De strijd om het Surinaamse Archief: de ode van Bettemiek Grijns aan Carla Lont

Bettemiek Grijns werkt bij Atria, en stuitte hier op het bijzondere verhaal van Carla Lont. Lont was de eerste vrouwelijke archivaris van Suriname, en zou haar hele leven strijden voor één doel: het terughalen van de Surinaamse Archieven van Den Haag naar Suriname. Of dit haar lukte, dat hoor je in deze podcast. Daarnaast schuift Jessica de Abreu, medeoprichter van The Black Archives, aan om te praten over het belang van het archiveren en bewaren van Zwarte geschiedenis en erfgoed.

Lees de volledige ode hier: https://www.amsterdammuseum.nl/topic/vrouwen-van-amsterdam/bijdrage/99085-no-documents-no-history

Sprekers: Bettemiek Grijns, Jessica de Abreu 

Presentatie: Catherine Wolfs en Gonca Yalçıner 

Research, productie en eindredactie: Dorine Maat 

Montage: Jonathan Steetskamp, Big Orange Audio Agency 

Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door Gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en ELJA Foundation. Het project Vrouwen van Amsterdam – een ode is tot stand gekomen met steun van het Cultuurfonds, Cultuurloket DigitALL, Mondriaan Fonds, Nederlands Letterenfonds en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. 

Vooruitstrevend en omstreden: De ode van Ola Enzler aan Maria Sibylla Merian

Aan het einde van de zeventiende eeuw leeft er in Amsterdam een vrouw die op heel veel vlakken haar tijd ver vooruit is. Maria Sibylla Merian was botanicus, kunstenaar en had een grote fascinatie voor insecten. Haar botanische tekeningen maakten haar beroemd – ze vertrok zelfs met haar dochter samen naar Suriname om de lokale planten en insecten te bestuderen. Tegenwoordig is er echter ook kritiek op Merian: tijdens haar reis in Suriname verbleef ze op een plantage waar ook tot slaaf gemaakte mensen gedwongen werden te werken, en in haar werk maakt ze ook gebruik van de kennis van inheemse en tot slaaf gemaakte mensen, zonder hen credit te geven. Hierover praten we door met Bert van de Roemer, docent aan de Universiteit van Amsterdam en kenner van Merians werk.

Lees de volledige ode hier: https://www.amsterdammuseum.nl/topic/vrouwen-van-amsterdam/bijdrage/96761-het-portret-is-af

Sprekers: Ola Enzler, Bert van de Roemer 

Presentatie: Catherine Wolfs en Gonca Yalçıner 

Research, productie en eindredactie: Dorine Maat 

Montage: Jonathan Steetskamp, Big Orange Audio Agency 

Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door Gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en ELJA Foundation. Het project Vrouwen van Amsterdam – een ode is tot stand gekomen met steun van het Cultuurfonds, Cultuurloket DigitALL, Mondriaan Fonds, Nederlands Letterenfonds en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. 

De vrouw die de Indische keuken naar Amsterdam bracht: Ode van Elsbeth Vernout aan Oma Keasberry

Eind jaren ’50 start een ondernemende vrouw een van de eerste Indische restaurants van Nederland in de Amsterdamse Ferdinand Bolstraat. Het etablissement groeit uit tot een begrip, geliefd bij Amsterdammers, met als drijvende kracht Oma Keasberry, die als keizer haar restaurant regeert. Elsbeth Vernout schreef samen met Wendy Ripassa een prachtige ode aan Oma Keasberry, en we praten verder over de gedeelde Nederlands/Indonesische geschiedenis met Lara Nuberg.

Sprekers: Elsbeth Vernout, Lara Nuberg

Presentatie: Catherine Wolfs en Gonca Yalçıner 

Research, productie en eindredactie: Dorine Maat 

Montage: Jonathan Steetskamp, Big Orange Audio Agency 

Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door Gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en ELJA Foundation. Het project Vrouwen van Amsterdam – een ode is tot stand gekomen met steun van het Cultuurfonds, Cultuurloket DigitALL, Mondriaan Fonds, Nederlands Letterenfonds en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. 

Onzichtbaar maar onmisbaar: de ode van Suzanna Jansen aan haar oma Anna Grimmon

In deze ode gaat Suzanna Jansen op onderzoek uit naar het leven van haar oma, Anna Grimmon. Lang wist zij bijna niets van deze vrouw – binnen de familie werd er weinig over gaar gepraat. Zo ontdekt Suzanna dat Anna, net als al die Amsterdamse vrouwen, de motor van de samenleving was, maar weinig erkenning kreeg. Hoe die ongelijkheid tot de dag van vandaag doorwerkt bespreken we met Lynn Berger.

Lees de volledige ode hier: https://www.amsterdammuseum.nl/topic/vrouwen-van-amsterdam/bijdrage/122375-lieve-a-g

Sprekers: Suzanna Jansen, Lynn Berger

Presentatie: Catherine Wolfs en Gonca Yalçıner 

Research, productie en eindredactie: Dorine Maat 

Montage: Jonathan Steetskamp, Big Orange Audio Agency 

Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door Gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en ELJA Foundation. Het project Vrouwen van Amsterdam – een ode is tot stand gekomen met steun van het Cultuurfonds, Cultuurloket DigitALL, Mondriaan Fonds, Nederlands Letterenfonds en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. 

Transvrouw, pionier, voorbeeld: de ode van Alex Kain aan Jill Pattiradjawane

Een aantal jaar geleden leest Alex Kain in een boek een interview met Jill Pattiradjawane. Haar nieuwsgierigheid naar deze bijzondere vrouw is gewekt, en als ze elkaar later ook in het echt ontmoeten, is Alex diep van haar onder de indruk. In haar ode roemt ze Jills veerkracht, elegantie en levenslust, en spreekt ze over hun gedeelde ervaringen als transvrouw met Aziatische roots. We praten daarnaast verder met Asia Hussain, die zich met haar Prisma Groep inzet tegen eenzaamheid bij biculturele queer personen.

Ben jij een bicultureel queer persoon, en zou je graag anderen ontmoeten? Je kunt de Prisma Groep bereiken via: www.stichtingprismagroep.com of mailen naar [email protected]

Sprekers: Alex Kain, Asia Hussain

Presentatie: Catherine Wolfs en Gonca Yalçıner 

Research, productie en eindredactie: Dorine Maat 

Montage: Jonathan Steetskamp, Big Orange the Audio Agency 

Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door Gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en ELJA Foundation. Het project Vrouwen van Amsterdam – een ode is tot stand gekomen met steun van het Cultuurfonds, Cultuurloket DigitALL, Mondriaan Fonds, Nederlands Letterenfonds en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. 

De lesbische activiste die het eerste blijf-van-mijn-lijfhuis startte in een gekraakt pand: ode van Jolanda Vader aan Noor Crevel.

Voor hulp en advies bij (vermoedens van) huiselijk geweld is de blijfgroep telefonisch bereikbaar op: 088 234 24 00.

Het is midden jaren 70 als Noor van Crevel iets wil doen voor de maatschappij: haar handen jeuken om zich in te zetten, en die daadkracht leidde ertoe dat zij het eerste blijf-van-mijn-lijfhuis startte. Met een aantal medeactivisten openden ze de deuren van een gekraakt pand, voor moeders en kinderen die een toevlucht zochten van huiselijk geweld. Jolanda Vader, nu werkzaam bij de Blijf-groep die zich nog altijd voor hetzelfde doel inzet, geeft een ode aan Crevel. Over deze problematiek die vrouwen wereldwijd en door alle tijden heen raakt, praten we ook verder met onderzoeker Katinka Lünnemann. 

Lees de volledige ode hier: https://www.amsterdammuseum.nl/topic/vrouwen-van-amsterdam/bijdrage/143857-wat-een-daadkracht-wat-een-moed-en-wat-een-onverschrokkenheid

Sprekers: Jolanda Vader, Katinka Lünneman

Presentatie: Catherine Wolfs en Gonca Yalçıner 

Research, productie en eindredactie: Dorine Maat 

Montage: Jonathan Steetskamp, Big Orange the Audio Agency 

Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door Gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en ELJA Foundation. Het project Vrouwen van Amsterdam – een ode is tot stand gekomen met steun van het Cultuurfonds, Cultuurloket DigitALL, Mondriaan Fonds, Nederlands Letterenfonds en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. 

Een vergeten literair talent: de ode van Maria Dubbeldam aan Mary Dorna 

In het Nederlandse literaire veld was de gelijkheid lang ver te zoeken. Nog steeds zijn het mannelijke auteurs die meer gelezen worden en beter zijn opgenomen in het canon van de literatuur. Maar waarom lezen we allemaal het Gouden Ei op de middelbare school, en bijvoorbeeld niet het werk van Mary Dorna, een van de vergeten talenten van ons land? Daarover praten we met Maria Dubbeldam, die een ode aan Dorna schreef, en Yra van Dijk, professor in de literatuur.  

Sprekers: Hasret Emine, Tanja Jadnanansing 

Presentatie: Catherine Wolfs en Gonca Yalçıner  

Research en eindredactie: Dorine Maat  

Montage: Jonathan Steetskamp, Big Orange Audio Agency  

De ode van Maria Dubbeldam lees je hier: https://www.amsterdammuseum.nl/topic/vrouwen-van-amsterdam/bijdrage/118086-eigenzinnig

De boeken van Mary Dorna vind je hier gratis digitaal in de Joodse Bibliotheek: https://joodsebibliotheek.nl/auteur/NEo/mary-dorna

Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door Gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en ELJA Foundation. Het project Vrouwen van Amsterdam – een ode is tot stand gekomen met steun van het Cultuurfonds, Cultuurloket DigitALL, Mondriaan Fonds, Nederlands Letterenfonds en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.  

Als vrouw van kleur de politiek in: De ode van Hasret Emine voor Sylvana Simons 

Voor vrouwen, en zeker voor vrouwen van kleur, is de politiek een veld waarvoor je sterk in je schoenen moet staan: veel meer dan hun mannelijke collega’s krijgen zij te maken met (online) kritiek en aanvallen gericht op hun persoon, in plaats van hun standpunten. Sylvana Simons is een van die vrouwen die zich eraan waagde, en door bleef gaan ondanks de haat die zij over zich heen kreeg. Ze was een inspiratie voor Hasret Emine, die een ode aan haar schreef. Daarnaast sluit Tanja Jadnanansing aan om verder te praten: Wat heeft Sylvana voor haar betekend? En hoe is dat eigenlijk, de Amsterdamse politiek als vrouw van kleur?  

Sprekers: Hasret Emine, Tanja Jadnanansing 

Presentatie: Catherine Wolfs en Gonca Yalçıner  

Research en eindredactie: Dorine Maat  

Montage: Jonathan Steetskamp, Big Orange Audio Agency  

De ode van Hasret Emine lees je hier: https://www.amsterdammuseum.nl/en/topic/women-of-amsterdam/contribution/125062-love-is-not-phony

Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door Gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en ELJA Foundation. Het project Vrouwen van Amsterdam – een ode is tot stand gekomen met steun van het Cultuurfonds, Cultuurloket DigitALL, Mondriaan Fonds, Nederlands Letterenfonds en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.  

Ter dood veroordeeld en verbrand in de Amsterdamse heksenvervolging: de ode van Susan Smit aan Engel Dirks

In 1542 gebeurt in Amsterdam, midden op de dam, iets dat we ons nu nauwelijks voor kunnen stellen: Engel Dirks wordt verbrandt als heks. Nu, na al die jaren, is Susan Smit in haar casus gedoken, en schrijft zij een ode aan deze vrouw die net als zo veel anderen de dood vond tijdens de Europese heksenvervolgingen.  

Spreker: Susan Smit 

Presentatie: Catherine Wolfs en Gonca Yalçıner  

Research en eindredactie: Dorine Maat  

Montage: Jonathan Steetskamp, Big Orange the Audio Agency  

Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door Gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en ELJA Foundation. Het project Vrouwen van Amsterdam – een ode is tot stand gekomen met steun van het Cultuurfonds, Cultuurloket DigitALL, Mondriaan Fonds, Nederlands Letterenfonds en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.  

Odes als inspiratiebron: Jan ter Heide en Margriet Schavemaker over Bregje Vreugdenhil

Tijdens de voorbereiding van een tentoonstelling stuit Jan ter Heide, rondleider en vrijwilliger in het Amsterdam Museum, op een bijzonder object dat meteen zijn aandacht grijpt: een map met handwerkjes, gemaakt door een onbekend meisje op de Amsterdamse Huishoudschool: Bregje Vreugdenhil. De precies gemaakte werkjes fascineren hem, en hij besluit haar een brief te schrijven, als een persoonlijke onderzoeksmethode. De waarde van deze persoonlijke aanpak trok de aandacht van Magriet Schavemaker, toen artistiek directeur van het museum. Hoe deze brief mede leidde tot het project Vrouwen van Amsterdam: een Ode, hoor je in deze podcast 

Sprekers: Jan ter Heijde, Margriet Schavemaker 

Presentatie: Catherine Wolfs en Gonca Yalçıner 

Research en eindredactie: Dorine Maat 

Montage: Jonathan Steetskamp, Big Orange the Audio Agency 

Het Amsterdam Museum wordt structureel ondersteund door Gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en ELJA Foundation. Het project Vrouwen van Amsterdam – een ode is tot stand gekomen met steun van het Cultuurfonds, Cultuurloket DigitALL, Mondriaan Fonds, Nederlands Letterenfonds en Stimuleringsfonds Creatieve Industrie.