▨ شعر: دلتنگی‌ها ۲۰

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

و شکل راه رفتن تو 

معنای مثنوی است

در حالت عمیق عزیمت

که منظره‌ی راه بازوی صحرایی مرا به تکان می‌آرد

در حالت عمیق عزیمت شتاب‌های موازی 

در گردیِ مچ تو به هم می‌رسند و

باد،

صفات باد، 

شکل عزیز زانو را 

-که قدرت و اطاعت را با هم دارد- 

تصویر می‌کند 

تا قیصر از کف پای تو 

قوس بلند طاق نصرت را

برگیرد

در حالت عمیق عزیمت که سمت نیم‌رخ تو برابر نگهم ماند 

پرواز طوطیان 

جغرافیای صورت من را در هم ریخت 

و آسمان،

که بایر از درخشش‌های آبی می‌شد

ناگاه 

نام تو از تمام جهت‌ها

می‌آمد.

وقتی که باز می‌آیی

نام تو را 

تمام جهت‌ها

رسم می‌کنند.

و در گذار ِ دامن تو دانه‌های شن

بر ریشه‌های پیدا 

پیراهن عبور شعاع

می‌پوشد

پیشانی تو وسعت شیشه‌است 

وقتی که باز می‌آیی

و هر درخت، بوسه است

وقتی که مفصل تو ملاقاتی است 

-بین صفات باد و تکبیر طوفان- 

و در هوای دهکده، پیشانی تو وسعت اطراف هجر را 

محدود می‌کند

تو باز می‌آیی 

با نافی از خلیج احمر 

و رانی از عصای موسی 

و شکل راه رفتن تو 

معنای مثنوی است، 

و روح مولوی است اینک

کز ساق تو حکایت نی را

بر می‌دارد!

▨

شعر شماره ۱۵ از مجموعه دلتنگی‌ها

شامل شعرهای ۱۳۴۵ و ۱۳۴۶

چاپ اول: ۱۳۴۶

ــــــــــــــــــــ

▨تذکر: شماره شعرها ممکن است در چاپ های مختلف، متفاوت باشد. شماره‌گذاری این شعر بر طبق کتاب ِ «مجموعه آثار یدالله رویایی» انتشارات نگاه، چاپ اول، شماره ۲۰ است اما به نظر می‌رسد در برخی چاپ ها این شعر دلتنگی شماره ۳۱ باشد

▨ نام شعر: میوه‌های ملال

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ــــــــــــــــ

تو می‌گریزی و من، در غبار رویاها

هزار پنجره را بی‌شُکوه می‌بندم

به باغ سبزِ نوید تو می‌سپارم خویش

هزار وسوسه را در ستوه می‌بندم

تو می‌گریزی و پیوند روزهای دراز

مرا چو قافلهٔ سنگ و سرب می‌گذرد

درنگِ لحظهٔ سنگینِ انتظار، چو کوه

به چشمِ خستهٔ من، پای درد می‌فشرد

تو می‌گریزی چونان که آب از سر سنگ

ز سنگِ لال نخیزد نه شِکوه، نه فریاد

تو می‌گریزی چونان که از درخت، نسیم

درختِ بسته نداند گریختن با باد

تو می‌گریزی و با من نمی‌گریزی، لیک

غمِ گریز تو بالِ شکیب می‌شکند

چو از نیامدنت بیم می‌کنم، با من

نگاهِ سبز تو نقش فریب می‌شکند

بیا که جلوهٔ بیدارِ هر چه تنهایی‌ست

به نوشخندِ گوارای مهر، خواب کنیم

به رویِ تشنگیِ بی‌گناهِ لب‌هامان

هزار بوسهٔ نشکفته را خراب کنیم

تو می‌گریزی اما -دریغ! می‌ماند

خیال خستهٔ شب‌ها و میوه‌های ملال

اگر درست بگویم، نمی‌توانم باز

به دست حوصله بسپارم آرزوی وصال

▨

یدالله رویایی

شعر «میوه‌های ملال» از مجموعه شعر از دوستت دارم‌

شامل شعرهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۷

چاپ اول: ۱۳۴۷

▨ شعر: منِ گذشته امضا

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ

این متن‌ها طبیعتِ من هستند.این متن‌ها طبیعت هستند. و در امضای من پرنده‌ای هست که هر صبح، اینجا، به طور عجیبی می‌خواند، و من به‌طور عجیبی عادت کرده‌ام که هر صبح از خواب برخیزم و پنجره را باز کنم، در این لحظه به‌طور عجیبی می‌خواهم با طبیعت ارتباط برقرار کنم، و طبیعت از ارتباط با من به‌طور عجیبی برقرار نمی‌کند. پنجره را می‌بندم، بدون آنکه مایوس شوم و بدون آنکه طبیعت را مجبور کنم برای این‌کارش، بر این کارش، دلیلی ارایه کند. چون به دور دست اگر نگاه کنم، طبیعت دمِ دست را از دست می‌دهم. و طبیعت دمِ دست هم حاضر نیست در آواز پرنده، دورتر از آنچه هست برود، و یا اصلا آوازِ پرنده او را دوردست کند.

 برای آنکه به دورتر نگاه کنم، نزدیک‌تر را از میان بردارم، و این به نظر عادلانه نمی‌رسد، که طبیعت نزدیک را فدای طبیعت دور کنم. گرچه این‌کار را هم که نکنم در عمل طبیعت دور است که فدای طبیعت نزدیک می‌شود.

پس واقعا نمی‌دانم چه کنم، پنجره را می‌بندم، و پرنده به‌طور عجیبی تنها می‌ماند.»

▨

شعر شماره ۳۳ (آخرین شعر) از مجموعه شعرهای دریایی‌ها

شامل شعرهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۴

چاپ اول: ۱۳۴۴

ــــــــــــــــــــ

تذکر: شماره شعرها ممکن است در چاپ های مختلف، متفاوت باشد. شماره‌گذاری ما بر طبق چاپ اول کتاب است. اما در کتاب ِ «مجموعه آثار یدالله رویایی» انتشارات نگاه، چاپ اول، به دلیل سانسور، این شعر شماره ۳۱ است

▨ شعر: لبریخته‌ها ۳۸

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

بهارِ برگ

با یادِ دستِ بریده پاییز است

پاییز ِ برگ

پایان جهیدن ازخطر

متن ِخطر است

و دستِ بریده می‌داند

که سوی تن دیگر بر‌نمی‌گردد 

تقدیر که می‌رسد پاییز 

پاییز، بهارِ تقدیر است

▨

شعر شماره ۳۸ از مجموعه لبریخته‌ها

شامل شعرهای ۱۳۴۸ به بعد

چاپ اول: پاریس ۱۳۶۹

ــــــــــــــــــــ

▨تذکر: شماره شعرها ممکن است در چاپ های مختلف، متفاوت باشد. شماره‌گذاری این شعر بر طبق کتاب ِ «مجموعه آثار یدالله رویایی» انتشارات نگاه، چاپ اول، شماره ۳۸ است.

▨ شعر: لبریخته‌ها ۲۱

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آنگاه

مزرعه بگذاشتم

وز جذبه‌ی نعل‌های ریخته بگذشتم

آنقدر که آیینه قفای من می‌شد

افتادم

جایی که شیهه‌های ناتوان افتادند

افتاده بودند از بار

هر بار

ستاره سرخ می‌شد از پیغام

▨

شعر شماره ۲۱ از مجموعه لبریخته‌ها

شامل شعرهای ۱۳۴۸ به بعد

چاپ اول: پاریس ۱۳۶۹

ــــــــــــــــــــ

▨تذکر: شماره شعرها ممکن است در چاپ های مختلف، متفاوت باشد. شماره‌گذاری این شعر بر طبق کتاب ِ «مجموعه آثار یدالله رویایی» انتشارات نگاه، چاپ اول، شماره ۲۱ است

▨ شعر: دلتنگی‌ها ۱۷

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آنگاه كویر ِمشكل را

از فاصله ساختند

آغاز مرغ بود

آغاز بال پایدار

و مرغ اول جهان ناگاه

وقتی كه كویر مشكل را

از فاصله ساختند

فریادی سخت بركشید

و سمت شن‌ها را آشفت

فریاد میان آب افتاد

و آب

با زمزمه تارهای صوتی را لرزاند

و حافظه‌ی قنات را باد آزرد

وقتی كه تارهای صوتی

در گوشت آب

می‌لرزید

▨

شعر شماره ۱۷ از مجموعه دلتنگی‌ها

شامل شعرهای ۱۳۴۵ و ۱۳۴۶

چاپ اول: ۱۳۴۶

ــــــــــــــــــــــــــــ

تذکر: شماره شعرها ممکن است در چاپ های مختلف، متفاوت باشد. شماره‌گذاری ما بر طبق چاپ اول کتاب است. اما در کتاب ِ «مجموعه آثار یدالله رویایی» انتشارات نگاه، چاپ اول، به دلیل سانسور، این شعر شماره ۱۶ است

▨ نام شعر: آفتاب سبز (طنین تماشا)

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

از چشم من طنین تماشا برخاست

در چشم او طنین تماشا بنشست

موجی ز بیگناهی من پر زد

با عمق بی‌گناهی او پیوست.

در آفتاب سبز نگاه او،

تکرار نور بود و گریز رنگ،

سودای جان و همهمه‌ی دل بود،

پرواز دور زورق صد آهنگ.

آن بیکرانه، ظهر زمستان بود

-سرشار از حرارت دلخواه-

با جلوه‌های عاطفه در تغییر،

هر لحظه از درخشش ناگاه.

موجی در آن دیار، نمی‌آشفت

آن بیگناهی ساکت را 

در ماوراهای نهان، لیک

روییده بود رقص علامت‌ها

تا در من انتظاری را

ویران کنند 

و انتظار دیگر را

عریان. 

اینک گریز بی‌خبر دل را

زنگ کدام کوچ دمیده‌ست؟

سوی کدام جاده، نیاز نور

راهم به اشتیاق بریده‌ست؟

در نقش بیقرار دو چشم من،

تنهایی غریب شکسته ست

در خلوت بزرگ دو چشم او

تصویر اعتماد نشسته است،

در تنگه‌های کوچک و دورش، 

هر لحظه روشنی‌هایی،

تکرار می‌شود.

در دور دست‌ها 

از تابش اشعه‌ی نمناک،

گودال بی‌نهایت،

هموار می‌شود.

تا من نگاه می‌کنم، 

زان بیکرانه مزرع سبز،

رنگی بریده می‌شود.

تا او نگاه می‌کند،

بر روی قلب من، ابدیت

گویی شنیده می‌شود.

▨

شعر «آفتاب سبز» از مجموعه شعر از دوستت دارم‌

شامل شعرهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۴۷

چاپ اول: ۱۳۴۷

▨ نام شعر: شدن ِ مادر

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

هزار صفحه، سینه داشت

هزار صفحه، سینه را

به سایه داد

و سایه‌ای که می‌کِشیدش

در دست

هزار، آئینه داشت.

هزار صفحه سینه، در هزار آئینه

تنی تناهی شد

تنان ِنامتناهی شد.

▨

از مجموعه لبریخته‌ها

شامل شعرهای ۱۳۴۸ به بعد

چاپ اول: پاریس ۱۳۶۹

ــــــــــــــــــــ

▨تذکر: این شعر در چاپ اول کتاب لبریخته‌ها، در صفحه ۱۲۸ موجود است، اما در چاپ ِ«مجموعه آثار یدالله رویایی» انتشارات نگاه، چاپ اول، به نظر نمی‌رسد موجود باشد؛ پیدا نشد و احتمالا سانسور شده است.

▨ شعر: دلتنگی‌ها شماره یک

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

از دوردست عمر،

تا سرزمین میلادم،

صدها هزار فرسخ بود.

با اسب‌های خسته كه راه دراز را

توفان ضربه‌های سم آرند ارمغان،

با بوی خیس یال،

و طبل بی‌قرار نفس‌ها،

پرواز تازیانه‌ی خود را فراز راه

افراشتم.

انبوه لال فاصله‌ها را

-این خیل خیرگی‌ها را زیر پای خویش،

انباشتم.

دیدم كه شوق آمدن من،

یكباره ازدحام عظیم سكوت شد

دیدم تولدم به دیارش غریب بود

و سایه‌ای كه سوخته ز آوارگی، هنوز

در آفتاب‌ها،

دنبال لانه‌ی تن من

می‌گردد.

تنهایی زمین من، آنجا

با صد شكاف بیهده، رویای سیل را

خندیده است

پیشانی شكسته‌ی بارو‌ها،

راز جهان برهَنِگی را به چشم دهر،

باریده است

اوج مناره‌ها،

كز هول تند صاعقه سرباختند،

در بی‌زبانی‌اش -همه سرشار سنگ-

خاموش مانده‌،‌ وسعت شن‌های دور را

اندیشه می‌كند:

شاید گریز سایه‌ی بالی؟

شاید طنین بانگ اذانی!...

آن برج‌های كهنه، كه ماندند

بی‌بغبغوی گرم كبوترها،

پرهای سرد و ریخته را دیریست

با بادهای تنها، بیدار می‌كنند

و ریگزارها -كه نشانی ز رود و دشت-

گویی درخت‌ها و صداها را،

تكرار می‌كنند

انصاف ماهتاب،

در خواب جانورها،

و خار بوته‌ها،

شب‌های شب تقدس می‌ریزد

و از بلند ریخته بر خاك،

-از یادگار قلعه‌ی مفقود-

سودای اوج و همهمه می‌خیزد

و بام‌ها به ریزش هر باران

غربال می‌شوند

-با خاك‌هایشان كه زمان گرسنه را،

در آفتاب‌هاش به زنجیر دیده

▨ شعر: دلتنگی‌ها شماره ۹

▨ شاعر: یدالله رویایی

▨ با صدای: یدالله رویایی

▨ پالایش و تنظیم: شهروز

ــــــــــــــــــــــــــــــــ

تا از سپیده گفتگوی ِمشروط

برخیزد؛

من،

تصویر هجرت از پل

بر می گیرم.

تصویر هجرت از پل،

از پله‌ی مناجاتم،

تا سفره‌های شن،

تا سفره‌های زخم،

سفر می‌كند.

بر سفره‌های شن كلماتی آبی مهمانند.

مهمان هجرت،

ای نفس رفته‌ی من -ای پل متصاعد!-

كه جثه‌ی زمین را،

در آن هزار فرسخ ِ نیلی

می‌غلتانی؛

چون است اینكه عشق

جز در هراس مرگ

ما را دگر به خویش نمی خواند؟

از ما جز استغاثه نمی ماند!

از ما -دروگران چراگاه‌های هوایی-

اینجا، میان گفتگوی مشروط،

اینجا، در انتحار اشباح،

جز سطل‌های خالی در چاه‌های خالی!

كی از مزارع نمك

ما را عبود داده‌ست؟

▨

شعر شماره ۹ از مجموعه دلتنگی‌ها

شامل شعرهای ۱۳۴۵ و ۱۳۴۶

چاپ اول: ۱۳۴۶

ــــــــــــــــــــــــــــ

تذکر: شماره شعرها ممکن است در چاپ های مختلف، متفاوت باشد. شماره‌گذاری ما بر طبق چاپ اول کتاب است. اما در کتاب ِ «مجموعه آثار یدالله رویایی» انتشارات نگاه، چاپ اول، به دلیل سانسور، این شعر شماره ۸ است.