On dokuz yıl evveldi. Stockholm’e gitmiştim. Bir otele yerleştim. Sabahleyin, tıraş olmak için banyoya gittim. Aynanın yanında ilginç bir not gördüm. “Lütfen tıraştan sonra jiletinizi çöpe atmayın! Yanda bir kutu var, oraya bırakın. Bir tek jiletle dahi olsa, İsveç çelik sanayisine yardımcı olun.” Doğrusu hayretler içinde kaldım. Çocukluğumdan beri çelik eşya denince akla İsveç çeliği gelir. Birçok eşya üzerinde “İsveç çeliğinden yapılmıştır.” diye yazardı. İşte o ülke, kullanılmış tek bir jiletin bile çöpe gitmesini istemiyor, ona sahip çıkıyor, gelen turistlere rica yollu uyarıda bulunuyordu.

İsviçre’de zaman zaman radyolar, televizyonlar, gazeteler insanlara uyarıda bulunur: Şu tarihte, şu saatte, görevliler gelecek. Okumadığınız kitap, dergi, gazete, kâğıt varsa kapınızın önüne koyun. İsviçre’nin kalkınmasına yardımcı olun. Fazla ağaç ziyanına engel olun.

Japonlar son derece sade, basit ve mütevazı yaşayan insanlardır. Evlerini gereğinden fazla eşyalarla doldurmazlar. İhtiyaçları neyse onu alırlar. Vaktiyle Japon ekonomisi bozulur. İç ve dış borçlar çok artar.

Zamanın başbakanı meclisi toplar. Kürsüye çıkar ve durumu insanlara anlatır: “Bugünden itibaren, Japonların iç ve dış borçları son kuruşuna kadar ödenmeden, pirinçten başka bir şey yemeyeceğim. Şu üstümdeki elbiseden başka elbise giymeyeceğim.”

Başbakan, dediklerini yapar, Japonya’da israftan uzak durma kampanyası başlatılır. Japonya bütün borçlarını öder.

Bizler de maddi durumumuz ne olursa olsun ailemiz ve ülkemiz için israftan kaçınmalıyız.