Tam powstała koncepcja słynnego „Święta wiosny” Katarzyny Kozyry – mówi Anna Walewska, autorka książki „Koleżanki i koledzy. Inżynierska 3”. W podcaście „Temat rzeka” rozmawiamy o fenomenie kamienicy na warszawskiej Pradze, gdzie od połowy lat 90. tworzą jedni z najważniejszych współczesnych polskich artystów i artystek.

Jacy są Polacy? Solidarni, ale tylko w obliczu zagrożenia. Spolaryzowani i nieufni. Kreatywni, szczególnie w kwestiach omijania reguł i prawa. Zgodnie z utartymi przekonaniami, te szczególne cechy ukształtowały w narodzie trudna historia i... nieprzepracowana trauma, jak uważa Michał Bilewicz, uznany psycholog społeczny i polityczny, powołując się na szereg badań, które opisał w bestsellerowej książce „Traumaland”. Bo, jak się okazuje, choć od zakończenia II wojny światowej minęło już blisko 80 lat, kolejne pokolenie Polaków wciąż ponosi jej konsekwencje. To np. niezwykle silna wiara w teorie spiskowe, nieumiejętność prowadzenia dialogu politycznego, czy niespotykanie wysoki współczynnik osób cierpiących na stres pourazowy we wszystkich grupach społecznych.

Podcastu „Temat rzeka” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

Mam wrażenie, że połowa naszego codziennego życia składa się z wytrzymywania. To jest jakieś udawanie, że to nic nam nie robi – mówi Małgorzata Halber o hałasie. Na „ciągły szum w głowie” składają się m.in. media społecznościowe, brak ciemności i zła architektura, ale też presja efektywności czy przymus dokonywania ciągłych wyborów między nowymi produktami. Ten hałas zabiera uwagę, czas, energię – wolność. Ale czy możemy się od niego wyizolować? Z Małgorzatą Halber rozmawiamy o jej nowej książce „Hałas”.

Podcastu „Temat rzeka” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

Jeśli hasło „architektura przyszłości” komuś jeszcze kojarzy się ze szklanymi wieżowcami obracającymi się zgodnie z ruchem słońca i wertykalnymi ogrodami, to Filip Springer szybko wyprowadza z błędu – przyszłość, a przynajmniej ta, która czeka większość populacji, to budynki przypominające centra chłodzenia, które pozwalają przetrwać we wciąż ocieplającym się klimacie. Komu służą budynki? Jaka przyszłość z nich wynika? To pytanie, które Springer głośno zadaje w środowisku, mierząc się z bardzo różnymi reakcjami. Rozmawiamy z autorem książki „Szara godzina. Czas na nowa architekturę”.

Podcastu „Temat rzeka” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

Nie używa słowa „dojrzałość”. Nie pisze o starzeniu się ciała czy wyzwaniach seksualności. W dyskusji o starzeniu się działa poza modnym nurtem, bo koncentruje się na małych, codziennych nawykach, które pojawiają się nie wiadomo skąd i bardziej niż siwe włosy wpływają na codzienne życie. To może być dokarmianie ptaków, umawianie się na wyjazd ze znajomymi, do którego nigdy nie dojdzie, czy kupowanie ubrań, które nie zostaną rozpakowane. Filozofka i artystka Katarzyna Sobczyk używa ironii i humoru, bo ze swoim wiekiem jest pogodzona. – Co za różnica: 57 czy 3? – pyta autorka „Małej empirii”.

Podcastu „Temat rzeka” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

W Europie Zachodniej czy Ameryce Południowej Róża Luksemburg jest bohaterką, w Polsce – wciąż niewygodną politycznie figurą z zamierzchłej przeszłości. – Ta książka to jest historia emancypacji na różnych polach, na różnych poziomach, różnie rozumianej – mówi Weronika Kostyrko, autorka wyczekiwanej biografii „Róża Luksemburg. Domem moim jest cały świat”. – Bardzo ważna była dla mnie historia jej emancypacji w relacji miłosnej – dodaje dziennikarka i pisarka, nawiązując do 16-letniego związku Róży z rewolucjonistą Leonem Jogichesem. Tuż przed premierą książki rozmawiamy o czułych listach, zielnikach, ale też przełomowych publikacjach ekonomicznych Luksemburg i zawierusze historii, która przekłamała jej biografię.

Zdjecie okładki odcinku: Bartosz KRUPA/East News.

Podcastu „Temat rzeka” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

Pisała już o samotności ludzi Północy i szwedzkich modelach miłości, a teraz wydaje książkę o szukaniu własnego scenariusza na życie. Interesuje ją wolność – czasami szaleńcza, często wypychająca poza nawias, nie zawsze przynosząca spełnienie, ale prawdziwa i wołająca głośniej niż bezpieczeństwo czy zasady. Ta wolność dużo kosztuje i mieni się wszystkimi odcieniami – od migracji, przez tranzycję, porzucenie mediów społecznościowych, aż po zarzucenie tradycyjnie pojmowanego macierzyństwa, czy szukanie spełnienia w lukratywnej karierze zawodowej. Katarzyna Tubylewicz w książce „Wolności moja. Książka o poszukiwaniu” opisuje własne doświadczenia i przywołuje historie 13 bohaterek i bohaterów, m.in. Sławomira Sierakowskiego, Agnieszki Holland czy Andrzeja Gryżewskiego.

Książka Katarzyny Tubylewicz „Wolności moja. Książka o poszukiwaniu” ukazała się nakładem wydawnictwa Wielka Litera.

Podcastu Temat rzeka” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube.

W większości ogłoszeń o pracę nie znajdziemy informacji o wysokości zarobków, są za to hasła zapewniające o rodzinnej atmosferze, prestiżu i przestrzeni do rozwoju. – Te wszystkie języki, którymi się posługujemy, komuś i czemuś służą. Więc zadałam sobie pytanie, komu i czemu służy język, którym mówimy o pracy – opowiada gościni podcastu Zofia Smełka-Leszczyńska, autorka książki „Cześć pracy. O kulturze zap***dolu”. Jeśli praca nie służy więc już wyłącznie zarabianiu na życie, to jakie niedostatki nam kompensuje?

„Zapis socjologiczny”, czyli liczący blisko 30 tysięcy cykl zdjęć, dzieło życia Zofii Rydet, został wpisany na Polską Listę Krajową Programu UNESCO. – To znaczy, że trafia na tą samą półkę, co Konstytucja 3 Maja i rękopis „Pana Tadeusza” – mówi kurator i krytyk sztuki Sebastian Cichocki, współautor książki „Ludzie i rzeczy. Zapis Socjologiczny Zofii Rydet”. Tłumaczy, na czym polega fenomen projektu oraz stojącej za nim fotografki. – Rydet ma biografię niezwykłą. Po aparat sięga dopiero w wieku 40 lat. Szybko wnika w środowisko awangardy, wydaje albumy, otwiera wystawy. Ma 67 lat, kiedy zaczyna portretować zwykłych ludzi w ich prywatnych wnętrzach. Ta podróż przez Polskę, ale też prywatne biografie, zmieniający się krajobraz kulturowy. zajmie jej dwie ostatnie dekady życia i zapisze na trwale w historii fotografii – dodaje kurator.

Gniew ucina dyskusję. Skrajne emocje i reakcje są tutaj niemile widziane – mówi Agnieszka Kamińska, opisując szwajcarską mentalność. Autorka książki „Złota klatka. O kobietach w Szwajcarii” od lat mieszka w Zurychu. Dla Szwajcarek stabilizacja i dobrobyt okazują się być właśnie tą tytułową złotą klatką, która nie pozwoliła kobietom czuć się obywatelkami – posiadać własnego konta w banku, czy głosować w wyborach (aż do 1971 roku, a w niektórych kantonach nawet do 1990 r.). Jak przebiegała kręta droga szwajcarskiej emancypacji? Jak Szwajcarzy i Szwajcarki budują relacje i postrzegają swoje role? Jak myślą o przyszłości?