5 นิทานพรรณนา

พระนางสีลวดีมเหสีของพระเจ้าโอกกากราชได้ประสูติโอรส ชื่อว่า กุสติณราชกุมาร และชยัมบดีราชกุมาร พระเจ้ากุสราชนั้นทรงมีความสามารถและสติปัญญามาก ครั้นชันษาได้ 16 ปี พระบิดาทรงจะมอบราชสมบัติให้ จึงปรึกษากับพระนางสีลวดีจะจัดหาธิดากษัตริย์ต่างเมืองให้เป็นชายา พระเจ้ากุสราชรู้ว่าตนนั้นรูปร่างไม่งาม คงไม่มีหญิงใดสนใจ จึงปฏิเสธที่จะมีคู่ครอง และให้นางกำนัลไปทูลว่าตนไม่ต้องการราชสมบัติ เมื่อพระบิดามารดาสิ้นพระชนม์ตนก็จะออกบวช พระองค์จึงทำอุบายนำทองคำไปปั้นเป็นรูปหญิงงาม แล้วให้คนนำไปถวายพระมารดาและฝากทูลว่าหากได้หญิงงามเช่นรูปทองก็จะยอมอภิเษกด้วย พระมารดาจึงสั่งให้เหล่าอำมาตย์นำรูปทองนั้นไปยังเมืองต่างๆ เพื่อเสาะหาหญิงงามผู้นั้น จนได้พบกับพระนางประภาวดี หากแต่รักนั้นกลับต้องทนทุกข์ เหตุเพราะบุพกรรมในอดีตชาติของทั้งสอง

#กุสชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พระนางวาสภขัตติยาทรงประสูติพระราชโอรสพระนามว่า “วิฑูฑภะ” พระกุมารเสด็จไปกบิลพัสดุ์เพื่อเยี่ยมพระญาติ เมื่อเสด็จกลับทาสีคนหนึ่งของเจ้าศากยะ ล้างแผ่นกระดานที่วิฑูฑภะนั่ง นางล้างพลางบ่นว่า แผ่นกระดานนี้ลูกของทาสีนั่ง บังเอิญนายทหารคนหนึ่งลืมอาวุธไว้ จึงกลับไปเอาอาวุธและได้ยินเสียงด่านั้น เมื่อทราบความทั้งปวงแล้ว ข่าวแพร่ออกไปจนเจ้าชายวิฑูฑภะทรงทราบ จึงทรงตั้งพระทัยแน่วแน่ว่าเมื่อใดได้เป็นกษัตริย์ เมื่อนั้นจะเอาพระโลหิตล้างแผ่นกระดานที่เคยนั่ง เวลาต่อมาพระเจ้าปเสนทิโกศลทรงทราบเรื่อง ได้ทรงถอดทั้งมารดาและบุตรออกจากมเหสีและราชกุมารให้เป็นคนสามัญ แล้วเสด็จไปเฝ้าพระพุทธเจ้า พระองค์ทรงปลอบว่าฝ่ายมารดานั้นไม่สำคัญ ที่สำคัญคือฝ่ายบิดา พระองค์ทรงเชื่อพระศาสดาจึงสถาปนาพระนางวาสภขัตติยาและเจ้าชายวิฑูฑภะไว้ในตำแหน่งอย่างเดิม เจ้าชายวิฑูฑภะทรงระลึกถึงการดูหมิ่นของเจ้าศากยะอยู่เสมอ ต่อมาได้สมคบกับทีฆการายนะมหาอมาตย์ผู้ซึ่งเป็นหลานพันธุลเสนาบดี ทำการแย่งราชสมบัติจากพระบิดา เมื่อวิฑูฑภะได้อำนาจแล้วทรงยกทัพไปทำลายเจ้าศากยะเสียเกือบหมดสิ้น เจ้าศากยะถึงความพินาศเพราะมานะ และเพราะสกุล โดยแท้

#พระเจ้าวิฑูฑภะ

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พระเจ้าปเสนทิโกศลจอมราชา มีพระประสงค์จะเป็นพระญาติสนิทของพระพุทธเจ้า จึงได้ส่งราชทูตไปสู่ขอเจ้าหญิงศากยะเพื่อมาเป็นพระมเหสี แต่เหล่าศากยะทรงดำริว่าพระราชาเป็นฝักฝ่ายอื่น โดยสกุลแล้วพระองค์ไม่เสมอด้วยเจ้าแห่งศากยะ จึงได้ส่งธิดาของท้าวมหานาม ซึ่งประสูติจากทาสีผู้หนึ่ง ธิดานั้นชื่อ วาสภขัตติยา แม้พระนางวาสภขัตติยาจะมีพระบิดาเป็นกษัตริย์ แต่มารดาเป็นหญิงทาส พระเจ้าปเสนทิโกศลไม่ทรงทราบ จึงทรงดูแลพระนางด้วยความรักอย่างที่สุด สมฐานะเป็นมเหสีองค์หนึ่งของพระองค์ เหตุเพราะความเข้าใจผิดของพระเจ้าปเสนทิโกศลในการสร้างความคุ้นเคยกับหมู่ภิกษุสงฆ์

#พระเจ้าวิฑูฑภะ #เกสวชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

ในกรุงพาราณสี มีชายชาวนาถากถางที่ดินเพื่อเป็นที่นาของตน ซึ่งในอดีตที่ดินแห่งนี้ เคยเป็นที่ตั้งของบ้านเศรษฐีมาก่อน ชาวนาหนุ่มได้ออกไปไถนาตามปกติของทุกวัน ขณะที่กำลังไถนาอยู่นั้นก็ไปสะดุดติดอยู่กับของแข็งท่อนหนึ่ง เขาคิดว่าเป็นรากไม้จึงเอามือขุดคุ้ยก้อนดินดู แต่กลับเป็นแท่งทองคำขนาดใหญ่ฝังอยู่ในดิน ซึ่งทองคำแท่งนี้ เศรษฐีเจ้าของบ้านคนเดิมได้ฝังซ่อนไว้ ชาวนาผู้มีปัญญาจึงคิดที่จะแบ่งแท่งทองนี้ออกเป็นสี่ส่วน ส่วนที่หนึ่ง ขายนำทรัพย์มาเลี้ยงชีพ ส่วนที่สอง เก็บไว้ยามขัดสน ส่วนที่สาม เป็นทุนค้าขาย ส่วนที่สี่ ทำบุญให้ทาน เพราะเหตุนี้แท่งทองของหนักจึงเป็นเหมือนของเบา

#กัญจนขันธชาดก #วลาหกัสสชาดก #ครหิตชาดก #สัตติคุมพชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

เศรษฐีเมืองราชคฤห์ กลึงบาตรด้วยแก่นไม้จันทน์ซึ่งเป็นของที่มีค่า แล้วใส่ตระกร้าแขวนที่ปลายไม้ และป่าวประกาศว่าสมณะหรือพราหมณ์ผู้ใดเป็นพระอรหันต์ผู้มีฤทธิ์ จงปลดบาตรลงมาจะยกบาตรไม้พร้อมด้วยของมีค่าถวายให้ เหล่าพราหมณ์และเจ้าสำนักต่างก็อยากได้ จึงมาขอกับท่านเศรษฐี แต่ไม่มีผู้ใดเหาะขึ้นไปเอาบาตรลงมาได้ ขณะนั้นพระโมคคัลลานะและพระปิณโฑลภารทวาชะ อรหันต์ผู้มีฤทธิ์กำลังบิณฑบาตอยู่ ท่านภารทวาชะจึงเหาะขึ้นสู่อากาศเพื่อไปปลดบาตรแล้วถือบาตรเวียนรอบเมืองราชคฤห์ เป็นเหตุให้พระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงติเตียนในการกระทำอันไม่ใช่กิจของสมณะเพียงเพราะบาตรไม้ที่มีค่าดุจซากศพ

#ยมกปาฏิหาริย์

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พระโพธิสัตว์ได้มาเกิดเป็นพระโอรสของพระราชาผู้ปกครองกรุงพาราณสี กุมารน้อยทรงมีนามว่าพระเตมีย์ เมื่อพระองค์เจริญวัยขึ้นเห็นพระบิดาสั่งลงโทษโจรอย่างทารุณ จึงทรงรำลึกชาติได้ว่าครั้งหนึ่งพระองค์ทรงเคยเป็นกษัตริย์ครองราชย์ ครั้นเมื่อตายแล้วต้องไปหมกไหม้อยู่ในนรก จึงรู้สึกหวาดกลัวที่จะต้องเป็นกษัตริย์ต่อจากพระบิดา และต้องสั่งลงโทษผู้คนจนตนต้องตกนรกอีก จึงได้ทรงทำการลวงแกล้งเป็นคนง่อยเปลี้ย หูหนวก และเป็นใบ้ ทำให้ถูกกล่าวหาว่าเป็นคนกาลกิณี เมื่อมีอายุได้ 16 ปี นายสุนันทสารถีนำขึ้นรถเพื่อไปฝังในป่า พระองค์จึงแสดงตนแก่นายสุนันทว่าไม่ได้เป็นคนง่อยเปลี้ย และได้บวชรักษาศีลอยู่ในป่า พระราชบิดา พระราชมารดาและราษฎรทราบข่าวต่างติดตามมา เมื่อได้ฟังธรรมแล้วก็เกิดจิตเลื่อมใสจึงขอออกบวชตามพระองค์

#เตมิยชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พระโพธิสัตว์เกิดเป็นเศรษฐีผู้มีสมบัติมาก อาศัยอยู่ในเมืองพาราณสี เขามีโคอยู่ฝูงหนึ่ง ถึงฤดูทำนาได้มอบให้คนเลี้ยงโค ต้อนฝูงโคไปตั้งคอกอยู่ในป่า และให้นำน้ำนมโคมามอบให้ตนตามเวลา ไม่ไกลจากคอกโคนั้น มีราชสีห์อาศัยอยู่ ด้วยความกลัวราชสีห์ ฝูงโคจึงซูบผอมและน้ำนมก็ไม่เข้มข้นเหมือนเดิม เพราะเจ้าราชสีห์มันติดพันแม่โคตัวหนึ่งที่อาศัยอยู่ในฝูง ท่านเศรษฐีจึงให้จับแม่โคทายาพิษที่ขนของมันแล้วค่อยปล่อยไป เจ้าราชสีห์เห็นแม่โค ด้วยความคิดถึงก็เลียตามตัวแม่โคและได้ถึงความสิ้นชีวิตจากยาพิษในที่สุด เหตุเพราะความสิเนหาที่เกิดขึ้นในจิตใจของตน

#วิสสาสโภชนชาดก #สันถวชาดก #นังคุฏฐชาดก #คุมพิยชาดก #อสาตรูปชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พระโพธิสัตว์บังเกิดในตระกูลเศรษฐี และเมื่อเจริญวัยมีครอบครัวพร้อมด้วยบุตรธิดา จึงได้สู่ขอธิดาของเศรษฐีกรุงพาราณสีให้แก่บุตรชายของตน เมื่อถึงวันที่กำหนดแล้ว ธิดาเศรษฐีได้เห็นเครื่องสักการะของโค นางจึงถามพี่เลี้ยงว่าด้วยเหตุใดจึงประดับโคตัวนี้ถึงเพียงนี้ พี่เลี้ยงจึงได้บอกไปว่าเขาเรียกโคอุสภราช นั้นคือ โคที่เป็นใหญ่กว่าโคทั้งหลาย นางจึงคิดว่าโคที่ได้รับยกย่องว่าเป็นใหญ่ จะมีโหนกที่หลัง ถ้าเช่นนั้นชายผู้เป็นใหญ่ ก็คงจะมีโหนกขึ้นกลางหลังเช่นกัน วันหนึ่งเมื่อเห็นชายหลังค่อมจึงเข้าใจว่าชายคนนี้เป็นบุรุษผู้ยิ่งใหญ่ จึงใช้พี่เลี้ยงไปบอกเขาให้ไปรออยู่ปากทาง และลูกสาวเศรษฐีได้หนีตามชายค่อมนั้นไป เหตุเพราะด้วยรักคนผิด

#กามนีตชาดก #กามชาดก #วีณาถูณชาดก #สาธุสีลชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

“นกกาตัวนึง มันบินถลามาเกาะที่ไหล่ของบุรุษผู้ถูกขึงตรึงพืดเสียบหลาวอยู่ ณ กลางลาน บุรุษนั้นเสวยทุกข์เวทนาแสนสาหัส เหล่านกกาพากันไปเกาะที่ศีรษะบ้าง ไหล่บ้าง เพื่อรุมยื้อแย่งจิกนัยน์ตาของเขาด้วยจะงอยปากอันคมเหมือนปลายคีม ยังความตายมาสู่บุรุษนั้น”

การประกอบตนให้ พัวพัน หมกมุ่น ลุ่มหลงในสิ่งที่น่าปรารถนา น่าใคร่ แม้ทุกข์ทางกายทางใจอันถูกหอกและดาบทิ่มแทงเป็นปัจจัยนี้ก็ดี ทุกข์ที่ถูกคบเพลิงเผาอยู่เนือง ๆ ก็ดี แม้ทั้งหมดนี้ก็หาใช่ความทุกข์ไม่ ความมืดบอดย่อมบังเกิดขึ้นเหตุเพราะกลลวงแห่งกาม

บุคคลผู้มีจักษุดี ย่อมเห็นเช่นนี้ว่า กามทั้งหลายเปรียบเหมือนความฝัน เป็นของหลอกลวง เหมือนของที่ยืมเขามา เปรียบด้วยหอกและหลาว เป็นความทุกข์ยาก เป็นความลำบาก เป็นรากเหง้าแห่งความทุกข์ เป็นภัยทั้งปวง

#อาสังกชาดก #บุปผรัตตชาดก #กามวิลาปชาดก #จุลลนารทกัสสปชาดก #อุทัญจนีชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

พราหมณ์ปุโรหิตประจำราชสำนักผู้ช่างเจรจา หากเมื่อใดที่เขาได้พูดแล้ว ผู้อื่นจะไม่มีโอกาสได้พูดเลย การกระทำนี้สร้างความรำคาญใจให้แก่ผู้คนเป็นอย่างมากรวมทั้งพระราชา พระองค์จึงหาวิธีเพื่อไม่ให้ปุโรหิตนั้นได้อ้าปากพูดมากนัก เมื่อพระองค์เสด็จอุทยานได้ทอดพระเนตรเห็นเด็ก ๆ กำลังยืนมุงดูชายง่อยผู้หนึ่งแสดงการดีดก้อนกรวดซัดใส่ใบไม้ พระองค์จึงรับสั่งให้นำชายง่อยผู้นั้นเข้าวังด้วย เมื่อใดที่ปุโรหิตอ้าปากพูด บุรุษง่อยก็ดีดขี้แพะเข้าปากเขาในทันที

#โภชาชานียชาดก #อาชัญญชาดก #สาลิตตกชาดก

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.