Vergeet me niet

De Joodse kunsthandelaar Albert Heppner wordt op 5 november 1941 beroofd door de nazi’s. Zij nemen op die dag 6 waardevolle kunstwerken uit zijn collectie in beslag. De schilderijen zijn tot op de dag van vandaag spoorloos. Podcastmaker Marieke de Veer probeert te reconstrueren wat er met de schilderijen is gebeurd. Ze belandt in onuitputtelijke archieven, ontmoet toegewijde onderzoekers en ze leert Max kennen, de zoon van Albert. Het is een reis dwars door de geschiedenis - van het vooroorlogse Berlijn tot het Florida van nu. Op zoek naar aanknopingspunten van de verdwenen collectie Heppner… 

Maar bovenal blijkt deze reis een zoektocht naar confronterende antwoorden. Wat betekent het wanneer - na je burgerrechten, vrijheid en waardigheid - ook je meest dierbare bezittingen worden afgenomen? Welke waarde vertegenwoordigt bezit? En hoe lang moet je blijven zoeken naar iets dat spoorloos is?

‘De verdwenen collectie Heppner’ is een podcast van het Nationaal Holocaustmuseum en het Joods Museum, in samenwerking met het Expertisecentrum Restitutie van het NIOD: Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies.

Het verhaal over de verdwenen collectie Heppner maakt deel uit van de tentoonstelling ‘Beroofd’, die vanaf 31 mei tot en met 27 oktober 2024 te zien is in het Nationaal Holocaustmuseum en het Joods Museum. De tentoonstelling is gemaakt in samenwerking met het Rijksmuseum. Meer informatie op jck.nl

‘De verdwenen collectie Heppner’ is een productie van audio agency Airborne.



Beroofd | Restitutie | Restitutiecommissie | Roofkunst | Nazi-roofkunst | Kunstwerk | Naziregime | Tweede Wereldoorlog | Cultureel erfgoed | Geschiedenis | History | Oorlog | Joden | Jodenvervolging | Joods Cultureel Kwartier | Joods Museum | Nationaal Holocaustmuseum | Beroofd | Tentoonstelling | Gerechtigheid |  Cultuurbezit | Culturele Eigendommen | Nabestaanden | Kunstverzameling | Bureaucratie | Collectie | Compensatie | Gerechtigheid | Max Amichai Heppner | Archieven | Reconstructie | Waardigheid | Burgerrechten | Vrijheid | Rijksmuseum

Leny wordt in 1944 op haar onderduikadres verraden en via Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. Uiteindelijk komt ze terecht in kamp Kratzau in voormalig Tsjechoslowakije, dat in mei 1945 wordt bevrijd. Leny is ernstig verzwakt, maar heeft als enige van haar gezin de verschrikkingen overleefd. Maandenlang moet ze in verschillende ziekenhuizen aansterken, totdat ze aan haar lange terugtocht naar Nederland kan beginnen.

In Nederland is de ontvangst kil. Al bij de grens lopen Joden tegen een muur van bureaucratie, onwetendheid en onbegrip op. Eenmaal in hun woonplaats blijken vaak al hun familieleden, vrienden en kennissen vermoord en zijn hun eigendommen ontvreemd. Dat geldt ook voor het huis en de spullen van Leny haar familie. En juist daarom is het voor haar zo belangrijk om de zilveren kapset, die ze ooit van haar vader kreeg, terug te krijgen. Maar dat wordt haar niet makkelijk gemaakt…

Podcastmaker Reinjan Prakke reconstrueert de kille ontvangst van Leny in Amsterdam. Hiervoor gaat hij in gesprek met historica Michal Citroen en schrijver van het boek 'U wordt door niemand verwacht'. Dit gaat over de Joodse gemeenschap in de periode direct na de bevrijding en hun ontvangst terug in Nederland. 

De locatie-opnamen voor deze aflevering vonden plaats in het Nationaal Holocaustmuseum, het Joods Museum en op station Amsterdam Centraal.

De zilveren kapset die Leny van haar vader kreeg is te bezichtigen in het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam. Meer informatie vind je op holocaustmuseum.nl.

'Vergeet me niet' is een podcast van het Nationaal Holocaustmuseum, geproduceerd door audio-agency Airborne, in samenwerking met Mick Groeneveld.




holocaust • holocaustmuseum • oorlog • uitsluiting • joden • joods • jood • tweede wereldoorlog • hitler • nazi • nazi's • duitsland • anti-joods • antisemitisme • antisemitisch • museum • amsterdam • storytelling • podcast • concentratiekamp • strafkamp • vermoorden • dictator • uitsluiting • transport • restitutie • overheid • deportatie

Het echtpaar Siem en Roza Vos zit ondergedoken in Den Haag, als ze in februari 1944 worden verraden. Via Westerbork komen de twee na een helse tocht terecht in vernietigingskamp Auschwitz.

Reinjan Prakke reist samen met Annemiek Gringold, hoofdconservator van het Nationaal Holocaustmuseum, naar Auschwitz. Talloze barakken, gebouwen en de overblijfselen daarvan zijn behouden. Op basis van grondig onderzoek kan Annemiek schetsen welke weg Siem en Roza moeten afleggen vanaf het moment dat hun trein vanuit Nederland arriveert. Zij legt uit hoe het systeem van ontmenselijking in elkaar zit en in de praktijk werkt. 

Op deze plek, die ontworpen is om te doden, weet Siem met een bijzonder cadeau op Roza haar verjaardag te vieren dat ze leeft: een ring met hun beider voorletters. Hoe lukt hem dat? En kunnen we meer te weten komen over hoe het echtpaar onder deze omstandigheden, gescheiden van elkaar, leeft?

De locatie-opnamen van deze aflevering vonden plaats in het Nationaal Holocaustmuseum en in het Staatsmuseum Auschwitz-Birkenau in Oświęcim (Polen). 

De ring die Siem Vos maakte voor Roza is te bezichtigen in het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam. Meer informatie vind je op holocaustmuseum.nl.

‘Vergeet me niet’ is een podcast van het Nationaal Holocaustmuseum, geproduceerd door audio agency Airborne, in samenwerking met Mick Groeneveld.



holocaust • holocaustmuseum • oorlog • uitsluiting • joden • joods • jood • tweede wereldoorlog • hitler • nazi • nazi's • duitsland • anti-joods • antisemitisme • antisemitisch • museum • amsterdam • storytelling • concentratiekamp • strafkamp • vermoorden • dictator • uitsluiting • transport

In 1942 krijgt de Duitse bezettingsmacht in Nederland de opdracht om het aantal Joden dat wordt opgepakt te verdubbelen. En daarvoor wordt een beloningssysteem met premies bedacht: wie een Jood aanbrengt bij de Duitsers, ontvangt daarvoor een geldbedrag.

De 31-jarige Klaartje de Zwarte-Walvisch is één van de velen die op deze manier wordt verraden en terechtkomt bij het centrale verzamelpunt: de Hollandsche Schouwburg aan de Amsterdamse Plantage Middenlaan. Vanaf dat moment houdt ze nauwgezet een dagboek bij over wat zij om zich heen ziet en wat haar overkomt. Vandaag de dag is het één van de belangrijkste getuigenissen over wat er zich op deze plek heeft afgespeeld. 

Podcastmaker Reinjan Prakke probeert te reconstrueren welke omstandigheden leiden tot  het oppakken van Klaartje en wat er met haar gebeurt vanaf het moment dat ze vastzit in de Hollandse Schouwburg. 

In deze aflevering hoor je hoofdconservator Annemiek Gringold van het Nationaal Holocaustmuseum en journalist, schrijver en historicus Ad van Liempt. Locatie-opnamen vonden plaats in het museum en de Hollandse Schouwburg. 

Het dagboek van Klaartje de Zwarte-Walvisch is te bezichtigen in het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam. Meer informatie vind je op holocaustmuseum.nl. 

‘Vergeet me niet’ is een podcast van het Nationaal Holocaustmuseum, geproduceerd door audio agency Airborne, in samenwerking met Mick Groeneveld.



holocaust • holocaustmuseum • oorlog • uitsluiting • joden • joods • jood • tweede wereldoorlog • hitler • nazi • nazi's • duitsland • anti-joods • antisemitisme • antisemitisch • museum • amsterdam • storytelling • concentratiekamp • strafkamp • vermoorden • dictator • uitsluiting • transport 

Bij de Duitse inval op 10 mei 1940 is luitenant George Maduro één van de Nederlandse militairen die zich heldhaftig verzet, door een belangrijke aanval op Duitse parachutisten te leiden. Ook later, als de bezetting een feit is, trekt de Joodse George ten strijde tegen de nazi’s door zich aan te sluiten bij het verzet.

George Maduro is niet de enige Jood die in het verzet zit. Sterker nog, verhoudingsgewijs zijn er zelfs meer Joden dan niet-Joden betrokken bij verzetsactiviteiten: ze vervalsen onder meer documenten, verspreiden illegale bladen en brengen andere Joden naar veilige onderduikadressen of veilige landen.

George wordt een aantal keer gevangen genomen en naar de gevangenis in Scheveningen gebracht. Daar probeert podcastmaker Reinjan Prakke zijn gangen na te gaan. Dat doet hij samen met Ben Braber, kenner op het gebied van Joods verzet in de Tweede Wereldoorlog. Verder hoor je deze aflevering hoofdconservator Annemieke Gringold van het Nationaal Holocaustmuseum. Locatie-opnamen vonden plaats in het depot van het Haags Historisch Museum en het Nationaal Monument Oranjehotel.

Wat voor man was George? Wat voor verzetsdaden heeft gepleegd? En waarom en onder welke omstandigheden zat hij gevangen?


De kepie van George Maduro is te bezichtigen in het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam. Meer informatie vind je op holocaustmuseum.nl.

‘Vergeet me niet’ is een podcast van het Nationaal Holocaustmuseum, geproduceerd door audio agency Airborne, in samenwerking met Mick Groeneveld.




holocaust • holocaustmuseum • oorlog • uitsluiting • joden • joods • jood • tweede wereldoorlog • hitler • nazi • nazi's • duitsland • anti-joods • antisemitisme • antisemitisch • museum • amsterdam • storytelling • concentratiekamp • strafkamp • vermoorden • dictator • uitsluiting • transport

In de jaren ‘30 leidt de Amsterdamse Chaja Borzykowski een gelukkig leven. Ze werkt bij een textielgroothandel en gaat ‘s zomers naar jeugdkampen van de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC). Haar Joodse afkomst speelt hier geen enkele rol, zoals op dat moment vrijwel nergens in Nederland. Ze ontmoet hier ook haar geliefde Ab Stodel. 

Wanneer Duitsland Nederland bezet, krijgen Joden bijna wekelijks te maken met nieuwe regels die hun bewegingsvrijheid steeds verder inperken. Zo worden Joodse publicaties verboden en is bioscoopbezoek niet meer mogelijk. In mei 1941 mogen niet-Joodse bedrijven niet langer Joodse medewerkers in dienst hebben. En dat heeft gelijk consequenties voor Chaja…

Wat voor iemand was zij? Hoe zag haar leven eruit vóór en tijdens de oorlog? En op welke manier is de zilveren poederdoos verbonden met haar verhaal?

In deze aflevering hoor je hoofdconservator Annemieke Gringold en senior educator Julia Sarbo, beiden verbonden aan het Nationaal Holocaustmuseum. Locatie-opnamen vonden plaats in het museum en rondom de Paasheuvel in Vierhouten. 

De poederdoos van Chaja Borzykowski is te bezichtigen in het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam. Meer informatie vind je op holocaustmuseum.nl. 

‘Vergeet me niet’ is een podcast van het Nationaal Holocaustmuseum, geproduceerd door audio agency Airborne, in samenwerking met Mick Groeneveld.



holocaust • holocaustmuseum • oorlog • uitsluiting • joden • joods • jood • tweede wereldoorlog • hitler • nazi • nazi's • duitsland • anti-joods • antisemitisme • antisemitisch • museum • amsterdam • storytelling • concentratiekamp • strafkamp • vermoorden • dictator • uitsluiting • transport

In 1939 wordt in Duitsland de situatie voor Joden steeds dreigender. Hitler is dan ruim 6 jaar aan de macht en maakt Joden tot zondebok voor alles wat er fout gaat in de Duitse samenleving. Geweld en intimidatie zijn aan de orde van de dag.

Het Joods-Duitse echtpaar Abraham en Chana Schlamowitz ziet de ontwikkelingen met angst en beven op zich af komen. Als er zich een kans aandient om hun 9-jarige dochter Rosa het land te laten ontvluchten, grijpen ze die met beide handen aan - hoe pijnlijk het afscheid ook moet zijn. Met één van de zogenaamde kindertransporten reist Rosa per trein naar Nederland. Eén van de weinig bezittingen die zij met zich meedraagt, is een zilverkleurig en hartvormig medaillon.

Podcastmaker Reinjan Prakke probeert samen met onderzoeker Miriam Keesing te reconstrueren welke weg Rosa afgelegd moet hebben in Nederland. En wat waren precies de kindertransporten waarmee duizenden Joodse kinderen Duitsland konden ontvluchten vlak voor de oorlog?
In deze aflevering hoor je verder Annemieke Gringold, hoofdconservator van het Nationaal Holocaustmuseum. Locatie-opnamen vonden plaats in het museum zelf en in het Nationaal Archief te Den Haag.

Het medaillon van Rosa Schlamowitz is te bezichtigen in het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam. Meer informatie vind je op holocaustmuseum.nl.

‘Vergeet me niet’ is een podcast van het Nationaal Holocaustmuseum, geproduceerd door audio agency Airborne, in samenwerking met Mick Groeneveld.


holocaust • holocaustmuseum • oorlog • uitsluiting • joden • joods • jood • tweede wereldoorlog • hitler • nazi • nazi's • duitsland • anti-joods • antisemitisme • antisemitisch • museum • amsterdam • concentratiekamp • strafkamp • vermoorden • dictator • uitsluiting • transport