Rozmowy z Bożkiem

Gościnią podcastu jest Agata Smalcerz ­– historyczka sztuki, kuratorka, dyrektorka Galerii Bielskiej BWA. Z galerią związana od 1992 roku – początkowo jako kuratorka programowa, a od 2003 roku jako dyrektorka. Zajmuje się kuratorstwem wystaw w Polsce i za granicą; pisze i redaguje teksty do katalogów sztuki, publikuje teksty o sztuce współczesnej w pismach artystycznych; prowadzi autorskie wykłady z historii sztuki; zapraszana do jury konkursów malarstwa. Rozmawiamy o tym czym jest przyroda dla Agaty, o dobrych intencjach i ekologach jako przewodnikach. Cofamy się do lat 90’ i początków Agaty w Bielskim BWA. Przytaczamy historię Willi Sixta, rozmawiamy o Stanisławie Niemczyku i Jerzym Nowosielskim, o ich wspólnym projekcie - Parafii Ducha Świętego w Tychach i piwnicach. Wybieramy się do Tajemniczego Ogrodu, Gminy Wyznaniowej Żydowskiej, łączymy sztukę i działanie społeczne. Rozmawiamy o programie BWA, definiujemy, czemu służy działalność galerii i jak często poza te ramy wykracza i o nadchodzącym wydarzeniu - Europejskiej Stolicy Kultury.

Gościem podcastu jest Marek Musiał - Inżynier po Politechnice Wrocławskiej. Od ponad 20 lat prowadzi warsztat naprawy fortepianów. Warsztat pracuje głównie nad starymi instrumentami, wśród których zdarzają się nawet dwustuletnie okazy. Marek jest również triathlonistą. Rozmawiamy o głodzie życia, ruchu i poszukiwaniu, Grotowskim i przyrodzie, teatrze towarzyszącym Markowi od dzieciństwa oraz Ślęży, Raduni i biegu dookoła Fudżi. Marek sprawdza, czym jest dla niego rytuał, uważność, przekraczanie rzeczy niemożliwych i wyzwanie. Skupiamy się na górach, przechodząc płynnie ze szczytów do Ironmana i mistrzostw świata na Hawajach. Marek wspomina, przy okazji niedźwiedzi w Japonii, że zakazuje się tam w trakcie biegu używania kijków trekkingowych, wskazuje na różnice pomiędzy turystyczną przejażdżkę rowerową a wyczynową i ujawnia, co to znaczy leczyć fortepiany.

Gościnią podcastu jest Dorota Wiewióra - córka Aleksandra Szrajbera (Schreibera) i wnuczką krakowskiego rabina Szymona Schreibera. Pełni funkcję przewodniczącej Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej oraz członkini zarządu Fundacji Edukacyjne Centrum Żydowskie w Oświęcimiu. Rozmawiamy o przyrodzie w Izraelu, jej różnorodności, dbaniu o zieleń w ramach świąt, o dzikich zwierzętach, zielonych lasach i metafizycznej pustyni. Z wielokulturowego Izraela przenosimy się do Bielska - Białej, do naszego dzieciństwa, historii naszych przodków, cofamy się do Holokaustu, wspominamy sąsiadów, rozmawiamy o powstaniu gminy żydowskiej i rolach kobiet. Przypominamy o życiu sportowym bielskich żydów przed wojną,schronisku na Hali Boraczej i o tych, którzy budowli miasto. Płynnie przechodzimy do naszej współpracy i na cmentarz żydowski w Bielsku-Białej, gdzie wspólnymi siłami tworzymy “Tajemniczy Ogród”.

Gościem podcastu jest prof. dr hab. Piotr Skubała – profesor nauk biologicznych, pracownik Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, etyk środowiskowy, popularyzator nauki, edukator ekologiczny, działacz na rzecz ochrony przyrody, aktywista klimatyczny. Zaczynamy od tego, jak Piotr się przedstawia, a mówi o sobie, że jest ziemianinem. Jest też akarologiem, zajmuje się naukowym badaniem roztoczy - bada mechowce. Jacek drąży skąd ten ziemianin, a Piotr podaje przepis na to, jak znaleźć to poczucie wspólnoty ziemskiej. Piotr uważa, że pogubiliśmy się jako gatunek, bo nie czujemy się częścią tej biosfery, częścią naszej planety i dlatego będzie nam trudno coś zmienić. By odbudować relacje, musimy zacząć od podstaw. Rozmawiamy o wizerunku naukowca w mediach, o idealizmie i odebraniu autorytetu nauce. Pada też pytanie - co robić z zielenią w mieście?  - i pada odpowiedź - nic nie robić. Czy “the value of doing nothing” dotyczy też aktywizmu?

Gościnią podcastu jest Katarzyna Musiał - pianistka, obecnie rezydująca w Kanadzie, koncertująca jako solistka, kameralistka, a także z orkiestrami w Ameryce Północnej, Europie i Azji. New York Concert Review określił jej grę jako „czystą rozkosz... cudownie przedstawioną... przejrzyście precyzyjną… interpretację, która sięgała emocjonalnej głębi przy harmonijnej kolorystyce”. Należy do elitarnego grona Artystów Steinway'a zdobyła pierwszą nagrodę na Bradshaw & Buono International Piano Competition, ponadto jest laureatką III Międzynarodowego Konkursu Współczesnej Muzyki Kameralnej im. Krzysztofa Pendereckiego i zdobyła wiele prestiżowych nagród i wyróżnień. Kasia jest założycielką i dyrektorem artystycznym Festivalu Stella Musica, promującego kobiety w muzyce. Rozmawiamy o sporcie, treningu i sztuce jako naczyniach połączonych, o poszykiwaczkach talentu w przedszkolach i nowej sąsiadce w bloku - mistrzyni świata w gimnastyce. Kasia potrafi żyć pod presją, choć sprzyjało jej przeznaczenie, ma też fascynującą historię rodzinną i imponujących rodziców. Przypominamy moment porzucenia sportowej kariery i poszukiwaniu nowej drogi życia. Kasia mówi o wyciszającej mocy sportu i wymagającej muzyce i energetyzującym tańcu. Wyruszamy we wspólną podróż, poznajemy nauczycieli, kobiety i miejsca na mapie życia Kasi.

Gościem podcastu jest Jacek Engel - od 40 lat działający na rzecz czynnej ochrony przyrody, między innymi jako Współtwórca Koalicji Ratujmy Rzek i były członek Krajowej Komisji ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko i Państwowej Rady Ochrony Przyrody. Autor i redaktor ekspertyz i publikacji dotyczących gospodarki wodnej, ochrony przyrody i ocen oddziaływania na środowisko. Prezes Fundacji Greenmind. W naszej rozmowie od razu przechodzimy do sedna i rozmawiamy o działaniu, Engel mówi o swojej pracy jako zawodzie, nawet jeśli wynika ona z potrzeby działania społecznego, to nadal traktuje ją jako pracę zawodową. Jacek w imieniu wszystkich działaczy za to dziękuję - za te uważnie przeczytane przez niego dokumenty i raporty. Zastanawiamy się nad różnicą pomiędzy ochroną przyrody a środowiska i znajdujemy wspólny język -  łączy nas miłości do rzek i walka przeciw stawianiu kolejnych stopni wodnych na Wiśle. Rozmawiamy oczywiście o katastrofie na Odrze i rozwijamy terminy: przepławka, kaskadyzacja, retencja korytowa, powódź zimowa, bagrowanie, osady denne, monitoring rzek i zarybianie.

Gościnią podcastu jest Ewa Smuk-Stratenwerth – z wykształcenia biolog-antropolog, członek Stowarzyszenia Innowatorów Społecznych „Ashoka”. Jest współzałożycielką i dyrektorką Stowarzyszenia „Ziarno”, w którym od lat prowadzi programy edukacyjne i służące animacji społeczności lokalnej, m.in. wydaje lokalną gazetę „Wieści znad Wisły”. Z pasją próbuje przywrócić zapomnianą w Polsce tradycję uniwersytetów ludowych. Obecnie tworzy Ekologiczny Uniwersytet Ludowy w Grzybowie. Ewa opowiada o macierzyństwie i byciu matką dla pięciu córek, i o tym, jak pomaga młodym matkom wykarmić ich dzieci. Mówimy o bezinteresownej miłości, Grzybowie i instytucjach, dla których Ewa czuje się matką. Rozmawiamy o serach, przetwórstwie i biznesie, skromności i wyborach życiowych, konsultacjach z bogiem i ścieżce duchowej. Wymieniamy się cytatami, dodajemy kilka słów o rolnictwie ekologicznym, praktykach, edukacji w Szwajcarii i Uniwersytecie Ludowym, idealizmie i wegetarianizmie, latach 70 i kartkach na mięso i wódkę.

Gościem podcastu jest Krzysztof Smolnicki - ekolog, aktywista Ruchu Wolność i Pokój, prezes Fundacji EkoRozwoju, jeden z liderów Dolnośląskiego Alarmu Smogowego i Ruchu Przyjaciół Drzew. Działa w ruchu ekologicznym od lat osiemdziesiątych. W trakcie działalności w Fundacji był koordynatorem szeregu projektów ekologicznych i edukacyjnych, autorem książek i reżyserem filmów. Rozmawiamy o ojcu i matce ziemi, modelowym remontowaniu ruiny, targnięciu się na wielomilionowy projekt i efekcie tego wyzwania. Przypominamy moment pandemii, który okazał się katalizatorem dla dotychczasowych działań, rozmawiamy o wypełnianiu luk i dźwigni zmiany, wspieraniu i uwalnianiu i oczywiście o smogu i oszczędzaniu energii cieplnej. Krzysztof znajduje przykład w rebelii wymierania i wspomina, jak udało mu się nie przypalić soczewicy na wege zupę.

Gościem podcastu jest Igor Bokun - biznesmen, który wraz z żoną Marzeną i trójką dzieci wyprowadził się w góry, na Magurkę w okolicach Bielska-Białe, gdzie stworzyli wspólnie małe gospodarstwo, hodują owce, kury, pszczoły. Dziś z powrotem prowadzi biznes oraz propaguje naturalne rolnictwo i niezależność żywnościową w ramach Akademii Przyziemnych Umiejętności. Igor prowadzi działalność konsultingową, dzieląc się z firmami swoim doświadczeniami biznesowymi i tworząc Akademię Lekkiej Głowy. Rozmawiamy o przeprowadzce na łono natury, zmianie stylu życia i sukcesach przekutych na działkę widokową na Magurce, o niezależności żywnościowej i świecie bez zwierząt hodowlanych. Igor przedstawia statystyki i analizuje przyszłość, opowiada o podjęciu się wyzwania żywienia się samodzielnie przez rok, i o tym jak ten spontaniczny projekt wyglądał. Prawimy o praktykach i mierzeniu się z niemożliwym, kurach i zwierzętach nie charyzmatycznych, lesie i walce.

Gościem podcastu jest Radosław Gawlik - polski polityk, ekolog, poseł. Uczestniczył w obradach „okrągłego stołu” w zespole ds. ekologii oraz w Ruchu Obywatelskim Akcja Demokratyczna przekształconym w partię – Unię Demokratyczną, a jeszcze później w Unię Wolności. Jest współzałożycielem Forum Ekologiczne UW, któremu przez 7 lat przewodniczył. Od 1997 do 2000 roku był sekretarzem stanu w Ministerstwie Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa. Obecnie przewodniczy Stowarzyszeniu Ekologicznemu Eko-Unia. Wspólnie wracamy do korzeni - ochrony środowiska, od zawsze obecnej w życiu Radka. Rozmawiamy o rzekach, kapitalizmie, zobowiązaniach, nieśmiałości politycznej, strachu przed biznesem i obywatelem, ratowaniu planety i końcu czczego gadania. Czy warto ratować cywilizacje? pyta Jacek. Poza odpowiedziami na kluczowe pytania pada dużo dat, lokacji, terminów, inwestycji, ustaw i stanowisk.