Nepnieuws staat dankzij Trump volop in de belangstelling, maar desinformatie en misleidende media zijn niet nieuw. Het hoorspel The War of the Worlds zorgde in 1938 voor grote paniek omdat luisteraars dachten dat de marsmannetjes echt aanvielen. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over nep. Dat doen we met Jaap Kooijman, hoofddocent Media en Cultuur aan de UvA en auteur van Fabricating the absolute Fake.
We hebben het over hyperrealiteit en representatie, over de aard van de werkelijkheid en de omgang met nepnieuws. In het interview spreken we met documentairemaker Marc Schmidt over waarachtigheid. De aflevering krijgt aan het einde een spannende wending.

98: The fake

Onder Mediadoctoren is een tweewekelijkse podcast waarin inhoudelijke en wetenschappelijk-geïnformeerde discussies worden gevoerd over de media. Twee mediawetenschappers – Vincent Crone en Linda Duits – bevragen iedere uitzending een mediakwestie. Ze laten daarbij andere experts, programmamakers of wetenschappers aan het woord en kijken welke antwoorden er bestaan op de centrale vraag. Onder Mediadoctoren is bedoeld voor luisteraars die een sterke interesse hebben of werkzaam zijn in media, communicatie, journalistiek, digitale media of populaire cultuur.

Society & Culture

Personal Journals

History

Philosophy

Places & Travel

Er is een revival van hallucogene drugs gaande. Mensen doen ze niet alleen meer, maar er wordt ook meer onderzoek naar gedaan. Tijdens een trip zie je van alles, de realiteit vervormt en verhevigt, de ‘doors of perception’ gaan open. Hoe kijken wetenschappers daarnaar? In deze aflevering gaan de Mediadoctoren down the rabbit hole en verwonderen we ons over psychedelica, met prof.dr. Patricia Pisters, hoogleraar film, media en cultuur aan de Universiteit van Amsterdam.

Waar psychedelica in de jaren 60 stonden voor een rebelse strijd die verbonden was met een generatieconflict, is de tijdsgeest nu anders. Hallucogeen drugsgebruik gaat nu meer over individuele en collectieve healing, met aandacht dus voor therapeutische elementen. We hebben het over de verbeelding van trips in de media, maar ook over de vertogen die er bestaande over deze drugs. Het gaat over filosofie, ecodelics en ontsnappen aan de robots. Kunnen psychedelica ons helpen onze mediawereld beter te begrijpen? 

De trippy films die Patricia noemde zijn Midsommer, Samsara en Poor Things. 

Links bij deze aflevering: 

Artikel The Guardian over 'the new science of death';
Special issue Deleuze and Guattari and the Psychedelic Revival. 


Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 43: Genres en drugs;
Afl 66: Drugs in de media;
Afl 84: Gekte en media, met ook Patricia;
Afl 157: Het einde van de mens;
Afl 171: Wat wij kunnen leren van complotdenkers.

187: De revival van psychedelica

We beginnen met de Koude Oorlog en hoe Nederland keek naar de revolutie in Cuba. Vervolgens krijgen we een kort college over de achtergrond van de Vietnam-oorlog. Daarna bespreken we het antigezagsprotest. We kijken daarbij onder andere naar de rol van linkse intellectuelen en het toen relatief nieuwe medium televisie. Wat was de houding van Nederland ten aanzien van Vietnam en de VS? 

Link bij deze aflevering: 

Proefschrift Van der Maar Welterusten mijnheer de president. Nederland en de Vietnamoorlog 1965-1973. 

Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 19: Oorlogspropaganda; 
Afl 152: Defensie in de media; 
Afl 164: Hoe Nederland al 100 jaar radio inzet voor oorlogspropaganda.

186: Het Nederlandse verhaal van de Vietnam-oorlog

Betrouwbare informatie over medische zaken is essentieel, of je nu zelf online zoekt of direct van een arts uitleg en toelichting krijgt. Er is daarom vanuit de zorg steeds meer aandacht gekomen voor effectieve kennisoverdracht. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over gezondheidscommunicatie. Dat doen we met Julia van Weert, hoogleraar gezondheidscommunicatie aan de afdeling Communicatiewetenschap van de UvA.

Het is een misvatting te denken dat alles goedkomt als iemand maar geïnformeerd is. Vergelijkbaar betekent het aanleren van betere communicatiestrategieën aan artsen in opleiding  niet dat zij die ook toepassen. Kunnen communicatiewetenschappers eigenlijk wel een zinvolle bijdrage leveren aan de volksgezondheid?

Links bij deze aflevering: 

Proefschrift Corine Meppeling Designing digital health information in a health literacy context;

Proefschrift Rena Zendedel Informal interpreting in Dutch general practice. 

Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 32: Bewustwordingscampagnes;
Afl 38: Terminale ziektes;
Afl 154: Gedragsverandering;
Afl 160: ‘De gezonde levensstijl’;
Afl 175: Ras.

185: Hoe communicatiewetenschappers mensen gezonder maken

Taal en identiteit zijn sterk met elkaar verbonden. Dialecten wijzen op een regionale identiteit, meertaligheid zou een teken van voorsprong zijn. Tenzij het gaat om migrantentalen, dan wordt het juist een achterstand gevonden. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over taal en klasse. Dat doen we met Sterre Leufkens, Universitair Docent Nederlandse Taalkunde bij het departement Talen, Literatuur en Communicatie van de Universiteit Utrecht. 

We hebben het over hoe standaardtaal ("een dialect met een leger") ontstond vanuit een behoefte van de gegoede burgerij. Het gaat ook over taalverloedering en taalverandering, over begrijpelijkheid taalfascisme. Kunnen we echt met taal op ieder moment een ander beeld van onszelf neerzetten? 

Link bij deze aflevering: 

Hart van Nederland 'Echte Amsterdammer betrapt'. 

Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 46: Internettaal; 
Afl 135: Het vak Nederlands;
Afl 173: Straattaal.

Afl 184: Hoe je je met taal beter voor kunt doen dan je bent

Over TMF wordt vaak een beetje knullig gedaan, het nooit cool genoege zusje van grote broer MTV. Maar deze muziekzender beslaat de periode waarin we van analoog naar digitaal gingen, van televisie kijken naar internet gebruiken, van megasterren naar influencers. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over TMF. Dat doen we met Jaap Kooijman, Universitair Hoofddocent Media & Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam wiens boek over TMF deze week uitkomt. 


We proberen mythes over TMF te doorbreken, zoals dat de overname door MTV het einde van de zender was en dat er een groot verschil bestond tussen MTV en TMF. We discussiëren over klasse en nationale trots, en de vele manieren waarop TMF een voorloper is geweest van huidige platformen en mediapraktijken. 

Links bij deze uitzending:

Boek Kooijman De muziekfabriek: TMF en de Nederlandse popcultuur, verkrijgbaar vanaf 18 januari 2024 bij Walburgpers; 
Video The Magnificent Four;
Video Glaze: Be all you want to be. 

Verwante afleveringen uit het archief met Jaap als gast: 

Afl 35: Biseksualiteit;
Afl 51: Dood van de popster;
Afl 73: Disco;
Afl 98: The fake;
Afl 113: Aantekeningen uit het ondergrondse 9 over BN’ers aan het begin van corona;
Afl 133: Mediageschiedenis en de De Mol-dynastie.

98: The fake

Download our free app to listen on your phone