प्रेम म्हणजे काय? भक्तीची सर्वोच्च अवस्था कोणती? आणि काय होते, जेव्हा जीवात्मा आणि परमात्मा यांच्यातील सर्व अंतर नाहीसे होते? ही कथा आहे भगवान श्रीकृष्णाच्या सर्व लीलांमधील सर्वश्रेष्ठ, सर्वात मधुर आणि तितकीच गूढ मानल्या जाणाऱ्या 'रासलीले'ची. ही कथा साध्या नृत्याची नाही, तर ती आहे जीवात्म्याच्या परमात्म्यासोबत होणाऱ्या दिव्य मिलनाची.

तो शरद पौर्णिमेचा दिवस होता. वृंदावनातील निसर्ग आपल्या पूर्ण वैभवात न्हाऊन निघाला होता. चंद्रप्रकाशामुळे यमुना नदीचे पात्र चमचमत होते आणि वातावरणात एक दिव्य सुगंध दरवळत होता. अशा त्या अद्भुत रात्री, भगवान श्रीकृष्णाने आपली दिव्य बासरी (वेणू) वाजवायला सुरुवात केली.

तो साधा संगीत नव्हता, तो होता परमात्म्याचा जीवात्म्याला दिलेला प्रेमळ संदेश. तो वेणूनाद ऐकून वृंदावनातील सर्व गोपिका (गोपी) आपल्या सर्व सांसारिक कामांना, आपल्या घरादाराला आणि सर्व बंधनांना विसरून एका दिव्य अवस्थेत वनात कृष्णाकडे धावत सुटल्या. ही धाव होती जीवात्म्याची परमात्म्याकडे लागलेली ओढ.

जेव्हा सर्व गोपिका वनात पोहोचल्या, तेव्हा श्रीकृष्णाने त्यांची परीक्षा घेतली. पण गोपिकांच्या निस्वार्थ आणि अनन्य भक्तीपुढे भगवंतालाही नमावे लागले. त्यानंतर, यमुनेच्या काठी, त्या पवित्र चंद्रप्रकाशात सुरू झाला तो अद्भुत नृत्यसोहळा, ज्याला 'रासमंडळ' किंवा 'रासक्रीडा' म्हटले जाते.

या नृत्यात, प्रत्येक गोपीला वाटत होते की कृष्ण फक्त तिच्याचसोबत नृत्य करत आहे. हा चमत्कार घडवण्यासाठी, श्रीकृष्णाने आपल्या योगमायेने स्वतःला अनेक रूपांमध्ये विस्तारले आणि प्रत्येक दोन गोपींच्या मध्ये एक कृष्ण प्रकट झाला. अशाप्रकारे, करोडो गोपिकांसोबत करोडो कृष्ण एकाच वेळी नृत्य करू लागले.

या भागात ऐका:

• 'रासक्रीडा' म्हणजे काय आणि ती शरद पौर्णिमेच्या रात्रीच का झाली?

• श्रीकृष्णाच्या बासरीचा आवाज ऐकून गोपींनी आपल्या घरादाराचा त्याग का केला?

• रासलीलेमध्ये श्रीकृष्णाने एकाच वेळी अनेक रूपे कशी धारण केली?

• या दिव्य लीलेचा खरा आध्यात्मिक अर्थ काय आहे? (जीवात्मा आणि परमात्म्याचे मिलन)

'रासक्रीडा' ही भगवान श्रीकृष्णाची सर्वात गूढ लीला आहे, जी केवळ इंद्रियांनी नाही, तर शुद्ध भक्ती आणि श्रद्धेच्या अंतःकरणाने समजून घेता येते. ही भक्तीची सर्वोच्च अवस्था आहे, जिथे भक्त आणि भगवंत एकरूप होऊन जातात. चला, ऐकूया त्या दिव्य प्रेम आणि आनंदाच्या उत्सवाची कथा.