"(ปุจฉา: ร่างกายเจ็บปวดทุกขเวทนามาก ทำสติได้ยาก จิตมันจะลอยไม่ค่อยรู้สึกตัวเลยโยมก็กลัวว่าหากตอนจะตายเป็นลักษณะแบบนี้ จะแก้ไขอย่างไรเจ้าคะ ?

..ใช้วิธีโยนิโสมนสิการ ถ้าตั้งสติไม่อยู่ก็ใช้การคิดพิจารณา

การคิดพิจารณาก็มีได้หลายแง่อาจจะพิจารณาเห็นเนี่ยแหละร่างกายมันก็ทุกข์อย่างนี้เป็นรังของโลก ก็เจ็บปวดทรมาน ก็เห็นแต่ว่ามันก็เป็นภาวะที่ไม่เที่ยง มันก็มีความรู้สึกต่างๆ อาการต่างๆมันก็เสื่อมสลาย ก็ใช้การพิจารณาได้ แยกธาตุแยกขันธ์มีตั้งแต่ระดับการพิจารณาเลย

การพิจารณามีตั้งแต่ใช้ความคิดเห็น สัญญาความจำ และระดับสภาวธรรม

หรือว่า นึกถึงสิ่งดีๆแทนก็ได้ เรียกว่า พลิกใจเลย กายมันทุกข์กระสับกระส่ายใจไม่ทุกข์ได้ โดยเรานึกถึงสิ่งดีๆ นึกถึงเจริญพุทธานุสติ ก็ได้ ระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้าให้จิตไปจับอยู่ในสิ่งดีๆ แทนที่จะมาจับอยู่ในทุกขเวทนาทางกาย ก็ไปจับอยู่ในสิ่งที่ดีๆ นึกถึงคุณของพระพุทธเจ้า พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงเป็นผู้ไกลจากกิเลสเครื่องเศร้าหมองต่างๆตรัสรู้ชอบได้โดยพระองค์เองเสด็จไปดีแล้วเป็นผู้รู้แจ้งโลกเป็นสารถีผู้ฝึกบุรุษที่สมควรฝึกได้อย่างไม่มีใครยิ่งกว่า เป็นครูของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย เป็นผู้ตื่นผู้เบิกบานจำแนกธรรมสั่งสอนสัตว์ บางทีเราระลึกถึงคุณของพระพุทธเจ้ามากๆจิตเกิดปราโมทย์เกิดปีติเกิดความร่าเริงเบิกบานจิตก็มีความเบิกบานขึ้นมา จิตก็ไม่ไปเกาะกับทุกขเวทนาทางกาย จิตก็มีความอิ่มเอิบขึ้นมาเกิดปีติ เกิดความอิ่มเอิบใจขึ้นมา

หรือถึงพระมหากรุณาธิคุณที่พระองค์ทรงประกาศสัจธรรมให้ชาวโลกได้ตรัสรู้ตาม นึกถึงช่วงเวลาที่พระองค์ทรงต้องสร้างบารมี พระองค์บำเพ็ญบารมีมาอย่างยิ่งยวดในชาติของพระมหชนกที่ปรารภความเพียรมากอย่างนี้ เรานึกถึงเรื่องราวดีๆต่างๆหรือว่าบุญกุศลที่เราเคยทำให้จิตมันเกาะแล้วจิตก็เกิดปราโมทย์เรียกว่าใช้โยนิโสมนสิการรู้จักพิจารณาโดยแยบคาย ก็เป็นอาหารที่ตั้งของสติได้

เพราะฉะนั้น เวลาทุกขเวทนามากแต่กำลังสติไม่พอ จิตมันจะไปจับทุกขเวทนามากก็ยิ่งปวด เราก็ใช้การพิจารณาแทนคิดถึงสิ่งดีๆเรื่องราวดีๆ ข้ออรรถข้อธรรม ให้จิตจับอยู่กับสิ่งดีๆไว้ จนจิตเกิดปราโมทย์ เกิดความร่าเริงเบิกบานก็มีความสุข กายป่วยแต่ใจไม่ป่วย กายทุกข์แต่ใจไม่ทุกข์ได้ ฝึกได้ตั้งแต่การพิจารณานี่แหละ.."

…………………………

ถ่ายทอดธรรมโดย

พระอาจารย์​มหาวรพรต​ กิตฺติวโร

ณ สวนธรรมอารี จ.พระนครศรีอยุธยา

เช้า 23 พฤศจิกายน 2566

#วางจิตก่อนตาย #ทุกขเวทนา #กายป่วยใจไม่ป่วย #ปุจฉา #ถามตอบ #ธรรมอารี #พระมหาวรพรต

ติดตามธรรมะเพิ่มเติมได้ที่

Facebook ช่องทางสื่อสารหลัก : https://www.facebook.com/dhammaaree

Facebook ข่าวสารประชาสัมพันธ์ : https://www.facebook.com/dhammaareefoundation

YouTube คลังวิดีโอ : https://www.youtube.com/@dhamma_aree

Instagram คลังภาพ : https://www.instagram.com/dhamma_aree/

SoundCloud คลังเสียง : https://soundcloud.com/dhamma_aree

LineGroup สอบถามการปฏิบัติทั่วไป : https://bit.ly/3Fxu8Ol

LineOA ช่วยเหลือติดขัดสภาวธรรม : https://lin.ee/pXSQeyZ

Website ธรรมอารี :http://www.dhammaaree.com

TikTok ธรรมอารี : https://www.tiktok.com/@dhamma.aree