„Umysłem Rosji nie zrozumiesz. I zwykłą miarą jej nie zmierzysz. Postać szczególną ona ma – w Rosję można tylko wierzyć”. Fiodor Tiutczew

W miniony weekend specjalnie z Lublina przyjechała do mnie Magdalena Kołcon – autorka strony Duchy Imperium Rosyjskiego, którą na Facebooku śledzi ponad 13 tys. osób. W tym ja – od lat  jestem ogromną fanką tego bloga i kilkukrotnie polecałam go na moich kanałach.  

Z Magdaleną rozmawiałyśmy o jej uzbeckich korzeniach i o wielu innych rodzinnych wspomnieniach związanych z Imperium Rosyjskim, które tkwią w jej podświadomości – również tych z I wojny światowej. Przeanalizowałyśmy panteon rosyjskich władców i prawosławnych świętych oraz dzieła kultury rosyjskiej podejmujące temat władzy imperialnej i jej skutków dla zwykłych obywateli. Szukałyśmy też najciekawszych śladów carskiej Rosji zachowanych na terenie Polski. A także śladów Rosji sprzed rządów bolszewików we współczesnej propagandzie Federacji Rosyjskiej. 

Wykaz kilku z wymienionych w odcinku dzieł:

• Michaił Kłodt, „Iwanowi IV ukazują się cienie przez niego zamordowanych”, obraz w Muzeum Narodowym w Stawropolu w Rosji. 
• Spektakl „Dracula”,  reż. Jakub Szydłowski, Teatr Muzyczny w Łodzi.
• John Boyne, „W cieniu pałacu zimowego”, Świat Książki 2011. 
• Wasilij Wiereszczagin, „Apoteoza wojny”, Galeria Trietiakowska w Moskwie. 
• Katarzyna Roman-Rawska, „Zaśnięcie Anisy. Opowieść o polskich starowierach”, Wydawnictwo Czarne 2024. 
• „Wysocki”, reż. Pyotr Buslov, 2011. 
• „Powidoki, reż. Andrzej Wajda, 2016 (wspomniany film o Władysławie Strzemińskim - malarzu, który przeżył tzw. atak żywych trupów w Twierdzy Osowiec w sierpniu 1915 roku).
• Sabaton, „The Attack of The Dead Men”, 2019. 
• Варя Стрижак. Атака Мертвецов, Или Русские Не Сдаются! (rosyjska piosenka o ataku żywych trupów w 1915).

Grafika: Marta Zelent & Mateusz Olech
Realizacja: Adam Waleszyński

Wspieraj tworzenie podcastu:
https://patronite.pl/paryzewo
https://buycoffee.to/paryzewo/

Tematem II odcinka IV sezonu podcastu TW: LISOWSKA jest pozycja społeczna kobiet w czasach staropolskich w zestawieniu z obowiązkami i przywilejami współczesnych kobiet. Jakie cnoty niewieście były szczególnie mile widziane u niewiast żyjących w XVI i XVII wieku? Jakie ścieżki życiowe mogły wybrać i która z nich dawała im największe możliwości rozwoju intelektualnego? Czy kobiety żyjące 300-400 lat temu były szczęśliwe? W jaki sposób zabezpieczały się przed przemocą ekonomiczną i domową? Dlaczego dopiero w XIX wieku pojawiły się ruchy emancypacyjne na rzecz kobiet? 

Na te i wiele innych pytań odpowiada Marta Dardzińska - absolwentka historii sztuki, filologii polskiej i dziennikarstwa, rekonstruktorka historyczna zajmująca się głównie okresem baroku, zawodowo związana z Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu. 

Grafika: Marta Zelent & Mateusz Olech & Muzykografika
Realizacja: Adam Waleszyński

Wspieraj tworzenie podcastu:
https://patronite.pl/paryzewo
https://buycoffee.to/paryzewo/

IV sezon podcastu TW: LISOWSKA z motywem przewodnim WŁADZA I WOLNOŚĆ to połączenie moich samotnych przemyśleń (dla koneserów chłopskiego rozumu) z rozległą wiedzą tematyczną moich gości (dla koneserów mądrości ekspertów). 

W odcinku premierowym jestem tylko ja, mikrofon i pytania od odbiorców, na które próbuję znaleźć odpowiedź.

Czym jest dla mnie wolność?
Czym jest władza i wolność w przyjaźni? 
Skąd w ludziach bierze się potrzeba „grania w Simsy cudzym życiem”?
Czy można dawać ludziom wolność bycia głupimi?
Władza w hierarchii na przykładzie pracy - lepiej poddawać się, czy buntować? 
Hierarchia jest ograniczeniem wolności, czy usprawnieniem funkcjonowania społeczeństwa?
Ruski mir w najlepszej odsłonie czy american dream w najgorszej?
Kim jest mój ulubiony król/królowa? 

Ciąg dalszy nastąpi!

Słuchaj na Spotify, YouTube i Apple Podcasts!

Sesja okładkowa: Marta Zelent
Grafika: Mateusz Olech & Muzykografika
Produkcja: Adam Waleszyński

Wspieraj tworzenie podcastu: 
https://patronite.pl/paryzewo
https://buycoffee.to/paryzewo/

W finałowym odcinku III sezonu podcastu TW: LISOWSKA lądujemy w Warszawie i podejmujemy tematy, które najbardziej rozpalają opinię publiczną. Moim gościem jest Maciek Białobrzeski, na Instagramie znany jako @epickimaciek – twórca animacji i efektów specjalnych do wielu filmów i spotów reklamowych, mąż i ojciec czwórki dzieci. 

Odcinek 12. to wyjątkowo długa i życiowa rozmowa o rodzicielstwie, codzienności z/bez ADHD, wierze – nie tylko w Boga, odchodzeniu z Kościoła i wracaniu do niego, oraz o wiecznym staniu gdzieś pomiędzy. 

Dzielimy się wspólnym doświadczeniem dorastania w rodzinie wielodzietnej, które doprowadziło nas do zupełnie innego postrzegania rodzicielstwa. Maciek opowiada o różnych sygnałach wysyłanych mu od otoczenia, kiedy przebywa z dziećmi w przestrzeni publicznej. I o tym, co zrobić, żeby w Polsce rodziło się więcej dzieci. 

Jak to jest spełniać w Kościele rolę wiecznego buntownika? Czy bycie „żywym billboardem Jezusa” i dawanie świadectw było w środowisku katolickim formą docenienia, a może wykorzystywania? Stanie z boku – odwaga życia poza schematem, czy najprostsza ucieczka od odpowiedzialności? 

Słuchaj na Spotify, YouTube i Apple Podcasts!

Zdjęcie okładkowe: Małgorzata Kaczkowska
Grafika: Muzykografika & Mateusz Olech
Produkcja: Adam Waleszyński

Wspieraj powstawanie podcastu: 
https://patronite.pl/paryzewo 
https://buycoffee.to/paryzewo/

Gościem przedostatniego odcinka III sezonu POdcastu TW: LISOWSKA jest Remigiusz Okraska – publicysta, działacz społeczny, redaktor naczelny pisma „Nowy Obywatel”, bestia z Zawiercia.

Remik większą część swojego życia spędził w mieście, z którego pochodzi. Rozmawiamy o tym, jak przestrzeń, gdzie dorastał, wpłynęła na jego aktualne poglądy i jakie perspektywy Zawiercie ma do zaoferowania współczesnym młodym ludziom. Z jakiego powodu 20 lat temu mieszkał we wsi pod Bielskiem-Białą i jak wspomina łódzkie Bałuty. 

Dlaczego tak wielu ludzi odczuwa nostalgię za latami 90.? Czy otwieranie modnych knajp w fabrykach upadłych w wyniku transformacji ustrojowej to dobry kierunek aranżacji tych przestrzeni? Czym zajmowali się działacze ekologiczni na początku lat 2000. i czy te tematy nadal są aktualne? Co Remik sądzi o działalności aktywistów z Ostatniego Pokolenia? Jakie są mało oczywiste i najbardziej irytujące oznaki klasizmu? Czym objawia się warszawocentryzm? Kto prenumeruje „Nowego Obywatela”? Czy Okraskowie są agresywni i przesiąknięci resentymentem? Dlaczego ich małżeństwo na przekór statystykom rozwodowym nadal dobrze działa?

Słuchaj na Spotify, YouTube i Apple Podcasts! 

Zdjęcie okładkowe: Małgorzata Kaczkowska
Grafika: Muzykografika & Mateusz Olech
Produkcja: Adam Waleszyński

Wspieraj powstawanie podcastu: 
https://patronite.pl/paryzewo
https://buycoffee.to/paryzewo/

Gość 10. odcinka podcastu TW: LISOWSKA przyjechał na nagrania z Wielkopolski! To Bartłomiej Krawczyk – popularyzator wiedzy o wulkanach, autor bloga „Wulkany Świata” oraz książki „Wulkany. Sekrety wysp wulkanicznych”. 

Zapraszamy w ekscytującą podróż po Polsce w poszukiwaniu śladów wulkanów, tajemniczych cmentarzy oraz wielkopolskich miejscowości, w których urodziły się znane postaci mające ogromny wkład w rozwój nauki i zmieniające bieg historii. Zaglądamy też do Tomaszowa Mazowieckiego – miasta, gdzie dorastał Bartłomiej oraz za kulisy subkultury gotyckiej, do której należy. 

Który z europejskich wulkanów powinien budzić największy niepokój? Gdzie znajduje się najbardziej fascynujący wulkan na świecie? Dlaczego warto odwiedzić Cmentarz Bezimiennych w Wiedniu? Jaki jest najbardziej klimatyczny cmentarz pierwszowojenny położony na polach Flandrii? Gdzie w muzyce szukać najciekawszych inspiracji mitologią nordycką? Czego słuchać z estońskiej sceny gotyckiej? 

Podcast TW: LISOWSKA jest dostępny na Spotify, Youtube i Apple Podcasts!

Zdjęcie okładkowe: Małgorzata Kaczkowska
Grafika: Muzykografika & Mateusz Olech
Produkcja: Adam Waleszyński

Wspieraj powstawanie podcastu:
https://patronite.pl/paryzewo
https://buycoffee.to/paryzewo/

W 9. odcinku podcastu TW: LISOWSKA goszczę Natalię Szcześniak – architektkę współprowadzącą z Radosławem Gajdą popularny kanał na YouTubie „Architecture is a good idea”, współautorkę książki „Archistorie: jak odkrywać przestrzeń miast?”, twórczynię internetową odznaczoną Złotym Krzyżem Zasługi za działalność popularyzatorską w internecie. 

Rozmawiamy o tym, jak zmienia się perspektywa postrzegania swojej rodzinnej miejscowości po kilkunastu latach mieszkania w stolicy Polski, a także o tużpowojennej Warszawie i determinacji ludzi, którzy zdecydowali się jej nie opuścić. Robimy wirtualny spacer po miejscach związanych z rodziną Wedlów, po naszych ulubionych muzeach, skarbach Beskidu Niskiego, perłach rokoko, Dukli i krośnieńskim rynku. Kim była Maria Amalia Mniszchowa i dlaczego – gdyby urodziła się trzysta lat później – miałaby wielu followersów na Instagramie? Czym jest prawo do słońca i jak wyglądało życie w XIX-wiecznych miastach, kiedy go nie było? Co to są stakacje? Co ma wspólnego modernizm z transatlantykami? 

Dlaczego dla tak wielu osób oglądanie filmów o architekturze ma wymiar autoterapeutyczny? Czy zawsze warto być „ponad to”? Co, jeśli psy szczekają, a karawana nie pojedzie dalej? 

Słuchaj na Spotify, Youtube i Apple Podcasts!

Zdjęcie okładkowe: Małgorzata Kaczkowska
Grafika: Muzykografika & Mateusz Olech
Produkcja: Adam Waleszyński

Wspieraj powstawanie podcastu:
https://patronite.pl/paryzewo
https://buycoffee.to/paryzewo/

Wszyscy pochodzimy od chłopów – i co w związku z tym? Gościem 8. odcinka podcastu TW: LISOWSKA jest Jakub Busz – antropolog, historyk, Kaszub, student II stopnia etnologii na Uniwersytecie Warszawskim i przewodniczący Koła Naukowego Studentów IEiAK UW „Etno”. 

Tym razem przenosimy się na Pomorze! Rozmawiamy o tym, jak mieszkańcy Cewic postrzegają swoją kaszubskość, dlaczego Lębork reklamuje się jako „miasto z europejską klasą” i jaki szok kulturowy może przeżyć nastolatek, który trafia z pomorskiej wsi do prestiżowego liceum w Gdyni. 

Co ma wspólnego zwrot ludowy z kulturą terapeutyczną? Czym jest „umojenie”? Na czym polegają badania autoetnograficzne? Dlaczego „lud”, „skansen” i „prowincja” to trzej jeźdźcy Apokalipsy? Jak bada się pamięć o lokalnych Żydach w cieniu agresywnej polityki historycznej? Dygnitarze komunistyczni afirmowali folklor czy tępili regionalizmy? Jakie ślady na Podhalu zostawili migranci mieszkający w Chicago? Gdzie się podziali Słowińcy? I gdzie szukać Szkotów na Suwalszczyźnie? 

Słuchaj na Spotify, Youtube i Apple Podcasts!

Zdjęcie okładkowe: Małgorzata Kaczkowska
Grafika: Muzykografika & Mateusz Olech
Produkcja: Adam Waleszyński

Wspieraj powstawanie podcastu:
https://patronite.pl/paryzewo
https://buycoffee.to/paryzewo

W wakacyjnej odsłonie 7. odcinka podcastu TW: LISOWSKA przenosimy się na Kurpie! Moją rozmówczynią jest Maria Weronika Kmoch – Kurpianka, historyczka i regionalistka, lokalna działaczka społeczna, autorka bloga „Kurpianka w wielkim świecie”, redaktorka Wikipedii i członkini zarządu Wikimedia Polska. Zawodowo nauczycielka historii w I Społecznym Liceum Ogólnokształcącym „Bednarska” w Warszawie.

Niedziela na hamaku, trasa samochodowa podczas długo wyczekiwanego urlopu, gotowanie rosołu po kościele – każdy moment jest dobry, żeby dowiedzieć się, czym różnią się Kurpie Białe od Kurpi Zielonych! A także gdzie na Mazowszu można poczuć prawdziwego ducha XVIII-wiecznej puszczy, jak upiec fafernuchy i gdzie w sierpniu odbywa się wyjątkowy odpust, podczas którego magia ludowa przenika się z liturgią katolicką. 

Zapraszamy na opowieść o pozostałościach po kurpiowskich bartnikach, o śladach I wojny światowej w lasach północnego Mazowsza, o kościele wędrowniczku, siostrzeństwie z prawdziwego zdarzenia, odbiorze społecznym lokalnych żołnierzy wyklętych i wyjątkowej roli leśnego echa w muzyce tradycyjnej. A to tylko część wątków poruszonych w tym odcinku!

Słuchaj na Spotify, Youtube i Apple Podcasts!

Zdjęcia: Małgorzata Kaczkowska & Małgorzata Fruba
Grafika: Muzykografika & Mateusz Olech
Produkcja: Adam Waleszyński

Wspieraj powstawanie podcastu:
https://patronite.pl/paryzewo
https://buycoffee.to/paryzewo/

Gościem 6. odcinka podcastu TW: Lisowska jest Marcin Żyła – dziennikarz, w latach 2016-2023 zastępca redaktora naczelnego „Tygodnika Powszechnego”, obecnie związany z „Raportem o stanie świata” Dariusza Rosiaka. Od 10 lat zajmuje się tematyką związaną z uchodźcami i migrantami. Autor książki „Exodus. Reportaż o uchodźcach i migracji”.

Zaprosiłam Marcina po to, aby doedukować się, co to znaczy być dobrym dziennikarzem i co to jest dobry warsztat dziennikarski. Rozmawiamy o jego życiu na pograniczu na Orawie, o granicach na mapie, o aktualnej sytuacji w Strefie Gazy, o granicy polsko-białoruskiej i migracji, która jest doświadczeniem pustych przestrzeni. 

Co warto zobaczyć podczas jednodniowej wycieczki z Krakowa na Orawę? Jakie historie skrywa budynek przy ul. Wielopole 1 w Krakowie? Co takiego pociągającego jest w Finlandii i Irlandii? Dlaczego redakcja jest cyrkiem? Czy „Tygodnik Powszechny” jest proizraelski i prożydowski? Jaki współczesny konflikt jest najbardziej zapomniany przez Europejczyków? Kim dla Marcina jest Oriana Fallaci? Dlaczego zaplecza wojny mogą być dla dziennikarza bardziej interesujące niż pierwsza linia frontu? Czy to etyczne, aby dziennikarze jeździli w miejsca największych ludzkich tragedii w celu zaspokojenia adrenaliny i załatania wewnętrznej pustki? 

Słuchaj na Spotify, YouTube i Apple Podcasts!

Zdjęcie okładkowe: Małgorzata Kaczkowska
Grafika: Muzykografika & Mateusz Olech
Produkcja: Adam Waleszyński

Wspieraj powstawanie tego podcastu:
https://patronite.pl/paryzewo
https://buycoffee.to/paryzewo/