"..การที่จะพลิกจิตเป็นวิปัสสนาญาณเห็นทุกอย่างตามความเป็นจริงได้

นอกจากอาศัยกำลังสมาธิ จิตที่ตั้งมั่นแล้วก็ต้องอาศัยบาทฐานอื่นด้วย

..เรื่องของศีล การใช้ชีวิตที่ถูกต้องดีงาม

..เรื่องของการเจริญสติสัมปชัญญะอยู่เนืองๆ

..หรือแม้กระทั่ง การเพาะบ่มปัญญา

ปัญญา ก็มีหลายระดับ ที่ท่านแสดงไว้ก็

• สุตมยปัญญา ปัญญาที่เกิดจากการสดับตรับฟัง ได้ฟังธรรมได้ศึกษาเล่าเรียนต่างๆก็ ทรงจำไว้ก็เป็นวัตถุดิบอยู่ข้างใน ก็ทำให้เกิดปัญญาเกิดความรู้ในระดับเบื้องต้นขึ้นมาได้ เราจะมีความรู้เราก็ต้องศึกษาก่อน เล่าเรียนได้สดับตรับฟัง

• จินตามยปัญญา ปัญญาที่เกิดจากการขบคิดพิจารณาต่างๆ ตรงนี้เป็นสิ่งที่สามารถฝึกได้ในชีวิตประจำวัน รายการใช้สิ่งที่เรียกว่า โยนิโสมนสิการ การรู้จักพิจารณาโดยแยบคาย

คำว่า พิจารณาธรรม มีตั้งแต่ระดับใช้ความคิดสัญญาความจำต่างๆ แล้วก็ถึงระดับภาวนามยปัญญา ที่เป็นระดับวิปัสสนาญาณ ซึ่งวิปัสสนาจะเกิดต้องมีรากฐาน รากฐานจากการนี่แหละการได้สดับตรับฟัง การรู้จักพิจารณาตั้งแต่เบื้องต้น มีโยนิโสมนสิการ ฝึกได้..

.

.

ทีนี้ถ้าระหว่างวันเราเริ่มสะสมปัญญาด้วย จากสุตะการฟัง จากการพิจารณาต่างๆ จากการใช้ชีวิตที่ถูกต้อง มองด้วยจิตที่เป็นกุศลบ้าง มองด้วยปัญญารู้เท่าทันสภาวะบ้าง สะสมไปในขันธสันดาน ถึงเวลาพอเราปฏิบัติฝึกสมาธิภาวนาจิตสงบตั้งมั่น ด้วยฐานที่เรามีวัตถุดิบอยู่นี้มันจะส่ง รู้จิตตั้งมั่นแล้วถึงจุดหนึ่งจะพลิกเป็นวิปัสสนาญาณ ก็จะเห็นทุกอย่างตามความเป็นจริง มองอะไรก็เข้าใจ เห็นความไม่เที่ยงแปรเปลี่ยนไปเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย เห็นความบีบเค้น สภาพของความเป็นทุกข์ เห็นความาเป็นอนัตตาบังคับบัญชาอะไรไม่ได้

• ก็เข้าสู่ ภาวนามยปัญญา ที่เรียกว่า ระดับของวิปัสสนาญาณต่างๆ อันนี้มันจะต่อยอดได้จากการที่เราฝึกจิตที่เป็นสมาธิแล้วก็ขึ้นสู่ปัญญา

เพราะว่า - บุคคลจะบริสุทธิ์ล่วงทุกข์ได้ด้วยปัญญา -

ซึ่งอยู่ๆปัญญามันไม่ได้เกิดขึ้น มันต้องอาศัยรากฐานการใช้ชีวิต เรื่องศีล เรื่องสมาธิ แล้วก็ปัญญาตั้งแต่ระดับการใช้ชีวิตประจำวัน การรู้จักคิด รู้จักพิจารณา รู้จักสดับตรับฟังสิ่งที่ทำให้เกิดความรู้ความเข้าใจในแง่มุมต่างๆ รู้จักพิจารณา สะสมไว้พอถึงจุดหนึ่งปฏิบัติกำลังสมาธิถึงมันจะส่ง ทีนี้เราก็รู้จิตที่ตั้งมั่นไปเรื่อยๆ ทีนี้จิตเขาจะดำเนินของเขาเองแล้ว บางครั้งจิตก็อยากสงบก็นิ่งตั้งมั่นอยู่ ในแต่บางครั้งจิตจะเดินปัญญา จิตจะพลิกเป็นวิปัสสนา ก็จะพิจารณาของเขา

เราก็แค่รู้เท่าทันไปเรื่อยๆ บางคราวจิตก็เดินปัญญา บางคราวจิตก็สงบพักอยู่ ก็ปล่อยให้เป็นไปตามธรรมชาติ ก็รู้เท่าทันสภาวธรรมไปเรื่อยๆ การปฏิบัติก็จะค่อยๆพัฒนาเจริญขึ้นไปโดยลำดับลำดา .."

…………………………

ถ่ายทอดธรรมโดย

พระอาจารย์​มหาวรพรต​ กิตฺติวโร

ณ สวนธรรมอารี จ.พระนครศรีอยุธยา

เช้า 29 พฤศจิกายน 2566

#จิตตั้งมั่น #พลิกจิตสู่วิปัสสนาญาณ #ปัญญา #วิปัสสนาญาณ #ปุจฉา #ถามตอบ #ธรรมอารี #พระมหาวรพรต

ติดตามธรรมะเพิ่มเติมได้ที่

Facebook ช่องทางสื่อสารหลัก : https://www.facebook.com/dhammaaree

Facebook ข่าวสารประชาสัมพันธ์ : https://www.facebook.com/dhammaareefoundation

YouTube คลังวิดีโอ : https://www.youtube.com/@dhamma_aree

Instagram คลังภาพ : https://www.instagram.com/dhamma_aree/

SoundCloud คลังเสียง : https://soundcloud.com/dhamma_aree

LineGroup สอบถามการปฏิบัติทั่วไป : https://bit.ly/3Fxu8Ol

LineOA ช่วยเหลือติดขัดสภาวธรรม : https://lin.ee/pXSQeyZ

Website ธรรมอารี :http://www.dhammaaree.com

TikTok ธรรมอารี : https://www.tiktok.com/@dhamma.aree