Przybliżamy sylwetkę znakomitej pisarki - Zofii Nałkowskiej, autorki przełomowych powieści, opowiadań i dramatów, które weszły do kanonu literatury, m.in. "Granicy" czy "Medalionów". Zofia Nałkowska była nie tylko wybitną literatką, ale też osobą głęboko zaangażowaną w sprawy społeczne, polityczne i kobiece. Jej życie, pełne pasji, intelektu i wewnętrznych rozterek, zostało szczegółowo opisane na niemal 900 stronach monumentalnej biografii autorstwa prof. Hanny Kirchner - badaczki, która poświęciła ponad 60 lat swojej kariery naukowej Zofii Nałkowskiej. Prezentujemy unikalne nagrania archiwalne z zasobów Polskiego Radia, a także jedno z nielicznych zachowanych nagrań głosu samej... Zofii Nałkowskiej.

Nazywano ją Matka Boską Szopienicką - najpierw z przekąsem, później już tylko z szacunkiem. Uratowała co najmniej setki śląskich dzieci przed skutkami śmiertelnie niebezpiecznej choroby narażając się komunistycznym władzom i płacąc złamaniem kariery naukowej. Opowieść o dr Jolancie Wadowskiej-Król - lekarce, która odkryła epidemię ołowicy wśród dzieci na Górnym Śląsku w latach 70. Rozmowa z gościem - Michałem Jędryką, autorem książki "Ołowiane dzieci", na podstawie której Netflix kręci właśnie serial w gwiazdorskiej obsadzie i reżyserii Maciej Pieprzycy.

nadal trwa konklawe w Watykanie. I choć nie wiemy jeszcze, kto zostanie głową kościoła katolickiego, to co do jednego możemy mieć pewność: nie będzie to kobieta. Mimo iż kobiety od początku stanowią większość wśród osób wyznających i praktykujących chrześcijaństwo i mimo że od wieków domagają się zrównania w prawach w ramach jego struktur, w tej kwestii nic, albo prawie nic, się nie zmienia. Sam pomysł, że kobieta mogłaby zostać nie tylko kapłanką, ale nawet głową kościoła katolickiego, jest jednak bardzo stary. Jak stary, opowie w dzisiejszym odcinku Brakującej Połowy Dziejów Anna Kowalczyk.

We wtorkowym "Klubie Trójki" rozmawialiśmy o powrocie do rdzennych polskich tradycji, również tych muzycznych. Natomiast w "Brakującej Połowie Dziejów" poniekąd kontynuacja tego tematu, bo Anna Kowalczyk wyruszy w nim na poszukiwanie kobiecych korzeni muzyki góralskiej. Nie są one wcale tak odległe, jak się okazuje, i mają bardzo konkretne pionierki. Przynajmniej na Podhalu - Bronisławę Dziadoń-Konieczną i jej uczennicę Stanisławę Galinę Górkiewicz.

15 kwietnia obchodziliśmy 160. rocznicę urodzin Olgi Boznańskiej - fenomenalnej malarki, niedoścignionej portrecistki. Ale wspominamy ją przez cały rok 2025, bo sejm wybrał ją na jedną z patronek tego roku. O tajemnicy jej geniuszu, ale też mrocznych sekretach jej dzieciństwa rozmawiamy z Sylwią Zientek - koneserką i kolekcjonerką sztuki, a także autorką książek: "Polki na Montparnasie" oraz "Tylko one. Polska sztuka bez mężczyzn".

Dziś już nie myślimy zupełnie o ubraniach jako towarze luksusowym, przeciwnie - są one na całym świecie głównym odpadem i większość z nich kończy na wielkich hałdach śmieci. Nie myślimy też o PRL jako epoce dziejach Polski, w której moda była ważna, a wielkie domy mody kreowały trendy i ściągały na swoje pokazy tysiące fanek gotowych stać godzinami, by kupić wymarzony ciuch. Niesłusznie - dowodzi gościni "Brakującej Połowy Dziejów" - Katarzyna Jasiołek, autorka wielu książek poświęconych wzornictwu i modzie w powojennej Polsce. W najnowszym dziele "Dom Mody Telimena. Co nosiły Polki" opowiedziała o tym, jak wyglądała rywalizacja z drugą modową potęgą PRL - Modą Polską oraz jakich projektów Telimeny warto dziś poszukać na serwisach mody vintage, bo nadal zachwycają.

Tak przynajmniej twierdzi gościni dzisiejszej "Brakującej Połowy Dziejów" - Cat Bohannon, badaczka z Uniwersytetu Columbia i autorka głośnej książki "Ewa. Kobiece ciało i 200 milionów lat naszej historii”. Ta książka właśnie ukazała się po polsku. Cat Bohannon opowiedziała Annie Kowalczyk dlaczego uważa, że największe wynalazki ludzkości zawdzięczamy kobietom oraz co współczesna nauka mówi o biologicznych różnicach pomiędzy płciami.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, patronka roku 2025, jeszcze nie gościła w cyklu "Brakująca Połowa Dziejów", a to już najwyższa pora. I mamy dobrą okazje, bo właśnie ukazała się nowa biografia poetki zatytułowana "Zgiełk serca. Opowieść o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej", z której autorką, Małgorzatą Czyńską, rozmawiała w dniu premiery Anna Kowalczyk.

Są historie tak filmowe, że scenariusz napisać mogło tylko życie. Są też takie herstorie - a jedną z nich Anna Kowalczyk opowie dziś wraz ze swoją gościnią Martą Sztokfisz, autorką książki „Umińska. Miłość, która zabiła".

Spotkanie dwojga geniuszy jest wydarzeniem samym w sobie i aż chciałoby się podsłuchać, o czym tak rozmawiali…Nie zawsze jest to możliwe, ale w tym wyjątkowym przypadku mamy wiele szczęścia, bo dzięki zachowanej korespondencji możemy zajrzeć za kulisty niezwykłej przyjaźni Marii Skłodowskiej-Curie i Alberta Einsteina. Właśnie ukazał się tom ich listów – po raz pierwszy nie tylko w Polsce, ale i na świecie. A w dzisiejszym odcinku Brakującej Połowy Dziejów Anna Kowalczyk rozmawia z dr Ewą Łabno-Falęcką z Fundacji Rozwoju Edukacji dla Przemysłu, dzięki której skompletowano i wydano tę korespondencję.