احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در سالی که علی خامنه‌ای آن را سال جهش تولید با مشارکت مردم اعلام کرده، می گوید با نسل نسبتا وسیعی در جامعه مواجه‌ هستیم که اساساً انگیزه و تمایلی در امر اداره کشور ندارند. اگرچه او سیاست‌های دولت‌های قبل را عامل این اتفاق معرفی کرده است اما بسیاری از کارشناسان چند سالی است می‌گویند سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی به گونه‌ای بوده است که مردم را از بهبود اوضاع ناامید کرده است که نمونه‌اش، مشارکت بسیار پایین مردم در انتخابات مجلس است که نشان می‌دهد مردم دیگر به ایجاد تغییر امیدی ندارند.

در برنامه شب گذشته روی‌خط به این موضوع پرداختیم که بر اساس اظهارنظر مقامات جمهوری اسلامی، بخش بزرگی از مردم در طول این چندوقتی که از ماه رمضان گذشته، بی‌توجه به مقررات و قوانین جاری، اقدام به خوردن نوشیدن در ملاء عام می‌کنند. برخی معتقدند مردم ممکن است با حکومت زاویه پیدا کرده باشند اما جوهره مذهبی‌شان را حفظ کرده‌اند و آنچه شاهدش هستیم، اغراقی است که در شبکه‌های اجتماعی مشاهده می‌کنیم. در مقابل، گروهی کاملاً با این دیدگاه محالف‌اند و می‌گویند بخش بزرگی از جامعه ایران از دستورات دینی گریزان‌اند و این روزها کمتر کسی پایبند به نماز و روزه و دیگر مظاهر دین‌داری است. به خاطر استقبال غیرمنتظره از برنامه دیشب، موضوع محوری امشب را هم به همین موضوع اختصاص داده‌ایم.

صادق کوشکی، فعال سیاسی در اظهارنظری با انتقاد شدید از قوه قضاییه و دولت درباره عدم برخورد با کسانی که در ایام ماه رمضان و در اماکن عمومی مشغول خوردن و نوشیدن‌اند، گفته که هفته دوم ماه رمضان گذشت و در این مدت شاهد وسیع‌ترین موج روزه خواری علنی در تاریخ جمهوری اسلامی هستیم. برخی معتقدند وضعیت در سال‌های قبل هم تقریباً همینگونه بوده اما اینترنت و شبکه‌های اجتماعی موجب شده این روزه‌خواری‌ها بیشتر به چشم بیاید اما در مقابل گروهی هم می‌گویند نه فقط روزه، که پایبندی به سایر الزامات دینی هم در میان عموم مردم به شدت کم‌رنگ شده است.

این روزها فضای سیاسی داخل ایران، پر شده از اخباری از افشاگری افراد داخل نظام علیه یکدیگر. از رسوایی‌های جنسی گرفته تا فسادهای مالی افرادی همچون کاظم صدیقی امام جمعه موقت تهران. راه‌یافتگان به مجلس هم به دو گروه تقسیم شده ومرتباً علیه یکدیگر دست به افشاگری می‌زنند. برخی باور دارند به اینکه این دعواها زرگری است اما گروه بزرگی هم معتقدند هواداران نظام جمهوری اسلامی برای قدرت و پول به جان هم افتاده‌اند و این یک جنگ واقعی است.

احمدرضا رادان فرمانده فراجا گفته است که واقعیت تلخ این است که سرقت تبدیل به شغل شده است. این سخنان مُهر تاییدی است بر اینکه عموم مردم معتقدند در سال‌های اخیر، دزدی به ویژه دزدی‌های خیابانی به شکلی تصاعدی رشد کرده و اغلب مردم، خاطره‌ای تلخ از دزدی اموال‌شان را به یاد دارند.

تصاویر منتشر شده از آرامگاه حافظ نشان می‌دهد که جمعیت انبوهی بامداد دیروز برای تحویل سال نو در آنجا حضور پیدا کرده‌اند. در تصاویری دیگر هم مشخص شده که ماموران انتظامی راه‌های منتهی به پاسارگاد را بسته‌اند تا مردم نتوانند برای تحویل سال ۱۴۰۳ در آنجا تجمع کنند. این موارد و همچنین موارد بسیاری در سال‌های اخیر نشانه‌هایی از افزایش تمایل ایرانیان به نمادهای ایرانی و ملی دارد که به رغم حضور یک حکومت تمامیت‌خواه مذهبی در ۴۵ سال گذشته، تا حد زیادی قابل تامل است.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنرانی نوروزی خود شعار سال ۱۴۰۳ را «جهش تولید با مشارکت مردم» اعلام کرد. این در حالی است که مردمی که قرار است در این جهش تولید مشارکت کنند، کارگرانی هستند که یک روز قبل از سال جدید حداقل دستمزدشان برای امسال بسیار پایین‌تر از نرخ خط فقر تعیین شد که به معنای آن است که ستون‌های تولید در کشور باید در فلاکتی بدتر از سال ۱۴۰۲ زندگی کنند. این موضوع، خود نشانگر آن است که علی خامنه‌ای و سایر مقامات جمهوری اسلامی، چه اندازه از واقعیات جامعه دور هستند و درک درستی از وضعیت مردم عادی جامعه ندارند.

در طول سال‌های پس از انقلاب ۵۷ در ایران، رهبران جمهوری اسلامی و روسای جمهور در اول فروردین در پیامی نوروزی خطاب به مردم ایران صحبت‌هایی را مطرح کرده‌اند. نکته اینکه اغلب وعده‌های آنان بی‌سرانجام بوده و عملاً در حد حرف باقی مانده است. شاید این بار بتوان مقامات حکومت را در جایگاه مخاطب فرض کرد تا پیام مردم ایران را بشنوند.

یکی از رسومی که بیش از یک دهه است از طرف علی خامنه‌ای بنا نهاده شده، نامگذاری و تعیین ماموریت برای هرسال در سخنرانی نوروزی اوست. اما تقریباً تمام هدف‌هایی که او در این سال‌ها برای کشور تعیین کرده است بی‌نتیجه مانده است. به عنوان مثال او سال جاری را سال «مهار تورم و رشد تولید» نام نهاده بود که هر دو هدف محقق نشدند.

در روزهای آخر اسفندماه و در این برنامه روی‌خط قصد داریم به این موضوع بپردازیم که به زعم شما چه کسی را می‌توان به عنوان شخصیت برجسته سال ۱۴۰۲ انتخاب کرد. طبیعتاً ممکن است هر کدام از شما کسی را برای انتخاب خود مدنظر داشته باشید و این برنامه فرصتی است تا از چرایی این تصمیم‌تان بگویید.