Czy mieszkanie jest prawem, towarem, a może czymświęcej? Czym staje się dla osoby znajdującej się w kryzysie bezdomności? – tak postawione pytania pozwalają wyjść poza czysto ekonomiczne czy rynkowe spojrzenie na mieszkalnictwo i uznać jego wymiar bytowy oraz społeczny za fundament polityki mieszkaniowej.
W Polsce, według Ogólnopolskiego Badania Liczby Osób Bezdomnych przeprowadzonego w nocy z 28 na 29 lutego 2024 r., w kryzysie bezdomności znajdowało się 31 042 osoby (przez wielu wielkość ta uważana jest za niedoszacowaną).
Wśród osób bezdomnych 5% stanowią dzieci poniżej 18. roku życia. Pomimo licznych programów wsparcia oraz interwencji skala problemu od lat pozostaje niezmienna, co pokazuje, jakgłęboko jest on zakorzeniony. Choć 87% gospodarstw domowych posiada mieszkanie na własność, wielu osób nie stać nie tylko na zakup, ale i na wynajem. Z różnych przyczyn część społeczeństwa jest również całkowicie wykluczona z rynku mieszkaniowego, trafiając do tzw. rental gap – a stąd już tylko krok do bezdomności.
Czy zatem kryzys mieszkaniowy i bezdomność mogą dotknąć każdego z nas? Co możemy zrobić, by mieszkanie stało się skutecznym narzędziem przeciwdziałania bezdomności? W tej perspektywie może warto spojrzeć namieszkanie jako na coś więcej. Jako na DOM – przestrzeń stabilności, przynależności i bezpieczeństwa, a nie wyłącznie towar, który – jak każdy inny produkt na rynku – bywa zawodny.
Gośćmi gospodarzy pasma: dr. hab. Adama Czerniaka, prof. SGH oraz dr Izabeli Rudzkiej są Aleksandra Krugły, p.o. dyrektor Habitat for Humanity (Polska) oraz dr hab. Aleksandra Jadach-Sepioło, z-ca dyrektora IRMiR .
Warto przeczytać:
ETHOS - Europejska typologia bezdomności i wyłączenia, https://www.feantsa.org/en/toolkit/2005/04/01/ethos-typology-on-homelessness-and-housing-exclusion (dostęp: 16.05.2025)
Wyniki ogólnopolskiego badania osób bezdomnych: https://www.gov.pl/web/rodzina/wyniki-ogolnopolskiego-badania-liczby-osob-bezdomnych---edycja-2024 (dostęp: 16.05.2025)
Właściwość miejscowa - pomoc społeczna dla osób potrzebujących wsparcia mieszkaniowego: https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/pomoc-spoleczna-17087802/art-101 (dostęp: 16.05.2025)
Program "Najpierw Mieszkanie": https://najpierwmieszkanie.org.pl/ (dostęp: 16.05.2025)
Przykład realizacji programu "Housing First": https://bratalbert.org/housing-first-najpierw-mieszkanie (dostęp: 16.05.2025)
Przykłady sytuacji młodych ludzi doświadczających bezdomności: https://podrugie.pl/ (dostęp: 16.05.2025)
Pomoc dla osób w kryzysie bezdomności: https://dziendobry.tvn.pl/zdrowie/pomoc-dla-osob-w-kryzysie-gdzie-i-jak-jej-szukac-telefony-adresy-wskazowki-st6143773 (dostęp: 16.05.2025)