ในขณะใดที่ความเพลิน ความพึงพอใจอภิฌชานี้เกิดขึ้น

มีการเพ่งในอารมณ์นั้นแล้วเนี่ยนั่นคือภว ภพได้ก่อตัวมาละ

นั่นคือเป็นเหตุเป็นที่ตั้งแห่งภพ

เพ่งในอารมณ์ใดพึงพอใจในอารมณ์ใดก็คือเพ่งพึงพอใจในวิญญาณธาตุ

วิญญาณธาตไปรับรู้อารมณ์ใดจิตก็จะพึงพอใจตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์นั้น

เพ่งอยู่ในอารมณ์นั้น นั่นแลเป็นที่ตั้งแห่งภพ

ภพเป็นเป็นปัจจัยให้เกิดชาติชรามรณะจะเป็นแบบนี้

วิญญาณรับรู้อารมณ์หนึ่งใด

ความพึงพอใจความเพลิน

หรือว่าความไม่พึงพอใจโทมนัส

เกิดร่วมกับอารมณ์นั้น ๆ

นั่นแลเป็นที่ตั้งแห่งภพ

นั่นแสดงว่า

ทุกๆกระบวนการ

ของการรับรู้ของวิญญาณธาตุไม่ได้จบสิ้นลงที่ตัวธาตุรู้

จิตที่มีอวิชชาเนี่ยบางครั้งบางขณะมันก็จบที่ผัสสะ บางครั้งบางขณะก็จบที่เวทนา

แต่โดยนัยยะของสภาวะธรรมแล้วจะจบลงที่เวทนานะเพราะเวทนาสัญญาเวทนานี้เป็นวิบาก

แต่เมื่อธาตุรู้มันรู้ทางอายนะทั้ง 6 ช่องเรียบร้อยแล้ว ช่องทางอารมณ์ทั้ง 6 ช่องทางแล้วเนี่ย

ก็จะเป็นปัจจัยให้เกิดผัสสะ สัญญาเกิดขึ้นสัญเจตนา

ผัสสะจบลงที่ผัสสะมั้ย !ไม่ฃ

จบลงที่เวทนา พระองค์ท่านถึงตรัสว่า

"ธรรมทั้งปวงรวมลงที่เวทนา"

แน่นอนทีเดียวจิตที่มีอวิชชาเนี่ย

ขณะใดที่ปัญญาญาณไม่เกิดร่วมในขณะที่จิตมาหยั่งรู้เวทนา

ไม่เห็นการเกิด ไม่เห็นการดับของเวทนา ไม่เห็นการเปลี่ยนแปลงของเวทนา

เวทนาเป็นปัจจัยให้เกิดตัณหา

แต่เมื่อใดขณะใดที่จิตได้รู้เท่าทัน

ก็คือตัวปัญญารู้เท่าทันซึ่งความเกิดและความดับของเวทนา

มันจะไม่ต่อยอดไปนะ มันจะดับ มันจะสิ้นสุดลงตรงนั้น

เวทานาดับตัณหาดับ ตัณหาดับอุปทานดับ

สําหรับจิตที่หลุดพ้นแล้วโดยสมบูรณ์ เค้าจะสิ้นสุดลงที่เวทนา

สิ้นสุดลงที่เวทนา จะไม่มีการสืบต่อของตัวสังขาร

ตัวรักตัวชัง ตัวตัวตัณหา จะสิ้นสุดลงที่เวทนา

สภาวธรรมที่

อวิชชาตัณหาอุปาทานหยั่งลงไม่ได้ก็คือสภาวะธรรม

ของกฏแห่งไตรลักษณ์ อนิจจังทุกขังอนัตตา

ที่เรานิยามว่าสภาวะการเกิดและการดับนั่นเอง