Ar dir comin ger Penygroes, ymhell o helynt y pentref, mae un teulu bach wedi cael diwrnod prysur iawn yn hela a’n creu pob math o grefftau i’w gwerthu. Maen nhw’n eistedd o gylch y tân yn gwylio’r watsh arian (y lleuad i chi a fi) yn dringo fry i’r awyr uwchben.

Ar iard Ysgol Trelech, roedd y plant yn mwynhau chwarae. Cymraeg oedd iaith y chwarae, er mai Saesneg oedd iaith y dosbarth.

Ar Fferm Hafodwenog, mae David Evans wedi bod yn brysur iawn yn aredig y tir a’i ferch, Elisabeth, wedi godro, golchi’r dillad ac wedi pobi bara ffres i de. Mae Sophia, ei wraig, newydd ddod nôl o’r siop ac ar fin dechrau gwneud te i’w gŵr blinedig.

Mae’n 1 o’r gloch y prynhawn ac mae Mr Stevens a’i griw newydd adael fferm Ffynnondafolog. Mae ei wyneb fel taran am bod ffarmwr arall wedi gwrthod talu ei ddyled. Mae Mr Stevens yn dechrau difaru iddo ddod i blwyf Trelech a’r Betws y diwrnod hwnnw.

Mae’n 10 o’r gloch ac ar sgwâr y pentref, y tu allan i Gapel-y-Graig a siop Rock Hall, mae criw o gymdogion yn trafod rhywbeth pwysig. Mae aderyn bach newydd ddweud wrthyn nhw bod Mr Stevens, y beili sy’n gyfrifol am gasglu dyledion y Degwm, ar ei ffordd o Gaerfyrddin i Drelech gyda’i weision – a 70 o blismyn!!

Yn nhŷ Green Hall, cartref y clocsiwr lleol, mae Anna Morgan a’r plant ar fin gadael y tŷ i gerdded y 2 filltir i Ysgol Trelech. Mae Thomas, ei gŵr, wrthi’n brysur yn creu clocsiau newydd yn y gweithdy.

Yn Felin-newydd, ar lan afon Cynin, mae’r rhod ddŵr yn llonydd. Dyw Caleb James, y melinydd, heb ddechrau ar waith y dydd. Mae Rachel, ei wraig, yn brysur yn paratoi brecwast i bawb cyn mynd â’r plant i’r ysgol.

Yn Rock Hall, y siop leol, mae Mr John Evans a’i deulu yn edrych mlân at ddiwrnod prysur iawn ac Anne Davies, y forwyn fach, yn paratoi brecwast i bawb.

Mae’n ddydd Llun, ac mae pentref Trelech yn fwrlwm o fywyd. Ar fferm Hafodwenog, mae David Evans newydd orffen ei frecwast ac yn barod am fore prysur o waith.

Cododd yr haul yn gynnar gan oleuo caeau glas a chloddiau blodeuog yr ardal. Ym Mhenygroes, mae Laurel, y ferch 13 oed, wedi codi cyn cŵn Caer – ond nid cyn y milgi brych. Mae hwnnw eisoes wedi diflannu i rywle.