Soft power คำนี้หมายถึงอะไรยังถกเถียงกันไม่จบ แต่เมื่อเพื่อไทยขึ้นเป็นรัฐบาลได้ไม่นานก็ตั้งคณะกรรมการด้านพัฒนาซอฟท์พาวเวอร์แห่งชาติซึ่งประกอบด้วยอนุกรรมการชุดต่างๆ หนึ่งในนั้นคือคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนอุตสาหกรรมด้านหนังสือ จะมากจะน้อยบรรดาหนอนหนังสือคงคาดหวังว่าจะเกิดการเปลี่ยนแปลงในแวดวงหนังสือ 

#BookBar ชวน ธีรภัทร เจริญสุข หนึ่งในคณะอนุกรรมการฯ มาสนทนาถึงสิ่งที่อนุฯ จะทำในอนาคตกับความฝันถึงสถาบันหนังสือแห่งชาติที่จะเป็นกลไกทำงานต่อเนื่องที่รับงบประมาณมาสานงานเพื่อวงการหนังสือไทย

#PrachataiPodcast #BookBar #Prachatai #softpower #หนงสือ #book

ประภาภูมิ เอี่ยมสม และภาวิน มาลัยวงศ์ ชวนอาจารย์มิ่ง ปัญหา จากสาขาวิชาภาษาและวรรณคดีอังกฤษ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มองวรรณกรรมอังกฤษและจริยศาสตร์สิ่งแวดล้อมผ่านการบริโภคหอยนางรม ทั้งนี้ก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 20 การเพาะเลี้ยง การบริโภคหอยนางรมของชาวตะวันตก เป็นที่นิยมของทุกชนชั้น ไม่ว่าจะยากดีมีจน หากแต่การแบ่งชนชั้นอยู่ที่วิธีปรุง หรือสถานที่รับประทาน หอยขนาดเล็กหรือใหญ่ อย่างน้อยในศตวรรษที่ 19 ผู้ดีมีฐานะย่อมไม่แคะหอยนางรมกินที่แผงขายหอยริมท่าเรือ

อย่างไรก็ตามมีจุดเปลี่ยนในศตวรรษที่ 20 เมื่อประชากรเพิ่มขึ้นเร่งอัตราบริโภคหอยนางรมมากขึ้นจนหอยนางรมจากฟาร์มเพาะเลี้ยงโตไม่ทัน ทำให้ปริมาณหอยนางรมลดน้อยลง และกลายเป็นของแพง ซึ่งความเปลี่ยนแปลงนี้ปรากฏชัดในงานวรรณกรรม และแนวคิดต่อระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อมในโลกตะวันตก ทั้งหมดนี้ติดตามได้ในรายการหมายเหตุประเพทไทย

#PrachataiPodcast คุยกับ ‘ภูมิ’ ธนิสร์ วีระศักดิ์วงศ์ เจ้าของนามปากกา ‘สะอาด’ ที่มาพร้อมกับผลงานชิ้นใหม่ นิยายกราฟิกอิงประวัติศาสตร์ “2475 นักเขียนผีแห่งสยาม” ที่จะมาเล่าให้ฟังตั้งแต่จุดเริ่มต้นของนิยายกราฟิก ที่หยิบยกเรื่องราวประวัติศาสตร์ 2475 การหายไปของบางตัวละคร มุมมองของเขาต่อคณะราษฎร และการเมืองไทยในปัจจุบัน

Prachatai Podcast ‘since 2475’  เป็นรายการที่พาย้อนไปในช่วงการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 เพื่อทำความเข้าใจประวัติศาสตร์ ในมิติต่างๆ ความคิด ความฝัน และผลกระทบจากวันนั้นจนถึงปัจจุบัน

#PrachataiPodcast #since2475

เพื่อระลึกถึงการจากไปของ “วินัย ไกรบุตร” หมายเหตุประเพทไทย [Live] เทปนี้พูดถึงภาพยนตร์นางนาก (2542) ที่แสดงนำโดย วินัย ไกรบุตร และอินทิรา เจริญปุระ กำกับโดย นนทรีย์ นิมิบุตร ทั้งนี้ภาพยนตร์นางนาก (2542) ซึ่งอิงกับเรื่องผีแม่นาคพระโขนง ผลิตและฉายในช่วงหลังวิกฤตเศรษฐกิจปี 2540 ได้รับเสียงตอบรับทั้งในเชิงรายได้และรางวัลทั้งในและนอกประเทศ และในอีกด้านหนึ่งก็สะท้อนกระแสโหยหาอดีต และโหยหาความเป็นไทยของสังคมไทยในช่วงที่ประสบวิกฤตเศรษฐกิจในเวลานั้น ทั้งหมดนี้ติดตามได้ในรายการหมายเหตุประเพทไทย [Live]

อ่านบทความประกอบ (1) อิทธิเดช พระเพ็ชร, จาก “โหยหา” ถึง “โมโห”: อ่านอาการสังคม ในภาพยนตร์ไทยหลังวิกฤตเศรษฐกิจต้มยำกุ้ง (พ.ศ. 2540-2546), ใน วารสารประวัติศาสตร์ ธรรมศาสตร์ ปีที่ 5 ฉบับที่ 2 (2018): กรกฎาคม-ธันวาคม 2561 [อ่านบทความ]

(2) ภิญญพันธุ์ พจนะลาวัณย์, “ความสมจริงของ (หนัง) นางนาก และความผิดปกติของสังคมไทยหลังพิษเศรษฐกิจ 2540”, ใน The101.world, 27 กรกฎาคม 2564 [อ่านบทความ]

ประชาไทชวนฟังพอดแคส "BookBar" พอดแคสของคนบ้าบุ๊ค คุยหนังสือ มองสังคม ทบทวนการเมืองและวัฒนธรรมที่ถูกบอกเล่าผ่านตัวอักษร โดยในตอนที่ 1 พบกับ ฟาโรห์ จักรภัทรานน แอดมินเพจ The Common Thread และผู้เขียนหนังสือ ‘ไม่มีใครเกิดมาเป็นปีศาจ’

มนุษย์มักก่นด่าปีศาจ แต่เพิกเฉยต่อสิ่งที่สร้างปีศาจขึ้นมา มันอาจเป็นความธรรมดาสามัญเพราะปีศาจมองเห็นได้ง่ายดายกว่าปัจจัยที่ก่อกำเนิดปีศาจ BookBar สทนากับฟาโรห์ จักรภัทรานน แอดมินเพจ The Common Thread และผู้เขียนหนังสือ ‘ไม่มีใครเกิดมาเป็นปีศาจ’ บอกเล่าเรื่องราวของ 9 ฆาตกรต่อเนื่องที่เคยขวัญคนทั้งสังคม เขาไม่ต้องการเน้นวิธีการฆ่าหรือการไล่ล่าชวนตื่นเต้น แต่ชวนสำรวจชีวิตและหลุมดำที่ก่อกำเนิดปีศาจเหล่านี้ ไม่ต้องเห็นใจฆาตกร แค่อยากให้เข้าใจที่มาที่ไป มองหาวิธีป้องกันไม่ให้เกิดปีศาจขึ้นอีก และป้องกันตัวเองจากสถานการณ์ที่น่าสงสัย

ติดตามเนื้อหาของประชาไทได้ที่

• Facebook: https://www.facebook.com/Prachatai

#PrachataiPodcast #BookBar #Prachatai #ไมมีใครเกิดมาเป็นปีศาจ #หนงสือ #book

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ ภาวิน มาลัยวงศ์ และชานันท์ ยอดหงษ์ รีวิวภาพยนตร์ “แมนสรวง” (2023) ผลงานกำกับโดย กฤษดา วิทยาขจรเดช ร่วมกับชาติชาย เกษนัส และพันพัสสา ธูปเทียน และได้ นักรบ มูลมานัส เป็นผู้จัดวางและกำกับองค์ประกอบศิลป์

ทั้งนี้ “แมนสรวง” เป็นภาพยนตร์แนวระทึกขวัญที่มีเนื้อหาทางการเมือง มีฉากหลังเป็นการเมืองไทยสมัยรัชกาลที่ 3 ในห้วงที่พระนครเต็มไปด้วยผู้คนจากนานาชาติ และอิทธิพลของจีนตั่วเฮีย ซึ่งเป็นสมาคมลับของชาวจีนโพ้นทะเล โดย “แมนสรวง” แม้จะนำเสนอสังคมไทยช่วงต้นรัตนโกสินทร์แต่ไม่ได้เป็นภาพยนตร์แนวโหยหาอดีตแบบเรื่องอื่นๆ เทคนิคการเล่าเรื่องทำให้ผู้ชมย้อนกลับมาดูความเกี่ยวข้องเป็นไปกับสังคมไทยปัจจุบัน ทั้งหมดนี้ติดตามได้ในรายการหมายเหตุประเพทไทย

หมายเหตุประเพทไทย (Live) เทปนี้ พูดถึงเหตุการณ์ #วันกะเทยผ่านศึก ที่ไม่ได้เกิดขึ้นอย่างไม่มีที่มาที่ไป ด้านหนึ่งตอกย้ำการเมืองเรื่องวัฒนธรรมที่ดำรงอยู่ก่อนหน้านี้อย่างศึกนางงาม อีกด้านในส่วนของเหตุการณ์ที่สุขุมวิท ซอย 11 จำเป็นต้องพิจารณาเหตุการณ์นี้ในฐานะ social event ที่เราต้องอ่านอารมณ์และผัสสารมณ์ของสังคมที่มีต่อ social event ด้วย

#หมายเหตุประเพทไทย #สุขุมวิท11

เรามักได้ยินคำพูดว่า “ไทยเป็นสวรรค์ของ LGBT” แล้วก็จะมีคนกันว่าจริงหรือไม่จริงยังไง แล้วก็จะมีการเทียบกันว่า การเหยียด LGBT+ ในไทยน้อยกว่าในประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะประเทศมุสลิม หรือคริสต์แแนวอนุรักษ์นิยม แต่ก็มีงานหลายชิ้นที่สนับสนุนข้อโต้แย้งนี้ ที่ว่าจะสรุปว่าเพราะคนไทยเป็นชาวพุทธ การเลือกปฏิบัติต่อกลุ่มหลากหลายทางเพศในไทยน้อยกว่าก็สรุปง่ายเกินไป หมายเหตุประเพทไทยเทปนี้มาสำรวจว่า คนที่มีทัศนคติที่ไม่ดีต่อ LGBT+ ในไทยเขาเป็นใครบ้าง

โดยแนะนำบทความที่ตีพิมพ์ในนิตยสารวิชาการ Journal of Homosexuality เมื่อปี 2023 “Measuring LGBT Discrimination in a Buddhist Country” ของกฤชกนก ศรีเมือง และพิริยะ ผลพิรุฬห์ ที่นำข้อมูลการสำรวจสภาวะทางสังคม วัฒนธรรม และสุขภาพจิต ของสำนักงานสถิติแห่งชาติ เมื่อปี 2018 มาวิเคราะห์ปัจจัยที่มีผลต่อทัศนคติของกลุ่มตัวอย่างกว่า 27,855 คนต่อผู้หญิงข้ามเพศ ผู้ชายข้ามเพศ เกย์ และเลสเบี้ยน

หมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ พูดถึงผู้ชนะการประกวดมิสเจแปน คือ Karolina Shiino ซึ่งเป็นชาวยูเครน ที่เป็นพลเมืองแปลงสัญชาติเป็นญี่ปุ่น แม้ว่าจะอยู่ญี่ปุ่นมาตั้งแต่อายุ 5 ขวบ แต่ชัยชนะของเธอสร้างข้อโต้แย้งบนสื่อโซเชียลมากมายว่าเธอไม่เหมาะสม โดยหมายเหตุประเพทไทยสัปดาห์นี้ ประภาภูมิ เอี่ยมสม และภาวิน มาลัยวงศ์ จะชวนสำรวจประเด็นพหุวัฒนธรรม ความหลากหลายทางเชื้อชาติ กับการประกวดนางงามญี่ปุ่น

ท่ามกลางการดำเนินคดีและข้อถกเถียงเรื่องเสรีภาพในการพูด เสรีภาพการแสดงออก หมายเหตุประเพทไทย สัปดาห์นี้พูดถึงประเด็นเสรีภาพในการพูดแบบเบ็ดเสร็จ (Free Speech Absolutism) ซึ่งเป็นประเด็นถกเถียงในโลกตะวันตก โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลักจากที่อีลอน มัสก์ ซื้อกิจการทวิตเตอร์ ทั้งนี้ Free Speech Absolutism มีข้อสนับสนุนและข้อท้วงติงอย่างไร รวมไปถึงผลกระทบต่อสิทธิมนุษยชน ทั้งหมดนี้ติดตามได้ใน #หมายเหตประเพทไทย [Live] วันอาทิตย์นี้เวลา 18.00 น.