In deze laatste aflevering van dit lustrum seizoen reflecteren we op de afgelopen 10 jaar, maar kijken we vooral naar de toekomst.

Samen met Liesbeth Jansen, Thijs Meijer en Jacqueline Verheugen van Bureau Marineterrein – allen betrokken vanaf het begin - bespreken we de wensen voor het Marineterrein voor de toekomst.

Wensen van de makers en de doeners, van de meemakers en meedenkers. Gedachtenspinsels van allerhande mensen betrokken bij de ontwikkeling van het Marineterrein.

Wat moet er absoluut mee naar de toekomst en wat moet gekoesterd worden op deze plek?

De wereld verandert steeds sneller. Er gebeuren voortdurend dingen die je niet kunt voorspellen. Survival of the fittest betekent dat degenen die zich het beste kunnen aanpassen de grootste overlevingskans hebben.

Een adaptieve ontwikkeling geeft ruimte om samenhang te laten groeien vanuit de kracht van het gebied en de gebruikers. Mooi gezegd, maar hoe doe je dat? Wat zijn de belangrijkste principes van deze aanpak?

Gasten: Pieter Dijckmeester, Peter van Assche, Liesbeth Jansen.

Het is duidelijk dat er de laatste 10 jaar veel veranderd is op het Marineterrein. Het zijn vaak de onopvallende projecten met een lange adem die het verschil maken.

Hoe is het Marineterrein de afgelopen jaren van gedaante veranderd? Waarom is het zo belangrijk dat deze projecten van de grond zijn gekomen en op welke manier beïnvloeden ze de toekomst van het Marineterrein?

Gasten: Johan van Dijk, Hanneke Marseille, Jan Maas

Het is niet altijd leuk. Maar zonder falen bereik je geen succes. En zonder mislukkingen leer je niks. Gelukkig kan dat hier, op deze afgeschermde plek.

Het Marineterrein is één groot testgebied. Wat zijn de lessen die we hebben geleerd van het experimenteren?

Gasten: Pallas Agterberg, Tom van Arman, Thijs Meijer

De organisaties die op het Marineterrein zijn neergestreken zijn met zorg geselecteerd. Een waaier van mensen en ondernemingen die allemaal kunnen omgaan met het tijdelijke, willen samenwerken, nieuwe dingen doen en met hart voor de stad. Als je zulke mensen bij elkaar zet, dan gebeurt er wat...

Maar is het genoeg? Hoe zorg je ervoor dat het collectief als geheel meer brengt dan de som der delen? En kunnen de organisaties die er nu zitten in de toekomst ook blijven?

Gasten: Matthijs ten Berge, Daan Doornink, Rosa Peper

In 2018 gaan de ontwikkelingen op het Marineterrein snel. Bureau Marineterrein maakt plannen voor een aantal grote gebouwen aan de overkant van het hek, aan defensiezijde. Want per 1 juli 2018 draagt Defensie een volgend deel van het terrein over. Maar dat loopt anders….

Gasten: Bert Kwast, Marlene Rienstra, Thijs Meijer

Het Marineterrein en de Oostelijke eilanden horen bij elkaar. Maar er staat een lange muur tussen. Als de poort op 5 januari 2015 voor het eerst in de geschiedenis opengaat, roert het Buurtplatform zich onmiddellijk: ‘De kwaliteit die wordt gerealiseerd op het Marineterrein, moet ook afstralen op de omgeving.’ Dat zet iedereen aan het denken. Het Marineterrein wordt aanvankelijk gepresenteerd als internationaal innovatiegebied maar langzaam verandert die toon. Het Marineterrein moet ook een sociale, innovatieve, leefbare wijk worden.

Gasten: Danny Konings, Esther Agricola, Sophie van Opstal

Vanaf 2015 gaat de poort van het Marineterrein open en melden zich honderden gegadigden voor de ruimtes die vrijkomen. Bureau Marineterrein leert om nee te zeggen. Maar wat wil het dan wel? Een ontwikkeling op deze plek moet gebruikmaken van het culturele erfgoed. Het DNA van het gebied moet voelbaar zijn. Een zoektocht van ontwerpers en creatieve ondernemers naar de ziel van het Marineterrein wordt opgestart.

Gasten: Koen Vollaers, Ronald Rietveld, Jacqueline Verheugen

Al tientallen jaren aast de gemeente Amsterdam op het Marineterrein, een militaire zone in het hart van de stad, van wel 13 voetbalvelden groot. In 2013 is het dan raak. De kazerne is verouderd en Defensie besluit om het gebied grotendeels af te stoten. Er liggen eindelijk kansen voor de gemeente om het Marineterrein open te stellen voor de stad. Het gebied zal geleidelijk en proefondervindelijk ontwikkeld worden. Totaal anders dan elders in de stad. Maar waarom eigenlijk? En hoe ziet dat er in de praktijk uit?

Gasten: Patrick Spaans, Anikka Fulop en Liesbeth Jansen

Radicale inclusie. Dat is de missie van zowel Marieke van Doorninck van Kennisland als van Heleen Rouw van Cinekid. Toevallig zijn ze ook nog elkaars buren op het Marineterrein. Samen wisselen ze kennis en ervaringen uit, rechtstreeks uit de praktijk. Over het Jeugdlab van Kennisland waar jongeren oplossingen bedenken voor jeugdcriminaliteit. En over het festival van Cinekid dat is verhuisd van de Westergasfabriek naar Noord en daardoor een veel diverser publiek weet te bereiken. Hebben deze sociale vernieuwers ook nog goede ideeën voor het Marineterrein?