Dù chỉ là hình ảnh con tàu mộng tưởng của nhà thơ Chế Lan Viên, ấy vậy mà dù chưa thể chở những người con xưa trở về miền núi như một phương tiện vật chất, "Tiếng hát con tàu" lại có thể đưa người đọc trở về một vùng nỗi nhớ sâu thẳm của nhà thơ dành cho Tây Bắc. Nơi đây, các chiến sĩ đã được đồng bào, nhân dân Tây Bắc yêu thương, che chở để hoàn thành nhiệm vụ Cách Mạng (cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp 1946-1954).

-----------------

Vài nét về tác giả: Chế Lan Viên (1920-1989), có tên khai sinh là Phan Ngọc Hoan, ông sinh ra tại Quảng Trị. Từ năm 1927, ông theo gia đình vào Bình Định. Sau khi tốt nghiệp trung học, ông đi dạy học và làm báo ở các tỉnh miền Trung. Ông tham gia Cách mạng tháng Tám ở Quy Nhơn. Thơ của ông dạt dào tình cảm, chất chứa những sự kiện gắn liền với sự nghiệp dân tộc, xen lẫn những tình cảm mà có lẽ người đọc có thể rõ ràng cảm nhận được.

Bài thơ "Tiếng hát con tàu" được trích từ tập thơ "Ánh sáng và phù sa" (NXB Văn Học, Hà Nội, 1960). Bài thơ được lấy cảm hứng từ một cuộc vận động đồng bào miền xuôi lên xây dụng kinh tế ở miền núi Tây Bắc vào những năm 1958 - 1960.

-----------------------------

Âm nhạc được sử dụng: Sound of Natural forest in the Morning

Piano melody for a wonderful tomorrow(1578161) từ ứng dụng Capcut.

Hình ảnh: Canva

-------------------------------

Tây Bắc ư? Có riêng gì Tây Bắc
Khi lòng ta đã hoá những con tàu
Khi Tổ quốc bốn bề lên tiếng hát
Tâm hồn ta là Tây Bắc, chứ còn đâu
Con tàu này lên Tây Bắc, anh đi chăng?
Bạn bè đi xa, anh giữ trời Hà Nội
Anh có nghe gió ngàn đang rú gọi
Ngoài cửa ô? Tàu đói những vành trăng
Đất nước mênh mông, đời anh nhỏ hẹp
Tàu gọi anh đi, sao chửa ra đi?
Chẳng có thơ đâu giữa lòng đóng khép
Tâm hồn anh chờ gặp anh trên kia
Trên Tây Bắc! Ôi mười năm Tây Bắc
Xứ thiêng liêng rừng núi đã anh hùng
Nơi máu rỏ tâm hồn ta thấm đất
Nay rạt rào đã chín trái đầu xuân
Ơi kháng chiến! Mười năm qua như ngọn lửa
Nghìn năm sau, còn đủ sức soi đường
Con đã đi nhưng con cần vượt nữa
Cho con về gặp lại mẹ yêu thương
Con gặp lại nhân dân như nai về suối cũ
Cỏ đón giêng hai, chim én gặp mùa
Như đứa trẻ thơ đói lòng gặp sữa
Chiếc nôi ngừng bỗng gặp cánh tay đưa
Con nhớ anh con, người anh du kích
Chiếc áo nâu anh mặc đêm công đồn
Chiếc áo nâu suốt một đời vá rách
Đêm cuối cùng anh cởi lại cho con
Con nhớ em con, thằng em liên lạc
Rừng thưa em băng, rừng rậm em chờ
Sáng bản Na, chiều em qua bản Bắc
Mười năm tròn! Chưa mất một phong thư
Con nhớ mế! Lửa hồng soi tóc bạc
Năm con đau, mế thức một mùa dài
Con với mế không phải hòn máu cắt
Nhưng trọn đời con nhớ mãi ơn nuôi
Nhớ bản sương giăng, nhớ đèo mây phủ
Nơi nào qua, lòng lại chẳng yêu thương?
Khi ta ở, chi là nơi đất ở
Khi ta đi, đất đã hoá tâm hồn!
Anh bỗng nhớ em như đông về nhớ rét
Tình yêu ta như cánh kiến hoa vàng
Như xuân đến chim rừng lông trở biếc
Tình yêu làm đất lạ hoá quê hương
Anh nắm tay em cuối mùa chiến dịch
Vắt xôi nuôi quân em giấu giữa rừng
Đất Tây Bắc tháng ngày không có lịch
Bữa xôi đầu còn toả nhớ mùi hương
Đất nước gọi ta hay lòng ta gọi?
Tình em đang mong, tình mẹ đang chờ
Tàu hãy vỗ giùm ta đôi cánh vội
Mắt ta thèm mái ngói đỏ trăm ga
Mắt ta nhớ mặt người, tai ta nhớ tiếng
Mùa nhân dân giăng lúa chín rì rào
Rẽ người mà đi, vịn tay mà đến
Mặt đất nồng nhựa nóng của cần lao
Nhựa nóng mười năm nhân dân máu đổ
Tây Bắc ơi, người là mẹ của hồn thơ
Mười năm chiến tranh, vàng ta đau trong lửa
Nay trở về, ta lấy lại vàng ta
Lấy cả những cơn mơ! Ai bảo con tàu không mộng tưởng?
Mỗi đêm khuya không uống một vầng trăng
Lòng ta cũng như tàu, ta cũng uống
Mặt hồng em trong suối lớn mùa xuân.

Khác với Tương tư, Chân quê là những áng thơ chứa đựng nỗi băn khoăn khôn xiết, "Qua nhà" có lẽ là một chút nỗi niềm tiếc nuối, hoài niệm của nhà thơ Nguyễn Bính khi nhân vật người con gái (cô) đã đi lấy chồng.

Âm nhạc được sử dụng: Piano (Ứng dụng capcut)

Video được dựng từ Capcut.

----------------

Cái ngày cô chưa có chồng

Đường gần tôi cứ đi vòng cho xa

Lối này lắm bưởi nhiều hoa...

(Đi vòng để được qua nhà đấy thôi)

Một hôm thấy cô cười cười

Tôi yêu yêu quá nhưng hơi mất lòng

Biết đâu, rồi chả nói chòng:

“Làng mình khối đứa phải lòng mình đây!”

Một năm đến lắm là ngày!

Mùa thu mùa cốm vào ngay mùa hồng.

Từ ngày cô đi lấy chồng

Gớm sao có một quãng đồng mà xa

Bờ rào cây bưởi không hoa

Qua bên nhà thấy bên nhà vắng teo

Lợn không nuôi, đặc ao bèo

Giầu không dây chẳng buồn leo vào giàn

Giếng thơi mưa ngập nước tràn

Ba gian đầy cả ba gian nắng chiều.

Bài thơ "Chân quê" được tác giả Nguyễn Bính sáng tác năm 1936.

Đọc bài thơ, có lẽ chúng ta đều nhận thấy được nỗi băn khoăn, niềm lo sợ về người con gái ông để tâm sẽ thay đổi sự giản dị, mộc mạc, chân quê khi từ thành thị trở về làng quê.

Nguồn tham khảo thơ: Thi viện

Âm nhạc được sử dụng: Hoa sen trắng (sáo trúc) - Cường Huỳnh.

Video được dựng từ Capcut.

----------------

Hôm qua em đi tỉnh về,

Đợi em ở mãi con đê đầu làng.

Khăn nhung, quần lĩnh rộn ràng.

Áo cài khuy bấm, em làm khổ tôi!

Nào đâu cái yếm lụa sồi?

Cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân?

Nào đâu cái áo tứ thân?

Cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen?

Nói ra sợ mất lòng em,

Van em! Em hãy giữ nguyên quê mùa.

Như hôm em đi lễ chùa,

Cứ ăn mặc thế cho vừa lòng anh.

Hoa chanh nở giữa vườn chanh,

Thầy u mình với chúng mình chân quê.

Hôm qua em đi tỉnh về,

Hương đồng gió nội bay đi ít nhiều.

Gửi tram.anh Thơ của Nguyễn Bính giản dị, chân quê, nhịp thơ tựa như những bài ca dao xưa, tuy mộc mạc nhưng luôn chạm đến trái tim người đọc.

Bài thơ "Tương tư" chính là một trong những tác phẩm đặc sắc của ông.

Nguồn tham khảo thơ: Thi viện

Âm nhạc được sử dụng: Bèo dạt mây trôi (piano).

---------------------Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,Một người chín nhớ mười mong một người.Gió mưa là bệnh của giời,Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng.Hai thôn chung lại một làng,Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này?Ngày qua ngày lại qua ngày,Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng.Bảo rằng cách trở đò giang,Không sang là chẳng đường sang đã đành.Nhưng đây cách một đầu đình,Có xa xôi mấy mà tình xa xôi...Tương tư thức mấy đêm rồi,Biết cho ai, hỏi ai người biết cho!Bao giờ bến mới gặp đò?Hoa khuê các bướm giang hồ gặp nhau?Nhà em có một giàn giầu,Nhà anh có một hàng cau liên phòng.Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông,Cau thôn Đoài nhớ giầu không thôn nào?

Nhà thơ Yên Thao tên thật là Nguyễn Bảo Thịnh, sinh năm 1927, quê Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, Hà Nội.

Năm 1946, ông tham gia kháng chiến chống Pháp. Trong thời gian tham gia chiến đấu, ông sáng tác nhiều bài thơ lãng mạn.

Nội dung bài thơ:

Tôi đứng bên này sông

Bên kia vùng địch đóng

Làng tôi đấy xạm đen màu tiết đọng

Tre cau buồn tóc rũ ướt mơ sương

Màu trăng vôi lồm lộp mấy khung tường

Nếp đình xưa người hỡi đau gì không?

Tôi là anh lính chiến

Rời quê hương từ dạo máu khơi dòng

Buông tay gầu vui lại thuở bình Mông

Ghì nấc súng nhớ ơi ngày chiến thắng

Chân chưa vẹt trên nẻo đường vạn dặm

Áo nào phai không sót chút màu xưa

Đêm hôm nay tôi trở về lành lạnh

Sông sâu buồn lấp lánh sao lưa thưa

Tôi có người vợ trẻ đẹp như thơ

Tuổi chớm đôi mươì cưới buổi dâng cờ

Má trắng mịn thơm thơm mùa lúa chín

Ai đã qua mà chẳng từng bịn rịn

Rời yêu thương nào đã mấy ai vui?

Em lặng buồn nhìn với lúc chia phôi

Tôi mạnh bước mà nghe hồn nhỏ lệ

Tôi còn người mẹ

Tóc đã ngả màu bông

Tuổi già non thế kỷ

Lưng gầy uốn nặng kiếp long đong

Nắng mưa từ buổi tang chồng

Tơ tằm rút mãi cho lòng héo hon

Ôi xa rồi! Mẹ tôi

Lệ nhoà mi mắt trông con phương trời

Có từng chợt tỉnh đêm vơi

Nghe giòn tiếng súng nhắc lời chia ly:

Mẹ ơi! Con mẹ tìm đi

Bao giờ hết giặc con về mẹ vui

Đêm nay trời lành lạnh

Sông sâu mừng lấp lánh sao lưa thưa

Ống quần nâu đã vá mụn giang hồ

Chắc tay súng tôi mơ về Nguyễn Huệ

Làng tôi kia bên trại thù quạnh quẽ

Trông im lìm như một nắm mồ ma

Có còn không! Em hỡi mẹ tôi già?

Những người thân yêu khóc buổi tôi xa

Tôi là anh lính chiến

Theo quân về giải phóng quê hương

Mái đầu xanh bụi viễn phương

Bước chân đất đạp xiêu đồn luỹ địch

Này, anh đồng chí!

Người bạn pháo binh

Đã đến giờ chưa nhỉ?

Mà tôi nghe như trại giặc tan tành

Anh rót cho khéo nhé!

Không lại nhầm nhà tôi

Nhà tôi ở cuối thôn Đồi

Có giàn thiên lý

Có người tôi thương.

Âm nhạc được sử dụng: Winter Story - Eric Chiryoku

Đất Nước - Cụm từ thân thuộc nhưng vô cùng thiêng liêng và cao quý. Với chủ đề này, nhà thơ Nguyễn Khoa Điểm đã thể hiện hết thảy những cảm nhận của mình qua bài thơ "Đất Nước" của mình. Vài nét về tác giả: Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm sinh ngày 15-4-1943, tại thôn Ưu Điềm, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Ông từng là ủy viên Bộ Chính trị, bí thư Trung ương Đảng khóa IX, trưởng Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, đại biểu Quốc hội khóa X, bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin.Vài nét về hoàn cảnh bài thơ:Bài thơ nằm trong bản Trường ca Mặt đường khát vọng được tác giả sáng tác năm 1971 tại chiến khu Trị - Thiên. Và một số đoạn trích đầu của bài thơ đã từng xuất hiện trong sách giáo khoa ngữ văn 12.Âm nhạc được sử dụng: https://www.youtube.com/watch?v=T6rcE2wgnSQĐối với Như Podcast, đây cũng là bài thơ đã từng làm khó bản thân trong kỳ thi đại học năm đó.

Quý thính giả có thể đọc toàn bộ bản trường ca qua trang web của Thi Viện như sau: https://byvn.net/AQqQ

"Bài thơ đầu anh viết tặng em

Là bài thơ anh kể về đôi dép..."

Có lẽ với nhiều độc giả thi ca, hình ảnh trong bài thơ "Đôi dép" đã mang lại những cảm xúc khó quên. Đôi dép - một vật dụng dường như chỉ để bảo vệ bàn chân con người, nhưng dưới tâm tư, ngòi bút lãng mạn của tác giả Nguyễn Trung Kiên, tác giả đã mượn hình ảnh đôi dép để kể về những cảm xúc rất thật trong tình yêu đôi lứa.

Có rất nhiều thông tin xoay quanh về năm sáng tác cũng như tác giả bài thơ chính. Quý thính giả có thể tìm hiểu thêm về cuộc đời đặc biệt của tác giả bài thơ qua : https://www.nguoiduatin.vn/phut-trai-long-hiem-hoi-cua-tac-gia-bai-tho-doi-dep-20452559.htm

Âm nhạc: Forever - Stratovarius (Instrumental version): https://www.youtube.com/watch?v=bbn1IbS-Muk

Đôi dép

Bài thơ đầu anh viết tặng em

Là bài thơ anh kể về đôi dép

Khi nỗi nhớ ở trong lòng da diết

Những vật tầm thường cũng biến thành thơ

Hai chiếc dép gặp nhau tự bao giờ

Có yêu nhau đâu mà chẳng rời nửa bước

Cùng gánh vác những nẻo đường xuôi ngược

Lên thảm nhung xuống cát bụi cùng nhau

Cùng bước mòn, không kẻ thấp người cao

Cùng chia sẻ sức người đời chà đạp

Dẫu vinh nhục không đi cùng người khác

Số phận chiếc này phụ thuộc chiếc kia

Nếu ngày nào một chiếc dép mất đi

Mọi thay thế đều trở nên khập khiễng

Giống nhau lắm nhưng người đời sẽ biết

Hai chiếc này chẳng phải một đôi đâu

Cũng như mình trong những lúc vắng nhau

Bước hụt hẫng cứ nghiêng về một phía

Dẫu bên cạnh đã có người thay thế

Mà trong lòng nỗi nhớ cứ chênh vênh

Đôi dép vô tri khắng khít song hành

Chẳng thề nguyền mà không hề giả dối

Chẳng hứa hẹn mà không hề phản bội

Lối đi nào cũng có mặt cả đôi

Không thể thiếu nhau trên những bước đường đời

Dẫu mỗi chiếc ở một bên phải trái

Nhưng tôi yêu em ở những điều ngược lại

Gắn bó đời nhau vì một lối đi chung

Hai mảnh đời thầm lặng bước song song

Sẽ dừng lại khi chỉ còn một chiếc

Chỉ còn một là không còn gì hết

Nếu không tìm được chiếc thứ hai kia.

Nguyễn Trung Kiên

Bên cạnh Tây Tiến, Mây đầu ô cùng là một tác phẩm được yêu thích của Nhà thơ Quang Dũng. Bài thơ được ông sáng tác vào năm 1970 và in trong tập thơ cùng tên.

Gửi MID 📨🌸

——————-

Mây đầu ô - Nhà thơ Quang Dũng

Mây ở đầu ô mây lang thang

Ôi! Chật làm sao

Góc phố phường

Mây ở đầu ô

Hẹn những chân trời xa lạ

Qua một ngọn cột đèn

Chiều tối lại bừng con mắt đỏ

Cành bàng mái cũ khẳng khiu

Vườn đẹp khi mùa rụng lá

Cành bàng lại mở tàn xanh

Mùa hạ về theo chim sẻ

Nhưng ta có gì

Tự thấy những ngày không tẻ?

Mây trắng lang thang

Gió đuổi bời bời phố chật

Những lớp người hai mươi tuổi

Ca nước đập vỏ bình toong

Khăn mặt thấm mồ hôi

Bụi đỏ

Bụi vàng

Trung du bóng cọ

Nắng đốt màu da họ

Là nắng triền cao

Tay sém ngấn mặt trời

Là trời công trường xa tít tắp

Áo ngực xanh yếm biển

Bay bay dãi mũ Hải Quân

Những gã hai mươi mùa xuân

Từ đâu thổi vào thành phố?...

Mây mùa thu

Lọt qua trời hẹp ngõ

Lướt nhanh qua mái ngói ba tầng

Tiếng dương cầm...

Ta theo tiếng nhạc

Bay khỏi mái nhà

Ta mê xanh thẳm

Như cánh chim trời

Thấy

Mình còn sức trẻ

Ơi! Những bạn tôi

Vào lớp tuổi năm mươi

Mây ở đầu ô

Trời xanh lộng thế...

Âm nhạc và hiệu ứng âm thanh và hình ảnh được sử dụng từ Canva.

Âm nhạc: Amber - Elad Perez

Hàn Mặc Tử (1912 - 1940) tên thật là Nguyễn Trọng Trí, quê làng Lệ Mỹ, Đồng Hới, Quảng Bình.

Với cuộc đời nhiều đau đớn thăng trầm, thơ của Hàn Mặc Tử mang nhiều tâm tư, chiều sâu trong nội tâm.

Bài thơ Đây Thôn Vĩ Dạ được sáng tác vào năm 1938 và in trong tập Thơ điên (về sau đổi thành Đau thương). Bài thơ được lấy cảm hứng từ tấm ảnh về phong cảnh Huế và lời hỏi thăm của người con gái mà Hàn Mặc Tử đã ôm ấp mối tình đơn phương khi còn làm ở sở Đạc Điền.

-----------------

BÀI THƠ: ĐÂY THÔN VĨ DẠ - NHÀ THƠ HÀN MẶC TỬ

ÂM NHẠC ĐƯỢC SỬ DỤNG: Adagio - Secret Garden - Piano cover - Caliko Kat (https://youtu.be/rXeCgCu0kgs?si=TWvGaZ6uBYAQKn-o)

------------------

ĐÂY THÔN VĨ DẠ

Sao anh không về chơi thôn Vĩ?

Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên.

Vườn ai mướt quá, xanh như ngọc

Lá trúc che ngang mặt chữ điền.

Gió theo lối gió, mây đường mây,

Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay...

Thuyền ai đậu bến sông trăng đó,

Có chở trăng về kịp tối nay?

Mơ khách đường xa, khách đường xa,

Áo em trắng quá nhìn không ra...

Ở đây sương khói mờ nhân ảnh,

Ai biết tình ai có đậm đà?