ئەركىن ئاسىيا رادىئوسى

بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر:

- ئۇيغۇر كومپوزىتور گۈلدىيار تەڭرىتاغلى ۋە ئۇنىڭ مۇزىكا ھاياتى

- ئەلفىدار ئىلتەبىر خانىم ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشى يىغىنىدا ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگىكى ھەققىدە سۆز قىلدى

- خىتاي نېمىشقا توكلۇق ئاپتوموبىل ئىشلەپ چىقىرىۋاتقان شىركەتلىرىنى تۈركىيەگە مەبلەغ سالماسلىققا چاقىردى؟

- كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرى: «ئۇيغۇرلار ھەتتا خىتاينىڭ ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگىكىنى ئىنكار قىلىش تەشۋىقاتىغىمۇ قۇل بولماقتا!»

- خىتاينىڭ مەدەنىيەت ساياھىتى ئىستراتېگىيەسىگە بېزەك بولۇۋاتقان ئۇيغۇر ئېلىدىكى يالتىراق «مۇزېيلار»

بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر:

- ئامېرىكا ئاۋام ۋە كېڭەش پالاتا ئەزالىرى خىتاينىڭ گۈلشەن ئابباسنى دەرھال قويۇپ بېرىشنى تەلەپ قىلغان

- ئۇيغۇرلار بىلەن پاكىستان قەبىلىلىرىنىڭ كۈرەش غايىسى ئوخشامدۇ؟

- خىتاي راستتىنلا «خەلقئارا تېررورلۇقنىڭ زىيانكەشلىكىگە ئۇچرىغۇچى» مۇ؟

- ئۇيغۇرشۇناسلار: پرىنسېتون ئۇنىۋېرسىتېتىدا «ئەزىز ئەيسا ئەلكۈن ئۇيغۇر ئەدەبىياتى ئەسەرلىرى توپلانمىسى» نىڭ بولۇشى تارىخىي ئەھمىيەتكە ئىگە

- «بويۇن قىسىپ قالغان» خوتەن قەغەزچىلىكى

بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر:

- ۋولكەر تۈرك كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىدە بەرگەن دوكلاتىدا ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقىنى تىلغا ئالمىغان

- كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرى: «ئۇيغۇرلار ھەتتا خىتاينىڭ ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگىكىنى ئىنكار قىلىش تەشۋىقاتىغىمۇ قۇل بولماقتا!»

- 10-سېنتەبىردىكى «ئوقۇتقۇچىلار بايرىمى» دا تۇتقۇندىكى ئۇيغۇر ئوقۇتقۇچىلار ئەسلەپ ئۆتۈلدى

- ھازىرقى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىياتىغا بېغىشلانغان «قۇم ئاستىدىكى ئىزلار» ناملىق ئەسەر گېرمانىيەدە نەشر قىلىندى

- «ھەدەم قەيەردە» ناملىق ھۆججەتلىك فىلىم ئىستانبۇلدا كۆرۈرمەنلەر بىلەن يۈز كۆرۈشتى

بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر:

- ئامېرىكا ئاۋام پالاتاسى قانۇن ماقۇللاپ خىتاي بىئو-تېخنىكا شىركەتلىرى بىلەن ھەمكارلىشىشنى چەكلىدى

- «ئۇيغۇر خەلق ناخشىلىرى» نى ئۆگىتىشمۇ ياكى ئۇيغۇرلارغا «ھەيۋە» كۆرسىتىشمۇ؟

- خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارغا قارشى تەشۋىقاتنى كېڭەيتىۋاتقاندا دۇنيا ئۇيغۇرلارنى ئۇنتۇدىمۇ؟

- ئامېرىكا ئەمگەك مىنىستىرلىقى يىغىنىدا «ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگىكىنىڭ ئالدىنى ئېلىش قانۇنى» نى قاتتىق ئىجرا قىلىش كېرەكلىكى قايتا تەكىتلەندى

- خىتاي-ئافرىقا ھەمكارلىقىدىن ئۇيغۇر مەسىلىسىگە نەزەر

مۇھەممەد ئەمىن بۇغرا قاتارلىق «ئۈچ ئەپەندى» لەر 1946-يىلى 6-ئايدا «ئون بىر بىتىم» ئىمزالانغاندىن كېيىن، «ئالتاي» نەشرىياتىنى ئۈرۈمچىگە يۆتكەپ ئۇنىڭ پائالىيەت بوشلۇقىنى تېخىمۇ كېڭەيتىدۇ، شۇنداقلا ئۇنىڭ قارمىقىدا «ئەرك» گېزىتىنى نەشىر قىلىشقا باشلايدۇ. 1948-يىلىنىڭ باشلىرىغا كەلگەندە، «ئالتاي» نەشرىياتىنىڭ قارمىقىدا «دەرنەك» نامىدا مەخسۇس ئىلىم مۇنبىرى قۇرۇپ، شەرقىي تۈركىستان تارىخى، تۈركچىلىك ئاساسلىرى، تىل ۋە ئىملا مەسىلىلىرى، تۈرك ئەدەبىياتى، تۈركىستان ۋە سىبىرىيە ئاتالغۇلىرىنىڭ كېلىپ چىقىشى، تېبابەت ۋە ساغلاملىق بىلىملىرى، ھەتتا ئاتوم نەزەرىيەسى قاتارلىق تېمىلاردا ئىلمىي لېكسىيە پائالىيەتلىرىنى ئۆتكۈزىدۇ.

بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر:

- ئابدۇۋەلى ئايۇپ: «خىتايغا بېرىپ كېلىۋاتقان ئۇيغۇرلارنىڭ كۆپىيىشى جىددىي مەسىلە!»

- خىتاي بىلەن رۇسىيەگە تاقابىل تۇرۇش ئامېرىكا ئۈچۈن «تېررورلۇققا زەربە بېرىش» تىن نەچچە ھەسسە مۇھىم ئورۇنغا ئۆتكەن (2)

- خىتاينىڭ توسالغۇلىرى د ئۇ ق نىڭ ھىندونېزىيە زىيارىتىنى توسۇپ قالالمىدى

- لوندون SOAS ئىنستىتۇتى تەرىپىدىن راھىلە داۋۇتنىڭ تۆھپىلىرى شەرىپىگە پەخرى دوكتورلۇق ئۇنۋانى بېرىلدى

- مۇھەممەد ئەمىن بۇغرا (51): «دەرنەك» يورۇتقان قەلبلەر

بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر:

- مۇتەخەسسىسلەر: خىتاي ھۆكۈمىتى تەيۋەنلىكلەرنىمۇ ئۇيغۇر ئېلىدىكى جىنايەتلىرىگە شېرىك قىلماقچى

- ئانالىزچىلار: نارازىلىقىنى ئىپادىلىگەن خەلقنى قوراللىق ئەسكەر بىلەن باستۇرۇش پەقەت خىتايدەك مۇستەبىت ھاكىمىيەتكە مەنسۇپ

- تەتقىقاتچىلار: «خىتاي ھۆكۈمىتى ياتاقلىق مەكتەپلەر ئارقىلىق ‹يېڭى ئەۋلاد پىروگراممىلانغان ئۇيغۇرلار›نى يارىتىشقا ئۇرۇنماقتا»

- ھامۇتخان كۆكتۈرك: خىتاينىڭ پۇلى بىلەن خىتاينىڭ مېھمانى بولۇپ ۋەتەنگە بارغانلار شەرقىي تۈركىستان دەۋاسىغا خىيانەت قىلغان بولىدۇ

- شىۋېتسارىيەدىكى «تىبەتكە نەزەر» ژۇرنىلى ئۇيغۇر ئىرقىي قىرغىنچىلىقىنى تونۇشتۇرماقتا

بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر:

- پۇتبول مەيدانىدىكى «جياۋۇ ئۇرۇشى»: ياپونىيە كوماندىسى 0 گە قارشى 7 نەتىجە بىلەن خىتاي كوماندىسىنى يەڭگەن

- لىندا سۇن ئامېرىكا سىياسەتچىلىرىنىڭ ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى مەيدانىنى ئىپادىلىشىگىمۇ توسقۇنلۇق قىلغان

- دەريا يانىق خانىم: «خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان بېسىم سىياسىتىدە ھېچقانداق ئۆزگىرىش بولغىنى يوق»

- يەھۇدىي قىرغىنچىلىقىنىڭ شاھىتى: «ئۇيغۇر ئاياللىرىنىڭ خىتايلار بىلەن توي قىلىشى خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ پىلانى»

- قىرغىزىستان ۋە ئۆزبېكىستاننىڭ مۇستەقىللىقى شۇ دۆلەتلەردە ياشايدىغان ئۇيغۇرلارغا نېمىلەرنى ئاتا قىلدى؟

سوۋېتلارنىڭ ئەيسا ئەپەندىنى خىتايدىكى سوۋېتلارغا قارشى ھەرىكەتنىڭ ۋەكىللىرىدىن بىرى سۈپىتىدە دۈشمەن قاتارىدا كۆرۈپ ستالىنغا مەخسۇس دوكلات شەكىلدە يەتكۈزۈلۈشى مەسئۇد سەبىرى ۋە مۇھەممەد ئىمىن بۇغراغا قارىغاندا بالدۇر باشلانغانىدى. ئەينى ۋاقىتتا ئەيسابەك ياكى ئەيسا يۈسۈپ دەپ ئاتالغان مەزكۇر ئەربابنىڭ 1932-يىلى نەنجىڭگە كەلگەندىن كېيىنكى ئىش-ھەرىكەتلىرى سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ نەنجىڭدىكى مەخسۇس خادىملىرى تەرىپىدىن موسكۋاغا مەخپىي دوكلات قىلىنغان. ئەنە شۇنداق مەخپىي دوكلاتنىڭ بىرى 1934-يىلى 19-دېكابىر سوۋېت ئىتتىپاقىنىڭ، يەنى ستالىننىڭ نەنجىڭدە تۇرۇشلۇق ئالاھىدە دىپلوماتىيە ۋەكىلى, سوۋېت رازۋېدكا ئورگىنىغا تەۋە ئىۋان ئىۋانوۋىچ سپىلۋانېكنىڭ سوۋېت ئىتتىپاقى مۇئاۋىن تاشقى ئىشلار خەلق كومىسسارى ب. س. ستوميانكوفقا يوللىغان خىتايدىكى ۋەزىيەت ھەققىدىكى دوكلاتىدۇر.

بۈگۈنكى مۇھىم خەۋەرلەر:

- ئاۋسترالىيە تەتقىقاتچىلىرى خىتاي بىلەن ھەمكارلىشىپ ئۇيغۇرلارنىڭ DNA سى ئۈستىدىن تەتقىقات ئېلىپ بارغان

- قەرز سىرتمىقى ئافرىقالىقلارنى خىتاينىڭ ئىرقىي قىرغىنچىلىق جىنايەتلىرىگە كۆز يۇمۇشقا مەجبۇرلاۋاتامدۇ؟

- كىكبوكسچى ئابدۇسەمەت تەۋەككۈل: «نىشانىم دۇنيا چېمپىيونى بولۇپ، شەرقىي تۈركىستاننى دۇنياغا تونۇتۇشتۇر»

- 1934-يىلى ئەيسا ئەپەندى ھەققىدە كرېملغا يوللانغان مەخپىي مەلۇمات