#50 #bigidagoe #jeugd
‘Rechten worden stelselmatig geschonden’
BlackLivesMatterNL is een initiatief van verschillende organisaties, waaronder Kick Out Zwarte Piet, Black Queer & Trans Resistance NL en Nederland Wordt Beter. Het is de Nederlandse tak van een beweging die in 2013 in de Verenigde Staten ontstond als reactie op buitensporig politiegeweld tegen Afro-Amerikanen. Sindsdien zetten de activisten van Black Lives Matter (BLM) zich in tegen alle vormen van geweld tegen zwarten, waaronder politiegeweld, etnisch profileren en ongelijke behandeling van zwarten in het Amerikaanse rechtssysteem.
‘Het nalatig handelen in de handhaving van het grondwettelijk verbod op racisme binnen de overheid en de samenleving is een terugkerend thema’, schrijft de groep. ‘De Korpschef van de Nationale Politie heeft baangarantie gegeven aan agenten die zich tijdens hun werk schuldig hebben gemaakt aan buitensporige geweldpleging. Amber alerts voor vermiste zwarte kinderen worden te laat ingeschakeld. Zwarte kinderen worden sneller geframed als gevaarlijk, krijgen vaker op jonge leeftijd te maken met politiegeweld en hun rechten op psychosociale veiligheid en gelijkwaardige behandeling worden stelselmatig geschonden.’
Met die kritiek heeft de beweging zeker een punt, zegt cultuurhistoricus Nancy Jouwe, die onderzoek doet naar onder meer racisme en intersectionaliteit. Nederland kent weliswaar een kleinere zwarte gemeenschap dan Amerika, maar ook hier is sprake van ‘disproportioneel geweld’ tegen deze groep. “De zwarte vrouwenbeweging van de jaren tachtig heeft dat op de agenda gezet. In Nederland hebben we al langer een traditie van verzet. Mensen uit de zwarte gemeenschap organiseerden zich al in de jaren zestig en zeventig.”
‘Marktleider in de slavenhandel’
Het grote verschil met de Verenigde Staten is volgens Jouwe dat daar de meeste mensen erkennen dat racisme bestaat, terwijl Nederlanders ‘het niet willen zien’. “Alle bewijs wordt weggewuifd”, zegt Jouwe. “Het is een groot probleem om daar echt een gesprek over te beginnen. In 2015 waren er zogenaamd progressieve journalisten die schreven dat wij problemen rond racisme importeren uit Amerika. Dat is pure ontkenning. Het denken over ras in hiërarchische vormen, waar institutioneel racisme uit voortkomt, is juist van Europa naar Amerika gebracht. Alleen is het in Amerika een veel groter probleem geworden. Wij hebben tenminste nog een sociale welvaartsstaat.”
Het onderwerp institutioneel racisme is in Nederland een ‘absoluut ondergeschoven kind’, zegt Jouwe. Ook als onderzoeksgebied. “Waar Amerika een lange traditie kent van critical race studies of etnische studies, kennen wij dat niet. Je ziet dat genderstudies een intellectuele poot is geworden van de vrouwenbeweging. Dat moment hebben we nog steeds niet voor racisme gehad. Er zijn veel te weinig feiten.”
Het verbaast haar niet dat de protesten na de hoge opkomst in Amsterdam nu verdergaan naar Den Haag en Rotterdam, steden met een relatief grote zwarte gemeenschap. “Nederland is marktleider geweest in de slavenhandel. Je zou daarna verwachten dat ze ook marktleider zouden worden in kritische analyses. Dat is niet gebeurd. Er is nog een lange weg te gaan.”
