SIMPLE SCIENCE

เรื่อง ‘รังสี’ ใครว่าเป็นเรื่องเล็ก เมื่อปลายเดือนมีนาคม 2566 ที่ผ่านมา เกิดเหตุการณ์ ‘ซีเซียม-137’ ซึ่งเป็นวัตถุกัมมันตรังสีที่ส่งผลต่อสุขภาพหายไปจากโรงงาน แล้วพบว่าถูกถลุงเป็นฝุ่นแดง สร้างความตื่นตระหนกไปทั่วประเทศ จะดีกว่าไหมถ้าหากเรารู้จักสัญลักษณ์ความปลอดภัยทางรังสีง่าย ๆ อย่างป้ายเตือนที่เป็นสากลของวัตถุกัมมันตรังสี หรือเครื่องหมายพื้นที่ที่มีกัมมันตภาพรังสี และอันตรายจากการสัมผัสวัตถุกัมมันตรังสี รวมถึงการบริหารจัดการความเสี่ยง เพื่อป้องกันเหตุการณ์แบบนี้ในอนาคต

01:05 คำถามนำ ‘สัญลักษณ์เตือนอันตรายจากกัมมันตภาพรังสีหน้าตาเป็นอย่างไร?’

01:58 คำชวนสับสน ‘กัมมันตรังสี’ vs ‘กัมมันภาพรังสี’ ความหมายต่างกันอย่างไร?

02:23 การสลายตัวของกัมมันตรังสีโดยทั่วไป และการสลายตัวของ ‘ซีเซียม-137’

02:58 อันตรายจากการสัมผัสกัมมันตรังสีในระยะสั้นและระยะยาว

03:26 ผลกระทบต่อสุขภาพ ปัจจัยที่ส่งผลต่ออันตรายจากการสัมผัสรังสี หลักการหลีกเลี่ยงอันตรายจากการสัมผัสรังสี

06:15 ตัวอย่างกัมมันตรังสีที่ใช้ในโรงงานอุตสาหกรรมและการแพทย์

06:31 การใช้รังสีรักษาทางการแพทย์

07:29 การใช้รังสีในการศึกษาวิจัยทางเคมี

08:41 การบริหารจัดการความเสี่ยงภายในองค์กรที่มีการเก็บวัตถุกัมมันตรังสี

09:09 เฉลยคำตอบ ‘ป้ายเตือนที่เป็นสากลของวัตถุกัมมันตรังสี หรือพื้นที่ที่มีกัมมันตภาพรังสีหน้าตาเป็นอย่างไร’

09:50 สิ่งที่ควรทำหากพบวัตถุต้องสงสัยว่าเป็นวัตถุกัมมันตรังสี

ปัจจุบันการระบาดของโควิด-19 ทำได้เราได้เห็นถึงเทคโนโลยีการผลิตวัคซีนที่น่าทึ่ง มีการผลิตวัคซีนหลากหลายประเภทออกมาเพื่อหยุดยั้งการระบาดของโรค ไม่ว่าจะเป็น Inactivated vaccine Viral vector vaccine Subunit vaccine หรือ mRNA vaccine แต่รู้หรือไม่เทคโนโลยีการผลิตวัคซีนบางชนิดมีมาก่อนที่จะเกิดการระบาดครั้งใหญ่ และบางเทคโนโลยีก็ต่อยอดมาจากเทคโนโลยีอื่น เช่น ยีนบำบัด (gene therapy) มาฟังเกร็ดน่ารู้เกี่ยวกับวัคซีน ทั้งความเป็นมา หลักการทำงาน และความพิเศษของเทคนิคการผลิตวัคซีนแต่ละชนิด พร้อมอัปเดตวัคซีนไทยที่น่าจับตามอง กับ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ป๋วย อุ่นใจ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล นักสื่อสารวิทยาศาสตร์ผู้มากความสามารถ หนึ่งในผู้เขียนหนังสือ Vaccine War สมรภูมิวัคซีนโควิด-19 ผู้แปลหนังสือ เมื่อโลกติดเชื้อ ฉบับกระชับ บรรณาธิการหนังสือ ไวรัส ฉบับกระชับ คอลัมน์นิสต์ประจำมติชนสุดสัปดาห์ กรุงเทพธุรกิจ ทั้งยังฝากผลงานไว้บนนิตยสาร อาทิ สาระวิทย์ สารคดี Update Science World รวมถึง Facebook page ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ย่อยง่ายอีกหลายแห่ง

01:50 ความเป็นมาของการมีวัคซีน และที่มาที่ไปของวัคซีนเชื้อตาย (Inactivated vaccine)

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ป๋วย อุ่นใจ เล่าถึงวัตถุประสงค์และความเป็นมาของการฉีดวัคซีน ว่าเป็นการทำให้ร่างกายรู้จักเชื้อก่อโรคก่อน โดยมีวิธีการหนึ่งก็คือการทำให้เชื้อก่อโรคตายแล้วฉีดเข้าไปในร่างกาย ซึ่งเทคนิคนี้มีการพัฒนาขึ้นมาก่อนจะมีการระบาดของโรคโปลิโอแต่ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักมากนัก จนกระทั่งมีการใช้ควบคุมการระบาดของโปลิโอ ส่วนโรคโควิด-19 ได้ยกตัวอย่างประเภทเชื้อตายที่มีการใช้กันมากในประเทศไทยอย่างซิโนแวค (Sinovac) ซิโนฟาร์ม (Sinopharm) พร้อมอธิบายหลักการทำงานของวัคซีนเชื้อตาย และเผยข้อเท็จจริงต่อความเชื่อที่ว่าวัคซีนเชื้อตายปลอดภัยเพราะเป็นเทคโนโลยีที่ใช้กันมานาน และเสริมด้วยเรื่องของวัคซีนเชื้อตายลูกผสม NDV HexaPro ของไทย ซึ่งเป็นหนึ่งในวัคซีนที่น่าสนใจ พัฒนาโดยคณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับองค์การเภสัชกรรม

09:21 วัคซีนไวรัสพาหะ (Viral vector vaccine) จากวัคซีนแบบฉีดสู่แบบพ่น

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ป๋วย อุ่นใจ เผยว่าแท้จริงแล้ววัคซีนประเภทไวรัสพาหะ หรือ Viral vector vaccine นั้นต่อยอดมาจากเทคโนโลยียีนบำบัด (gene therapy) พร้อมเล่าถึงการทำงานของวัคซีน

และยกตัวอย่างไวรัสพาหะที่ใช้ในการสร้างวัคซีนต้านโควิด-19 สปุตนิก วี (Sputnik V) แอสตร้าเซนเนก้า (AstraZeneca) เสริมด้วยความน่าสนใจของแอสตร้าเซนเนก้า ซึ่งเป็นผลจากการนำงานวิจัยขึ้นหิ้งลงสู่ห้างได้สำเร็จ นำทีมโดยท่านผู้หญิงซาราห์ กิลเบิร์ต (Dame Sarah Gilbert) ลักษณะพิเศษของวัคซีนไวรัสพาหะและที่สามารถนำมาพัฒนาจากวัคซีนแบบฉีดสู่วัคซีนแบบพ่นได้ ซึ่งขณะนี้ในประเทศไทยมีการพัฒนาโดยทีมวิจัยของ สวทช.

13:41 ซับยูนิตวัคซีน / วัคซีนโปรตีนซับยูนิต (Subunit vaccine / Protein subunit vaccine) รวมมิตรแหล่งผลิตโปรตีนหนาม

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ป๋วย อุ่นใจ อธิบายถึงแนวคิดการพัฒนาโปรตีนซับยูนิตวัคซีน และหลักการทำงานของวัคซีนให้เห็นภาพอย่างง่าย

พร้อมยกตัวอย่างหลักการผลิตโปรตีนหนามและรูปแบบการผลิตโปรตีนหนามของวัคซีนต้านโควิด-19 ที่มาแรงอย่าง โนวาแวกซ์ (Novavax) และใบยาไฟโตฟาร์ม ซึ่งพัฒนาโดยสตาร์ทอัพ บริษัท ใบยาไฟโตฟาร์ม จำกัด ภายใต้ CU Enterprise แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

21:48 วัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอ (mRNA vaccine) งานวิจัยนอกสายตาสู่ทรัพย์สินทางปัญญามูลค่าสูง

ปิดท้ายด้วยวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอ หรือ mRNA vaccine ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ป๋วย อุ่นใจ เล่าถึงนักวิทยาศาสตร์หญิงชาวฮังการี ดร.เคทลิน คาริโก (Dr. Katalin Kariko) ผู้อยู่เบื้องหลังความสำเร็จของการพัฒนาเทคโนโลยีที่ใช้สร้างวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเออันเลื่องลือในปัจจุบัน อย่าง ไฟเซอร์ โมเดอนา ซึ่งมีจิตวิญญาณความเป็นนักวิทยาศาสตร์ตัวจริงอย่างเต็มเปี่ยม

เกร็ดความรู้หลักการทำงานของวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอ การผลิต และการคว้าทุนดาร์พา (Defense Advance Research Projects Agency: DARPA) หรือ สำนักงานโครงการวิจัยขั้นสูงด้านกลาโหม แหล่งทุนสนับสนุนการพัฒนาวัคซีนต้านโควิด-19 ของสหรัฐอเมริกาของทีมวิจัยวัคซีน เสริมด้วยเรื่องราวอีกด้านของการพัฒนาวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอของบางบริษัทที่อาจไม่ได้ภูมิคุ้มกันที่พุ่งสูงเสมอไป พร้อมอัปเดตวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอของไทย ChulaCov19 ซึ่งนำทีมพัฒนาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย รวมถึงมูลค่าทรัพย์สินทางปัญญาของวัคซีนเอ็มอาร์เอ็น และฝากข้อคิดดี ๆ ถึงคนรุ่นใหม่ที่ต้องการคิดค้นสิ่งใหม่ ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมและโลกใบนี้

แหล่งข้อมูล

รูปภาพอธิบายหลักการผลิตวัคซีนเชื้อตายจาก

https://www.facebook.com/photo/?fbid=10103203100318084&set=pb.310935.-2207520000..

รูปภาพอธิบายหลักการผลิตวัคซีนไวรัสพาหะจาก

https://www.facebook.com/photo/?fbid=10103203100343034&set=pb.310935.-2207520000..

รูปภาพอธิบายหลักการทำงานของวัคซีนไวรัสพาหะจาก

https://www.facebook.com/photo/?fbid=10103203100607504&set=pb.310935.-2207520000..

รูปภาพอธิบายหลักการผลิตวัคซีนโปรตีนซับยูนิตจาก

https://www.facebook.com/photo/?fbid=10103203100797124&set=pb.310935.-2207520000..

รูปภาพอธิบายโครงสร้างของไวรัสจาก

https://www.facebook.com/photo/?fbid=10103203100073574&set=pb.310935.-2207520000..

รูปภาพอธิบายหลักการผลิตวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอจาก

https://www.facebook.com/photo/?fbid=10103203100537644&set=pb.310935.-2207520000..

https://www.facebook.com/photo/?fbid=10103203100547624&set=pb.310935.-2207520000..

รูปภาพอธิบายการทำงานของวัคซีนเอ็มอาร์เอ็นเอจาก

https://www.facebook.com/photo/?fbid=10103203101116484&set=pb.310935.-2207520000..

ปฏิเสธไม่ได้ว่าหน้ากากอนามัย กลายเป็นหนึ่งในสิ่งจำเป็นในยุคนี้ไปเสียแล้ว เนื่องจากการระบาดของโควิด-19 ซึ่งมีการกลายพันธุ์และแพร่กระจายเป็นวงกว้างอย่างต่อเนื่อง เมื่อไม่นานมานี้ ได้มีการพูดถึงประสิทธิภาพของหน้ากากอนามัยในการป้องกันโควิด-19 และตัวย่อ BFE, PFE, VFE บนกล่องหน้ากากอนามัยกันเป็นวงกว้างในโซเชียลมีเดีย จนทำให้หลายคนเกิดความวิตกกังวลว่าหน้ากากอนามัยที่เราใส่อยู่สามารถป้องกันโควิด-19 ได้หรือไม่

มาพลิกหลังกล่องหน้ากากอนามัย ไขความหมายของตัวย่อ BFE, PFE, VFE ทำความเข้าใจประสิทธิภาพของหน้ากากอนามัยเพื่อป้องกันโควิด-19 ไปกับ รองศาสตราจารย์ ดร.กิตติทัศน์ สุบรรณจุ้ย อาจารย์ประจำกลุ่มสาขาวิชาวัสดุศาสตร์และนวัตกรรมวัสดุ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

01:12 BFE, PFE, VFE บนกล่องหน้ากากอนามัยหมายถึงอะไร

รองศาสตราจารย์ ดร.กิตติทัศน์ สุบรรณจุ้ย กล่าวถึงความหมายของ BFE, PFE, VFE บนกล่องหน้ากากอนามัยอย่างคร่าว ๆ

02:14 ต้องเป็นหน้ากากอนามัยที่ได้ VFE 99% เท่านั้นไหม ถึงจะป้องกันไวรัสได้

รองศาสตราจารย์ ดร.กิตติทัศน์ สุบรรณจุ้ย อธิบายถึงรายละเอียดภายใต้มาตรฐาน BFE, PFE, VFE ประเภทละอองในอากาศ (Arosol Type) ที่ใช้ในการทดสอบ ขนาดอนุภาคที่สามารถกรองได้ และข้อมูลการเปรียบเทียบประสิทธิภาพในการกรองของหน้ากากอนามัยมาตรฐานแบบต่าง ๆ ตามผลงานวิจัยเรื่อง A comparison of facemask and respirator filtration test methods โดย Samy Rengasamy, Ronald Shaffer, Brandon Williams & Sarah Smit ซึ่งตีพิมพ์ในวารสารวิชาการ Journal of Occupational and Environmental Hygiene

11:28 ละอองในอากาศที่จัดว่าเป็นละอองฝอยขนาดเล็ก (Airborne) มีขนาดเท่าไหร่

รองศาสตราจารย์ ดร.กิตติทัศน์ สุบรรณจุ้ย กล่าวถึงขนาดโดยประมาณของละอองฝอยขนาดเล็ก (Airborne) เช่น PM10 PM 2.5 แบคทีเรีย ไวรัสก่อโรคโควิด-19 และเล่าถึงผลของงานวิจัยเรื่อง Minimum Sizes of Respiratory Particles Carrying SARS-CoV-2 and the Possibility of Aerosol Generation จากวารสารวิชาการ International Journal of Environmental Research and Public Health ซึ่งทำการศึกษา คำนวณ และชี้แจงขนาดต่ำสุดของอนุภาคละอองฝอยที่เป็นพาหะของโรคโควิด-19 รวมถึงระยะเวลาที่ละอองฝอยล่องลอยอยู่ในอากาศ

14:55 ละอองฝอยจากการจามสามารถ ไปได้ไกลแค่ไหน

รองศาสตราจารย์ ดร.กิตติทัศน์ สุบรรณจุ้ย กล่าวถึงระยะที่ละอองฝอยจากการจามโดยไม่สวมใส่หน้ากากอนามัยสามารถฟุ้งกระจายออกไปได้ และผลการเปรียบเทียบการจามในขณะใส่หน้ากากอนามัยที่ผลิตขึ้นตามคำแนะนำของ The United States Surgeon General จำนวน 1 ชั้น หรือ 2 ชั้น ว่ามีอนุภาคละอองฝอยหลุดออกมาหรือไม่ อ้างอิงจากงานวิจัยเรื่อง Face masks against COVID-19: Standards, efficacy, testing and decontamination methods ซึ่งตีพิมพ์ทางวารสารวิชาการ Advances in Colloid and Interface Science

17:03 ประสิทธิภาพการดักจับอนุภาคของหน้ากากอนามัย และลักษณะเส้นใยของหน้ากาก

รองศาสตราจารย์ ดร.กิตติทัศน์ สุบรรณจุ้ย อธิบายถึงประสิทธิภาพการดักจับอนุภาค และชี้ให้เห็นถึงลักษณะเส้นใยของหน้ากากอนามัยแบบต่าง ๆ  ซึ่งมีการระบุไว้ในงานวิจัยเรื่อง Face masks against COVID-19: Standards, efficacy, testing and decontamination methods เช่นกัน พร้อมเน้นย้ำให้ตระหนักถึงการป้องกันตนเองและลดความเสี่ยง เพื่อรักษาสุขภาพของตนเองให้ปลอดภัยจากโควิด-19

อ้างอิง

A comparison of facemask and respirator filtration test methods https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7157953/

Minimum Sizes of Respiratory Particles Carrying SARS-CoV-2 and the Possibility of Aerosol Generation https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32977575/

Face masks against COVID-19: Standards, efficacy, testing and decontamination methods https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0001868621000762

มาพูดคุยกันต่อเนื่องถึงเบื้องหลังที่ทำให้นักกีฬา วิ่งได้เร็วกว่าคนทั่ว ๆ ไป ความอัศจรรย์ของร่างกายมนุษย์ และปัจจัยที่พานักวิ่งไปสู่เหรียญทองโตเกียวโอลิมปิกเกมส์ ในสนามการแข่งขันวิ่ง 100 เมตรไปกับ รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ อาจารย์ประจำภาควิชาสรีรวิทยา ประธานหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาสรีรวิทยาการออกกำลังกาย (หลักสูตรนานาชาติ) คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

00:46 ทำไมนักวิ่งถึงทำเวลาได้น้อยกว่าคนทั่วไป

รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ เกริ่นถึง 4 ปัจจัยที่ทำให้นักวิ่งทำเวลาได้น้อยกว่าคนทั่วไป และสามารถคว้าชัยในการแข่งขันได้ และปูความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการเคลื่อนที่เบื้องต้น ซึ่งเป็นหลักการสำคัญที่เชื่อมโยงกับปัจจัยทั้ง 4 อย่างที่ส่งผลต่อการวิ่งระยะสั้นโดยตรง

04:18 ปัจจัยทางสรีรวิทยา (Physiological Factor)

เมื่อการวิ่งคือการออกแรงผลักตัวเองให้เคลื่อนไปข้างหน้า ทำอย่างไรเราจึงจะสร้างแรงถีบพื้นส่งตัวให้พุ่งออกไปข้างหน้าได้แรงที่สุด และสร้างความเร็วได้ภายในเวลาไม่กี่วินาที รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ อธิบายถึงกล้ามเนื้อและระบบพลังงานที่ร่างกายใช้ในการวิ่งระยะสั้น และระบบประสาทและการตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นซึ่งส่งผลโดยตรงกับการออกตัวของนักกีฬาพร้อมยกกรณีตัวอย่าง นอกจากนั้นยังให้ข้อมูลเพิ่มเติมถึงพันธุกรรม การฝึกฝนที่มีส่วนในการเพิ่มปริมาณกล้ามเนื้อ และอิทธิพลของฮอร์โมนเพศต่อการเพิ่มขนาดกล้ามเนื้ออีกด้วย

15:22 ปัจจัยทางชีวกลศาสตร์ (Biomechanical Factor)

การจัดระเบียบในการเคลื่อนไหวร่างกายก็สำคัญไม่แพ้กัน รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ กล่าวถึงรูปแบบการจัดระเบียบร่างกายและการทำงานของกล้ามเนื้อซึ่งส่งผลต่อการสร้างแรงส่งเวลาออกตัววิ่ง แรงส่งขณะวิ่ง การรักษาสมดุลการเคลื่อนไหวร่างกาย

19:05 ปัจจัยทางเทคนิค (Technical Factor)

สำหรับการวิ่งระยะสั้นรูปร่างของนักกีฬาอาจจะมีส่วนทำให้ได้เปรียบแต่นั่นไม่ใช่ทั้งหมด รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ กล่าวถึง เทคนิคที่นักกีฬาวิ่งต้องฝึกฝนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของการเคลื่อนไหวให้ได้แรงและความเร็วที่เหนือชั้น การเสริมจุดแข็ง แก้ไขจุดอ่อน พร้อมยกตัวอย่างนักวิ่งชั้นนำที่มีความแตกต่างกันด้านรูปร่าง 2 คน และการวิ่งของทั้งคู่

22:40 แผนกลยุทธ์ (Tactical Factor)

แผนกลยุทธ์สำหรับการวิ่งระยะสั้น 100 เมตรจำเป็นหรือไม่ รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ กล่าวถึงการวิ่งระยะสั้น 100 เมตร และความจำเป็นของแผนกลยุทธ์

23:02 ประมวลภาพการแข่งขันวิ่ง 100 เมตร ชายรอบชิงชนะเลิศ ในการแข่งขันโตเกียวโอลิมปิกเกมส์ 2020

ทำไม มาร์เซลล์ จาค็อบส์ (JACOBS Lamont Marcell) ซึ่งเป็นม้ามืดนอกสายตาจึงได้อันดับ 1 ในการแข่งขันวิ่ง 100 เมตร ชาย ไปครอง รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ ชี้ให้เห็นผลจากปัจจัยทั้ง 4 ที่ฉายชัดบนร่างกายของผู้ชนะทั้ง 3 อันดับ และประมวลภาพการแข่งขัน พร้อมให้ข้อมูลเพิ่มเติมถึงประวัติการแข่งขัน เบื้องหลัง จุดร่วมที่น่าสนใจของผู้ชนะทั้ง 3 อันดับ นอกจากนั้นยังกล่าวถึงศักยภาพที่น่าสนใจของนักวิ่งชาวเอเชีย และช่วงอายุที่นักวิ่งทำความเร็วได้สูงสุดอีกด้วย

31:16 คิดว่าอีกนานไหมกว่าจะมีคนทำลายสถิติมนุษย์ที่เร็วที่สุดโลกในปัจจุบันได้

รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ ให้ความเห็นเกี่ยวกับโอกาสในการทำลายสถิติมนุษย์ที่เร็วที่สุดในโลกทั้งชายและหญิงในปัจจุบันเป็นการทิ้งท้าย

การแข่งขันวิ่งอยู่คู่กับกีฬาโอลิมปิกเกมส์มาตั้งแต่ครั้งยุคโบราณ และโอลิมปิกเกมส์ยุคใหม่ซึ่งเริ่มจัดขึ้นในปี ค.ศ. 1896 จนกระทั่งปัจจุบัน ผ่านมากว่า 125 ปี การแข่งขันวิ่งก็ยังเป็นหนึ่งในไฮไลท์ของกีฬากรีฑา ที่ผู้คนจับตามองเป็นอย่างมากว่าใครจะถูกจารึกชื่อเป็นมนุษย์ที่เร็วที่สุดในโลก ในการแข่งขันโตเกียวโอลิมปิกส์เกมส์ 2021 ซึ่งได้ทำการแข่งขันประเภทวิ่งทุกรายการเสร็จสิ้นในวันที่ 8 สิงหาคม 2564 นี้

แน่นอนว่า ความตื่นเต้น ระทึกใจ นับเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของการเชียร์นักวิ่งทุกประเภท โดยเฉพาะการแข่งขันประเภทวิ่งประเภท 100 เมตร ซึ่งนักวิ่งลมกรดทั้งหลายต่างฝึกซ้อมกันนานแรมปี เพื่อเค้นพลังชิงชัยกันในเวลาไม่กี่วินาทีเท่านั้น ส่องสถิตินักวิ่ง 100 เมตร ในโตเกียวโอลิมปิกเกมส์ และสถิติวิ่ง 100 เมตร ที่ดีที่สุดของการแข่งโอลิมปิกเกมส์ยุคใหม่ รวมถึงสถิติของนักวิ่งระยะ 100 เมตร ที่ชาวไทยเคยทำไว้ในการแข่งขันโอลิมปิกเกมส์ไปกับ รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ อาจารย์ประจำภาควิชาสรีรวิทยา ประธานหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาสรีรวิทยาการออกกำลังกาย (หลักสูตรนานาชาติ) คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

01:38 การแข่งวิ่งกับโอลิมปิกเกมส์

การแข่งขันโอลิมปิกเกมส์เริ่มขึ้นตั้งแต่เมื่อไหร่ ที่ไหน รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ เล่าถึงความเป็นมาของการแข่งกีฬากีรฑาทั้งประเภทลาน และประเภทลู่ซึ่งรวมถึงการวิ่ง ที่อยู่คู่กับโอลิมปิกเกมส์มาตั้งแต่ยุคโบราณ จนกระทั่งเปลี่ยนผ่านสู่การโอลิมปิกเกมส์สมัยใหม่ในปี ค.ศ. 1896  รวมถึงผู้ชนะการแข่งขันวิ่ง 100 เมตร ชายและหญิงในโอลิมปิกเกมส์ยุคใหม่ครั้งแรก

04:28 สถิติเวลาของผู้ชนะวิ่ง 100 เมตร ในโตเกียวโอลิมปิกเกมส์

กลับมาที่การแข่งขันโอลิมปิกเกมส์ครั้งล่าสุดที่โตเกียว รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ กล่าวถึงผลการแข่งขันวิ่ง 100 เมตร ทั้งประเภทชายและหญิงในโตเกียวโอลิมปิก พร้อมให้ข้อมูลและสถิติเวลาของผู้ชนะอันดับ 1 2 และ 3

06:45 สถิตินักวิ่ง 100 เมตร ที่วิ่งเร็วที่สุดเท่าที่มีมาตั้งแต่จัดการแข่งขันโอลิมปิกเกมส์

การเป็นอันดับ 1 ในการแข่งขันโอลิมปิกเกมส์ ไม่ได้หมายถึงการเป็นมนุษย์ที่เร็วที่สุดเสมอไป รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ กล่าวถึงเจ้าของสถิตินักวิ่งที่เร็วทีสุดในโลกคนล่าสุด ก่อนจะเผยถึงสถิติที่ดีที่สุดในการแข่งขันโอลิมปิกเกมส์ รวมถึงสถิติที่นักวิ่งลมกรดของไทยเคยทำได้

10:07 คนทั่วไปใช้เวลาวิ่ง 100 เมตร อยู่ที่เท่าไหร่

ในขณะที่นักกีฬาวิ่งใช้เวลาวิ่ง 100 เมตรเพียงไม่กี่วินาทีเท่านั้น แล้วคนทั่วไปใช้เวลาในการวิ่ง 100 เมตรกี่วินาที รองศาสตราจารย์ ดร.เทพมนัส บุปผาอินทร์ เล่าถึงเวลาที่นักกีฬาประเภทอื่น ๆ และคนทั่ว ๆ ไปที่ออกกำลังกายสม่ำเสมอใช้ในการวิ่ง 100 เมตร พร้อมเผยถึงเกณฑ์ความเร็วที่สามารถเข้าร่วมแข่งขันโอลิมปิกเกมส์ รวมถึงความน่าสนใจเกี่ยวกับการวัดความเร็วสูงสุดในการวิ่งระยะสั้นอีกด้วย

ใต้ท้องทะเลที่สวยงาม มีสิ่งมีชีวิตแสนพิเศษนานาชนิดอาศัยอยู่ รวมถึง ฉลาม ปลากระดูกอ่อนที่มีวิวัฒนาการมายาวนานอย่างที่น่าทึ่ง หนึ่งในนักล่าแห่งท้องทะเล ซึ่งกำลังถูกคุมคามทั้งจากการบริโภคของมนุษย์ และการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศและสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรงในปัจจุบัน

เราอาจจะคิดว่าเดิมทีน่านน้ำประเทศไทยมีฉลามอาศัยอยู่น้อย แต่รู้หรือไม่ว่าน่านน้ำทะเลไทยก็จัดเป็นพื้นที่มีความหลากหลายทางชนิดของปลากระดูกอ่อนมากแห่งหนึ่งของโลก โดยมีปลากระดูกอ่อนอย่างน้อย 187 ชนิด แบ่งเป็นฉลามกว่า 87 ชนิด กระเบน 95 ชนิด และไคเมรา 5 ชนิด ซึ่งในจำนวนนี้ยังมี 13 ชนิดที่ยังไม่มีชื่ออย่างเป็นทางการเนื่องจากมีลักษณะบางส่วนที่แตกต่างจากชนิดที่เคยมีการศึกษามาก่อนซึ่งต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมอีกด้วย

เปิดโลกใต้ทะเลไปรู้จักฉลามไทย ซึ่งกำลังลดจำนวนลง และต้องการการปกป้องอนุรักษ์เอาไว้ไม้แพ้สัตว์ชนิดอื่น ๆ ในวัน Shark Awareness Day ซึ่งตรงกับวันที่ 14 กรกฎาคม นี้ ไปกับ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เจนจิต คูดำรงสวัสดิ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา

01:30 ทะเลในประเทศไทยมีฉลามอยู่ไหม

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เจนจิต คูดำรงสวัสดิ์ กล่าวถึงน่านน้ำประเทศไทยตามการแบ่งเขตภูมิศาสตร์ทางทะเลแบบต่าง ๆ ว่าเป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลายของปลากระดูกอ่อนและฉลามมากแห่งหนึ่งของโลกแต่ยังขาดการสำรวจอยู่มาก

03:36 ฉลามไทยมีกี่สายพันธุ์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เจนจิต คูดำรงสวัสดิ์ เล่าถึงสายวิวัฒนาการ ความแตกต่างของปลาประดูกอ่อนทั้ง 3 กลุ่ม ได้แก่ ฉลาม กระเบน และไคเมรา จำนวนชนิดพันธุ์ปลากระดูกอ่อนในประเทศไทยซึ่งมีการเก็บข้อมูลมาอย่างยาวนานโดยคุณทัศพล กระจ่างดารา นักวิชาการประมง กรมประมง ซึ่งจัดทำรวมเล่มเป็นหนังสือ “ปลากระดูกอ่อน (ปลาฉลาม ปลากระเบน และปลาหนู) ที่พบในน่านน้ำไทย และน่านน้ำใกล้เคียง” ในปี พ.ศ. 2562 (Krajangdara et al. 2019) และมีการปรับปรุงเพิ่มเติมใน ปี พ.ศ. 2564 นี้ รวมถึงความพิเศษของปลากระดูกอ่อนที่พบได้ในระบบนิเวศที่หลากหลายทั้งน้ำจืด น้ำกร่อย และน้ำเค็ม

10:48 จำนวนประชากรฉลามไทยในปัจจุบัน

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เจนจิต คูดำรงสวัสดิ์ เผยถึงปริมาณ ฉลาม รวมถึงกระเบน ซึ่งวัดจากน้ำหนักหรือ biomass ที่มักเป็นผลพลอยได้จากการทำประมงสัตว์น้ำชนิดอื่น ตั้งแต่ ปีพ.ศ. 2541 ถึง 2562 ซึ่งพบว่ามีฉลามที่ถูกจับได้จำนวนหลายพันกิโลกรัม และมีจำนวนลดลงมากอย่างเห็นได้ชัดในช่วง 10 ปีที่ผ่านมานี้ รวมถึงเผยว่ามีการเพิ่มฉลามบางชนิดเข้าไปในบัญชีสัตว์ป่าสงวน และปลากระดูกอ่อนอีก 12 ชนิดในบัญชีสัตว์ป่าคุ้มครองอีกด้วย

16:42 แนวทางการอยู่ร่วมกันของมนุษย์กับฉลาม ควรอยู่กันอย่างไรให้ปลอดภัยทั้ง 2 ฝ่าย

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.เจนจิต คูดำรงสวัสดิ์ ชวนมองฉลามทั้งในมุมมองของนักล่าแห่งท้องทะเลที่มนุษย์กลัวว่าจะถูกทำร้ายเมื่ออยู่ในทะเล โดยเผยถึงสถิติที่คนได้รับอันตรายจากฉลาม โอกาสที่อาจจะเกิดการเผชิญหน้ากับฉลามได้ พร้อมแนะวิธีการหลีกเลี่ยง หรือความลดเสี่ยงที่จะได้รับอันตราย และมองกลับกันในมุมของฉลามที่ถูกล่าโดยมนุษย์เพื่อนำมาบริโภคและใช้ประโยชน์ ปิดท้ายด้วยแนวทางการอยู่ร่วมกันของมนุษย์กับฉลามอย่างสมดุล

อยากรู้ไหมว่าคุณเหมือนฉลามชนิดไหน ทดลองทำ Quiz สนุก ๆ พร้อมกับฉลามให้มากขึ้นในวัน Shark Awareness Day ได้ที่

https://www.sharktrust.org/blog/shark-awareness-day

เมื่อไม่นานมานี้ เรือคอนเทนเนอร์สัญชาติสิงคโปร์ เอ็กซ์-เพรส เพิร์ล ซึ่งบรรทุกสารเคมีกับเครื่องสำอาง เกิดเหตุไฟไหม้นอกชายฝั่งเมืองเนกอมโบ ทางตะวันตกของประเทศศรีลังกา ทำให้มีเม็ดพลาสติกที่ใช้ในอุตสาหกรรมด้านหีบห่อจากตู้คอนเทนเนอร์บนเรืออย่างน้อย 8 ตู้ ตกจากเรือ มีเม็ดพลาสติกจำนวนมหาศาลรั่วไหลลงสู่ทะเล และถูกซัดขึ้นมายังชายหาดเนกอมโบ สถานที่ยอดนิยมของนักท่องเที่ยวและเป็นที่รู้จักกันในชื่อ ศูนย์กลางประมง ซึ่งทางการศรีลังกาได้สั่งปิดพื้นที่และใช้รถแทรกเตอร์ตักเม็ดพลาสติกมารวมกันได้จำนวนมหาศาล

เม็ดพลาสติกขนาดเล็กนั้นมีหลายขนาด แต่ที่ถูกพูดถึงมากขึ้นเรื่อย ๆ เป็นวงกว้าง คงจะหนีไม่พ้น “ไมโครพลาสติก และนาโนพลาสติก” ซึ่งกำลังเป็นปัญหาที่น่ากังวลในด้านของผลกระทบต่อระบบนิเวศ ความปลอดภัยและความมั่นคงทางอาหารของมนุษย์ในอนาคต

ไมโครพลาสติก และนาโนพลาสติก คืออะไร มาจากไหน หากพลาสติกเหล่านี้รั่วไหลลงสู่สิ่งแวดล้อมแล้วจะเกิดอะไรขึ้น จะสามารถย่อยสลายได้หรือไม่ จะเกิดผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อมโดยรอบอย่างไร เราสามารถช่วยลดปริมาณไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกได้ไหม ไขคำตอบเกี่ยวกับพลาสติกจิ๋ว “ไมโครพลาสติก และนาโนพลาสติก” ไปกับ รองศาสตราจารย์ ดร.กัลยาณี สิริสิงห อาจารย์ประจำภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล

01:53 ไมโครพลาสติก และนาโนพลาสติกคืออะไร

รองศาสตราจารย์ ดร.กัลยาณี สิริสิงห อธิบายถึงความหมายของไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติก พร้อมเปรียบเทียบขนาดของไมโครพลาสติกกับสิ่งของรอบตัวให้เห็นภาพขนาดของไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกชัดเจนยิ่งขึ้น

04:37 ไมโครพลาสติก และนาโนพลาสติกมาจากไหน

รองศาสตราจารย์ ดร.กัลยาณี สิริสิงห เล่าถึงที่มาของไมโครพลาสติก และนาโนพลาสติกอย่างง่าย ซึ่งเกิดได้ 2 รูปแบบด้วยกัน

08:40 ไมโครพลาสติก และนาโนพลาสติกย่อยสลายได้ไหม

รองศาสตราจารย์ ดร.กัลยาณี สิริสิงห กล่าวถึงความแตกต่างของการผุพังของพลาสติกและการย่อยสลาย รวมถึงปัจจัยกำหนดที่สำคัญซึ่งส่งผลถึงความสามารถในการย่อยสลายตัวเองของพลาสติก

11:08 ไมโครพลาสติก และนาโนพลาสติก ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อมอย่างไร

รองศาสตราจารย์ ดร.กัลยาณี สิริสิงห ยกตัวอย่างถึงผลกระทบของไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกต่อระบบนิเวศทางทะเล และการฟื้นฟูและแก้ไขปัญหาไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกที่ปนเปื้อนในทะเลบางส่วนด้วยการค้นคว้าทางวิทยาศาสตร์

14:57 เราสามารถช่วยลดปริมาณไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกได้อย่างไร

รองศาสตราจารย์ ดร.กัลยาณี สิริสิงห แนะนำวิธีการลดปริมาณไมโครพลาสติกและนาโนพลาสติกอย่างเร่งด่วน รวมถึงวิธีการใช้และจัดการพลาสติกอย่างยั่งยืนซึ่งสามารถทำได้ง่าย ๆ ด้วยตนเอง

เราอาจจะคุ้นเคยกับยีสต์ สิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก ในกระบวนการทำขนมปังให้ฟูนุ่ม หมักเบียร์หรือบ่มไวน์ให้รสชาติดี  เพิ่มสุนทรียภาพในรับประทานอาหารไปอีกขั้น แต่รู้หรือไม่ว่าถึงแม้ยีสต์จะเป็นสิ่งมีชีวิตที่ซับซ้อนน้อยกว่ามนุษย์ แต่ก็ยังคงมีโครงสร้างและกระบวนการพื้นฐานที่เหมือนหรือคล้ายคลึงกับของมนุษย์ รวมถึงเป็นที่ยอมรับอย่างแพร่หลายในระดับสากลในการนำมาใช้เป็นสิ่งมีชีวิตต้นแบบในการศึกษาวิจัยทางวิทยาศาสตร์ได้ด้วย

เปิดมุมมองเกี่ยวกับยีสต์สายพันธุ์ Saccharomyces cerevisiae ที่ไม่ใช่แค่ยีสต์ที่ใช้ในกระบวนการหมักอาหารและเครื่องดื่มทั่ว ๆ ไป แต่เป็นยีสต์ที่เป็นสิ่งมีชีวิตต้นแบบในการศึกษาการเกิดโรคของมนุษย์กับ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อมรรัตน์ นรานันทรัตน์ เจนเซน อาจารย์ประจำภาควิชาพยาธิชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ผู้ใช้โมเดลยีสต์สายพันธุ์ Saccharomyces cerevisiae ศึกษาการเกิดโรคในมนุษย์ และค้นพบความผิดปกติในระดับในระดับเซลล์ที่อาจเป็นสาเหตุหนึ่งของกระบวนการเกิดโรคทางพันธุกรรมชนิดหนึ่ง ที่มีผลกระทบต่อการสร้างโปรตีนภายในเซลล์ รวมถึงยังค้นพบแนวทางในการแก้ไขความผิดปกติที่เกิดขึ้นซึ่งอาจนำไปสู่การพัฒนาการรักษาผู้ป่วยในอนาคต

01:51 การศึกษากระบวนการการเกิดโรคในมนุษย์มีความสำคัญอย่างไร

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อมรรัตน์ นรานันทรัตน์ เจนเซน เล่าถึง ความสำคัญของการศึกษากระบวนการการเกิดโรคในมนุษย์

03:35 ทำไมถึงเลือกใช้ยีสต์ Saccharomyces cerevisiae เป็นโมเดลในการศึกษาการเกิดโรคในมนุษย์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อมรรัตน์ นรานันทรัตน์ เจนเซน เผยถึงสาเหตุหลัก และข้อดีของการเลือกใช้ยีสต์ที่ใช้ทำขนมปัง (Saccharomyces cerevisiae) ในการศึกษาวิจัยเรื่องโรคในมนุษย์

05:05 โมเดลยีสต์เพื่อศึกษากระบวนการเกิดโรคอันนี้ สามารถนำไปใช้ประโยชน์อะไรได้บ้าง

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อมรรัตน์ นรานันทรัตน์ เจนเซน กล่าวถึงการนำโมเดลยีสต์ไปใช้ประโยชน์ทั้งทางตรงและทางอ้อม

07:00 การพัฒนาต่อยอดในอนาคต

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อมรรัตน์ นรานันทรัตน์ เจนเซน เล่าถึงความตั้งใจในการพัฒนาโมเดลยีสต์เพื่อศึกษากระบวนการเกิดโรคต่อไปในอนาคต

09:54 มุมมองของการศึกษาวิจัยทางด้านพยาธิชีววิทยาของท่าน

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.อมรรัตน์ นรานันทรัตน์ เจนเซน เผยมุมมองของการทำงานวิจัยด้านพยาธิชีววิทยา ซึ่งเป็นก้าวที่สำคัญในการทำความเข้าใจการเกิดโรคต้นทางในการค้นหาหนทางรักษาโรค

ถ้าพูดถึงโซลาร์เซลล์ เรามักจะคิดถึงแผงวงจรที่ตั้งอยู่กลางแจ้ง  เพื่อเก็บพลังงานจากแสงอาทิตย์แล้วเปลี่ยนให้เป็นพลังงานไฟฟ้า และคุ้นตากับแผงโซลาร์เซลล์ที่ติดตั้งใกล้กับอาคารที่อยู่อาศัย บนหลังคาสิ่งปลูกสร้างต่าง ๆ หรือทุ่งโซลาร์เซลล์กลางแจ้งขนาดใหญ่ แต่รู้หรือไม่ว่าขณะนี้มีการพัฒนาเทคโนโลยีโซลาร์เซลล์ให้ล้ำหน้าไปอีกขั้นด้วยการปรับให้วัสดุที่นำมาสร้างเป็นแผงวงจรสามารถเก็บพลังงานจากแสงที่มีปริมาณน้อยกว่า อย่างเช่นแสงภายในอาคารได้ด้วย

โซลาร์เซลล์ในอาคารมีแนวคิดการทำงานแบบไหน มีประโยชน์ และสามารถตอบโจทย์การเข้าสู่ยุค Internet of Things (IOTs) ได้อย่างไร รู้จัก “โซลาร์เซลล์ในอาคาร” ไปกับ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พงศกร กาญจนบุษย์ อาจารย์ประจำกลุ่มสาขาวิชาวัสดุศาสตร์และนวัตกรรมวัสดุ ผู้ได้รับทุนการวิจัยด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี จากมูลนิธิโทเรเพื่อการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ ประเทศไทย

01:34 มีโซลาร์เซลล์แบบอื่นนอกจากโซลาร์เซลล์กลางแจ้งที่เราคุ้นเคยไหม

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พงศกร กาญจนบุษย์ อธิบายถึงโซลาร์เซลล์นอกอาคารที่ติดตั้งกลางแจ้งอยู่ทั่วไป และโซลาร์เซลล์ในอาคาร พร้อมบอกถึงความแตกต่างของโซลาร์เซลล์ทั้ง 2 ชนิด

02:30 ทำไมถึงเลือกวิจัยเรื่องโซลาร์เซลล์ที่ใช้ในอาคาร

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พงศกร กาญจนบุษย์ เล่าถึงความเป็นมา และแนวคิดในการพัฒนาโซลาร์เซลล์ในอาคารที่รองรับการเข้าสู่ยุคของ Internet of Things (IOTs) โดยใช้พลังงานอย่างคุ้มค่าอีกด้วย

04:18 ในฐานะที่ได้รับทุนการวิจัยด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีจากมูลนิธิโทเรเพื่อการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ ประเทศไทย อะไรคือเป้าหมายของการวิจัยเทคโนโลยีโซลาร์เซลล์สำหรับใช้ในอาคาร

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พงศกร กาญจนบุษย์ เผยถึงเป้าหมายของการวิจัยและพัฒนาโซลาร์เซลล์ในอาคารตั้งแต่ต้นน้ำถึงปลายน้ำ

05:45 ประโยชน์ของโซลาร์เซลล์ในอาคาร

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พงศกร กาญจนบุษย์ อธิบายถึงประโยชน์ของโซลาร์เซลล์ในอาคารที่จะช่วยยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้คนไปอีกขั้น

06:26 อายุการใช้งานของโซลาร์เซลล์

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พงศกร กาญจนบุษย์ เผยอายุการใช้งานของโซลาร์เซลล์นอกอาคารกับโซลาร์เซลล์ในอาคาร และความตั้งใจในการพัฒนาให้โซลาร์เซลล์ในอาคารมีอายุการใช้งานยาวนานขึ้น

07:12 ความท้าทายของการสร้างเทคโนโลยีจากนวัตกรรมวัสดุใหม่ ๆ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พงศกร กาญจนบุษย์ เผยถึงความท้าทายของการสร้างเทคโนโลยีจากนวัตกรรมวัสดุใหม่ ๆ

07:55 มุมมองต่อการทำงานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโลโลยี

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พงศกร กาญจนบุษย์ เปรียบทำงานด้านวิทยาศาสตร์และเทคโลโลยีเปรียบกับการล่องเรือหาขุมทรัพย์ และหลักการในการทำงานวิจัยให้สำเร็จ

ด้วย Life style ที่เปลี่ยนไป การซื้อขายเปลี่ยนจากหน้าร้านตามย่านการค้ามาอยู่บนโลกออนไลน์ เพียงแค่กดสั่งซื้อผ่าน application ต่าง ๆ บน smart phone ก็มีสินค้ามาส่งถึงหน้าบ้าน ประกอบกับสถานการณ์การระบาดของโควิด 19 ที่การเดินทางไปยังย่านการค้าเพื่อจับจ่ายใช้สอยกลายเป็นความเสี่ยงในการรับและแพร่กระจายเชื้อ ธุรกิจการขนส่งจึงเติบโตสวนทางกับธุรกิจอื่น ๆ ที่ซบเซาลงอย่างมาก

มาส่องระบบบริการส่งของถึงบ้าน หรือ delivery ที่เราคุ้นเคยกัน ผ่านสายตาของ 2 อาจารย์นักคณิตศาสตร์ อาจารย์ ดร.วสกร แลสันกลาง และ อาจารย์ ดร.ทิพาลัคน์ กฤตยาเกียรณ์ อาจารย์ประจำภาควิชาคณิตศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ใน Simple Science ตอน Pickup and delivery : ส่องระบบบริการส่งของถึงบ้านผ่านสายตานักคณิตศาสตร์

01:19 ทำไมเราต้องศึกษาเรื่อง Pickup and delivery

อาจารย์ ดร.วสกร แลสันกลาง และ อาจารย์ ดร.ทิพาลัคน์ กฤตยาเกียรณ์ เล่าถึงจุดเริ่มต้นของการศึกษาวิจัย Pickup and delivery ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อการแข่งขันในตลาดของธุรกิจขนส่ง

02:55 วิธีการวิจัย คณิตศาสตร์อยู่ตรงไหนของระบบบริการ Pickup and delivery

อาจารย์ ดร.วสกร แลสันกลาง ให้ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับวัตถุประสงค์ของการวิจัย พร้อมอธิบายถึงขั้นตอนของการ Pickup รับของจากผู้ส่งที่ต้นทาง และการ Delivery นำของไปยังผู้รับที่อยู่ปลายทาง เอกลักษณ์ของเส้นทางในประเทศไทย และจุดที่ใช้คณิตศาสตร์เข้าไปศึกษาวิจัยเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพของระบบบริการ และ อาจารย์ ดร.ทิพาลัคน์ กฤตยาเกียรณ์ ได้เสริมถึงแบบจำลองทางคณิตศาสตร์ ปัจจัยที่ต้องคำนึงถึง และสิ่งที่พิเศษในการศึกษาวิจัย

11:57 งานวิจัยนี้สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างไร

อาจารย์ ดร.วสกร แลสันกลาง กล่าวถึงการนำงานวิจัยไปใช้กับระบบบริการ Pickup and delivery รวมถึงการใช้แบบจำลองทางคณิตศาสตร์ในรูปแบบนี้ไปประยุกต์ใช้กับระบบบริการอื่น ๆ ที่มีลักษณะคล้ายกัน

14:39 แนวทางงานวิจัยในอนาคต

อาจารย์ ดร.ทิพาลัคน์ กฤตยาเกียรณ์ เผยแนวทางการต่อยอดวิจัย Pickup and delivery ที่ตอบโจทย์กับธุรกิจบริการขนส่งที่เติบโตอย่างน้อยถึง 10 เปอร์เซ็นต์ในช่วงสถานการณ์การระบาดของโควิด 19 ที่ผ่านมา และยังคงมีแนวโน้มเติบโตอย่างต่อเนื่องในอนาคต

16:26 มุมมองเกี่ยวกับการศึกษาวิจัยทางด้านคณิตศาสตร์

อาจารย์ ดร.วสกร แลสันกลาง และ อาจารย์ ดร.ทิพาลัคน์ กฤตยาเกียรณ์ เล่าถึงมุมมองและความสำคัญของการศึกษาวิจัยด้านคณิตศาสตร์ ทั้งในมุมของคณิตศาสตร์ประยุกต์และคณิตศาสตร์บริสุทธิ์