Andhra Pradesh 10th Class Telugu 6th Lesson Shataka Madhurima

In this episode we will cover the Telugu poem (Telugu padyam) written by the Marada Venkaiah "Sthiratara Dharmavarthana"

స్థిరతర ధర్మవర్తన బ్రసిద్ధికి నెక్కినవాని నొక్కము

ష్క రు డతి నీచవాక్యముల గాదని పల్కిన నమ్మహాత్ముఁడుం

గొఱతవహింప డయ్యెడ, నకుంఠిత పూర్ణ సుధాపయోనిధిలో

నరుగుచు గాకి రెట్ట యిడి నందున నేమి కొఱంత భాస్కరా!

- మారద వెంకయ్య

పదవిభాగం:

స్థిరతర, ధర్మవర్తన, ప్రసిద్ధికిన్ + ఎక్కినవానిన్, ఒక్క ముష్కరుడు,

అతి నీచ వాక్యములన్, కాదు + అని, పల్కినన్, ఆ + మహాత్ముడున్,

కొఱత, వహింపడు, అయ్యెడన్, అకుంఠిత, పూర్ణ సుధాపయోనిధిలోన్,

అరుగుచున్, కాకి, రెట్ట, ఇడినందునన్, ఏమి కొఱంత, భాస్కరా!

ప్రతిపదార్ధము:

భాస్కరా! = ఓ సూర్యుడా

ఒక్క ముష్కరుడు = ఒక నీచుడు

స్థిరతర = మిక్కిలి స్థిరమైన

ధర్మవర్తన = ధర్మప్రవర్తన చేత

ప్రసిద్ధికిన్ + ఎక్కినవానిన్ = ప్రసిద్ధి పొందిన ఉత్తముడికి

అతి నీచ వాక్యములన్ = మిక్కిలి హీనమైన మాటలచే

కాదు + అని = నిందించి

పల్కినన్ = మాట్లాడినప్పటికీ

అమ్మహాత్ముడున్ = ఆ గొప్పవాడైన ఉత్తముడు

కొఱత = తక్కువదనంను

వహింపడు = పొందడు

(ఎట్లనినన్) = (అది ఎట్లాగంటే)

కాకి = కాకి

అరుగుచున్ = ఆకాశం నుండి ఎగిరి వెళుతూ

అకుంఠిత = అడ్డులేని

పూర్ణ సుధాపయోనిధిలోన్ = నిండిన అమృతసముద్రంలో

రెట్ట = మలము

ఇడినందునన్ = వేసినంతటి మాత్రం చేత

ఏమి కొఱంత = దాని గొప్పదనానికి ఏమి లోటు కలుగుతుంది.

భావం:

భాస్కరా! అమృత సముద్రము మీద కాకి ప్రయాణము చేస్తున్నప్పుడు, ఆ సముద్రంలో అది రెట్టవేసిననూ సముద్రానికి ఏలోటూ రాదు. ఎలాగంటే ధర్మావలంబి అయిన మానవుణ్ణి, ఒక నీచుడు చాలా హీనములైన మాటలచే నిందించినా ధర్మవర్తనునికి ఏమాత్రమూ లోపం రాదు.