Al vanaf het moment dat Sander de jaartraining voedselbossen volgde is hij gefascineerd door de enorme uitdagingen en mogelijkheden van het veenweidegebied.

Vijf jaar later is hij full time boer voor de wetenschap en staat hij letterlijk met zijn laarzen in het veen en ontwikkelt steeds meer kennis en fascinerende nieuwe teeltvormen die èn ecologisch èn economisch hoop bieden en steeds meer mensen inspireren.

Een geweldige aflevering over veen, rijst, cranberries, hazelnoten, gruttos en meervallen en natuurlijk over hoe je je leven binnen vijf jaar compleet kan zien veranderen.

https://polderlab.org/

https://landvanons.nl/perceel/oud-ade/

https://www.universiteitleiden.nl/en/liveable-planet/case-studies/living-lab-vrouwe-vennepolder

https://www.wur.nl/nl/nieuws/leerzaam-experiment-met-polderrijst.htm

https://www.instagram.com/buffelbes/

https://www.instagram.com/landvanons_oudade/

Zoals je vroeger echt wat moest weten van auto's om ze aan de praat te krijgen, zo moet je als voedselboseigenaar nu nog best veel weten om een succesvol voedselbos te hebben.

Maar, de volgende fase dient zich aan! In plaats van zelf de auto leren aanslingeren, kunnen boeren vanaf nu de auto uitzoeken, aanschaffen, de sleutel omdraaien en Erik en Merlijn verzorgen met hun bedrijf Food Forest Factory naar wens delen of het geheel van de rest en dan kan de boer het overnemen wanneer hij of zij dat wil.

Ze creëren namelijk niet alleen voedselbosontwerpen, maar ook data. Van de aanplant, de biodiversiteit en straks natuurlijk de oogst. En zo kunnen ze de boer data-driven blijven ondersteunen.

Een heerlijk gesprek met en misschien wel onder nerds over de o zo broodnodige maar ook prima maakbare groene toekomst.

Meer informatie:

https://www.foodforestfactory.eu/

Willem is een bevlogen ecoloog die als geen ander geleerd heeft succesvol bruggen te bouwen naar de econoom, de boer en de politiek. En als gevolg daarvan een team, een bedrijf, en vele samenwerkingen heeft weten te starten die nu daadwerkelijk honderdduizenden hectares land aan het herstellen zijn.

Hoe is hem dat gelukt? Hoe heeft hij de 4 Returns methode ontwikkeld? En Commonland opgebouwd tot wat het nu is? En wie is de ecoloog die daar weer achter zijn gronding nog steeds uit de natuur haalt? Mis dit superinteressante gesprek niet.

Meer informatie:

https://commonland.com

https://commonland.com/4-returns-framework/

https://4returns.commonland.com/getting-started/

Introductie Ecosystem Approach: https://www.cbd.int/ecosystem

International Union for Conservation of Nature : https://www.iucn.nl

Louise Vet is veel meer dan een zeer gewaardeerd ecoloog. Ze deed belangrijk fundamenteel onderzoek en ontdekte in haar carrière hoe complex en gelaagd ecosystemen zijn, maar verbond en verbindt die kennis constant ook met de mens en de maatschappij en hele praktische uitwerkingen, zoals de ontwikkeling van het NIOO-KNAW gebouw.

Na haar actieve wetenschappelijke loopbaan blijft ze onvermoeibaar doorgaan met het verspreiden van de boodschap dat we met en in ecologie bestaan en van daaruit onze maatschappij moeten inrichten. In ontzettend veel besturen, in media, in samenwerkingen. En ook in dit heerlijke gesprek.

Meer informatie over Em. Prof. dr. Louise Vet

https://nioo.knaw.nl/nl/employees/louise-vet#tab-over

Deltaplan biodiversiteitsherstel: https://www.samenvoorbiodiversiteit.nl

Westhofflezing 2022: https://www.youtube.com/watch?v=5EKItrW2B_E

Eindrapport Remkes stikstofproblematiek 'Niet alles kan overal': https://www.onslevendlandschap.nl/documenten/rapporten/2020/06/08/niet-alles-kan-overal

Netwerk wetenschappers ecologisch onderzoek: https://www.nern.nl

In deze extra aflevering, opgenomen tijdens het Green Dream festival met live publiek, zoomen we in op de werkelijkheid van de groene droom van drie toonaangevende pioniers uit de generatieve beweging. In hoeverre zijn hun dromen uitgekomen en wat heeft het nastreven van de groene droom opgeleverd of gekost? Maar ook, wat is er voor nodig om je droom tot werkelijkheid te brengen? We weten één ding zeker, als we de gezonde groene wereld van morgen vorm willen geven, hebben we heel veel mensen nodig die hun groene droom gaan waarmaken.

Meer info:

Green Dream festival:

https://greendream.eco

Anne van Leeuwen:

https://www.lente.land/anne-van-leeuwen | https://re-generation.cc/en/longread/young-regenerative-farmers-ecological-sanctuary/

Louis de Jaeger:

www.louisdj.com | www.eatmoretrees.org | www.commensalist.com | www.reviveuniverse.com Read my brand-new book about the future of food, farming, and health: SOS Save Our Soils. Want to know how food forests can save the world? Watch the food forest documentaryVerander de wereld, begin bij jezelf en lees een van deze boeken: Ontwerp je eigen voedselbos & We eten ons dood Wil je weten hoe voedselbossen de wereld kunnen redden? Bekijk de voedselbosdocumentaire

Martijn Ballemans:

https://puurpermacultuur.nl | https://greendream.eco/over-ons/ | https://voedseluithetbos.nl/podcasts/martijn-ballemans/ |

Hoe werkt dat? Als forse vastgoedadviseur ICS een voedselbos gaat beginnen? En, was het een goede beslissing?

Het brengt hen in ieder geval veel meer dan ze hadden gedacht. En ze beseffen dat dit nog maar het begin is. Van de vele relaties die het voedselbos nog zal aangaan. Op sociaal gebied, op biodivers gebied en natuurlijk op zakelijk gebied. Wij spraken met partner/directielid Jan Remijnse, adviseur Guido van de Weem en beheerder Karin de Vries over dit nu 3 jaar oude voedselbos.

Meer informatie:
https://www.icsadviseurs.nl/voedselbos-velics/

Deze impact-investeerders besloten twee jaar geleden om het zelf te gaan doen. Niet alleen investeren, maar daadwerkelijk ondernemen in een wereld waarin ook ecologische en sociale waardes belangrijk zijn. Zij willen bewijzen dat die waardes behouden kunnen blijven terwijl je ook gewoon een winstgevende kwekerij neerzet. Met hun kwekerij de Koperwiek bewijzen ze dat die waardes behouden kunnen blijven, terwijl je ook gewoon een winstgevende kwekerij neerzet. Ze kweken bio, zonder bestrijdingsmiddelen, er is ruimte voor part time arbeid, ze werken samen met anderen in de regio, bouwen modeltuinen en nog veel veel meer.

Een zeer interessant gesprek over begrip, tijd, schaal, samenwerken, taaiheid, en uiteindelijk ontzaglijke beloningen.

Meer informatie:

https://koperwiek.com/

Maarten en Jan bouwen al 10 jaar met hun stichting Lekker Landgoed aan de zes hectare van het openbare voedselbos Haarzuilens, vlak naast Utrecht. Het is inmiddels een paradijs dat enorme hoeveelheden planten en dieren hun huis geeft en tegelijkertijd ook heel veel mens kan verdragen.

Ze zijn allebei biologen. En dus hebben ze vanaf het begin alles gemeten. Hoeveel nesten, welke planten, welke insecten, maar ook iedere kilo oogst. Een ongelofelijke hoeveelheid werk waarvan ze de weerslag, net als hun voedselbos, delen met iedereen. Want zij willen aantonen dat het kan werken. Voor boeren, voor de gezondheid van de natuur, voor de toekomst van het Nederlands (cultuur)landschap en het welzijn van de mens.

Meer informatie:

https://lekkerlandgoed.nl

alle jaarverslagen met alle metingen vind je op

https://www.lekkerlandgoed.nl/jaarverslagen/

Een interessant onderzoek dat verslag doet van 3 jaar meten aan de biodiversiteit van het voedselbos en het weiland ernaast laat goed zien waar dieren zich meer thuis voelen.

https://www.lekkerlandgoed.nl/wp-content/uploads/2025/05/DLN03_93-98_Voedselbos-lit.pdf

Meer over het werk van Maarten Schrama in het veenweidegebied.

https://polderlab.org/

Deze keer spreken we over de waarde van landbouwgrond. En hoe complex de fuik is waarin land steeds meer 'waard' wordt en daarmee tegelijkertijd ieder initiatief op dat land steeds meer klemzet.

Jeroen van Steen heeft, samen met Thomas Steiner en Tom Waller van BD Grondbeheer, een nieuwe weg gevonden. Om het land van Thuishaven te waarderen en letterlijk vrij te maken, maar wel gewoon binnen de bestaande wettelijke structuren. En, wat doet een fonds als BD Grondbeheer nog meer?

Hoe werkt dat, voor hem, maar ook: hoe kan dit ook werken voor andere boeren? Bijvoorbeeld bij een generatieoverdracht. Hoe krijgen we, met andere woorden, meer land weer vrij voor gezond bodemgebruik?

Meer informatie en help ook mee met de crowdfunding om het belastingbedrag van deze grond af te kopen:

https://www.thuishaven.org/

https://www.bdgrondbeheer.nl/campagne/vrije-grond-voor-thuishaven

Sonne spreekt -zoals ze zelf zegt- namens de 20.000 soorten bijen op deze planeet. Ze vertelt over hoe ze leven, maar ook over hoe met name de honigbijen in steeds grotere getale sterven en wat dat voor het ecosysteem van deze planeet, en dus ook voor ons betekent.

Het is een diepgaand gesprek geworden over de eenheid van al het leven en over hoe dood niet discrimineert. En wat we er aan kunnen doen om meer mensen in hun handelen te veranderen.

Meer informatie:

https://bee-foundation.nl/

https://www.bnnvara.nl/zembla/videos/523599

https://www.bnnvara.nl/videos/63941

https://www.mygardenofathousandbees.com - link werkt niet. Deze werkt wel: https://vimeo.com/1013561958