Przybyszewski wraca...   

O tomie 3. edycji krytycznej Dzieł literackich Stanisława  Przybyszewskiego opowiadają - redaktor naukowa całej serii prof. dr hab.  Gabriela Matuszek-Stec oraz autorka opracowania tomu 3. prof. dr hab.  Ewa Skorupa    

Ogólnopolski zespół uczonych pod kierunkiem prof. dr hab. Gabrieli  Matuszek-Stec z Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego  przygotowuje 11-tomową krytyczną edycję Dzieł literackich  Przybyszewskiego, w ramach ministerialnego „Narodowego Programu Rozwoju  Humanistyki”. To edycja długo wyczekiwana. Dzieła zebrane przywódcy  polskiego modernizmu nigdy nie ukazały się w języku polskim (w latach  20. XX wieku takie przedsięwzięcie realizował Instytut Wydawniczy  Lektor, ale śmierć pisarza je przerwała), choć Niemcy udostępnili w  ośmiotomowej edycji niemieckie utwory „genialnego Polaka” w latach 90.  XX wieku.   Trzeci tom, Dzieł literackich Stanisława Przybyszewskiego, zawiera  powieść Homo sapiens, która powstała w Norwegii, w domu rodziców Dagny  Juel, gdzie pisarz spędził kilkanaście miesięcy. Pierwotnie ukazała się w  języku niemieckim w latach 1895–1896, natomiast polskie wydania  ogłoszono w roku 1901 i 1923. Główny bohater trylogii, Eryk Falk, to  postać tragiczna, skazana na wieczną tułaczkę w tropieniu duszy w sobie i  w innych; to człowiek rozdarty między potężnie rozwiniętymi instynktami  a nieustannie nadzorującym je sumieniem, wytworem kultury.  Przybyszewski doprowadza tu do dekonstrukcji istniejących schematów  fabularnych, a nawet podważa sens fabuły jako takiej, lekceważy  tradycyjne portrety bohaterów, kpi z potrzeby opisywania ich wyglądu,  ubioru i miejsca, w którym przebywają. Krótko mówiąc, daje w tym  aspekcie całkowitą wolność odbiorcy.