"ทำผิดทำถูกแล้วไปส่งการบ้าน ตรวจสอบด้วยตัวเองก่อน ไม่มั่นใจไม่แน่ใจ ค่อยไปถามครูบาอาจารย์ ไม่ได้ถามทุกวันถามทุกเรื่อง ถามทุกวันถามทุกเรื่องไม่พัฒนาหรอก ฟุ้งซ่าน ฉะนั้นธรรมะใช้โยนิโสมนสิการให้มาก พิจารณาตัวเองให้มาก สิ่งที่เราทำอยู่หรือผลที่เราทำอยู่ สอดคล้องกับคำสอนของพระพุทธเจ้าของครูบาอาจารย์ไหม อย่างที่หลวงพ่อไปถามหลวงตามหาบัว เพราะหลวงพ่อสังเกตุเราต้องทำผิด ทำไมจิตเราว่างสว่าง ไม่มีกิเลสมีแต่ความสุข ก็เฉลียวใจ พระพุทธเจ้าบอกว่าจิตไม่เที่ยง ทำไมจิตเราเที่ยง ท่านว่าจิตเป็นทุกข์ ทำไมจิตเรามีแต่ความสุข ท่านว่าจิตเป็นอนัตตา บังคับไม่ได้ ทำไมเราบังคับได้ สังเกตอย่างนี้ เพราะฉะนั้นเวลาเราภาวนา ตรวจสอบการปฏิบัติของเราเอง ให้สม่ำเสมอ ตรวจเป็นระยะๆ ไม่ต้องตรวจตลอดเวลา ตรวจตลอดเวลาเดี๋ยวฟุ้งซ่าน ไม่ได้ปฏิบัติ" หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 11 กรกฎาคม 2568

"วิธีเจริญปัญญาก็คือเห็นธาตุเห็นขันธ์มันแยกออกไป แล้วก็เห็นแต่ละธาตุแต่ละขันธ์ล้วนแต่ตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์ ตรงนี้สำคัญ จะบรรลุมรรคผลหรือเปล่าก็อยู่ตรงนี้ล่ะ ตรงที่เห็นสภาวธรรมทั้งหลาย ขันธ์มันแตกตัวออกมาเป็นสภาวะ สภาวธรรม เป็นรูปธรรม เป็นรูป เป็นเวทนาคือความรู้สึกสุขทุกข์ เป็นสัญญาความจำได้ความหมายรู้ เป็นสังขารความปรุงดีปรุงชั่ว ปรุงไม่ดีไม่ชั่ว เป็นวิญญาณคือจิตที่เกิดดับทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ จิตเราไม่ได้มีดวงเดียว จิตเรามีนับไม่ถ้วน เกิดดับสืบเนื่องกันตลอดเวลา ถ้าเรายังเห็นจิตมีดวงเดียวอยู่แล้ววิ่งไปวิ่งมา อันนั้นยังเป็นมิจฉาทิฏฐิ เรียกเป็นสัสสตทิฏฐิ คิดว่าจิตนี้เที่ยงเป็นอมตะ เราต้องแยกขันธ์ให้ได้ แล้วเห็นขันธ์แต่ละขันธ์แสดงไตรลักษณ์ได้ หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 10 ก.ค. 2568 (ช่วงบ่าย)

"ปฏิบัติธรรมะ เรียนอย่างเดียวไม่พอ เราเห็นบทเรียนแล้ว พระเปรียญ 9 พลาดไปตั้งหลายองค์ ว่าสุดยอดแล้วเปรียญ 9 ก็เอาไม่รอด พวกเราต้องลงมือปฏิบัติ ทุกวันนี้หลวงพ่อเร่งพวกเรา อย่างน้อยไปเดินจงกรมให้ได้วันละ 3 ชั่วโมง เดินรวดเดียวไม่ได้ก็แบ่งเวลา ตอนเช้าตื่นเร็วให้ขึ้นหน่อย ไปเดินจงกรมสัก 1 ชั่วโมง กลางวันมีเวลาเมื่อไร ก็เดินด้วยความรู้สึกตัวไป เก็บเล็กเก็บน้อยไปเรื่อยๆ ตกค่ำก็ไปเดินจงกรมอีกสักชั่วโมงหรือชั่วโมงกว่า หลายคนก็ทำ คนที่ทำก็ประสบความก้าวหน้า แล้วก็รู้ได้ด้วยตัวเองว่าตัวเองพัฒนาขึ้น แต่ก่อนที่หลวงพ่อจะใช้ให้ไปเดินจงกรม หลวงพ่อสอนหลักของการปฏิบัติให้แล้ว ไม่ใช่ไปเดินจงกรมแล้ว ยิ่งเดินยิ่งเครียด ยิ่งเดินยิ่งเหลวไหลไร้สาระ เดินด้วยความรู้เนื้อรู้ตัว เห็นร่างกายมันเดินไป ใจรู้สึกร่างกายมันเดิน ใจหนีไปที่อื่น รู้ทัน ใจถลำลงไปเพ่งร่างกาย รู้ทัน รู้ทันจิตใจตัวเองไป แล้วก็เดินไปด้วยความรู้เนื้อรู้ตัว" หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 10 ก.ค. 2568 (ช่วงเช้า)

"เรากลับข้างกับคนทั่วไปนิดเดียวเอง คนทั่วไปเวลารู้อะไรมันรู้ออกนอก หลวงปู่ดูลย์เรียกว่าส่งจิตออกนอก ส่งจิตออกนอกเป็นสมุทัย ท่านว่าอย่างนี้ คือเป็นเหตุให้เกิดทุกข์ ให้เกิดความดิ้นรนปรุงแต่งวุ่นวายขึ้นมา ท่านบอก “อย่าส่งจิตออกนอก” คือ ให้ดูตัวเองไว้ ตาเห็นรูป จิตเกิดอะไรขึ้น รู้ที่จิตนี้ มันต่างกับคนปกติทั่วไปในโลกก็แค่นี้เอง คือเราสามารถรู้ทันจิตใจตัวเองได้ ไม่ใช่เรื่องยาก" หลวงปู่ปราโมทย์ ปาโมชฺโช วัดสวนสันติธรรม 6 กรกฎาคม 2568