VU-De Jonge Akademie

One in five Dutch people is occasionally depressed. Depression is both psychologically and physically dangerous to your health. The World Health Organization predicts depression will be the most common disease by 2030. Brenda Penninx, professor of psychiatric epidemiology at VU University, follows 3000 patients and healthy subjects to catalogue the development of depression and anxiety disorders.

Eén op de vijf Nederlanders is wel eens depressief. De Wereldgezondheidsorganisatie voorspelt dat depressiviteit in 2030 volksziekte nummer een is. Een depressie zit niet alleen tussen je oren, maar ook in je lijf. Psychiatrisch Epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt de relatie tussen lichamelijke klachten en depressie. Ze volgt daarvoor een groep van drieduizend patiënten met depressieve klachten en angststoornissen en gezonde proefpersonen.

Sleep is a fundamental part of our lives. But we actually know very little about what our brain is doing while we're dreaming. Why do we need sleep? And what happens when we don't get enough sleep? Neuroscientist Ysbrand van der Werf dreams of solving the mystery of sleep.

In his sleep laboratory he takes a peek into the sleeping brain of his subjects. And to understand the differences between good and bad sleepers, he collects information about the sleeping habits of the Dutch through slaapregister.nl.

Slaap is een fundamenteel onderdeel van ons leven. Maar eigenlijk weten we nog bar weinig over wat er gebeurt in onze hersenen als we in dromenland zijn. Waarom hebben we slaap nodig? En wat gebeurt er als we slaap tekort komen? Neurowetenschapper Ysbrand van der Werf droomt ervan het mysterie van slaap op te lossen.

In zijn slaaplaboratorium kijkt hij in het slapende brein van zijn proefpersonen. En om de verschillen tussen goede en slechte slapers te begrijpen, verzamelt hij via slaapregister.nl (een initiatief van collega Eus van Someren) zoveel mogelijk gegevens over het slaapgedrag van Nederlanders.

Als je meer wil weten over de aarde moet je op reis naar de maan. Experimenteel petroloog Wim van Westrenen bootst in zijn lab aan de Vrije Universiteit in Amsterdam de omstandigheden binnenin een planeet na. Hij onderzoekt het gesteende uit het binnenste van planeten om beter te begrijpen hoe onze aarde, de maan en andere planeten werken. Want om het leven - aards of buitenaards - te begrijpen, moeten we eerst weten hoe de planeet waarop we wonen in elkaar zit.

Het DNA in onze cellen is zo dun, dat je het onder een normale microscoop niet kunt zien. Om de verschillende eigenschappen van DNA te kunnen onderzoeken, bedenken wetenschappers manieren om de onzichtbare strengen toch in beeld te krijgen.

Op de afdeling Fysica van Levensprocessen aan de VU gebruiken ze daar een laserpincet voor. Mitochondriën zijn celorganellen die hun eigen DNA hebben. Het zijn de energieleveranciers van de cel. Hoe meer energie een cel nodig heeft, hoe meer mitochondriën er in die cel zitten. Een spier- of hersencel heeft dus relatief veel mitochondriën. Er wordt aangenomen dat mitochondriën oorspronkelijk bacteriën waren die in de loop van de evolutie zijn gaan samenwerken op celniveau.

Het DNA in de mitochondriën is sindsdien sterk vereenvoudigd omdat het niet meer zelfstandig hoefde te bestaan. Daardoor is mitochondriaal DNA een goed model voor onderzoek naar samenwerkende eiwitten.

Simple and effective: viruses are just a small amount of DNA with a protective shell around it. What makes them so strong and viable? And can we use their properties for new applications? Biophysicist Gijs Wuite puts viruses to the test to find out how they are put together.

Simpel en effectief. Virussen zijn niet meer dan een kleine hoeveelheid DNA met een beschermende huls eromheen. Wat maakt ze dan toch zo sterk en levensvatbaar? En kunnen we die eigenschappen gebruiken voor nieuwe toepassingen? Biofysicus Gijs Wuite stelt virussen op de proef om te achterhalen hoe ze in elkaar zitten.

Ten years of international tribunals, starring Milosovic, Karadzic and the like. Where does national law end and international criminal law begin? International courts and tribunals have a serious and difficult task in prosecuting individuals for collective crimes. Professor Elies van Sliedregt studies the harmonisation of criminal law.

Internationale gerechtshoven hebben de moeilijke taak om individuen te vervolgen voor collectieve misdaden. Kan internationaal recht op nationaal niveau toegepast worden? Of kunnen Nederlandse rechters teruggrijpen op nationaal recht? Jurist Elies van Sliedregt wil de spanning tussen nationaal en internationaal strafrecht harmoniseren.