Przenosimy się do początku XIX wieku, kiedy to pierwsza patentowana (dosłownie, bo był to pierwszy kobiecy patent w amerykańskiej historii) wynalażczyni - Mary Dixon Kies - opracowała nowatorski sposób wyplatania słomkowych kapeluszy. Jej pomysł pomógł kobietom zarabiać, gospodarce przetrwać embargo handlowe, a amerykańskiej modzie - rozkwitnąć bez Europy. Jak to się stało, że kapelusz roboczy stał się symbolem letniego stylu i emancypacji?

Kiedy Iga Świątek wznosiła w górę wymarzony puchar Wimbledonu, wiele osób przypomniało sobie, że tylko dwukrotnie wcześniej Polki były o krok od tego sukcesu - Agnieszka Radwańska 12 lat temu i Jadwiga Jędrzejowska przed 88 laty. W tym odcinku dowiadujemy się o pierwszej z wielkich polskich tenisistek - dziewczynie z robotniczego Podgórza, która zmieniła zasady gry i utorowała drogę Radwańskiej, Świątek i tysiącom dziewczyn, ale też chłopaków z niezamożnych środowisk, którzy wcześniej o uprawianiu tego elitarnego sportu mogli tylko pomarzyć.

Tym razem ruszamy w Tatry - śladami Heleny Dłuskiej - siostrzenicy Marii Skłodowskiej-Curie, pionierki kobiecego taternictwa, społeczniczki, publicystki oraz jednej z pierwszych obrończyń przyrody w Polsce. Jej życie to gotowy scenariusz na film - nielegalna wyprawa w góry, wspinaczki bez asekuracji, dramatyczny wypadek, polityczne zaangażowanie, samotność, emigracja - i tragiczna śmierć w Chicago.

Tym razem przenosimy się na początek XX wieku, kiedy kobiety wchodziły do morza w ciężkich, wełnianych tunikach i pantalonach, a odsłonięte kolano uchodziło za zgorszenie. Wtedy na scenę - i na plażę - weszła Annette Kellerman. Pływaczka, performerka, aktorka, a przy tym projektantka i bizneswoman, która jednoczęściowym kostiumem kąpielowym wywołała rewolucję. Z dziecięcej choroby wyszła dzięki sportowi, by potem bić rekordy, występować w oceanariach i filmach, a wreszcie stać się ikoną niezależności kobiet. Jej historia to opowieść o odwadze, wytrwałości i przekraczaniu granic - także tych stawianych kobiecemu ciału.

Przenosimy się do XIX-wiecznej Europy i Ameryk, by opowiedzieć o kobiecie, która wyprzedziła swoją epokę - a nazywała się Felicita Vestvali. Była śpiewaczką operową, aktorką, celebrytką, a także bodaj pierwszą artystką o polskich korzeniach, która zdobyła sławę na światową skalę. Występowała w La Scali, czarowała nowojorską i meksykańską publiczność, grała Hamleta i Romea, a wśród jej wielbicieli znajdował się sam Abraham Lincoln. Vestvali była fenomenem - dysponowała niezwykłym głosem, słynęła z ról en travesti, czyli męskich partii granych przez kobiety, i odważnie kwestionowała obowiązujące normy płci i kobiecości. Żyła z niemiecką aktorką Elise Lund w długoletnim związku, razem wychowywały córkę i wspólnie występowały na scenie jako Romeo i Julia. Choć drwiono z jej wyglądu i "podejrzanej" niezależności, dla wielu może być dziś ikoną odwagi, osobistej wolności i queeru. Gość: prof. Piotr Szarota, praprawnuk i autor pierwszej biografii Vestvali.

Była tłumaczką literatury francuskiej - "panią na Stawisku", kobietą głęboko zanurzoną w świecie kultury i duchowości, też osobą zmagającą się przez większość życia z chorobą psychiczną, samotnością i egzystencjalnym niepokojem. Anna Iwaszkiewicz, przez lata znana głównie jako żona Jarosława, dziś coraz częściej postrzegana jest jako niezależna postać i ważny głos XX wieku - autorka niezwykłych dzienników, listów i zapisków, w których zaskakująco nowocześnie opowiada o własnym świecie wewnętrznym. Gościni: dr Sylwia Góra, kulturoznawczyni, badaczka literatury i autorka książki "W stronę Anny. Biografia Anny Iwaszkiewicz", która dosłownie kilka dni temu miała swoją premierę.

Maria Jadwiga Strumff - jedna z pierwszych polskich masażystek, pionierka w zawodzie, który dopiero się rodził i cieszył dwuznaczną sławą? Pod koniec XIX wieku pracowała w Warszawie, a jej niezwykły pamiętnik przetrwał do dziś - zapisując nie tylko jej własną historię - zamożnej mieszczanki porzuconej przez męża z czwórką dzieci, bez środków do życia. Jest w nim też wiele bezcennych szczegółów dotyczących ówczesnej obyczajowości, ciała, kosmetyki i miejskiej codzienności kobiet. Gościni prof. Monika Rudaś-Grodzka, szefowa Archiwum Kobiet w Instytucie Badań Literackich PAN.

Twórczość Jadwigi Stańczakowej zasługuje na szczególne miejsce w historii polskiej literatury. O jej życiu i twórczości opowie Justyna Sobolewska - krytyczka literacka, autorka książki "Jadwiga. Opowieść o Stańczakowej" a prywatnie wnuczka poetki. Rozmowa z gościnią poprzedza rozpoczęcie tegorocznej edycji Festiwalu Sztyki Kobiet PERSONA, którego tegoroczną matronką została właśnie Jadwiga Stańczakowa.

Przybliżamy sylwetkę znakomitej pisarki - Zofii Nałkowskiej, autorki przełomowych powieści, opowiadań i dramatów, które weszły do kanonu literatury, m.in. "Granicy" czy "Medalionów". Zofia Nałkowska była nie tylko wybitną literatką, ale też osobą głęboko zaangażowaną w sprawy społeczne, polityczne i kobiece. Jej życie, pełne pasji, intelektu i wewnętrznych rozterek, zostało szczegółowo opisane na niemal 900 stronach monumentalnej biografii autorstwa prof. Hanny Kirchner - badaczki, która poświęciła ponad 60 lat swojej kariery naukowej Zofii Nałkowskiej. Prezentujemy unikalne nagrania archiwalne z zasobów Polskiego Radia, a także jedno z nielicznych zachowanych nagrań głosu samej... Zofii Nałkowskiej.

Nazywano ją Matka Boską Szopienicką - najpierw z przekąsem, później już tylko z szacunkiem. Uratowała co najmniej setki śląskich dzieci przed skutkami śmiertelnie niebezpiecznej choroby narażając się komunistycznym władzom i płacąc złamaniem kariery naukowej. Opowieść o dr Jolancie Wadowskiej-Król - lekarce, która odkryła epidemię ołowicy wśród dzieci na Górnym Śląsku w latach 70. Rozmowa z gościem - Michałem Jędryką, autorem książki "Ołowiane dzieci", na podstawie której Netflix kręci właśnie serial w gwiazdorskiej obsadzie i reżyserii Maciej Pieprzycy.