ویلسون، فهم این روابط حساس و ظریف اجزای طبیعت را به ما نشان می‌دهد. به امید اینکه شاید بتوانیم بهتر درکشان کنیم و نگاه‌شان داریم.

مظاهرات سلمیه

غم‌نامه آب در ایران

داستان آب در ایران، داستان تازه‌ای نیست و سال‌هاست که کارشناسان نسبت به وضعیت وخیم آبی در ایران و پیامدهای گوناگونش هشدار می‌دهند. اما گوش شنوایی نیست و وضعیت هر روز بدتر. امروز خوزستان در بحران است و فردا جایی دیگر و در آینده همه ایران.

توی شماره نهم پادکست بوم‌داد، با کمک‌گرفتن از کتاب مظاهرات سلمیه، نوشته آقای سعید مدنی، به بررسی وضعیت آب در ایران و خوزستان پرداختیم.

درختان

موجودات جاودان زندگی

زندگی درختان، برای ما انسان‌ها یک راز بزرگه. شاید برای همین مسئله است که اینقدر عاشق درختان هستیم. البته بعضی‌هامون. بعضی‌ها یا شاید بیشتر آدما، دوستی‌شون نسبت به این موجودات اسرارآمیز، واقعی نباشه و هر جا منفعت‌شون ایجاب کنه، به این درختان قشنگ آسیب می‌زنند.

توی این شماره پادکست بوم‌داد، از این موجودات مقدس صحبت کردیم. از درختان. از این حجم بی‌اندازه زیبایی و شکوه. برای شناخت رازهای درختان، از کتاب زندگی اسرارآمیز درختان هم کمک گرفتیم، تا شاید بیشتر بشناسیم‌شون و بیشتر بتونیم دوست‌شون داشته باشیم.

والدن

طبیعتی آموزگار انسان

توی بهار سال نو، خیلی‌ها به سفر می‌رن و دل به طبیعت می‌زنن تا خستگی روح خودشون رو به در کنند و آماده بشن برای ورود به یک سال دیگه کار و زندگی. اما کمتر کسانی هستن که بعد از این سفرهای سرسری، احساس آرامش کنن. گاهی وقتا هم یک سفری که از خوندن و مطالعه یک کتاب به دست می‌یاد، برای مدت‌ها خستگی رو از روح ما به در می‌کنه و با عمقی از وجود ما ارتباط برقرار می‌کنه که مدت‌ها ازش خبر نداشتیم.

کتاب والدن اثر هنری دیوید ثورو از اون کتاب‌هاست. حاصل تجربه‌های ژرف یک انسان عاشق طبیعت و عاشق زندگی و بیزار از زندگی‌های روزمره خسته‌کننده روح. مطالعه این کتاب، تجربه سفری زیباست و آموزنده برای هر خواننده.

طبیعت و انسان

انقراض ششم

زمینی که الان داریم روش زندگی می‌کنیم، تاریخچه‌ای داره به عمر میلیاردها سال. چیزی که برای ما انسان‌ها مفهومی جز ابد و ازل نداره و درک این مفهوم از ذهن ما خارجه. سرگذشت  زمین ما به ویژه از وقتی که میزبان حیات بوده، بسیار بالا و پایین داشته. اما همیشه یک چیز، قوی‌ترین عنصر بوده و اون چیزی نیست جز عنصر حیات. بارها ساختارهای زندگی در هم ریخته و بارها از ابتدا، این نیروی بی‌کران، دوباره آفریده و پنج انقراض بزرگ در تاریخ حیات میلیاردها ساله این زمین ثبت شده.

حالا چندی هست که در تاریخ کهن این زمین، موجودی پدیدار شده، یعنی انسان‌ و عاملی شده در به هم ریختن ساختارهای حیات و حالا هم دود این قضیه داره تو چشم خودش و موجودات دیگه می‌ره. آیا ما از این گذرگاه سختی که برای خودمون ساختیم گذر خواهیم کرد یا این‌که داغ انقراض ششم توسط ما بر پیشانی زمین ثبت خواهد شد؟ ‎

چند گام عقب‌تر

این بار از کتاب هوش محیط زیستی آقای دانیل گولمن، روانشناس آمریکایی استفاده کردیم و کمی دقیق‌تر به ذهن و انتخاب آدم‌ها نگاهی انداختیم.

آب پنهان

همیشه حاضر ناپیدا

توی این روزای آخر تابستون و توی شماره چهارم پادکست بوم‌داد، باز هم به سراغ مسئله آب رفتیم، این بار از دیدگاهی متفاوت با دیدگاه شماره سوم. به سراغ مسئله‌ای رفتیم که به شدت در همه ارکان زندگی ما حضور داره، ولی ما ازش غافل هستیم و همین مسئله باعث شده که ندونیم چه جوری داریم ازش استفاده می‌کنیم.

این مسئله آب پنهان نام داره. آبی که به طور غیر مستقیم مصرف می‌کنیم، ولی ساز و کارش رو نمی‌شناسیم. برای فهم بهتر این مطلب مهم به سراغ کتاب "آب پنهان" اثر تونی آلن رفتیم. جغرافی‌دان انگلیسی که به خاطر تلاش‌هاش در سال 2008 برنده جایزه آب استکهلم شد. امیدواریم به این مسئله ارزشمند روز‌به‌روز آگاه‌تر بشیم، بلکه بتونیم مسئولانه‌تر در قبال آب رفتار کنیم.

پ.ن:

این مطلب رو درحالی داریم می‌نویسیم که اینترنت‌ بسیار ضعیف یا قطع شده و بارها تلاش کردیم تا این اپیزود رو بارگذاری کنیم. روزهای تلخی رو می‌گذرونیم و اندوه مرگ دردناک #مهسا_امینی گلومون رو فشرده. باور داریم هر چه زنان رهاتر و آزادتر باشند، جهان زیبا‌تری خواهیم داشت و هرچه روح زنانگی بیشتر توی دنیا گسترش پیدا کنه، جهان جای بهتری برای همه زیست‌مندانش خواهد بود.

شاهرگ‌های زمین

وقتی رودخانه‌ها می‌خشکند

پس از دو ماه، با یک شماره دیگه از پادکست بوم‌داد اومدیم. این بار، توی این تابستون داغ که رکورد گرما توی خیلی از کشورها شکسته شده، می‌بینیم که مردم بیشتر از گذشته پناه آوردن به آب و رودخونه. اما از چند سده قبل، مهندسای ما شروع کرده بودند به ساخت سد و طرح‌های بزرگ انتقال آب و چیز زیادی برای مردم امروز باقی نذاشتند، جدا از اینکه هرجا دخالت کردند، پیامدهای گوناگون و پیچیده‌ای به دنبالش اومده.

توی این اپیزود، به سراغ مسئله بسیار مهم رودخونه‌ها، این شاهرگ‌های زمین رفتیم و با کمک از کتاب وقتی رودخانه‌ها می‌خشکند، نوشته آقای فرد پی‌یرس مسئله آب، این بحران سده بیست و یکم رو بررسی کردیم. در گذشته این مسئله بحران نبود و چند سده‌ایه که ما آب و مسائل مرتبطش رو تبدیل به بحران کردیم. 

این کتاب و این اپیزود نکات فراوانی داره که امیدواریم براتون مفید واقع شده باشه.