KettingHuls bouwt gestaag aan een portfolio van eigenzinnige en robuuste gebouwen. In gesprek met de oprichters van het bureau, architecten Monica Ketting en Daniëlle Huls, over hun ontwerpbenadering, recente projecten in Amsterdam, Almere en Maastricht, en het onderzoek dat ze doen naar fietsparkeren.

Almere Oosterwold moet een gebied worden waarin stad overgaat in platteland. In de verzameling van vrijstaande woningen die er tot nu toe gerealiseerd is, komt dit karakter nog maar beperkt tot uitdrukking. Maar in het woonproject dat KettingHuls er onlangs voltooide des te meer. Het gaat om een boerderij / woongemeenschap, dus om een kavel met een hybride programma, waarbij de uitdaging er voor de architecten in lag om het woongebouw te verbinden met de schuren en de woning die de boer er zelf realiseerde. 

Door het rode dak van de boerenschuren door te zetten over het woongebouw is het KettingHuls gelukt samenhang te brengen tussen de verschillende gebouwen op het erf. En door dat dak bij het woongebouw zowel aan de voor- als achterzijde een stevige uitkraging te geven, kon daar een overgangszone gecreëerd worden tussen binnen en buiten – met galerijen, balkons en terrassen – zodat er een subtiele buffer is tussen het wonen en het leven op het boerenerf.

In de Architectenweb Podcast vertellen Huls en Ketting ook uitgebreid over het ontwerpproces van een vrijstaande bar die ze in Maastricht hebben ontworpen en een woon-werkcomplex in Overamstel. Bij de bar was de opgave om het kleine programma op het gegeven ovalen (!) grondvlak de juiste vorm en uitstraling te geven. Met dit project was het architectenbureau afgelopen jaar genomineerd voor de prijs voor Publiek gebouw van het Jaar. Bij het woon-werkcomplex is het de uitdaging om binnen de nu nog wezenloze context van het bedrijventerrein Overamstel een aantrekkelijk, stedelijk ensemble te ontwerpen.

Buiten deze en vele andere projecten om werkt KettingHuls momenteel ook aan een studie naar het fietsparkeren in woon- en werkgebouwen. Waar het fietsparkeren rond OV-knooppunten op een steeds hoger niveau komt te liggen, daar blijft dat bij woongebouwen te vaak nog een bijgedachte. Terwijl, stellen Ketting en Huls, de dichtheid van de stedelijke gebieden verder toeneemt en de opgave daarmee steeds urgenter wordt. Bij woongebouwen zoals die voor Haven-Stad in Amsterdam voorzien worden, moet in ieder gebouw al gauw ruimte gemaakt worden voor wel 1.500 fietsen.

Zoveel fietsen wil je niet op de straat kwijt, geven de architecten aan; en ook niet in de plint, want dan is daar geen ruimte meer voor ander programma. Veel beter is om het fietsparkeren op -1 of +1 een plek te geven, in lichte ruimtes, en de ontsluiting van het fietsparkeren te combineren met de hoofdontsluiting van het woongebouw. Zorg ervoor dat het parkeren van je fiets een logische en positieve schakel wordt in het thuiskomen, aldus Huls en Ketting.

Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door AGC.

Toren van Babel is een nieuwe maandelijkse serie binnen de Architectenweb Podcast. Hierin praat architect Daan Roggeveen (MORE Architecture) met ontwerpers, ontwikkelaars en andere experts die allemaal hun eigen perspectief hebben op hoogbouw. Doel is het antwoord vinden op de vraag: hoe maak je nu een echt goed hoog gebouw?

De tweede gast in deze serie is Caro van de Venne, partner bij Barcode Architects. Onderwerp van gesprek is hoogbouw en de openbare ruimte.  

Caro vertelt onder meer over het ontstaan van The Muse, de woontoren waarvoor Barcode zelf het initiatief nam. Direct ernaast bouwt het bureau nu een tweede toren, de driehoekige woontoren Casanova. Ze vertelt over hoe de torens functies delen, en hoe dit principe ook is toegepast in het Masterplan Rijnhaven in Rotterdam.

Caro vertelt over haar tijd in Zwitserland en Londen, en hoe die ervaring nog steeds doorwerkt in haar huidige praktijk. Ze gaat in op de start van Barcode Architects, en ze vertelt over haar plannen als nieuwe supervisor voor Sloterdijk I Zuid. Luisteren dus!

Toren van Babel wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Hoogbouw. 

Idee & Presentatie: Daan Roggeveen (MORE Architecture) 

Productie & Techniek: Lieven Heeremans

Muziek: Job Roggeveen

Reacties: [email protected]

ZJA zet parametrisch ontwerpen bij steeds meer projecten in. Van de ongeveer vijftig medewerkers van het architectenbureau kan de meerderheid op die manier werken en hebben vijf ontwerpers zich er echt in gespecialiseerd. In gesprek met specialist computational design Jack Bakker en projectarchitect Kay Oosterman van ZJA over projecten als de Diamantbeurs, het Vrijheidsmuseum en de Verlengde Waalbrug, en over de volgende stappen die in parametrisch ontwerpen gezet (kunnen) worden.

De Shaded Dome is een concept voor een dubbele, textiele koepelconstructie. De kern wordt gevormd door een luchtgedragen koepel. Daar overheen is een tentconstructie gespannen. Tussen die membranen zit een spouw, zodat de koepelconstructie geventileerd kan worden en zo ook in warme landen toegepast kan worden. Anderhalf jaar geleden is in Groesbeek het eerste voorbeeld van deze Shaded Dome gebouwd: het Vrijheidsmuseum.

Voor de Shaded Dome heeft ZJA een uitgebreid parametrisch model gebouwd. Er zitten niet alleen parameters rond de draagconstructie in, maar ook parameters rond de daadwerkelijke productie van de dubbele koepel. Uit het model van ZJA kunnen de werktekeningen geëxporteerd worden, inclusief de werkvolgorde. In de podcast vertellen Kay Oosterman en Jack Bakker hoe spannend het was toen de koepel in Groesbeek opgeblazen werd. Er waren natuurlijk heel veel tests gedaan, maar om de constructie op deze schaal opgeblazen te zien worden...

Een dergelijke integratie van ontwerp en productie ziet ZJA graag, maar lukt nog niet altijd. Zo ontwierp ZJA de glazen koepel bovenop de Diamantbeurs in Amsterdam alleen op hoofdlijnen en heeft gevelbouwer Octatube deze verder uitgewerkt en vervolgens computergestuurd geproduceerd. Bij projecten als de Verlengde Waalbrug of het metrostation voor de E-lijn op Den Haag Centraal ging het parametrisch model van ZJA wel weer veel verder.

De volgende stappen die ZJA in het parametrisch ontwerpen wil zetten draaien om het toevoegen van meer intelligentie rond de draagconstructie, de bouwfysica en andere aspecten die te maken hebben met de duurzaamheid van de projecten. Nu worden de gemaakte parametrische ontwerpen op bepaalde momenten op deze vlakken getoetst. Maar ZJA ziet liever dat dit echt onderdeel wordt van de parametrische modellen. Met het incorporeren van intelligentie rond de draagconstructies is ZJA al begonnen.

Maar een misschien nog wel belangrijke stap die gezet kan worden rond parametrisch ontwerpen is dat het gereedschap, want dat is het natuurlijk, ingezet wordt om niet een vooraf bedacht ontwerp te tekenen, maar een ‘domein’ of ‘bandbreedte’ te definiëren en daarin met elkaar te zoeken naar de beste oplossing. Van alle partijen in het ontwerpproces, van ontwerpers tot opdrachtgevers, vraagt dat een mentaliteitsverandering, stelt Bakker. Maar als je dat doet, kun je als team boven de gezamenlijke intuïtie rond een ontwerp uitstijgen; dan kun je echt tot andere en verrassende oplossingen komen. 

En die oplossingen hoeven echt niet een heel bijzondere vorm te hebben, benadrukt Bakker, het kan eruit zien als een gewoon gebouw, maar onderhuids veel intelligenter in elkaar zitten.

TechArchitect
In samenwerking met de BNA maakt Architectenweb acht afleveringen van zijn podcast rond technologische innovatie in de architectenbranche. Deze afleveringen zijn te herkennen aan de extra aanduiding TechArchitect in hun titel.

Vragen die centraal staan in deze serie podcasts zijn: welke nieuwe rollen ontstaan er in de architectenbranche, welke nieuwe vaardigheden zijn nodig, wat is de impact van nieuwe technologie op de ontwerppraktijk?

Toren van Babel is een nieuwe maandelijkse serie binnen de Architectenweb Podcast. Hierin praat architect Daan Roggeveen (MORE Architecture) met ontwerpers, ontwikkelaars en andere experts die allemaal hun eigen perspectief hebben op hoogbouw. Doel is het antwoord vinden op de vraag: hoe maak je nu een echt goed hoog gebouw? De eerste gast in deze serie is Do Janne Vermeulen, partner bij Team V Architectuur. Onderwerp van gesprek is duurzame hoogbouw. 

Do Janne vertelt onder andere over HAUT, de hoogste houten woontoren van Nederland, die zij op dit moment aan het bouwen is in Amsterdam. Ze vertelt over de uitdagingen die ze in het ontwerpproces is tegen gekomen, en uiteraard over de kansen die hoog bouwen met hout biedt. Ook gaat ze in op het hoogbouwproject Y-towers in Amsterdam. In Rotterdam is Team V net gestart met de bouw van een hoogbouwcomplex aan de Boompjes, met een bijzonder mobiliteitsconcept.

Do Janne vertelt over haar tijd in Engeland, wat ze daar leerde en wat ze daarvan meenam naar Nederland. Ze gaat in op de achtergrond van haar bureau Team V, en vertelt ze hoe ze als lid van de welstandscommissie in Amsterdam met hoogbouw omgaat. En tenslotte vertelt ze over de tien to do’s voor een verdichte stad met gemeenschapszin en identiteit. Luisteren dus!

Toren van Babel wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting Hoogbouw. 

Idee & Presentatie: Daan Roggeveen (MORE Architecture)

Productie & Techniek: Lieven Heeremans

Muziek: Job Roggeveen

Reacties: [email protected]

Orange Architects startte ruim tien jaar geleden als samenwerkingsverband tussen drie bureaus waarmee internationale projecten werden gedaan. Het succes van het initiatief heeft het in de tussentijd getransformeerd tot een volwaardig architectenbureau dat nu projecten doet in zowel Nederland als ver daarbuiten. In gesprek met architecten Jeroen Schipper en Patrick Meijers over hun benadering.

De gebouwen die ze ontwerpen hebben inderdaad vaak een verhalende kant en een aansprekende vorm en materialisering, geven Schipper en Meijers toe, maar veel belangrijker is wat de gebouwen voor hun stedelijke omgeving en voor hun bewoners doen. Zo verwijzen de gouden pieken bovenop de woongebouwen die Orange Architects samen met KCAP Architects & Planners op het Vasilievsky-eiland in Sint-Petersburg heeft ontworpen naar de gouden pieken van belangrijke gebouwen in de stad, maar vinden de architecten het veel belangrijker dat de gebouwen beschutte en groene binnenhoven bieden, die onderling met poorten gekoppeld zijn, en dat de plinten in de woongebouwen ruimte bieden voor voorzieningen.

Net zo krijgt het grote woongebouw Jonas op IJburg een interessante, beetje geschubde huid van zink, waarop ook verwijzingen te vinden zijn naar het verhaal van Jonas en de Walvis, maar zit net als in dat verhaal de kracht van het project toch van binnen; in de publieke plint met talloze voorzieningen voor de buurt, de binnentuin en de ‘canyon’ met zijn route omhoog, naar de gemeenschappelijke daktuin met waterpartij.

En hoe spectaculair de woontoren die Orange Architects in Beiroet ontwierp ook is, uiteindelijk zorgde deze draagconstructie er ook gewoon voor dat de woningen (één per verdieping) een vrije overspanning kregen en spectaculair uitzicht over de omgeving kregen. Ook bleek juist deze opzet, die Schipper vergelijkt met een kruislingse stapeling van luciferdoosjes, de toren veel aardbevingsbestendiger te maken.

Het project in Beiroet was het eerste gerealiseerde project van Orange Architects, dat startte als samenwerking tussen Jeroen Schipper (JSA), Michiel Hofman (HofmanDujardin) en Patrick Meijers (A2Studio). Met het internationale succes van het initiatief ontstond bij Patrick Meijers en Jeroen Schipper de wens om het te transformeren tot een architectenbureau dat ook in Nederland projecten kon doen. Dat was voor Michiel Hofman aanleiding om eruit te stappen; hij wilde in Nederland blijven werken met zijn eigen bureau HofmanDujardin. Uiteindelijk heeft Patrick Meijers na twintig jaar afscheid genomen van visualisatiebureau A2Studio om zich volledig op Orange Architects te kunnen richten en is JSA afgelopen zomer opgegaan in Orange Architects.

Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door AGC.

Zelf spreken de mede-oprichters van Studio RAP van een digitale workflow: de parametrisch opgezette ontwerpen die ze maken zijn direct verbonden met de computergestuurde productie ervan. Bij kleinere projecten faciliteert Studio RAP die productie in zijn eigen werkplaats, bij grotere projecten werkt het samen met leveranciers en bouwers. Met deze digitale workflow is het bureau tot op detail betrokken bij wat er geproduceerd wordt. Zo is Studio RAP feitelijk architect, ingenieur en producent ineen.

Wessel van Beerendonk en Lucas ter Hall zijn beide architect en mede-oprichter van Studio RAP. Het bureau is gevestigd in het RDM Innovation Dock in het Rotterdamse havengebied en heeft daar een werkplaats met een eigen robotarm. Studio RAP zet die robotarm – van het type die je bijvoorbeeld ook in autofabrieken tegenkomt – bijvoorbeeld in om in beton of klei te 3D-printen.

De directe verbinding tussen het ontwerp en de productie ervan stelt Studio RAP in staat om juist in de productie grenzen te verleggen. In de computer kunnen we heel veel ontwerpen, stelt Ter Hal, maar het vervolgens maken is nog een ander verhaal. Door al in een vroege fase prototypes te maken neemt het bureau opdrachtgevers en andere betrokken partijen mee in wat er mogelijk is. Het 3D-printen van keramische tegels – heel goed mogelijk. Het schuin omhoog 3D-printen van beton – ondertussen ook mogelijk. Een wand opbouwen uit 6.000 unieke driehoekige panelen – in het Theater Zuidplein is het resultaat nu te zien.

Het parametrisch opzetten van ontwerpen vraagt wel al in het begin van het ontwerpproces veel tijd, geeft Van Beerendonk aan, maar meestal zijn aanpassingen later veel sneller door te voeren. Kort na de start van de productie en montage van de zaalwand in Theater Zuidplein bleek dat de bordjes van de nooduitgangen in de theaterzaal verplaatst waren, waarop in 48 uur het ontwerp van de panelen daaromheen opnieuw gemaakt is en nieuwe productiedata naar de fabriek gestuurd is. Op het moment dat de montage bij de nooduitgangen aankwam, konden de juiste panelen gemonteerd worden. Het is een voorbeeld die goed de kracht van de digitale workflow laat zien.

De schaal van de projecten waar Studio RAP aan werkt wordt ondertussen groter. Zo werkt het bureau momenteel aan een woning (in CLT), een winkel (3D-geprint keramiek) en een woontoren (Combinatie van CLT en 3D-geprinte beton). Daarbij blijft Studio RAP de kleinere tot middelgrote projecten graag in de eigen werkplaats maken. Maar bij grotere projecten werkt het samen met externe partijen, zoals Bruil (3D-printen van beton) en Aldowa (gevouwen aluminium zaalwand). Om ook bij die externe partijen een computergestuurde productie op te zetten kan het bureau, via zijn zusterbedrijf RAP Technologies, ook de software leveren die de productie aanstuurt.

TechArchitect
In samenwerking met de BNA maakt Architectenweb acht afleveringen van zijn podcast rond technologische innovatie in de architectenbranche. Deze afleveringen zijn te herkennen aan de extra aanduiding TechArchitect in hun titel.

Vragen die centraal staan in deze serie podcasts zijn: welke nieuwe rollen ontstaan er in de architectenbranche, welke nieuwe vaardigheden zijn nodig, wat is de impact van nieuwe technologie op de ontwerppraktijk? In de hierop volgende afleveringen in deze serie staan onder meer koplopers op het vlak van parametrisch ontwerpen centraal.

De Knarrenhoven, Space-S en nu Reconsider… Inbo werkt al langere tijd aan projectmatige woningbouw waarin bewoners veel inspraak hebben in hoe hun toekomstige woning en buurt eruit komt te zien. Soms zijn de bewoners zelfs mede-initiatiefnemer van de projecten. Hoe verlopen deze processen en wat levert het precies op?

Trude de Vroomen, architect en partner bij Inbo, is betrokken bij het ontwerp van de Knarrenhoven die door heel Nederland gerealiseerd worden. Angelique Bellemakers, adviseur bij Inbo, was eerder betrokken bij Space-S in Eindhoven en werkt momenteel onder andere aan Reconsider in dezelfde stad – een pilot voor circulaire, sociale woningbouw. In deze podcast spreekt Michiel van Raaij, hoofdredacteur van Architectenweb, met hen over hoe in deze projecten nauw is / wordt samengewerkt met bewoners en wat dat concreet oplevert in het ontwerp van de woningen en de buurt.

Het concept voor het Knarrenhof is dat oudere bewoners er langer, zelfstandig in hun eigen huis kunnen blijven wonen, binnen de gezamenlijkheid van een hof met bewoners van alle leeftijden. In Zwolle en Hardenberg zijn nu de eerste twee Knarrenhoven opgeleverd. Architect Trude de Vroomen vertelt in de podcast welke keuzes hier zoal samen met de bewoners gemaakt zijn. Door iedere woning aan het hof slechts een 3-4 meter diep terras te geven, blijft in het midden van het blok vanzelf gemeenschappelijke ruimte over, binnen een reguliere dichtheid. Naast deze Knarrenhoven die echt als laagbouw zijn ontworpen, werkt Inbo ook aan Knarrenhoven met een hogere dichtheid. Zo is in Gouda net de bouw gestart van een Knarrenhof van drie lagen.

In het participatietraject voorafgaand aan de bouw van Space-S in Eindhoven, dat voor 90% uit sociale huur bestaat, was het volgens Bellemakers cruciaal dat richting de toekomstige bewoners de financiële en ruimtelijke effecten van keuzes inzichtelijk gemaakt werden. Door de woningen in piepschuim te bouwen kon bijvoorbeeld eenvoudig getoond worden wat het betekent om wel of geen bad in de badkamer te plaatsen. Dan kan de badkamer groter gemaakt worden, maar dat heeft dan wel weer effect op de huurprijs. Verder viel het Bellemakers op dat de toekomstige bewoners hele concrete wensen hadden wat betreft de inrichting van de buurt (doorwaadbaar, kleine hoven, ook veel groen) en de architectuur (grote ramen, bakstenen gevel). Daarbij bewaakte Inbo als architect dat het project goed zou passen in de omgeving van Strijp-S. Onlangs werd Space-S nog een zilveren World Habitat Award toegekend.

Met het Woonbedrijf werkt Bellemakers momenteel ook in Eindhoven aan een pilot voor circulaire sociale woningbouw – Reconsider. Daarbij wordt ieder onderdeel van het woonproject ter discussie gesteld en met toekomstige bewoners besproken… van de woningplattegronden via de hoofddraagconstructie tot de gevel. In plaats van een betonnen casco wordt nu bijvoorbeeld gedacht aan een houten constructie met vloeren uit verstevigd zand. Voor de gevel wordt ingezet op grote leien uit gerecycled kunststof. Een belangrijk aspect verder is hoe de duurzaamheid van het project gedragen kan worden door de bewoners, zowel op de korte als op de lange termijn.

Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door AGC.

Door inzet van Virtual Reality gaat het ontwerpproces niet alleen sneller, het is voor alle partijen ook leuker, stelt Maarten Polkamp, architect en mede-oprichter van Personal Architecture. In de vijfde aflevering van onze serie podcasts rond technologische innovatie in samenwerking met de BNA vertelt Polkamp over hoe hij met zijn architectenbureau BIM inzet en in het verlengde daarvan VR.

Bij hun eerste experimenten met Virtual Reality merkte Polkamp dat opdrachtgevers in de virtuele presentatie van het ontwerp ineens andere dingen zagen. Terwijl het ontwerp al uitgebreid in plattegronden en doorsneden besproken was. Dat zette hem aan het denken. Terwijl hij had verwacht dat VR een nieuw presentatiemiddel zou zijn, ontdekte hij dat het vooral ook een samenwerkingsmiddel is.

Ondertussen zet Personal Architecture bij iedere betrokken partij de VR-bril op. Ook in het overleg met professionele opdrachtgevers en adviseurs levert het zien van het ontwerp in Virtual Reality veel op, geeft Polkamp aan. Hoewel hij dat niet had verwacht, zorgt Virtual Reality er ook bij professionals voor dat zij sneller en beter inzicht krijgen in het ontwerp. Waardoor sneller geschakeld kan worden en misverstanden voorkomen worden. Ook aannemers, en hun uitvoerders, laat hij het ontwerp nu in VR zien.

Bovenal merkt Polkamp dat Virtual Reality het ontwerpproces leuker maakt. Iedereen wordt er enthousiast van, vertelt hij, en dat is belangrijke smeerolie in een proces dat op zichzelf al complex genoeg is.

Maarten Polkamp leidt Personal Architecture samen met Sander van Schaik. Vanuit hun kantoor in Rotterdam werken ze aan heel verschillende opgaven, van verbouwingen van woningen tot grotere transformaties en nieuwbouw. Daarnaast ontwikkelt het bureau ook zelf projecten. 

Zo’n tien jaar geleden is het bureau gestart met ontwerpen in BIM. Sinds enkele jaren is VR daar bij gekomen. Als het om BIM gaat is Polkamp kritisch over de rol van installatie-adviseurs. Die zien BIM in zijn optiek nog teveel als iets extra’s in plaats van als de basis van waaruit gewerkt wordt. Ter contrast: constructeurs konden tien jaar geleden al goed met BIM uit de voeten.

TechArchitect
In samenwerking met de BNA maakt Architectenweb acht afleveringen van zijn podcast rond technologische innovatie in de architectenbranche. Deze afleveringen zijn te herkennen aan de extra aanduiding TechArchitect in hun titel.

Vragen die centraal staan in deze serie podcasts zijn: welke nieuwe rollen ontstaan er in de architectenbranche, welke nieuwe vaardigheden zijn nodig, wat is de impact van nieuwe technologie op de ontwerppraktijk? In de hierop volgende afleveringen in deze serie staan onder meer koplopers op het vlak van parametrisch ontwerpen centraal.

Wie vanuit de oude binnenstad van Delft over de Sint Sebastiaansbrug richting de campus van de TU Delft beweegt, ziet aan de linkerhand in de nok van het oude ketelhuis nu de naam Vakwerkhuis staan. In de afgelopen jaren heeft Vakwerk Architecten het ketelhuis, dat destijds de energie leverde voor wat toen nog de Technische Hogeschool heette, getransformeerd tot een combinatie van coworking space, café en eigen huisvesting van het architectenbureau. Afgelopen zomer opende het en is het omarmd door alle doelgroepen die het bureau voor ogen had: bewoners, studenten en andere creatieven.

Bij de transformatie heeft Vakwerk Architecten bijna alle rollen in het ontwerp- en bouwproces op zich genomen: financier, opdrachtgever, hoofdaannemer, hoofdgebruiker en eigenaar. Zelfs de tweedehands bouwmaterialen die gebruikt zijn, zijn door het architectenbureau zelf opgekocht. In de podcast vertellen architecten Paul Ketelaars en Ellen van der Wal van Vakwerk Architecten over dit proces. De rol van hoofdaannemer hadden ze van tevoren niet zo bedacht, maar ontstond toen ze geen geschikte partij konden vinden. Daarop besloten ze om het project partieel aan te besteden, wat er uiteindelijk in resulteerde dat zo’n twintig gespecialiseerde partijen de transformatie uitgevoerd hebben.

Het oude ketelhuis bestond uit heel verschillende bouwdelen, waarvan er een aantal een flinke vrije hoogte hadden. Om het karakter van die hoge ruimtes zoveel mogelijk te behouden heeft Vakwerk Architecten ervoor gekozen daar wel een extra verdieping in aan te brengen, maar die als een los meubel in de ruimte te plaatsen, met een eigen trap. Het resultaat is een ensemble waar op de begane grond alle bouwdelen met elkaar verbonden zijn, maar op de verdieping er verschillende ‘eilanden’ zijn. Juist de verdieping is daarmee bij uitstek geschikt als concentratiewerkplek.

In de podcast vertelt Ellen van der Wal verder over het Isala Diaconessenhuis dat het bureau in Meppel heeft ontworpen en dat momenteel in uitvoering is en vertelt Paul Ketelaars over de woning die hij voor zichzelf in Delft heeft ontworpen. En dan gaat het ook nog even over die eigenwijze branding van het bureau.

Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door AGC.

Parametrisch ontwerpen levert ook bij het ontwerp van gewone gebouwen, zoals schoolgebouwen of woongebouwen, bewijsbaar intelligentere oplossingen op, stelt Lennaert van Capelleveen, architect en mede-oprichter van ArchiTech Company. In deze vierde aflevering van onze serie podcasts rond technologisch innovatie in samenwerking met de BNA vertelt Van Capelleveen over zijn ervaringen met parametrisch ontwerpen en waarom hij denkt dat dit onderdeel is van de toekomst van het architectenvak.

Tot nu toe wordt parametrisch ontwerpen – het niet ‘tekenen’ maar ‘programmeren’ van ontwerpen – vooral ingezet om gebouwen met een complexe geometrie bouwbaar te maken. Maar de software is ondertussen zover dat deze manier van ontwerpen ook toepasbaar is op hele gewone gebouwen. De voordelen zijn voor Van Capelleveen evident: door parametrisch te ontwerpen kunnen voorstellen door de computer vergaand geoptimaliseerd worden en kunnen die optimalisaties vervolgens inzichtelijk gemaakt worden aan opdrachtgevers – die zijn dus bewijsbaar.

Met zijn architectenbureau ArchiTech Company heeft Van Capelleveen meegetekend aan de gevels voor het nieuwe hoofdkantoor van ASML, dat ontworpen is door JHK. De wens om veel daglicht, maar weinig directe zoninstraling, binnen te halen, leverde bij dat project bij iedere gevel heel andere, driedimensionale luifels op –- aangezien iedere gevel natuurlijk een andere oriëntatie op de zon heeft.

Met ArchiTech Company richt Van Capelleveen zich volledig op parametrisch ontwerpen. Momenteel werkt het bureau aan een woontoren in Den Haag, waar het parametrisch ontwerpen ingezet wordt om de plattegrond te optimaliseren op onder andere daglicht en bruto-netto-verhouding, maar ook om windhinder op straat te voorkomen.

Samen met Spring Architecten heeft ArchiTech Company in Den Haag ook een schoolgebouw ontworpen. Hierbij zijn rond de ramen kleine, afgeronde kapjes ontworpen die directe zoninstraling voorkomen. Binnen het ontwerp levert dat een spanning op tussen rechte vormen en afgeronde vormen die Van Capelleveen interessant vindt. Ook in de natuur worden rechte en ronde vormen gecombineerd, stelt hij.

TechArchitect
In samenwerking met de BNA maakt Architectenweb zes afleveringen van zijn podcast rond technologische innovatie in de architectenbranche. Deze afleveringen zijn te herkennen aan de extra aanduiding TechArchitect in hun titel.

Vragen die centraal staan in deze serie podcasts zijn: welke nieuwe rollen ontstaan er in de architectenbranche, welke nieuwe vaardigheden zijn nodig, wat is de impact van nieuwe technologie op de ontwerppraktijk? In de hierop volgende afleveringen in deze serie staan onder meer koplopers op het vlak van parametrisch ontwerpen centraal.