Voetnoten

Er zijn plannen en er is wetgeving maar de warmtetransitie wil maar niet van de grond komen. Burgers willen best van het aardgas af als het betaalbaar is en de kosten eerlijk verdeeld worden. En daar wringt nou net de schoen.

Want de collectieve voordelen voor de lange termijn gaan op dit moment niet samen met de individuele voordelen op de korte termijn. Met andere woorden: aansluiten op een warmtenet is in sommige gevallen duurder voor huishoudens dan isoleren en een warmtepomp. Terwijl de maatschappelijke kosten van warmtenetten juist lager zijn. Het is een van de "weeffouten" die de warmtetransitie in de weg zitten. 

 

Energierapporten zijn verplichte kost voor iedereen die de energietransitie wil begrijpen. Maar waar haal je de tijd vandaan om die studies tot aan de voetnoten door te lezen? Daar heeft Energeia de oplossing voor: Voetnoten, de podcast waarin complexe rapporten, studies en droge teksten helder en begrijpelijk worden besproken door energiedeskundige Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters.

 

In deze aflevering van Voetnoten legt Ouillet uit hoe de warmtetransitie in elkaar zit aan de hand van twee rapporten: Aardgasvrij een goed idee, maar.... van het Planbureau voor de leefomgeving (PBL) en De keuze voor warmtenetten of andere warmteoplossingen van adviesbureau Berenschot. Ook gebruikt zij de columns op energiepodium van Sanne de Boer en Joris Wijnhoven en de recente Kamervragen van Pieter Grinwis (CU).

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kernenergie is terug van weggeweest. De centrale in Borssele moet langer openblijven en de nieuwe coalitie wil niet twee maar vier nieuwe kerncentrales bouwen. De ontwikkeling daarvan is een proces dat jaren in beslag neemt. Waar staan we nu in dat traject?

Ik krijg vaak de vraag waarom wij niks aan kernenergie doen. Maar er was gewoon geen rapport om te bespreken”, zegt Laetitia Ouillet. Afgezien dan van een rapport waar zij zelf als deskundig aan meeschreef en wat ze om die reden niet kan bespreken. Tegelijkertijd zijn er wel veel ontwikkelingen op het gebied van kernenergie. Zo zijn er plannen om kerncentrale Borssele langer open te houden, is in het Coalitieakkoord van 2021 afgesproken dat er twee nieuwe kerncentrales gebouwd gaan worden en wil de nieuwe coalitie daar nog eens twee bij doen. 

Energierapporten zijn verplichte kost voor iedereen die de energietransitie wil begrijpen. Maar waar haal je de tijd vandaan om die studies tot aan de voetnoten door te lezen? Daar heeft Energeia de oplossing voor: Voetnoten, de podcast waarin complexe rapporten, studies en droge teksten helder en begrijpelijk worden besproken door energiedeskundige Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters.

De oplossing van Voetnoten is een “veegsessie” waarin in vogelvlucht door alle Kamerbrieven sinds het Coalitieakkoord in 2021 wordt gegaan. Aan de hand van die Kamerbrieven bespreekt Ouillet de stand van zaken rond de levensduurverlening van Borssele, het proces dat moet leiden tot de bouw van de nieuwe centrales en de mogelijke komst van kleine modulaire reactoren (SMR’s). 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat er stroom uit het stopcontact komt vinden we de normaalste zaak van de wereld. Maar na 2030 zal dat lang niet zo vanzelfsprekend meer zijn. In Voetnoten 16 aandacht voor de monitor Leveringszekerheid van TenneT.

Het is "een van de fundamenten onder de samenleving", stelt TenneT maar wat is het eigenlijk, leveringszekerheid? Het begrip staat voor het gemiddelde aantal uren per jaar dat het aanbod van elektriciteit niet kan voldoen aan de vraag, legt Laetitia Ouillet in deze podcast uit. Op dit moment blijft dat aantal uren – dat in vakjargon loss of load expectation (LOLE) wordt genoemd onder de norm van 4 uur per jaar. “Dat betekent overigens niet dat in die uren niemand stroom krijgt”, zegt Ouillet. Daarvoor is een tweede indicator van belang, de expected energy not served (EENS). “Die gaat over de hoeveelheid energie in MWh of GWh die niet geleverd kan worden binnen de uren dat niet aan de vraag kan worden voldaan.”

Energierapporten zijn verplichte kost voor iedereen die de energietransitie wil begrijpen. Maar waar haal je de tijd vandaan om die studies tot aan de voetnoten door te lezen? Daar heeft Energeia de oplossing voor: Voetnoten, de podcast waarin complexe rapporten, studies en droge teksten helder en begrijpelijk worden besproken door energiedeskundige Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters.

Uit de monitor blijkt dat de leveringszekerheid tot 2030 in tact blijft. Maar daarna neemt het aantal uren dat er tekorten op gaan treden rap toe. Ouillet legt in de podcast uit hoe het komt dat TenneT in 2033 een LOLE van 14 verwacht, wat dat concreet betekent en wanneer het vooral voorkomt. Ook staat ze stil bij het advies dat Tennet naar aanleiding van de uitkomsten van de monitor aan de minister geeft en de maatregelen die genomen kunnen worden om de leveringszekerheid in de toekomst te verbeteren.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Dat er stroom uit het stopcontact komt vinden we de normaalste zaak van de wereld. Maar na 2030 zal dat lang niet zo vanzelfsprekend meer zijn. In Voetnoten 16 aandacht voor de monitor Leveringszekerheid van TenneT.

Het is "een van de fundamenten onder de samenleving", stelt TenneT maar wat is het eigenlijk, leveringszekerheid? Het begrip staat voor het gemiddelde aantal uren per jaar dat het aanbod van elektriciteit niet kan voldoen aan de vraag, legt Laetitia Ouillet in deze podcast uit. Op dit moment blijft dat aantal uren – dat in vakjargon loss of load expectation (LOLE) wordt genoemd onder de norm van 4 uur per jaar. “Dat betekent overigens niet dat in die uren niemand stroom krijgt”, zegt Ouillet. Daarvoor is een tweede indicator van belang, de expected energy not served (EENS). “Die gaat over de hoeveelheid energie in MWh of GWh die niet geleverd kan worden binnen de uren dat niet aan de vraag kan worden voldaan.”

Energierapporten zijn verplichte kost voor iedereen die de energietransitie wil begrijpen. Maar waar haal je de tijd vandaan om die studies tot aan de voetnoten door te lezen? Daar heeft Energeia de oplossing voor: Voetnoten, de podcast waarin complexe rapporten, studies en droge teksten helder en begrijpelijk worden besproken door energiedeskundige Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters.

Uit de monitor blijkt dat de leveringszekerheid tot 2030 in tact blijft. Maar daarna neemt het aantal uren dat er tekorten op gaan treden rap toe. Ouillet legt in de podcast uit hoe het komt dat TenneT in 2033 een LOLE van 14 verwacht, wat dat concreet betekent en wanneer het vooral voorkomt. Ook staat ze stil bij het advies dat Tennet naar aanleiding van de uitkomsten van de monitor aan de minister geeft en de maatregelen die genomen kunnen worden om de leveringszekerheid in de toekomst te verbeteren.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Energiewet wordt ook wel het fundament onder de energietransitie genoemd. De wet is aanleiding voor stevige debatten in de Tweede Kamer en moet onder andere consumenten beter beschermen in hun veranderde rol in het nieuwe energiesysteem.

“Het is een pannetje dat al een jaar of vier staat te pruttelen", zegt Laetitia Ouillet in deze aflevering van Voetnoten. De wet - waarvan de invoering gepland staat voor 1 januari 2025 - is een samenvoeging en modernisering van de bestaande elektriciteits- en gaswet die stammen uit de vorige eeuw (1998). "Noodzakelijk onderhoud dus", volgens energie-expert Ouillet. Ook bevat de wet straks veel nieuwe regelgeving uit Europa en wordt hij aangepast zodat het in de toekomst gemakkelijker wordt om wetgeving uit Brussel op te nemen. “In die zin is het een soort wetkapstok”, aldus Ouillet.

Energierapporten zijn verplichte kost voor iedereen die de energietransitie wil begrijpen. Maar waar haal je de tijd vandaan om die studies tot aan de voetnoten door te lezen? Daar heeft Energeia de oplossing voor: Voetnoten, de podcast waarin complexe rapporten, studies en droge teksten helder en begrijpelijk worden besproken door energiedeskundige Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters.

Ouillet legt uit hoe de rol van de burger sinds de invoering van de gas en elektriciteitswet in 1998 veranderd is. “We worden geacht actieve consumenten te zijn die bijvoorbeeld energie gaan delen. Dat is een echte gedaantewisseling.” Ook is het energiesysteem sinds 1998 drastisch veranderd. Een doel van de wet is om consumenten beter te beschermen in die nieuwe situatie en rol. De Tweede Kamer deed actief mee aan het verbeteren van de wet en diende een groot aantal amendementen die in de podcast uitgebreid aan bod komen.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Knipperende lampen, apparatuur die niet goed werkt, zonnepanelen die worden afgeschakeld. Binnenkort is het een realiteit waar we niet aan ontkomen. Hoe voorkomen we dat het echt uit de hand loopt op het laagspanningsnet?

In deze aflevering van Voetnoten aandacht voor de Actieagenda Netcongestie Laagspanningsnetten. Over congestie op het laagspanningsnet, wat eraan te doen is en of thuis- en buurtbatterijen daaraan kunnen bijdragen. 

Energierapporten zijn verplichte kost voor iedereen die de energietransitie wil begrijpen. Maar waar haal je de tijd vandaan om die studies tot aan de voetnoten door te lezen? Daar heeft Energeia de oplossing voor: Voetnoten, de podcast waarin complexe rapporten, studies en droge teksten helder en begrijpelijk worden besproken door energiedeskundige Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters.

In de podcast passeren alle oplossingsrichtingen de revue zoals het verbeteren van het inzicht van netbeheerders in de (toekomstige) belasting van het net. "Ze werken nu nog met modellen, maar niet met de werkelijke data", zegt Ouillet. Ook het versnellen van de netuitbreiding en het efficiënter gebruiken van het net komen aan bod en welke bevoegdheden de netbeheerder daarbij heeft. Ouillet legt uit wat fase-onbalans is en waar in Duitsland een Rundfunksteuergerät voor wordt gebruikt. Op de vraag of een thuis- of buurtbatterijen de oplossing is, heeft ze een heel kort antwoord: "Nee." 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In 2035 is de elektriciteitsvoorziening in Nederland CO2 neutraal, geldt er een CO2 belasting voor de gebouwde omgeving en zijn veel huishoudens van het gas af. Wat doet dit, en andere verschuivingen in de energiemix met onze energierekening?

In deze aflevering van Voetnoten aandacht voor de energierekening en hoe die de komende jaren gaat veranderen. Ouillet ontleedt daarvoor alle onderdelen van de energierekening. Die splitst ze op in de kosten die samenhangen met je verbruik en waar je dus invloed op kunt hebben door bijvoorbeeld te isoleren of zonnepanelen te installeren. Dan gaat het over de prijs voor elektriciteit, gas en warmte bijvoorbeeld. En de vaste kosten zoals de netbeheerkosten. Daaruit blijkt dat de energierekening net als in 2023 hoog blijft.

Energierapporten zijn verplichte kost voor iedereen die de energietransitie wil begrijpen. Maar waar haal je de tijd vandaan om die studies tot aan de voetnoten door te lezen? Daar heeft Energeia de oplossing voor: Voetnoten, de podcast waarin complexe rapporten, studies en droge teksten helder en begrijpelijk worden besproken door energiedeskundige Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters.

De vraag is natuurlijk of het zin heeft om voorspellingen te doen hoe de energierekening er over ruim tien jaar uit zal zien. Toch is het rapport waardevol, vindt Ouillet. "Het laat heel mooi zien dat de energierekening in  2022 en 2023 hoog was vanwege de markt. Maar in 2035 is de energierekening hoog door de maatregelen die zijn genomen voor de energietransitie." En dat pakt niet per se rechtvaardig uit. Want zoals het er nu uitziet hebben in 2035 huishoudens met een goed geïsoleerde woning met een dak vol zonnepanelen en een individuele warmtepomp de laagste energierekening.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De energietransitie kan niet zonder waterstof. Maar het wil maar niet vlotten met de waterstof economie. De prijs is in de afgelopen jaren fors toegenomen in plaats van afgenomen. Ook blijft het aantal projecten waar daadwerkelijk een investeringsbeslissing voor is genomen beperkt. Hoe komt dat en wordt het ooit nog wat met waterstof?

In de eerste aflevering van Voetnoten van 2024 duikt Laetitia Ouilet in de stand van de waterstofeconomie. Ze gaat daarvoor zes jaar terug in de tijd om te zien hoe de markt zich sindsdien heeft ontwikkeld en of dit in lijn der verwachtingen lag. Ze legt daarvoor twee rapporten naast elkaar die zijn uitgebracht door de Hydrogen Council. Een uit 2017 en een van december 2023. Zijn de voorspellingen uitgekomen en hoe zal de markt voor waterstof zich verder ontwikkelen?

Energierapporten zijn verplichte kost voor iedereen die de energietransitie wil begrijpen. Maar waar haal je de tijd vandaan om die studies tot aan de voetnoten door te lezen? Daar heeft Energeia de oplossing voor: Voetnoten, de podcast waarin complexe rapporten, studies en droge teksten helder en begrijpelijk worden besproken door energiedeskundige Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters.

Het antwoord op die vragen is verontrustend. Zo is de prijs van waterstof vele malen hoger dan in 2017 werd voorspeld, is het aantal projecten dat is gerealiseerd blijven steken op 1,1 GW wereldwijd en neemt het aantal investeringsbeslissingen voor waterstofprojecten in cruciale regio's af in plaats van toe. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vlak voor de zomer publiceerde het kabinet het concept Nationaal Plan Energiesysteem waarin het een beeld schets van het energiesysteem van de toekomst en hoe we daar kunnen komen. Daarop kwam veel commentaar van burgers, bedrijven en organisaties. Ook het PBL schreef een reflectie. Wat zijn de belangrijkste kritiekpunten en hoe is het NPE daarop aangepast? Nu is het aan een nieuw kabinet om het NPE uit te voeren. Daarbij staat het voor een aantal fundamentele keuzes. 

In de laatste aflevering van Voetnoten van 2023 aandacht voor twee rapporten: het definitieve NPE en de Keuzewijzer Klimaat en Energie van de formatiewerkgroep Klimaat en Energie onder leiding van Noé van Hulst. Laetitia Ouillet houdt de belangrijkste kritiekpunten en wijzigingen tegen het licht. 

Energierapporten zijn verplichte kost voor iedereen die de energietransitie wil begrijpen. Maar waar haal je de tijd vandaan om die studies tot aan de voetnoten door te lezen? Daar heeft Energeia de oplossing voor: Voetnoten, de podcast waarin complexe rapporten, studies en droge teksten helder en begrijpelijk worden besproken door energiedeskundige Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters.

Het NPE moet nu worden uitgevoerd en het nieuw te vormen kabinet staat daarbij voor een groot aantal fundamentele keuzes. Die zijn in kaart gebracht in de Keuzewijzer Klimaat en Energie. Allereerst om de knelpunten zoals de netcongestie, de (stikstof-)ruimte en de krappe arbeidsmarkt uit de weg te ruimen of op zijn minst minder knellend te maken. Maar ook fundamentele keuzes over nationale doelen en de mate van overheidsingrijpen op verschillende terreinen. In de podcast loopt Ouillet alle voorgestelde keuzes en de voor en nadelen daarvan langs. 

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Ieder jaar houden de rekenmeesters van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) het klimaatbeleid tegen het licht. Hoeveel CO₂-besparing levert het op, wat is de bandbreedte en halen we de doelen wel? En dit jaar was er goed nieuws want voor het eerst lijkt het CO₂-reductiedoel van 55% om 2030 binnen handbereik. Maar dan moet alles, en dan ook echt alles meezitten. 

In de tiende aflevering van Voetnoten bespreekt Laetitia Ouillet de Klimaat en Energieverkening (KEV) 2023 en de mitsen en maren die het PBL heeft bij het daadwerkelijk halen van de klimaatdoelen. Zo kan een lange kabinetsformatie alleen al flink roet in het eten gooien.

Het PBL beoordeelt in de KEV zowel concreet uitgewerkt beleid (vastgesteld en voorgenomen) als plannen die nog niet volledig zijn uitgewerkt (geagendeerd beleid). Beleidsplannen die nog niet concreet genoeg zijn uitgewerkt, of na 1 mei zijn gepubliceerd, worden niet meegenomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de regelingen voor CO₂-vrije gascentrales, negatieve emissies en de verplichting voor batterijen bij grote zonneparken.

Energierapporten zijn verplichte kost voor iedereen die de energietransitie wil begrijpen. Maar waar haal je de tijd vandaan om die studies tot aan de voetnoten door te lezen? Daar heeft Energeia de oplossing voor: Voetnoten, de podcast waarin complexe rapporten, studies en droge teksten helder en begrijpelijk worden besproken door energiedeskundige Laetitia Ouillet en Sabine Sluijters.

Het is de derde keer dat het duo de KEV bespreekt. Daardoor zijn vergelijkingen goed te maken en wordt duidelijk welke wijzigingen in het klimaatbeleid de extra CO₂-reductie mogelijk maken. Ouillet gaat in op de specifieke plannen die tot extra emissiereductie leiden ten opzichte van de vorige raming in 2022 voor de sectoren industrie, gebouwde omgeving en mobiliteit. Ook behandelt ze in hoeverre de plannen leiden tot voldoende energiebesparing en welke maatregelen daarin doorslaggevend zijn.

Links naar de behandelde documenten èn de handgeschreven aantekeningen vindt u hier.

See omnystudio.com/listener for privacy information.