Onvruchtbaarheid (bestaat niet!). Mensen zonder ‘eigen’ kinderen, zowel queer als straight, hebben gemeen dat ze soms gezien worden als ‘onvruchtbaar’. Uit hun relaties of lichamen zijn, gewild of ongewild, geen (levensvatbare) kinderen voortgekomen, of hun kinderen zijn niet in leven gebleven. Vaak is ‘onvruchtbaarheid’ in deze context een normatieve term, die aangeeft dat relaties zonder kinderen eigenlijk tweederangs zijn. Dat kan een goede reden zijn om die term ‘onvruchtbaarheid’ eens aan een kritische blik te onderwerpen.
Is onvruchtbaarheid een kwestie van of-of, of zijn er gradaties? Kan een mens eigenlijk wel ooit helemaal onvruchtbaar zijn?

Vanuit een gesprek tussen een relationeel en queer perspectief stellen contextueel therapeut Wilma van Klaveren en theoloog Mariecke van den Berg voor om onvruchtbaarheid op een andere manier te denken. Wat gebeurt er wanneer we meer de nadruk leggen op de mens als een gevend wezen? En wat gebeurt er als we onvruchtbaarheid zien als een positie in de samenleving die weer heel eigen kennis en mogelijkheden met zich meebrengt? De sprekers maken in hun lezing gebruik van inzichten uit de contextuele therapie en queer en transgender theologie.

Wilma van Klaveren is contextueel therapeut en werkzaam in een zelfstandige praktijk in Utrecht voor contextuele therapie, leertherapie en supervisie. Daarnaast werkt zij als senior opleider contextuele therapie voor onder meer het Instituut Contextuele Benadering CHE. Zij specialiseerde zich in verlies en rouw. Zij is co-auteur van het Handboek Contextuele Hulpverlening en hoofdredacteur van het Vakblad voor Contextuele Hulpverlening waarin zij regelmatig publiceert. 

Mariecke van den Berg is bijzonder hoogleraar feminisme en christendom aan de Radboud Universiteit in Nijmegen (Catharina Halkes leerstoel) en universitair hoofddocent religie en gender aan de VU Amsterdam. In haar onderzoek verbindt ze, vanuit queer en feministische theologie, verhalen uit de Bijbel met kunst en populaire cultuur.

Er wordt veel óver arme mensen en armoede gepraat, veelal door mensen die niet weten hoe het is om arm te zijn.
Politiek theatermaker Jonny Tudor kijkt met ons deze avond naar de wortels van armoede én we doen samen een optimistische poging om armoede op te lossen. Armoede en ongelijkheid is namelijk geen abstract concept.
Het gebeurt voor onze ogen: 260.000 kinderen en één miljoen mensen in Nederland leven in armoede.
In een rijk land als Nederland kan het niet anders zijn, dan dat armoede het directe resultaat is van keuzes en opgelost kán worden.
Maar al te vaak kijken we bij het oplossen naar de slachtoffers van armoede, terwijl het probleem bij de rijken zit en de mensen met politieke macht.
 
Jonny Tudor is ervaringsdeskundige, politiek theatermaker en artistiek directeur van het Leidse Theater De Generator.
Hij zet zijn krachtigste wapen in: theater en kunst om samen dichter bij een rechtvaardige wereld te komen.

Hoe reageer je als iemand zegt ‘ik ben verslaafd’? Of het nu aan drugs, alcohol, porno, of nog iets anders is. En hoe vaak overkomt het je dat iemand zoiets zegt? Verslaving is omgeven door ongemak, door schaamte, en vaak moeilijk bespreekbaar. Het over voetbal hebben is heel wat eenvoudiger.

Pastoor Jos Geelen kent uit de praktijk van parochie- en studentenpastoraat de worsteling met het gesprek over verslaving en de eenzaamheid die dit met zich meebrengt. In zijn lezing reflecteert hij op zijn ervaring en nodigt uit tot gesprek. De lezing is de tweede in de reeks Denken in de Driehoek. Jos Geelen is rooms-katholiek studentenpastor aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Daarnaast is hij gepromoveerd in het kerkelijk recht en docent aan de grootseminaries van ’s Hertogenbosch en Roermond.  

Als je in een rouwadvertentie leest ‘Hij kon niet anders’ en je realiseert: dit was suïcide, kun je schrikken.
Het wordt ook snel een zoeken naar woorden. Hoe spreek je hierover met andere nabestaanden? Wat schrijf je op een kaartje? En hoe verwoord je het als een geliefde zelf zijn leven beëindigd heeft?
Suïcide, zelfdoding, is omgeven met gevoelens van ongemak en vaak ook schaamte. Godsdienstpsycholoog Hanneke Schaap-Jonker is expert op dit gebied. Vanuit haar brede wetenschappelijke kennis en een nauwe verbondenheid met de praktijk gaat ze in op wat er speelt rondom zelfdoding en waarom het belangrijk is de schaamte voorbij te komen.

Hanneke Schaap-Jonker is psycholoog en theoloog. Ze is hoogleraar klinische godsdienstpsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en werkt als rector van het Kennisinstituut Christelijke ggz (Eleos/De Hoop ggz). Haar onderzoek en onderwijs richt zich op de rol van geloof en zingeving bij (het herstel van) psychische aandoeningen. 

Denk je aan zelfdoding of maak je je zoveel zorgen dat je nu iemand wilt spreken? Praten over suïcide kan 24/7 en anoniem bij 113 Zelfmoordpreventie: chat via www.113.nl, bel 113 of bel gratis 0800-0113.

Wat hebben gender, seksualiteit en ras met religieverlating te maken? Zowel religie als religieverlating bestaan uit alledaagse, lichamelijke ervaringen die zijn ingebed in sociale en intieme relaties. Deze ervaringen zijn onlosmakelijk verbonden met gender, seksualiteit en ras. Religiewetenschapper Nella van den Brandt bespreekt levensverhalen van vrouwen die hun geloof verliezen en/of hun religieuze gemeenschap verlaten, en hoe hun ervaringen onlosmakelijk zijn verbonden met gegenderde verwachtingen, onbetamelijke seksualiteit en racisme.  

Na alweer twee succesvolle avonden over schoonheid en protest is het op woensdag 13 maart 2024 tijd voor het thema religie.
Deze avond gaat specifiek over de verhalen over de Islam en daarmee over moslims die we in Nederland als ‘normaal’ zijn gaan beschouwen.
Met name als het gaat om seksisme en de rol van mannen en vrouwen.
Socioloog Berna Toprak neemt deze avond het publiek bij de hand om niet alleen te bevragen hoe ‘normaal’ of ‘niet normaal’ deze verhalen zijn, maar ook om de functie van de welbekende stereotypen van moslimmannen als ‘testosteronbommen’ en moslimvrouwen als onderdrukt bloot te leggen.

Berna Toprak is socioloog en promoveert aan de Universiteit van Amsterdam.
Ze heeft inmiddels 10 jaar ervaring als activist en is medeoprichter van het moslimvrouwen collectief S.P.E.A.K. 

Het thema is deze maand ‘protest’. Want al die protesten zijn toch niet normaal meer? Waarom protesteren mensen en hoe verhoudt dat zich tot geloven en kerk zijn in Nederland? Eline van der Kaaden (predikant in opleiding en mede-oprichter Christelijk Collectief), Rozemarijn van ’t Einde (geestelijk verzorger en woordvoerder van Extinction Rebellion) en Marco Derks (theoloog en klimaatactivist) kennen alle drie de werelden van protest en van kerk en theologie van binnenuit. Hoe en waarom combineren ze dit? Kun je tegelijkertijd pastor en demonstrant zijn? En zo kan iedereen zichzelf vragen: waar sta ik? Wat vind ik normaal? Ga ik protesteren? Of niet? En waartegen dan wel of niet? Of vind ik normaal doen al gek genoeg?

Wie zijn de sprekers?

• Rozemarijn van ’t Einde is theoloog, geestelijk verzorger en klimaatactivist. Ze is actief bij Christian Climate Action en een van de woordvoerders van Extinction Rebellion.
• Eline van der Kaaden is predikant in opleiding bij het Doopsgezind Seminarie aan de VU. Daarnaast is ze mede-oprichter van het Christelijk Collectief (onderdeel van Kairos-Sabeel Nederland) dat zich voor Gaza en Palestijnse slachtoffers inzet, en beginnend klimaatactivist.
• Marco Derks is theoloog, priester en klimaatactivist. Hij werkt o.a. als pastoor van de oud-katholieke parochie van Gouda.

Schoonheid - niet normaal!

‘Doe eens normaal!’ betekent meestal: doe wat ik je zeg. Wat normaal is, is vaak net zo vanzelfsprekend als onzichtbaar. Het is net als met de lucht die je inademt: je merkt er vaak niets van, toch bepaalt het je leven. Pas als het ergens gaat schuren wordt duidelijk dat veel van wat normaal lijkt, het niet is. Of niet voor iedereen.

Denken in de Driehoek neemt daarom een aantal thema’s onder de loep waar spanning op staat. Het zijn thema’s die je uitnodigen om na te denken over wat je zelf normaal vindt – en waarom.

Deze eerste aflevering zoomt in op het thema schoonheid. Wat als esthetisch of mooi gezien wordt in onze cultuur, ligt vaak al ingebed in onbewuste normen. Hans Alma (hoogleraar geestelijke zorg en religieus-humanistische zingeving) kijkt hoe een breder begrip van schoonheid ons kan verbinden en kan helpen om tot een gesprek over goed (samen)leven te komen.

Kunstenaar en ‘zalige zot’ Bob Venus wil in alles verbinden: aan wat is, aan wat leeft en altijd met als doel om ‘aandachtig aanwezig’ te zijn. Dacht hij vroeger door zijn religieuze zoektocht de waarheid te bezitten, heeft hij nu enkel en alleen nog het verlangen om van waarde te zijn, waarde toe te voegen aan het leven en het leven van mensen. Gedurende deze avond geeft hij ons een kijkje in zijn hart.

Bob Venus is artiest en kunstenaar. Als kind groeide hij op in een baptistengemeente en deed later de opleiding sociaal-cultureel werk. Na zijn opleiding heeft hij jarenlang als jongerenwerker gewerkt bij verschillende kerken waarbij hij de jongeren aan de rand opzocht. Na zijn eigen coming-out op geloofsgebied is hij gestopt met dit werk en stort hij zich volledig op het maken van beeldend werk en touwtekeningen.

Hoe kijken we naar ons verleden? Wie mag dit verhaal vertellen en wat zegt het over onze identiteit? In de derde lezing in deze voorjaarsserie vertelt Verry Patty over 70 jaar Molukse geschiedschrijving, religie en identiteit. Op deze avond gaat Verry Patty in op 70 jaar Molukse geschiedschrijving, religie en identiteit. Deze lezing op woensdag 17 mei was onderdeel van de lezingenserie ‘Verbeelding aan de macht’ van Denken in de Driehoek. 

Verry Patty is theoloog en dominee bij de Molukse kerk ‘Gunung Batu’ in Amsterdam. Als tweede generatie Molukker en christen denkt hij na over postkoloniale theologie. Na zijn theologiestudie is hij verbonden als predikant aan de Geredja Indjil Maluku (de Molukse Evangelische Kerk). Tevens was hij tot 2018 verbonden als geestelijk verzorger bij justitiële inrichtingen. Zijn dissertatie aan de Vrije Universiteit gaat over Molukse theologie in Nederland.