De Koning, de Kat en de Viool, geschreven door Yehudi Menuhin, is een verhaal dat natuurlijk gaat over een koning, een kat en een viool. Maar veel meer nog gaat het over ‘hoofd' en ‘hart'. Over de manier waarop je kan kijken naar wat van waarde is, naar wat het leven kleur geeft. Het gaat ook over keuzes durven maken, waarna je tot inzicht komt dat er weer een nieuwe keuze nodig is. Het gaat over geloven dat iets mogelijk is. En over hoe de dingen niet zwart wit zijn, maar wat je kan doen om ze in balans te brengen. 

Yehudi Menuin (1916- 1999) was een Amerikaans violist, altviolist en dirigent. En dus ook de schrijver van dit ene verhaal, wat ik zo mooi vind.

Op een middag speelt een groepje kinderen in de tuin van hun oudtante. Wanneer één van hen een opmerkelijke oude boom ontdekt, vertelt de tante hen dat de boom magische krachten heeft. Als zij bij de boom een wens doen, laat de boom die uitkomen. 

Hoewel de kinderen in eerste instantie doorgaan met spelen, raken ze gefascineerd door het verhaal van de boom. Eén voor één gaan ze in de dagen erna terug om de kracht van de boom te beproeven. 

Een verhaal uit India over stilte en dankbaarheid. 

Een boeddhistisch verhaal over onheil, angst, verlies, liefde, overgave en vertrouwen. 

Vele Japanners geloven heilig dat in sommige bomen een ziel huist die een geheimzinnige macht kan uitoefenen.

De samoerai met de naam Matsoedeira woont met zijn vrouw en zoon in Kyoto. In zijn tuin staat een treurwilg die hij prachtig vindt en waar hij trots op is. 

Op een dag wordt zijn vrouw ziek. Dokters uit de wijde omgeving kunnen de aard en de oorzaak van haar ziekte niet vinden. Als zijn zoontje over een boomwortel struikelt en zijn been breekt, begint Matsoedeira te geloven dat dit onheil en ongeluk door de treurwilg wordt veroorzaakt.

Daarom besluit hij de boom kappen. Zijn buurman Inabata vindt dit zonde en stelt voor de boom naar zijn tuin te verplaatsen. En zo groeit de boom verder in de tuin van Inabata.

Als Inabata op een ochtend door zijn tuin loopt, staat er onder de treurwilg onverwachts een prachtige vrouw. Zij trouwen en krijgen een zoon met de naam Yanagi, wat wilg betekent.

Inabata en zijn gezin leven gelukkig tot er in de tempel Sanjoegendo een pilaar instort. De tempel kan alleen gered worden met de stam van een wilg. Daarom moet de boom van Inabata worden gekapt.

Als dit bericht de vrouw van Inabata ter ore komt, vertelt ze Inabata haar geheim: zij is de ziel van de treurwilg en zal nu moeten sterven.

Kan Inabata het lot keren?

En wat kan zijn zoon Yanagi doen?

Hoe de tempel wordt gered en wat dit voor hen en anderen betekent; daarover vertelt dit verhaal.

Een gedicht kan, net als een verhaal, ons aanraken op een plek waar de pure ratio nooit geraakt. De reis van de drie koningen van T.S. Eliot is zo’n gedicht. Het gaat over de wijzen uit het oosten die een ster volgen, op zoek naar de koning der joden. Een van de drie kijkt jaren later terug op de reis. Dat het geen plezierreisje was, eerder een ellendige tocht. Waar gingen we in godsnaam naartoe, vroegen de koningen zich af. Maar hij vertelt ook hoe de reis afliep en wat het met hem deed. En daar kantelt het gedicht. Het wordt een prachtige bespiegeling over geboorte en dood en hoe die twee met elkaar verbonden zijn. Kortom: een gedicht, een verhaal over de reis die we allemaal maken.

Een Rusischs sprookje over loslaten, loyaliteit en intuïtie. Vasalisa is een jong meisje en haar moeder is stervende. Zij krijgt van haar stervende moeder een klein popje. De boodschap erbij is dat ze het popje altijd om raad kan vragen. Haar vader hertrouwd. De stiefmoeder en haar twee dochters behandelen Vasalisa als een sloof. Op een dag vragen ze haar om een gloeiende kool te gaan halen in het bos bij de heks Baba Jaga omdat het vuur uit is. Met als doel Vasalisa, die te mooi is in hun ogen, de dood in te jagen. Het loopt anders omdat Vasalisa haar popje onderweg steeds om raad vraagt.

Koning Midas is een legendarische koning uit de Griekse mythologie. Midas was een vriendelijke vrolijke jongeman, bij iedereen geliefd. Hij hield er een smaakvolle maar eenvoudige levenswijze op na. Zijn koninkrijk was niet bepaald een rijk land. Het grootste deel van zijn tijd en geld besteedde Koning Midas aan zijn eigen tuin maar hij kon af en toe ook rare keuzes maken die verregaande gevolgen kregen. 

Zo wenste hij op een dag dat alles wat hij aanraakte veranderde in goud en dat maakte hem niet erg gelukkig.  

Midas was ook een groot bewonderaar van de muziek van Pan, de god met de bokkenpoten. Midas vond bij een wedstrijd tussen de goden dat Pan met zijn aardse natuurgeluiden op de panfluit een betere muzikant was dan de god Apollo met zijn hemelse verheven getokkel. Hierdoor werd hij door Apollo gestraft met een paar ezelsoren die hij onder zijn muts verborg.  Het schijnt dat de uitdrukking “iemand een oor aannaaien” voortkomt uit dit verhaal. Alleen de kapper van Midas wist van de grijze lange behaarde oren van de koning en om het tegen iemand te kunnen vertellen, groef deze een gat in de grond en fluisterde daar zijn geheim in. Toen het riet op die plek begon te groeien fluisterde de rietstengels dit het aan de grond toevertrouwde geheim, zodat het toch uitkwam en het hele koninkrijk wist van de ezelsoren van Koning Midas. 

Luister naar dit verhaal om te horen of deze ezelsoren een straf waren, of eerder een zegen. 

Een Iers volksverhaal over van niets, iets bijzonders maken. Het verhaal laat op eenvoudig wijze zien hoe je samen iets moois kunt maken. Een bedelaar komt na een lange dag aan in een dorp. Niemand kan of wil hem iets te eten aanbieden. Maar gelukkig is de man in bezit van een bijzondere steen, een steen van waarde. Al gauw weet hij alle dorpelingen te verzamelen op het dorpsplein en de lach weer in hun ogen terug te toveren. Het verhaal gaat over schaarste, de kracht van delen en samenwerken. De steen is een voorwendsel om de dorpelingen nieuwsgierig te maken aan te zetten tot iets waar ze zelf niet meer op konden komen.

Ik heb het verhaal leren kennen als oud Iers volksverhaal, maar er wordt ook gezegd dat het verhaal oorspronkelijk uit Portugal komt. Tot op de dag van vandaag hebben vrijwel alle restaurants in Almeirim "sopa de pedra" (steensoep) op het menu.