Nerdy Nocą

#065 Historia 7. Początki epoki żelaza


Listen Later

Historia, jakiej nie uczą w szkole, część siódma. Tej nocy suniemy przez XI i X wiek przed naszą erą, od bolesnych Ramzesów przez mandat niebios po łacinę.
Uzupełnienia:
  • prawdziwa anegdota o kleju,
  • wynalazki: siewnik, zegar wodny, zegar słoneczny, tokarka,
  • bitwa w dolinie rzeki Tollense (70 km od Świnoujścia),
  • przypominamy nordycką epokę brązu,
  • przepis na quiche z Kisz.
  • Epoka żelaza
    Praktyczne różnice między brązem a żelazem. Skąd brać rudę? Ukłon w stronę bakterii.
    Egipt
    Zaglądamy do Egiptu po bitwie pod Djahy. Dwudziesta dynastia bolesnych Ramzesów (Ramessydów).
    Pierwszy znany strajk w historii. Chwilę później spisek pałacowy przeciwko Ramzesowi III.
    Ambitne plany Ramzesa IV. Interesująca postać: Ramessesnakht, najwyższy kapłan Amona.
    Ramzes V i najazdy z Libii na Dolinę Królów. Ramzes VI — spokój w stolicy, potęga Ramessesnakhta i kryzys gospodarczy. Dzisiaj mam się dobrze, a jutro jest w rękach bogów.
    Ramzes VII i astronomiczne ceny zboża. Pomijalny Ramzes VIII. Ramzes IX i anegdota korupcyjna o rabunkach grobów. Śmierć Ramessesnakhta.
    Ramzes X, ostatni władca, który rządził także Nubią. Ramzes XI i całkowity rozkład władzy centralnej. Koniec 20. dynastii i Nowego Państwa (które nieprawidłowo nazywamy Nowym Królestwem), początek Trzeciego Okresu Przejściowego w Egipcie.
    Greckie wieki ciemne
    Zanik cywilizacji mykeńskiej. Sztuka protogeometryczna i wynalazek cyrkla.
    Zaglądamy do miasta Lefkandi na wyspie Eubei.
    Anatolia
    Imperium Hetytów upada, powstają królestwa późnohetyckie. Pierwszy alfabet, pismo protosynajskie. Powstają Frygia i Lidia.
    Asyria i Elam
    Środkowe Imperium Asyryjskie po obaleniu Tukulti-Ninurty. Krótkotrwałe Imperium Elamu. Jak się zakwalifikować jako imperium?
    Władca Asyrii Aszur-dan I i król Elamu Szutruk-Nahunte nadeptują Babilon. Babiloński król Nabuchonodozor I odgryza się i wymiata Elam z mapy.
    Asyria radzi sobie najlepiej w okolicy. Aszur-Resza-Iszi I uspokaja ambicje Babilonu oraz walczy z Amorytami i Ludami Lądu. Tiglat-Pileser I nakłada Aramejczykom (w 28 kampaniach), Fenicji, Frygii, ludom Kaska, a także buduje świątynie i parki oraz mówi o sobie bardzo dobrze.
    Fenicja
    Złoty wiek cywilizacji Fenicjan. Czym handlują? Śpią na srebrze. Omawiamy korpus cisjordański i wynalazek fałszowania pieniędzy. Libańskie cedry. Dziękujemy za wino w Europie. Skąd Fenicjanie biorą metale? Mityczne Kasyterydy, zasięg portów fenickich, miasto Kadyks.
    Indie
    Zanik urbanizacji po upadku cywilizacji Harappa. Okres wedyjski — rozważamy niuanse przekazów ustnych. Bitwa Dziesięciu Królów i królestwo Kuru. Wedyjskie źródła na temat życia codziennego, wytopu żelaza i podziału na kasty.
    Ameryka Południowa
    Cywilizacja Olmeków i miasto San Lorenzo Tenochtitlan zbudowane na terasach. Struktura społeczna odwzorowana w architekturze. Święte kanały.
    Wynalazki olmeckie: piramidy, rytualne upuszczanie krwi, pismo, piłka kauczukowa, oddawanie czci jaguarom, gigantyczne głowy, kalendarz długiej rachuby i zero.
    XI w. p.n.e.
    Schyłek Środkowego Imperium Asyryjskiego. Król Aszur-bel-kala w Asyrii walczy z Aramejczykami, buduje ogrody zoologiczne i botaniczne. Wojna domowa. Dziesięciu nieistotnych królów i ogólnie bryndza.
    Koniec Nowego Państwa (które nieprawidłowo nazywamy Nowym Królestwem) w Egipcie, czterysta lat karamby. Po nieszczęsnych Ramzesach nastaje 21. dynastia założona przez Smendesa. Podział władzy w Egipcie: Dolny dla króla, Środkowy i Górny dla kapłanów Amona. Kapłan Herihor mianowany królem, skomplikowane układy dynastyczno-polityczne.
    Ruchy w Atenach. Koniec władzy absolutnej i mitycznych władców miasta, ostrożne początki archontów, wyborów i rad.
    Alfabet fenicki! Pismo spółgłoskowe, które rozchodzi się szeroko po terenie.
    Chiny — koniec dynastii Shang krok po kroku. Najważniejszy król Di Xin wtrąca do więzienia swojego wasala, króla Wen. Król Wen wychodzi i podbija innych wasali króla Di Xin, który nie zwraca uwagi, ponieważ jest zajęty. Gigantyczna bitwa pod Muye. Zalety i wady uzbrajania niewolników. Początek najdłuższej dynastii starożytnych Chin — Zhou.
    Przypominamy koncepcję mandatu niebios i jej daleko idące konsekwencje.
    X w. p.n.e.
    Półwysep apeniński - lud Latynów i łacina.
    Rozważamy historię tych czasów przedstawioną w Biblii. Królestwo Izraela, królestwo Judei i król Dawid kontra archeologia.
    Na tron Egiptu wstępuje Libijczyk, Osorkon Starszy. Odcyfrowujemy następujące po nim zamieszania królewskie i połączenie urzędów królewskiego i kapłańskiego. Koniec 21. dynastii.
    Faraon Szeszonk I. Król Salomon i jego świątynia. Masoni, kabała, Indiana Jones. Upadek Zjednoczonego królestwa Izraela i faraon Sziszak. Sprawdzamy biblijną wersję historii i wpadamy twarzą w egipską chronologię.
    Na deser rozważamy obrazoburczą chronologię Davida Rohla i zapowiadamy następną część historii.
    Wrzuć pięć złotych na patronite.pl/kya! Zainwestujemy w produkcję tajnych kompletów.
    2020.04.13 / 2020.05.01
    ...more
    View all episodesView all episodes
    Download on the App Store

    Nerdy NocąBy kya

    • 4.8
    • 4.8
    • 4.8
    • 4.8
    • 4.8

    4.8

    4 ratings


    More shows like Nerdy Nocą

    View all
    Imponderabilia - Karol Paciorek by Karol Paciorek

    Imponderabilia - Karol Paciorek

    35 Listeners

    Ja i moje przyjaciółki idiotki by Tu Okuniewska

    Ja i moje przyjaciółki idiotki

    54 Listeners

    Rock i Borys by Borys Niespielak, Remigiusz Maciaszek

    Rock i Borys

    7 Listeners

    Dział Zagraniczny by Maciej Okraszewski

    Dział Zagraniczny

    39 Listeners

    Podcast Historyczny by Rafał Sadowski

    Podcast Historyczny

    43 Listeners

    OSW - Ośrodek Studiów Wschodnich by Ośrodek Studiów Wschodnich

    OSW - Ośrodek Studiów Wschodnich

    6 Listeners

    Raport o stanie świata Dariusza Rosiaka by Dariusz Rosiak

    Raport o stanie świata Dariusza Rosiaka

    37 Listeners

    Brzmienie Świata z lotu Drozda by Paweł Drozd

    Brzmienie Świata z lotu Drozda

    10 Listeners

    Nauka To Lubię by Tomasz Rożek

    Nauka To Lubię

    9 Listeners

    Podkast amerykański by Piotr Tarczyński i Łukasz Pawłowski

    Podkast amerykański

    58 Listeners

    Podcastex - podcast o latach 90. i 00. by Podcastex

    Podcastex - podcast o latach 90. i 00.

    19 Listeners

    Przemek Górczyk Podcast by Przemek Górczyk

    Przemek Górczyk Podcast

    12 Listeners

    Podcast Wojenne Historie by Historia II wojny światowej

    Podcast Wojenne Historie

    22 Listeners

    WojewódzkiKędzierski by Kuba Wojewódzki , Piotr Kędzierski

    WojewódzkiKędzierski

    35 Listeners

    Dudek o Historii by Antoni Dudek

    Dudek o Historii

    5 Listeners