De Amerikaanse universiteiten zijn opnieuw doelwit geworden van Trumps cultuurstrijd. Op 22 mei kondigde zijn regering aan dat Harvard per direct geen internationale studenten meer mag toelaten. Het doel is helder: instellingen als Harvard degraderen tot tweederangs universiteiten — bolwerken van de elite, volgens rechts Amerika, die hun privileges moeten inleveren.

Een maand eerder sprak Kevin Roberts, directeur van de conservatieve denktank The Heritage Foundation en de man achter het reactionaire beleidsplan Project 2025, harde taal: vrijwel alle Amerikaanse universiteiten zouden doordrongen zijn van een radicaal-links, ‘woke’ gedachtegoed. En dat moet stoppen. De oplossing? Techmiljardair Marc Andreessen, vertrouweling van Elon Musk, weet raad: schaf alle publieke financiering af en laat instellingen als Harvard failliet gaan — pas dan kan het academische systeem worden heropgebouwd, betoogde hij in een podcast.

Rutger van der Hoeven, die zelf studeerde aan UC Berkeley en doceerde in Californië, ziet hoe het denken over universiteiten kantelt. Waar universiteiten ooit als motor van vooruitgang golden, zien autoritaire leiders ze nu als hinderpaal: bastions van regulering, diversiteit en kritisch denken. In gesprek met Kees van den Bosch duidt Van der Hoeven de ideologische eenvormigheid op Amerikaanse campussen, de strategie achter Trumps aanval op het hoger onderwijs, en de wereldbeelden van de denkers die dit offensief voeden.

Productie: Julian Lambriex en Kees van den Bosch.

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is inmiddels een vertrouwd tafereel: tientallen hurkende journalisten roepen Wilders na terwijl hij, zonder acht op hen te slaan, rechtstreeks de plenaire zaal binnenloopt. Hij zegt geen woord. Hoe moet de journalistiek te werk gaan als een partij geen informatie deelt? Wat als er überhaupt niets ís om te delen? En hoe bedrijf je onderzoeksjournalistiek als machthebbers hun schouders ophalen over de uitkomsten?

In dit speciale drieluik van de wekelijkse podcast van De Groene Amsterdammer onderzoekt hoofdredacteur Xandra Schutte, bijgestaan door Gizelle Mijnlieff, in drie gesprekken hoe journalistiek te bedrijven valt in illiberale tijden – in de Verenigde Staten, Europa en Nederland. Deze aflevering: Thomas Muntz over Wilders en de PVV.

Begin 2024 vroeg Thomas Muntz, hoofdredacteur van Investico, zich af: hoe moet de vrije pers verslag doen van een autocratische partij? Vandaag blikt hij terug, maar kijkt hij ook vooruit. Waar journalisten vaak verslag doen van wat zichtbaar is – uitspraken, debatten, beleid – wijst Muntz juist op het belang van het omgekeerde: de journalistiek van afwezigheid. Een partij als de PVV onttrekt zich aan journalistieke controle door simpelweg te zwijgen. Muntz benadrukt dat het ontbreken van informatie op zichzelf een nieuwsfeit is. Veronderstel dus niet dat de PVV een masterplan uitwerkt, maar toon de mensen de dingen die de PVV níét doet: geen persmomenten, geen beleid, geen antwoorden – ook dat is nieuws.

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ze belden meerdere uren met elkaar, en er lijkt sprake van intens diplomatiek verkeer tussen de VS en Rusland. Maar onderhandelen Trump en Poetin daadwerkelijk over vrede in Oekraïne, of is het meer spektakel dan inhoud? Daarover spreken we met oud-Ruslandcorrespondent Eva Hartog. In Historische Woorden klinkt de fragiele stem van Joe Biden, die — zo blijkt uit een onthullend nieuw boek — er veel slechter aan toe was dan bekend mocht worden. In deel twee bellen we met Israëlcorrespondent Simone Korkus, die onderzoek deed naar een onderbelichte groep in Israël: de dienstweigeraars.

Productie: Gizelle Mijnlieff.

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Steeds vaker komen Europese democratieën onder druk te staan. Veel mensen voelen zich machteloos tegenover de opmars van radicaalrechts: het lijkt een probleem dat niet zij, maar alleen de politiek kan oplossen. Maar is dat wel zo? Moet politiek altijd worden uitbesteed, of kunnen burgers ook zelf het verschil maken? En wat is de rol van de journalistiek?

In dit speciale drieluik van de wekelijkse podcast van De Groene Amsterdammer onderzoekt hoofdredacteur Xandra Schutte, bijgestaan door Gizelle Mijnlieff, in drie gesprekken hoe journalistiek te bedrijven valt in illiberale tijden – in de Verenigde Staten, Europa en Nederland.

Deze aflevering: Bas Mesters over Duitsland.

Burgerinitiatieven, zoals ‘fuck-up nights’ waarin Duitse politici hun fouten toegeven, de betekenis van de ‘broederschapsrevolutie’ en het onverwachte vertrek van Angela Merkel komen aan bod in deze aflevering. Journalist Bas Mesters doet al jaren onderzoek naar de democratische rechtsstaat en naar de houding die burgers kunnen aannemen om de politiek naar de samenleving te brengen. Deze week verschijnt een nieuw deel van zijn serie Wie is wij in De Groene. Waarin schuilt het verzet van Europese burgers tegen antidemocratische tendensen?

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek.

In deze aflevering: Eke Krijnen over Een echte ouder (Atlas Contact, 2024).

De andere afleveringen, met gesprekken met Nikki Dekker, Meredith Greer, Marian Donner en Wytske Versteeg, zijn te beluisteren via groene.nl.

Productie: Gizelle Mijnlieff.

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We leven in turbulente tijden. In veel landen in het Westen proberen politieke populisten de democratie naar hun hand te zetten en zelfs om te buigen tot een autocratie. In dit speciale drieluik van de wekelijkse podcast van De Groene Amsterdammer onderzoekt hoofdredacteur Xandra Schutte, bijgestaan door Gizelle Mijnlieff, in drie gesprekken hoe journalistiek te bedrijven valt in illiberale tijden—in de Verenigde Staten, Europa en Nederland.

Deze aflevering: Casper Thomas over de Verenigde Staten.

Hoe te schrijven over de naargeestige politieke revolutie die zich op dit moment in de Verenigde Staten voltrekt?

Besproken wordt een essay van Naomi Klein en Astra Taylor over het ‘eindtijdsfascisme’: een wereld waarin techbro’s en miljonairs zich voorbereiden op het einde der tijden—terwijl ze er in werkelijkheid juist aan bijdragen.

De strategie van radicaalrechts is ‘to flood the zone’, om met Trumps voormalige ideoloog Steve Bannon te spreken: het publiek bestoken met zoveel provocerende plannen, zoveel opruiende oneliners, zoveel stukken rood vlees, dat het er duizelig van wordt. Hoe te kiezen uit de shitstorm? Waar moeten we aandacht aan besteden? En wat moeten we juist negeren?

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ruim honderd dagen is Trump inmiddels aan de macht. En terwijl Amerika in rap tempo transformeert, kan Europa het tempo soms maar moeilijk bijhouden, constateert hoogleraar Europese politiek Catherine de Vries. 

In Historische Woorden komt twee keer een nieuw type premier aan het woord: Mark Carney in Canada en Anthony Albanese in Australië. Beiden wonnen verkiezingen door zich expliciet tegen Trump af te zetten. Heeft het politieke midden een nieuwe strategie ontdekt?

In deel twee spreekt Benjamin Duerr over de herbewapening van Europa. Enkel wapens zijn niet genoeg, betoogt deze journalist en diplomaat. Een veilige wereld vereist ook een internationale rechtsorde waarin ieder land zich vertegenwoordigd voelt.

Productie: Gizelle Mijnlieff.

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek.

In deze aflevering: Wytske Versteeg over Waar (Querido, 2024).

De andere afleveringen, met gesprekken met Nikki Dekker, Meredith Greer, Eke Krijnen en Marian Donner, zijn te beluisteren via groene.nl.

Productie: Gizelle Mijnlieff.

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat gebeurt er wanneer een mens zijn kennis gebruikt om een machine menselijker te maken? De ontwikkeling van artificiële intelligentie is al jaren in volle gang, en we lijken steeds meer te leven in de utopische toekomstwereld die we van het witte doek kennen. Tegenwoordig worden veelgebruikte generatieve AI-modellen getraind door miljoenen mensen. Maar wat betekent het eigenlijk om kunstmatige intelligentie te humaniseren?

Onderzoeksjournalist Jeroen van Bergeijk werpt hierop licht, gebaseerd op zijn tijd als undercovertrainer bij Outlier, een bedrijf dat onder andere werkt voor OpenAI, het moederbedrijf van ChatGPT. Zijn taak bestond uit het geven van prompts aan de bot, het opsporen van fouten en het corrigeren daarvan. Van binnenuit ziet hij, ironisch genoeg, een opvallend gebrek aan menselijkheid in een missie die juist draait om het menselijker maken van machines. Bovendien blijkt uit onderzoek dat onze persoonlijke bias onvermijdelijk wordt overgedragen op de technologie. Dus: hoe menselijk willen we artificiële intelligentie eigenlijk maken?

Deze week gaat Kees van den Bosch in gesprek met Jeroen van Bergeijk over zijn tijd undercover bij Outlier. Ze bespreken de inhoud van zijn werkzaamheden, de vage instructies en onduidelijke werkomstandigheden, en de betekenis van het trainen van artificiële intelligentie door mensen.

Lees ook het artikel ‘Heeaal leuke mensen! Haha!’ in De Groene.

Productie: Rosa Springer en Kees van den Bosch.

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In de Jan Hanlo Podcast spreekt dichter, NRC-columnist en presentator Ellen Deckwitz met vijf auteurs die zijn genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs voor Nederlandstalige literaire essayistiek.

In deze aflevering: Nikki Dekker over Graafdier (De Bezige Bij, 2024).

De andere afleveringen, met gesprekken met Marian Donner, Meredith Greer, Eke Krijnen en Wytske Versteeg, zijn te beluisteren via groene.nl.

Productie: Gizelle Mijnlieff.

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.