Het migratiedebat wordt gekenmerkt door wantrouwen en een diepgewortelde angst voor een zogeheten aanzuigende werking. In die context lijkt het haast paradoxaal dat Nederland zich historisch graag presenteerde als een land van vrijheid en verdraagzaamheid, een toevluchtsoord voor wie elders niet welkom was. Maar hoe gastvrij was de Nederlandse Republiek? In deze afleveringen verwonderen de Mediadoctoren zich over vroegmoderne vluchtelingen. Dat doen we met historicus Lotte van Hasselt, afgelopen januari gepromoveerd op haar proefschrift getiteld Deserving Refugees? The Evolution of a Concept in the Dutch Republic (1570-1730s).

We bespreken vier groepen migranten: mensen uit het Zuiden van de Republiek die naar het Noorden trokken ca. 1550-1600; mensen uit de Paltsgraafschap in het Heilige Roomse Rijk ca. 1620-1648; Hugenoten die vanuit Frankrijk naar Nederland kwamen ca. 1680-1710; en protestanten uit Salzburg die zich vestigen in Zeeland (jaren 1730). De vraag wat iemand tot een 'deserving' vluchteling maakt speelde toen ook al, net als ideeën als opvang in de regio, gezinshereniging, loyaliteitstoets en gelukszoekers. 

Links bij deze aflevering: 

Proefschrift Van Hasselt;

Boekentip 1: Tijl van Daniel Kehlmann;

Boekentip 2: Leve de koning van Martijn Neggers.

Verwante afleveringen uit het archief:

Afl. 196: Misverstanden over migratie;

Afl. 150: Marokkanen in de media;

Afl. 49: Benoemen van afkomst;

Afl 208: De Nederlandse Revolutie.

De Haagse Cribs hebben zich gespiegeld naar Amerikaans voorbeeld. Over criminelen bestaan beeldvorming en representatie, maar zien hun praktijken er echt zo uit? In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over straatbendes en motorclubs. Dat doen we met Robby Roks, criminoloog aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. 

Hoe zien hun werelden eruit, online en offline? Wat doen deze mensen de hele dag? En waarom willen criminelen eigenlijk meewerken aan onderzoek? 

Links bij deze aflevering: 

Studie From Breakers to Bikers: The Evolution of the Dutch Crips ‘Gang’; 

Studie Dutch Gang Talk: A Reflection on the Use of the Gang Label in the Netherlands; 

Studie The Hybridization of Street Offending in the Netherlands; 

Hoofdstuk 'What Happens on the Digital Street, Stays on the Digital Street? An Examination of Provocations, Threats, and Beefs in the Online Drill Culture in Rotterdam'. 

Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 66: Drugs in de media;

Afl. 173: Straattaal;

Afl 90 De verheerlijking van misdaad in de media.

De grondwet van 1798 maakte Nederland van zeven losse provinciën tot een eenheidsstaat met een parlement, met scheiding der machten en tussen kerk en staat. U leest het goed 1798, niet 1848. De Mediadoctoren blijken gaten te hebben in hun kennis van de politieke geschiedenis van Nederland. In deze aflevering verwonderen we ons over de Nederlandse Revolutie, een revolutie waarvan we niet wisten dat hij bestond. Dat doen we met historicus Dirk Alkemade, vers gepromoveerd op zijn proefschrift getiteld Radicale democratie. Pieter Vreede (1750-1837) en de Nederlandse revolutie.

De Nederlandse Revolutie beslaat twee periodes, de patriottentijd (1780-1787) en de periode van de Bataafse Republiek (1795-1801). Bespreken beide periodes en zoomen in op de rol van Pieter Vreede, volgens historica Annie Romein ’de stichter van het moderne Nederland’. Welke lessen biedt de Nederlandse Revolutie voor het begrijpen van populisme nu?

Link bij deze aflevering:

Handelseditie proefschrift Alkemade.

Verwante afleveringen uit het archief:

Afl 194: Waarom je niets van het Perzisch Rijk weet;

Afl 191: De inventieve middeleeuwen;

Afl 186: Het Nederlandse verhaal van de Vietnam-oorlog.

Journalisten richten zich niet alleen op de waan van de dag: soms nemen zij de tijd om diepgravend en langdurig onderzoek te doen. Ze werken met bronnen, zoeken naar patronenen en zijn kritisch en onafhankelijk. Eigenlijk net als wetenschappers. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over onderzoeksjournalistiek versus wetenschappelijk onderzoek. Dat doen we met Joris Veerbeek, promovendus aan de afdeling Media- en Cultuurwetenschappen van de Universiteit Utrecht én journalist voor De Groene Amsterdammer.

We proberen onze vinger te leggen op het verschil tussen deze twee soorten onderzoek: zit die in het type onderzoeksvraag, in de methode, in de resultaten of alleen in de manier van verslag leggen? 

Links bij deze aflevering: 

Website Veerbeek met overzicht van de projecten waaraan hij heeft gewerkt. 

Verwante afleveringen uit het archief:

Afl 141: Statistiekgeletterdheid; 

Afl 159: Publieke betrokkenheid en de universiteit;

Afl 174: Waarom wetenschappers zich niet kunnen permitteren niet-geëngageerd te zijn; 

Afl 192: Het tekort van de parlementaire journalistiek. 

Onze sponsor is clubchurch.nl

Een functionerende democratie heeft goed geïnformeerde burgers nodig, die steeds op basis van feiten hun positie bepalen. Maar in de praktijk lijken denkbeelden vaak vastgeroest of het resultaat van wat we ‘de onderbuik’ noemen. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over politieke socialisatie. Dat doen we met Katerina Manevska, Universitair Docent Politicologie aan de Radboud Universiteit.

Veranderingen in denken zijn notoir lastig te onderzoeken, zowel als het gaat om plotse schokken als om geleidelijke ontwikkelingen. Macroveranderingen zoals een economische crisis zorgen niet meteen voor veranderingen voor alle groepen, maar functioneren vaak als catalysator. We bespreken wat het verschil is tussen politieke opvattingen over losse issues en over grote verhalen. Wat is de relatie tussen politieke meningsverandering en een gezonde democratie? 

Links bij deze aflevering:

Studie Stanojevic, Akkerman en Manevska naar politieke meningsvorming op het werk; 

Linda tipt het boek Resonance van Hartmut Rosa; 

De crowdfunding van Linda loopt nog tot 19 juni 2025: https://www.voordekunst.nl/projecten/18850-meer-genieten-van-plezier-steun-leuk-1 

Verwante afleveringen uit het archief:

Afl 204: De statusval-angst van hogeropgeleiden; 

Afl 179: Hoe populaire cultuur de democratie kapotmaakt; 

Afl 171: Wat wij kunnen leren van complotdenkers; 

Afl 129: Links van links;

Afl 103: Uiterst rechts. 

Onze sponsor is clubchurch.nl

Het nachtleven is meer dan een uitlaatklep, het is een ontmoetingsplek waar mensen hun identiteiten vormen en uitdrukken, en waar gemeenschappen elkaar kunnen vinden. Maar niet iedereen gaat met elkaar uit, ook in clubs vindt uitsluiting plaats. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over ongelijkheid in de nacht. Dat doen we met Timo Koren, Universitair Docent Culturele economie aan de Universiteit van Amsterdam.

Hij legt uit hoe de economische organisatie van clubs in elkaar zit en wat het effect daarvan is op toegang tot bepaalde ruimtes. We staan uitgebreid stil bij deurbeleid en bij het fenomeen 'te weinig vrouwen'. Hoe kunnen clubs ongelijkheid tegengaan en is dat eigenlijk nodig? 

Links bij deze aflevering:

Proefschrift Spatialising Genre: How Music Genres Shape Socio-Spatial Inequalities in Nightclub Production in Amsterdam;

Crowdfunding voor Linda's nieuwe boek 'Leuk!' kan via lindaduits.nl of bit.ly/boekleuk 

Verwante afleveringen uit het archief:

Afl 131: De dode nacht, met Mirik Milan (dec 2020 dus coronatijd); 

Afl 180: Waarom Amerikanen house niet begrijpen; 

Afl 170: Waarom fetisjen emanciperend zijn; 

Afl 73: Disco;

Afl 43: Genres en drugs. 

--- 

Onze sponsor is clubchurch.nl

Veel hogeropgeleiden wanen zich de elite, maar zijn dat net niet. Het zijn arbeiders met een hoog salaris en vaak een zekere mate van autonomie, maar het ontbreekt ze aan werkelijke macht. Bovendien zijn ze voortdurend bang hun klassepositie kwijt te raken. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over de angst voor statusval van deze net-niet elite. Dat doen we met Dylan van Rijsbergen, schrijver en mede-oprichter van Jacobin Nederland.

We hebben het over manieren om naar klasse te kijken en over het verschil tussen klassen en standen. We ontleden het ideaal van meritocratie en burnout-millennials. Moeten we deze net-niet elite geruststellen of ze radicaliseren naar klassenstrijd?

Links bij deze aflevering:

Boek Van Rijsbergen De net-niet elite;

Het genoemde model van Erik Olin Wright.

Verwante afleveringen uit het archief: 

Afl 195: Volksverheffing;

Afl 146: Klasse(n) en ongelijkheid in het onderwijs;

Afl 65: Schoonheidsidealen;

Afl 71: Klasse en consumptie.

Toen na de Tweede Wereldoorlog popmuziek ontstond, ontstond er ook een automatische associatie met jongeren en met progressiviteit. Maar popmuziek is volwassen geworden en niet langer voorbehouden aan de jeugd. Bovendien zien met de politieke ontwikkelingen in de VS ook popsterren 'verschuiven' naar rechts. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over muziek- en jeugdcultuur onder Trump. Dat doen we met Tom ter Bogt, emeritus hoogleraar Populaire muziek en jeugdcultuur aan de Universiteit Utrecht. 

We staan uitgebreid stil bij fenomenen als Taylor Swift en Andrew Tate. We trekken parallellen met de jaren 80, toen ook een minderheid van jongens conservatief was. Het gaat over mentale gezondheid en de effecten van sociale media daarop. Is er sprake van een fundamentele verandering in popmuziek en jeugdcultuur? 

Links bij deze aflevering: 

Nederlandse website HBSC onderzoek;

Podcast over Dolly Parton. 

Verwante afleveringen uit het archief:

Afl 14: Muzieksmaak en maatschappelijke veranderingen; 

Afl 43: Genres en drugs; 

Afl 51: Dood van de popster; 

Afl 165: Waarom cabaret progressief lijkt, maar het niet is; 

Afl 199: Langetermijn fandom.

Het is het meest beruchte online platform uit de geschiedenis, een plek waar anonieme gebruikers ongefilterd ideeën en content konden delen die de vervolgens doorsijpelden naar de rest van het internet en uiteindelijk de mainstream. In deze aflevering verwonderen de Mediadoctoren zich over 4chan. Dat doen we met Sal Hagen, post-doc bij Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam. Vorig jaar promoveerde hij op zijn proefschrift getiteld Reactionary rhythm: Quali-quantitative studies on 4chan/pol/.

4chan is een levende omgeving die niet met één lens te vatten is. We hebben het over vergankelijkheid en anonimiteit, en over hoe je die kunt onderzoeken. Hoe invloedrijk is 4chan (geweest)? Waarom gaan extreem-rechts en memecultuur zo goed samen? En hoe spreek je eigenlijk het woord memecry uit?

Links bij deze aflevering: 

Proefschrift Hagen;

Database Know your meme.

Verwante afleveringen uit het archief:

Afl 19: Oorlogspropaganda;

Afl 45: Complottheorieën;

Afl 58: Rechtse media;

Afl 176: Waarom memes bevrijdend zijn;

Afl 179: Hoe populaire cultuur de democratie kapotmaakt.

Mode draait om het constant vernieuwen van je kleding en dat is niet goed voor de wereld: de industrie kampt met ernstige problemen op het gebied van fossiele brandstoffen, broeikasgassen, milieu, landbouw en mensenrechten. Allerlei stemmen roepen op tot hervorming. Vandaag verwonderen we ons over mode & de klimaatcrisis. Dat doen we met Luuc Brans, docent sociologie.

We bespreken de inzichten uit zijn proefschrift Fashioning Ideology, Ideologizing Fashion: How the Climate Crisis Transforms the Cultural Field of Fashion. Daarbij gaat het onder andere over de (on)macht van modejournalisten en de lobby van high fashion. In hoeverre leiden nieuwe ideologieën over klimaat in de modewereld tot verandering? Moet niet het idee van mode op de schop? 

Links bij deze aflevering:

Website Luuc Brans; 

Podcast Culture & Inequality. 

Verwante afleveringen uit het archief:

Afl 169: Waarom transparantie niet helpt tegen de macht van platformen, met Jan Teurlings;

Afl 154: Gedragsverandering;

Afl 142: Ecomodernisme; 

Afl 65: Schoonheidsidealen;

Afl 180: Waarom Amerikanen house niet begrijpen.