In deze aflevering spreek ik met onderwijsleider Justa Heijm en leerkracht/bouwcoördinator Nienke Bruin van basisschool DOK 10 in Amsterdam Noord. Ze blikken terug op zes jaar onderwijsontwikkeling en expliciteren hoe ze de school met het team stap voor stap ontwikkelden tot een plek waar werkgeluk, professionele groei en onderwijskwaliteit hand in hand gaan. We bespreken thema’s als het over investeren in een stabiel team, het versterken van basisvaardigheden van leerkrachten, het vieren van vooruitgang en de kracht van vertrouwen tussen collega’s, leerlingen én ouders. Hoe bouw je samen aan een school waar mensen graag werken én leerlingen het beste onderwijs krijgen?

Een aantal highlights die in deze podcast voorbijkomen:

✨ Investeren in eigen mensen
Door te stoppen met tijdelijke invallers en nieuwe collega’s zelf op te leiden, bouwde Doc 10 aan een stabiel en gemotiveerd team.

🧭 Duidelijke richting
Het team werkte doelgericht: eerst de basisvaardigheden op orde, daarna pas inhoudelijke vernieuwing zoals thematisch werken.

🤝 Vertrouwen als fundament
“We vertrouwen elkaar” is de eerste schoolregel. Vertrouwen werkt door in het team, richting ouders én in de hoge verwachtingen naar leerlingen.

📈 Vooruitgang zichtbaar maken
Succes vieren en terugkijken op groei geeft energie, motivatie en versterkt het werkplezier.

🧩 Samen leren
Door coaching, gezamenlijke lesafspraken en elkaar concreet te helpen ontstond een professionele cultuur waarin niemand het alleen hoeft te doen.

Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl.

En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!

Het bericht Welke stappen kan een onderwijsteam samen zetten naar meer werkgeluk? verscheen eerst op Tjipcast.

Nederland vergrijst. De toename van de krapte op de arbeidsmarkt zal de komende jaren alleen maar toenemen. Onze samenleving heeft elke jonge professional hard nodig. Toch worstelen veel organisaties met het inrichten van de werkomgeving op zo’n manier dat het aantrekkelijk is voor startende (en vaak jonge) professionals. Bovendien kampt één op vier jongeren met chronische stress en mentale overbelasting op het werk. Wat is hier aan de hand? En wat is er nodig om samen te bouwen aan werk- en leeromgevingen waar jongeren niet vastlopen, maar groeien (en bloeien)?

Over deze vragen spreek ik met Isolde Kolkhuis Tanke. Ze schreef samen met Nore van Roekel een boek over dit thema: Samen sterker starten, bouwen aan een gezond presteer- en leerklimaat voor jongere collega’s. Isolde is practor van het practoraat leven lang flex. Deze aflevering maak ik samen met het Stichting Practoraten, platform voor praktische innovatie. We maken dit jaar vier afleveringen over praktijkonderzoek in het mbo.

Deze podcast serie wordt mogelijk gemaakt door:

Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!

Het bericht Hoe bouw je aan een gezond presteer- en leerklimaat voor jonge professionals? verscheen eerst op Tjipcast.

Hoewel de media regelmatig alarm slaan over een zogenoemde “mentale crisis” onder jongeren, schetst wetenschappelijk onderzoek een genuanceerder beeld. In deze aflevering praat ik hierover door met Levi van Dam, bijzonder hoogleraar Veerkrachtig Opgroeien aan de Universiteit van Amsterdam. Hij legt uit het aantal psychische stoornissen onder jongeren sinds de jaren ’90 relatief stabiel is gebleven. Wat wél is veranderd, is dat jongeren beter in staat zijn hun gevoelens te verwoorden en meer open praten over stress, prestatiedruk en somberheid. Dat is volgens Van Dam ook een kenmerk van groeiende veerkracht. Hij houdt daarom een pleidooi voor een andere benadering van mentale weerbaarheid bij jongeren.

Aan de hand van verschillende studies en praktijkvoorbeelden bespreken we hoe jongeren, scholen en ouders samen kunnen bouwen aan een mentale trampoline: een sociaal netwerk dat helpt om tegenslagen op te vangen en sterker terug te veren. Ook pleit Van Dam ervoor om mentale opvoeding – omgaan met emoties, empathie en zelfinzicht – net zo vanzelfsprekend te maken als lichamelijke opvoeding.

💡 Kerninzichten uit de aflevering:

📊 Geen stijging in psychische stoornissen, wel meer zelfgerapporteerde klachten.

💬 Openheid over gevoelens is een teken van groeiende veerkracht, niet van zwakte.

🧠 Concept creep vervaagt begrippen als trauma en depressie – helder taalgebruik is cruciaal.

🤝 Veerkracht is relationeel: je bouwt het in verbinding met anderen, niet alleen.

🏫 Mentale opvoeding hoort thuis in het onderwijs, net als lichamelijke vorming.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door:

Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!

Het bericht Hebben jongeren meer mentale problemen dan vroeger? verscheen eerst op Tjipcast.

Vandaag duiken we in een thema dat steeds vaker opduikt in scholen, opleidingen en lerarenkamers: onderwijskundig coachen. Wat is het precies? Wat is het níet? En waarom is het zo’n krachtige manier om leerkrachten te ondersteunen in hun professionele ontwikkeling? Mijn gast is Tim van der Meulen, kerndocent bij Academica University of Applied Sciences. Samen met David Roelofs begeleidt hij dagelijks leerkrachten in hun werkpraktijk met als specialisatie onderwijskundig coachen.

In deze aflevering bespreken we de opkomst van didactisch coaching in de dagelijkse onderwijspraktijk. We nemen hiervoor als leidraad het boek Responsive Coaching van Josh Goodrich. Daarin wordt coaching niet gezien als vrijblijvend of vaag, maar juist als een doelgerichte en evidence-informed leerpraktijk. Denk aan samen lessen voorbereiden, feedback geven op instructie (in de klas) en ge-ent op het verbeteren van iemands vakmanschap. Onderwijskundig coachen toont in die zin overeenkomsten met de meester-gezelrelatie. We gaan in de podcast ook specifiek in op de methodiek en werkwijze.

We bespreken in deze podcast hoe je als coach én coachee effectief kunt samenwerken, wat deze aanpak vraagt van een schoolcultuur, en hoe je concreet aan de slag kunt met duurzame verbetering van onderwijs. Hier kan je meer lezen over de opleiding onderwijskundig coachen in de lespraktijk! En deze methodiek kent ook een interessante relatie met de Master excellent teaching aangeboden door Acadamica University of Applied Sciences.

Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door:

Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.nl en doe mee!

En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl voor meer informatie!

Het bericht Waarom hebben leerkrachten baat bij onderwijskundig coachen? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze aflevering duiken we in een belangrijke vraag binnen het onderwijs: hoe bied je als schoolbestuur een krachtige, doorgaande lijn aan voor startende professionals? Want behalve lesgeven aan kinderen zijn scholen ook een dagelijkse leerplek voor starters, zij-instromers en bijvoorbeeld studenten!

Mijn gasten zijn Susanne Meuwissen en Lindy van Grieken, beiden werkzaam bij Eenbes Basisonderwijs – een bestuur van 25 basisscholen tussen Eindhoven en Helmond. Susanne is coördinator professionalisering en Lindy coördinator opleiden in de school. Eenbes ontwikkelde een indrukwekkend 7-jarig inductietraject voor startende leerkrachten. Wat verstaan zij onder inductie? Hoe ziet het traject eruit, welke keuzes maken ze en hoe beïnvloedt dit de praktijk? Wat vraagt het van schoolleiders, mentoren en de samenwerking met opleidingsinstituten? En belangrijker nog: hoe weten ze of het werkt? Een gesprek over visie, eigenaarschap, samenwerking, opleiden in de school en duurzame professionalisering.

Deze aflevering maak ik samen met Civas Onderwijs & Kinderopvang. Civas ondersteunt scholen bij het opzetten van krachtige academies en gaat vanaf september 2025 verder onder de naam Educatielink. Meer informatie vind je op educatielink.nl.

🎧 Vond je dit gesprek interessant? Laat dan een recensie achter op Spotify, Apple Podcasts of YouTube. Zo help je anderen deze aflevering ook te vinden. Veel luisterplezier!

Het bericht Hoe biedt Eenbes basisonderwijs een krachtige doorgaande lijn aan voor startende professionals? verscheen eerst op Tjipcast.

Elk jaar starten er zij-instromers in het onderwijs en wisselen leerkrachten van school. Vaak begint deze verkenning zo rond de meivakantie. Het is belangrijk dat starters en zij-instromers een goed beeld krijgen bij wat het onderwijs en lesgeven inhoudt. PCBO in Rotterdam-Zuid organiseert daarom elke jaar een kom in de klas dag, dit jaar gepland op vrijdag 16 mei! Het is een geweldig initiatief om kennis te maken met alle facetten van het primair onderwijs. Veel scholen openen dan hun deuren en er is van alles te ervaren en mee te maken.

Over starten, zij-instromen en kennis maken met onderwijs praat ik door met Judith van der Welle, intern begeleider op basisschool De Schakel. Sanne de Cock, leerkracht (en zelf zij-instromer) op basisschool Het Waterschip en Daphne Zwijgers, directeur van de Prins Willem Alexanderschool. We nemen stapsgewijs door wat er allemaal op je afkomt als startende leerkracht waar je op kunt letten wanneer je een school bezoekt en hoe het is om als relatieve nieuwkomer dagelijks te werken in het primair onderwijs in Rotterdam-Zuid.

Het bericht Wat moet je weten wanneer je wilt werken in het onderwijs? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze aflevering spreek ik Milio van de Kamp. Milio is socioloog en werkzaam als universitair hoofddocent aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is bekend geworden met zijn boek: Misschien moet je iets lager mikken. Een indrukwekkend verhaal over zijn jeugd waarin hij opgroeide in armoede. Het leest als een unieke, persoonlijke, pijnlijke en confronterende blik op maatschappelijke ongelijkheid en kreeg lovende kritieken. In deze podcast praat ik uitgebreid met Milio over veerkracht, in beweging komen en het leren nemen van regie. We bespreken complexe thema’s zoals schaamte, onvermogen, hoop en het belang van vriendschap. We doen dit door regelmatig passages uit zijn boek te bespreken. 

Deze podcast maakt onderdeel uit van het congres De professional Centraal, georganiseerd door het SBCM. SBCM is er voor mensen die een steuntje in de rug nodig hebben om aan passend werk te komen en te blijven. SBCM streeft ernaar dat iedereen een passende en zo regulier mogelijke, betaalde baan heeft. Een baan die kansen en vooruitzichten biedt.

Het bericht Hoe kom je in beweging? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze aflevering is Harold Bekkering te gast, hoogleraar cognitieve psychologie en verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen en mede-oprichter van het befaamde Donders instituut waarin interdisciplinair onderzoek wordt verricht naar hersenen, cognitie en gedrag. In deze podcast praten we uitgebreid over de werking van het menselijk brein en de relatie met leren. Wanneer er is sprake van ‘leren’ in ons brein? Hoe werkt deze mysterieuze grijze massa en welke rol spelen beloning en straf in de ontwikkeling van ons brein? Harold richt zich op menselijk leren vanuit de neurowetenschappen, robotica, kunstmatige intelligentie en de psychologie. Hierbij kijkt hij met name naar de sociale interacties, motivatie en de werking van ons geheugen.

Harold is co-auteur van het boek De lerende Mens en van een nieuw boek dat binnenkort gaat verschijnen onder de titel Breinkracht. Tijdens de podcast bespreken we een aantal hersenscans en foto’s. Scrol naar beneden en je kunt de plaatjes bekijken!

Het bericht Wat gebeurt er in ons brein als we leren? verscheen eerst op Tjipcast.

De werkdruk in het onderwijs is hoog. Werkdruk kan leiden tot stress en van stress kan je ziek worden. Dit zorgt ervoor dat leerkrachten en docenten steeds vaker kampen met burn-out klachten. En zelfs het onderwijs verlaten of niet meer voor de klas willen staan. Hoort stress bij het onderwijs of is er wat aan te doen? Waar liggen belangrijke oorzaken van werkdruk en hoe kan je als individuele onderwijsprofessional ‘regie’ pakken op je eigen agenda, werkdruk en stress?

Over deze vragen praat ik in deze podcast met Maike Douglas, leerkracht, blogger en oprichter van de website jufmaike.nl. Maike is ook auteur van de boeken De gelukkige leraar en De relaxte leraar. We praten uitgebreid over haar werkende leven, de dingen die ze doet om stress onder de knie te krijgen en tips die ze heeft voor collega’s.

Het bericht Hoe sta je relaxed voor de klas? verscheen eerst op Tjipcast.

In deze podcast staat de werkpraktijk van openbare basisschool De Springplank centraal. Dit jaar zijn ze klassewerkplek! Interessant aan deze school is de kleinschaligheid. Het is geen grote school (minder dan 140 leerlingen). En dit is iets waar het team en de ouders bijzonder trots op is. Het biedt allerlei kansen voor professionalisering, initiatief en samenwerking. Hoog tijd om in deze aflevering eens uitgebreider in gesprek te gaan over de voordelen van een kleinschalige school. Hoe ga om met werkdruk, werkplezier en afstemming? Welke rol heeft de schoolleider in een kleine school? En wat kunnen andere scholen van De Springplank leren als het gaat om werkplezier?

Deze aflevering maak ik samen met Klassewerkplek. Dit jaar brengen we samen scholen in kaart die erin slagen werk te maken van werkgeluk in het onderwijs en het predicaat Klassewerkplek dragen. We leggen de relatie met kwaliteit, samenwerken en hoge verwachtingen naar leerlingen! Kijk voor meer informatie op www.klassewerkplek.nl

Meer over mijn gasten aan tafel:

En natuurlijk nog even de link naar het boek De kunstenaar als leraar, geschreven door Jeroen Lutters

Het bericht Wat is de kracht van een kleinschalige school? verscheen eerst op Tjipcast.