In deze aflevering spreekt historicus Mark Bergsma met Anne Krul. Zij is een Ghanees-Nederlands lesbisch beeldend kunstenares, schrijfster, dichteres en activiste. 

Anne, geboren in 1958, heeft Ghanees-Nederlandse wortels en werd geadopteerd in een Nederlands katholiek gezin, waar ze samen met haar zus Dorothé (ook geadopteerd) opgroeide. Zoals ze later zelf omschreef, was ze een echte tomboy die graag voor genderverwarring zorgde.

Op haar achttiende verhuisde Anne naar Utrecht om sociale pedagogie te studeren. Via een vriendin kwam ze bij het COC terecht en beleefde ze een aha-moment: ze was lesbisch of ‘pot’, zoals ze het zelf liever noemt. Die ontdekking markeerde het begin van haar activisme. 

Anne sloot zich aan bij een nieuw initiatief binnen het COC. Zij zetten zich in om conversietherapie en andere vormen van gedwongen hulp aan queer-jongeren zichtbaar te maken. Vanuit haar christelijke achtergrond wilde ze juist geloofsgenoten binnen de queer gemeenschap bereiken. Met voorlichting en flyers ging ze de confrontatie aan met organisaties als Youth for Christ (YfC), die jongeren probeerden te bekeren via het evangelie.

In deze aflevering spreekt historicus Mark Bergsma met trans emancipatiepionier Thomas Wormgoor. Thomas werd in 1956 Amersfoort geboren als meisje, maar voelde zich altijd een jongen. Tussen mannen voelde hij zich het fijnst. Met een strategie van onzichtbaarheid en aanpassen leefde hij lange tijd zijn leven. Aanvankelijk zocht hij aansluiting bij de vrouwen- en homobeweging, maar vond daar geen verlossing. Pas eind jaren tachtig viel het kwartje echt, toen hij een interview met een trans man hoorde op de radio. Kort daarna startte hij zijn transitie. Na zijn eigen transitie zette Thomas zich onophoudelijk in voor andere trans personen. Vanaf 2005 werkte hij als ontwikkelingspsycholoog en jurist bij Humanitas, gericht op betere ondersteuning van gendervariante jongeren. Hij was betrokken bij de oprichting van Transgender Netwerk Nederland, Transvisie en Transvisie Zorg, en hielp bij het opstellen van de eerste kwaliteitsstandaard voor transgenderzorg. 

In deze aflevering spreekt historicus Mark Bergsma met Miriam van der Have. Miriam is een pionier in de strijd voor intersekse mensenrechten. Boven alles pleit zij voor één recht: het recht om jezelf te zijn. Als medeoprichter van NNID (Nederlandse organisatie voor seksediversiteit) zet ze zich al jaren in voor zichtbaarheid, acceptatie en zelfbeschikking van mensen met een intersekse-ervaring. Intersekse gaat over de ervaringen van mensen die geboren zijn met een lichaam dat niet past binnen de het idee van man of vrouw zoals de maatschappij dat hanteert. Het onderwerp is lang omgeven door geheimhouding en stigma. Miriam weet uit eigen ervaring wat dat betekent. In 2003 doorbrak ze het aangeleerde zwijgen in het tv-programma Vinger aan de Pols. De uitzending bereikte bijna 900.000 kijkers en betekende een doorbraak in de zichtbaarheid van intersekse personen.

In deze aflevering spreekt historicus Mark Bergsma met journalist en onderzoeker Marty van Kerkhof. Marty was een van de oprichters van de Nijmeegse groep Rooie Flikkers die op ludieke wijze in actie kwamen tegen homofobie en een meer zelfbewustere homoman nastreefden. Ook was hij de leadzanger van de punkband ‘Tedje en de Flikkers’. Met provocerende, erotisch getinte teksten verspreidden de band hun boodschap met optredens door heel Nederland. Na zijn Rooie Flikker avontuur speelde Marty als journalist een belangrijke rol in het onderzoek naar hiv en aids. Hij werd onder andere redacteur voor Aids Info en deed onderzoek naar anale seks onder homomannen tijdens de aids epidemie. 

In deze aflevering spreekt historicus Mark Bergsma met Corine van Dun. Corine was voorzitter van Transgender Netwerk Nederland. Tijdens haar voorzitterschap werd in 2014 de transgenderwet aangepast en kwam ze op voor de economische zelfstandigheid van trans personen. Al jong kwam Corine erachter dat ze in het verkeerde lichaam was geboren, maar het zou nog lang duren voordat ze in transitie kon. Deze transitie ging minder soepel dan verwacht, wat haar later heeft gesterkt om als ambassadeur van de trans gemeenschap te vechten voor de acceptatie en emancipatie van trans personen.

In deze aflevering spreekt historicus Mark Bergsma met psychotherapeut Lionel Jokhoe. In 1980 schreef hij zijn pionierende scriptie getiteld ‘Homofielen uit Suriname. Een vergeten groep in de Nederlandse samenleving?’. Hij voelde zich dubbel gediscrimineerd: door witte Nederlanders om zijn huidskleur en door Surinamers om zijn geaardheid. Hij was een van de eerste die hier in Nederland over publiceerde. Het was het startpunt van de werkgroep SUHO, die destijds meer bewustwording wilde creëren voor de positie van deze groep.

In deze aflevering hoor je een gesprek tussen host historicus Mark Bergsma en feminist en organisatiesocioloog Twie Tjoa. Ze is een icoon van de zwarte, migranten en vluchtelingen vrouwenbeweging (ZMV) en was tien jaar lang voorzitter van de stichting ZAMI, een stichting die vrouwen van kleur de kans geeft om hun sociale-economische positie te versterken. Daarnaast is ze sinds 2012 actief als bestuurslid bij Mil Colores, een platform dat een ontmoetingsplek creëert voor vrouwen, en in het bijzonder voor vrouwen met een lesbische en migratieachtergrond. 

In deze eerste aflevering hoor je een gesprek tussen host historicus Mark Bergsma en neerlandica en literatuurwetenschapper Maaike Meijer. Maaike is een icoon van de feministische lesbische beweging die heteronormativiteit ter discussie stelde. Ze is een van de oprichtsters van de radicale actiegroep Paarse September en was een spil in de bloeiende lesbische subcultuur in de jaren zeventig en tachtig. Eind jaren negentig werd ze hoogleraar Genderstudies aan de Universiteit van Maastricht. In al haar publicaties blijven gender en diversiteit een onveranderlijk belangrijke plek innemen.

Content warning: in deze aflevering komt kindermisbruik ter sprake. Heb jij een nare seksuele ervaring meegemaakt? Heb je hulp nodig of zit je met vragen? Het Centrum Seksueel Geweld kan je helpen. Op centrumseksueelgeweld.nl kun je anoniem chatten met hulpverleners. Of je kunt, desgewenst anoniem, bellen naar 0800-0188.  

Trailer