Spotkania Pięknych Dusz

To odcinek - kto wie - być może pierwszy, pilotażowy nowego cyklu podcastów. W każdym razie, to odcinek, który powstał pod wpływem impulsu. W środku nocy. Nagrywałem bez słuchawek - by było jak w domu, nie jak w radiu. Postanowiłem przeczytać Wam kilka wierszy. Chciałem, by blisko i tak... mimochodem. Był ze mną w swoim słowie Adam Zagajewski. Być może do usłyszenia znów w domowej przestrzeni.

Z profesorem Ryszardem Koziołkiem spotkałem się w jego rektorskim gabinecie przy ul. Bankowej w Katowicach. Nie przeszkodziło nam to jednak spacerować po łąkach, nasłuchiwać odgłosów leśnych stworów, moczyć nóg w wiejskim potoku a nawet latać!  Rozmawialiśmy o fikcji, która niejednokrotnie bliższa jest prawdy, niż sama rzeczywistość, o bogactwie tkwiącym w skromności zapisanej kartki papieru, której to Profesor poświęcił lwią część swojego życia. Podróżowaliśmy w czasie, sięgaliśmy do korzeni w doborowym towarzystwie Hrabala, Schulza, Bułhakowa, Montaigne’a i wielu innych.  Zapraszam Państwa na rozmowę-opowieść znaczoną szlachetnym stemplem metafory i równie szlachetnym - a śmiem rzec: szlachetniejszym nawet (!) - stemplem humoru. W istocie bowiem wznosiliśmy się: już to poprzez bliskość pięknych słów, już to poprzez śmiech.

Tym razem naszym kompanem i przewodnikiem jest pragmatyk… spełniający marzenia. Aktor teatralny, filmowy, telewizyjny, reżyser i scenarzysta - Artur Barciś.  

Niniejsza rozmowa jest opowieścią o pokorze, zachwycie, oczarowaniu i czułości ale także wierze w naukę i trosce o Świat. Pytałem Pana Artura o współczesną rolę i sens teatru. O wrażliwość i cenę, którą się za nią płaci. W końcu o słowa, które prowadzą mojego gościa przez całą zawodową i życiową drogę. Drogę naznaczoną dążeniem do perfekcji i surowością względem siebie.  

Za tę osobistą rozmowę raz jeszcze Panu Arturowi dziękuję. Państwa zaś zapraszam na godzinę, która niesie światło :))

"Nie chciałbym zatracić ciekawości, czyli chyba nie chciałbym wiedzieć wszystkiego".  To rozmowa o... niewyobrażalnym. Liryczna opowieść o strukturze rzeczywistości, kosmosu, wszechświata. O człowieku, który zrodził się z gwiazd.   To rozmowa - pomiędzy. Pomiędzy tym, co okiełznane i uporządkowane przez naukę a potężną przestrzenią, w której jedynym narzędziem poznania jest wyobraźnia oraz odwieczna dyspozycja człowieka do zadawania pytań, które pozostają bez odpowiedzi.  Godzina, która pokazała, że Protagoras mylił się, twierdząc, jakoby „człowiek był miarą wszechrzeczy”. Z szelmowskim uśmiechem odzywało się bowiem NIE-LUDZKIE, w którym wypracowane przez nas schematy logiczne, a także nasza intuicja - pozostają bezsilne.  Moim gościem był człowiek, który od lat o tych sprawach opowiada, realizując tym samym jedną z największych pasji swojego życia. To więc to także opowieść o spełnieniu, ale i o ciekawości, która - jak twierdzi dr Tomasz Rożek - jest jedną z najważniejszych cnót konstytuujących nasze człowieczeństwo.  Zasiedlaliśmy z Tomkiem planety, zaprosiliśmy do rozmowy Mistrza Lema oraz wspólnie spoglądaliśmy w gwiazdy (pierwszy raz tak dosłownie!).

Pani Doroto, o czym to opowieść, to Pani życie? - zapytałem.  - O Dorotce. - odpowiedziała z błyskiem w oku.  

Pani Dorota przyjęła mnie w swoim rektorskim gabinecie w gmachu AST w Krakowie. Rozmawialiśmy o teatrze, jego mistycyzmie i mocy. O pięknie, które przeżywane wspólnie ukazuje pełnię swej doskonałości. O poezji, która prowadzi mojego Gościa od lat. Przed Państwem opowieść człowieka, który ponad 60 razy „uczył się chodzić”, za każdym razem w innej skórze: o bagażu ludzkich losów, o spotkaniu, o Norwidzie i Tischnerze  

Dorota Segda (ur. 1966) - W 1988 roku ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Od roku 1987 pozostaje związana ze Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, w latach 1997-2000 była też aktorką Teatru Narodowego w Warszawie. W dotychczasowym dorobku ma ponad pięćdziesiąt ról na scenie teatralnej i czterdzieści w Teatrze Telewizji. Na deskach scenicznych zagrała m.in. Salomeę w Śnie srebrnym Salomei Juliusza Słowackiego (1993) i Małgorzatę w Fauście Johanna Wolfganga Goethego (1997) w reżyserii Jerzego Jarockiego (za obie te role otrzymała przyznane przez miesięcznik Teatr Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza) oraz Księżnę Joannę w Nocy listopadowej (1997), Joasa w Sędziach (1999) i Rachelę w Weselu (2000) - dramatach Wyspiańskiego w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. W Teatrze Telewizji zagrała m.in. tytułowe role w Marii Stuart Friedricha Schillera w reżyserii Roberta Glińskiego (1995) i w Królowej Krystynie Augusta Strindberga w reżyserii Piotra Mikuckiego (1996). W dorobku ma też wiele ról filmowych, m.in. tytułową Faustynę w filmie Jerzego Łukaszewicza (1994, Główna Nagroda Aktorska III Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Rydze) i Ewę w filmie Tato Macieja Ślesickiego (1995, Nagroda Zota Kaczka tygodnika Film). Laureatka – poza wymienionymi – m.in. Nagrody Festiwalu Sztuki Aktorskiej w Kaliszu (1989), Nagrody im. Stanisława Wyspiańskiego (1989), dwukrotnie Nagrody Festiwalu Klasyki Polskiej w Opolu (1994, 2001) oraz Nagrody im. Zbigniewa Cybulskiego (1995). W roku 2011 została laureatką Nagrody Miasta Krakowa, w roku 2015 odznaczona Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis

Nie sposób rzec, że prof. Tadeusz Sławek będzie w „Spotkaniach...” kolejnym gościem. Bowiem tym razem to my (!) zostaliśmy ugoszczeni. Profesor przyjął nas w swoim domu, zaparzył herbatę i wskazał za okno, skąd uśmiechała się do nas Mała Czantoria, przypominając, że oto sam Beskid Śląski uprzejmie nas wita.

Rozmawialiśmy więc o gościnności, w której pan profesor niejednokrotnie w przeszłości „nurkował”. Przyglądaliśmy się pewnej 100-letniej szafie, a nawet, zaprosiliśmy do stołu pewnego uroczego czworonoga, którego imię niech pozostanie do niedzieli tajemnicą. O tajemnicy zresztą też rozmawialiśmy!

Dopuściliśmy do głosu wrażliwość. Mówiliśmy o cnotach, takich jak: czułość, wdzięczność i wysłuchanie.

Opowieść to o bezustannej kreacji, mądrym słowie i literaturze, która pozostaje jednym z najdoskonalszych sposobów nazywania i rozumienia rzeczywistości. To opowieść człowieka, który tej ostatniej oddał niemal całe swoje życie, stając się jednym z najwybitniejszych kreatorów współczesnej polskiej myśli humanistycznej.

To rozmowa o wspólnocie, spotkaniu i pasji. O człowieku, który – jak twierdzi mój gość – nie przestaje fascynować i choć niejednokrotnie się gubi, utkany jest z dobra. Dotykaliśmy wartości takich jak piękno i sprawiedliwość. Podróżowaliśmy; Pan Profesor zabrał nas do lasów Pensylwanii, przez które niegdyś przejeżdżając, odbył jedną z najważniejszych rozmów w życiu. Spacerowaliśmy po krakowskiej Nowej Hucie, a nawet znaleźliśmy się na jednej scenie z Maanamem! Rozmawialiśmy o spojrzeniu w oczy, a także wysłuchaniu, bez którego nie sposób wygłosić wykładu. Profesor Włodzimierz Wróbel na co dzień zasiada w Izbie Karnej Sądu Najwyższego, a także kieruje katedrą prawa karnego na Uniwersytecie Jagiellońskim, tym razem jednak nie mówiliśmy o prawie... a przynajmniej nie bezpośrednio. Rozmawialiśmy o tym wszystkim, co człowieka – także prawnika – buduje, pozwala wzrastać i bez ustanku zadawać sobie pytanie: „po co to wszystko jest?”. 

Włodzimierz Wróbel (ur. 1963) -  polski prawnik, profesor nauk społecznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego, kierownik Katedry Prawa Karnego UJ, od 2011 sędzia Izby Karnej Sądu Najwyższego RP. Członek komisji nauk prawnych Polskiej Akademii Umiejętności. Przebywał na stypendiach naukowych na Uniwersytecie Wiedeńskim (Austria) oraz w Instytucie Maxa Plancka Zagranicznego i Międzynarodowego Prawa Karnego we Fryburgu Bryzgowijskim (Niemcy – stypendium Fundacji Humboldta). Współautor Komentarza do Kodeksu Karnego (część ogólna i szczególna – red. A. Zoll); autor (współautor) ponad 100 prac naukowych i popularnonaukowych z zakresu prawa karnego, prawa konstytucyjnego i teorii prawa. W latach 1989-1994 był sekretarzem Zespołu Prawa Karnego Materialnego Komisji Kodyfikacyjnej przy Ministrze Sprawiedliwości, w latach 1991-2003 pracował w Trybunale Konstytucyjnym jako asystent sędziego, a następnie dyrektor Zespołu Obsługi Skargi Konstytucyjnej Trybunału Konstytucyjnego. Był członkiem i wiceprzewodniczącym Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego przy Ministrze Sprawiedliwości, oraz Zespołu do spraw Konwencji o ochronie praw człowieka i godności istoty ludzkiej w odniesieniu do zastosowań biologii i medycyny przy Premierze RP. Ekspert komisji sejmowych i senackich, członek komisji egzaminacyjnych na aplikację adwokacką i radcowską, wykładowca na szkoleniach z zakresu prawa karnego materialnego dla sędziów i prokuratorów. W latach 2009 - 2010 r.- Zastępca Przewodniczącego Rady Programowej Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury.

To opowieść bardzo osobista. W doborowym towarzystwie - pani Urszuli Dudziak, Wojciecha Karolaka i Alfredo Rodrigueza. Oto m.in. ci Państwo przybyli ze swoimi opowieściami. Wszystko odbyło się w letnim kinie plenerowym Spotkań Pięknych Dusz - właśnie tak! Tym razem spektakl wystawiany na deskach naszego teatru wyobraźni dotyka przestrzeni audycji, którą przez ponad dwa lata prowadziłem w studenckim radio UJOT FM. Otworzyłem archiwa. Opowiadam o magii radia, zaś nade wszystko o swoich potknięciach i fajtłapowatości. O szkole życia. O chwilach ważnych. O tym wszystkim, co działo się zanim pojawił się podcast.

Z Panią Anną spotkaliśmy się w Sali Modrzejewskiej Starego Teatru w Krakowie. Rozmawialiśmy długo. O miłości, bliskości i prawdzie. O słowach, które z dnia na dzień tracą swoją moc. O wielkim oceanie ludzkich potrzeb, który nasza bohaterka od lat przemierza swoją łódką - od czasu do czasu przypominającą mały, biały samochodzik.   

Jednak była to także rozmowa o braku, dewaluacji i chaosie. A mimo to, wciąż powracała między wierszami nadzieja. Tak samo jak to, że można i warto - MIMO WSZYSTKO.  Stąd, to opowieść o tym JAK, a także SKĄD - czerpać siłę, by nieustannie sobie to uświadamiać i za sprawą tej świadomości pozwolić życiu rozkwitać.

Anna Dymna (ur. 1951r.) - aktorka, pedagog PWST , założycielka fundacji „Mimo Wszystko”, inicjatorka wielu innych przedsięwzięć społecznych, jedna z najbardziej rozpoznawalnych twarzy polskiego teatru - od 35 lat należy do zespołu Narodowego Starego Teatru.   Pracowała z najwybitniejszymi polskimi reżyserami, m.in.: Andrzejem Wajdą, Konradem Swinarskim, Jerzym Jarockim,  Jerzym  Grzegorzewskim, Jerzym Hoffmanem, Kazimierzem Kutzem, Teresą Kotlarczyk, Barbarą Sass i Janem Klatą. Od 1990 jest pedagogiem w Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, a także – od 2002 r. – inicjatorką i gospodynią Krakowskich Salonów Poezji, coniedzielnych spotkań we foyer Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, gdzie, w kameralnej atmosferze, dzięki wybitnym twórcom oraz aktorom, kultywuje się wartość i piękno żywego słowa. Starania Anny Dymnej sprawiły, że Salony Poezji działają obecnie w kilkudziesięciu polskich miastach, a także za granicą.   Za łączenie pracy na scenie, w filmie, szkole teatralnej z niezwykle skuteczną działalnością na rzecz osób chorych i niepełnosprawnych Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie nadała Annie Dymnej najwyższą godność akademicką ­– tytuł doktora honoris causa.  Od 2003 r., na antenie TVP2, aktorka prowadzi cykliczny program telewizyjny „Anna Dymna – Spotkajmy się”. Porusza w nim tematy miłości, akceptacji, samotności, szczęścia, wiary i nadziei. Gośćmi audycji – dwukrotnie nominowanej do Nagrody im. Andrzeja Wojciechowskiego, przyznawanej za materiały dziennikarskie, które wpływają na życie Polaków – są osoby niepełnosprawne oraz ciężko chore.  Funkcję prezesa fundacji „Mimo Wszystko” aktorka pełni społecznie. Od wielu lat uczestniczy w projektach organizacji pozarządowych, m.in.: w kwestach Obywatelskiego Komitetu Ratowania Krakowa, akcjach Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, Stowarzyszenia „Wielkie Serce”, fundacji: „Mam Marzenie”, „Nuta Nadziei”, „Akogo?” i wielu innych. Od 2006 r. jest ambasadorem Stowarzyszenia Debra Polska „Kruchy Dotyk”, skupiającego osoby cierpiące na rzadką chorobę genetyczną Epidermolysis Bullosa. W 1999 r. rozpoczęła współpracę z Fundacją im. Brata Alberta i jej prezesem ks. mgr. Tadeuszem Isakowiczem-Zaleskim, pomagając m.in. przy realizacjach inscenizacji Teatru „Radwanek”, którego aktorami są osoby niepełnosprawne intelektualnie, mieszkańcy schroniska w podkrakowskich w Radwanowicach. Poświęcając swój prywatny czas, reżyseruje i pisze scenariusze do przedstawień „Radwanka”. W 2001 roku była także pomysłodawczynią Ogólnopolskiego Festiwalu Twórczości Teatralno-Muzycznej Osób Niepełnosprawnych „Albertiana”, którego coroczny finał ma miejsce na Dużej Scenie Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.   Odznaczenia państwowe: Srebrny Krzyż Zasługi – 1989, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2004 r., Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2005 r., Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 2014 r., Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości – 2018 r.

Pomyślałem sobie, że dobrze się spotkać, świątecznie. Naprawdę świątecznie. Mimo to, nie jest to opowieść o małym Jezusku, sianku i stajence. Będziemy ludźmi w drodze, ludźmi w poszukiwaniach. Będziemy podróżować - przemierzymy niemal cały świat! Naprawdę! Będziemy wspominać. Będą z nami goście, którzy nie tylko będą, ale także zabiorą głos! Zebrałem w jednym miejscu kilkanaście historii, które się splotły i - szczerze w to wierzę - stworzyły coś pięknego!