ئەمە ڕەقپێستێک بە ناوی کریلە (Krill) بەڵام زۆر گرینگ نییە چونکە دوای چەند چرکەیەک، نەهەنگێکی دێوئاسا دێت و بە یەک هەڵلوشین ئەو و 40,000,000 لە هاوڕێکانی یەک جێ دەخوا. درێژایی کریل یەک سانتیمەترە و یەکێک لە خواردنە سەرەکییەکانی نەهەنگی شیینە. لە ئێستادا نەهەنگی شین گەورەترین بوونەوەری سەر ڕووی زەوییە و 150هەتا 180 تۆن کێشی هەیە. بەڵام ئەو گەورەترین ئاژەڵی جیهان، لەچاو گەورەترین گیانلەبەری جیهان هەر هیچ نییە.

گەورەترین گیانلەبەری سەر زەوی 40 هێندەی نەهەنگی ئاوییە. یانی 40 هێندە زیادتر لە 150 تۆن؟ واتا زیادتر لە 6,000 تۆن؟ بەڵێ گەورەترین گیانلەبەری جیهان زیاتر لە 6,000 تۆن کێشی هەیە و دەگوترێت زیادتر لە 10,000 ساڵ تەمەنی هەیە. ئێستا ئەو دێوە لە ڕاستیدا چییە؟ لە کوێ دەژی؟ گەورەترین گیان لەبەری جیهان لە یووتای ئەمریکایە کە پێی دەوترێت پەندۆ(pando) پەندۆ لە لاتین دا واتا ( من بڵاو دەبمەوە ) ئێستا بڕۆین کورتەمێژووی پاندۆ ببینین.

پەندۆ لە ڕاستی دا دارێکی تاق و تەنیا بووە کە لە هەزاران ساڵ لەمەوبەر ئەو دارە بە هۆی ڕووداوێکی سروشتی دەشکێت، بەڵام ڕەگ و ڕیشەکەی لە ژێر خاک زیندوو دەمێنێت و دەست دەکات بە جوڵان و چالاکی. ئەو دارە سەرەڕای ئەوەی شکابوو و کەوتبوە خوارەوە، بە شێوەیەکی سەرنجڕاکێش لە ژێر زەوی گەشە دەکات و هەر چەند مەتر لقێک وەدەر دەنێت. ئێستاش ئەو ڕەگ و ڕیشەیە بەتەواوی ئەو ناوچەی داگرتوە، ٥/٤٣ هێکتار. ئەو دارستانەی کە دەیبینن بە شێوەی 47 هەزار دار دەیبینن ، بەڵام ئەوانە دار نییە لق و پۆیە. چونکە هەموو ئەوانە لە یەک ڕەگ و ڕیشە دەرکەوتوون.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.