- Patronite: https://patronite.pl/EICR

- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr

- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ

Według najnowszych danych Eurostatu (za 2024 rok), faktyczny czas pracy w głównym miejscu zatrudnienia wynosił w Unii Europejskiej średnio 36 godzin tygodniowo – to przeciętnie można przeliczyć na pięć dni pracy po 7 godzin i 12 minut.

Najdłużej pracującymi byli Grecy (39,8 godzin tygodniowo) i Bułgarzy (39). Na trzecim miejscu byli Polacy (38,9 godzin). Mówi to nam o absolutnej dominacji zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy.

Kto był po przeciwnej stronie tabeli? Finowie (34,9 godzin tygodniowo), Duńczycy, Austriacy i Niemcy (po 33,9 godzin) oraz Holendrzy (32,1 godzin).

Tak, Holendrzy przeciętnie pracują mniej więcej tyle, ile trwałby czterodniowy tydzień pracy po 8 godzin dziennie. Skrócenie czasu pracy nie wydarzyło się tam jednak dzięki państwowym regulacjom. Czy to oznacza, że powinniśmy po prostu zaczekać na to, aż wolny rynek skróci nam czas pracy? Nie tak prędko!

Bibliografia:

Actual and usual hours of work, Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Hours_of_work_-_annual_statistics&oldid=546213

Part-time and full-time employment – statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Part-time_and_full-time_employment_-_statistics

Holendrzy nie potrzebują rządowych programów. Sami wprowadzają 4-dniowy dzień pracy, Dawid Błaszkiewicz, Obserwator Gospodarczy, https://obserwatorgospodarczy.pl/2025/10/18/holendrzy-nie-potrzebuja-rzadowych-programow-sami-wprowadzaja-4-dniowy-dzien-pracy/

Maciej Albinowski, Piotr Lewandowski, Karol Madoń, Czy czterodniowy tydzień pracy w Polsce jest uzasadniony?, https://ibs.org.pl/wp-content/uploads/2024/11/IBS_Policy_Paper_3_2024_PL.pdf

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

- Patronite: https://patronite.pl/EICR

- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr

- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ

Choć konto na jakimś medium społecznościowym ma 60 proc. Polaków, to od 2023 roku spada odsetek osób, które w ostatnim miesiącu coś w nich opublikowały. Dotyczy to wszystkich grup wiekowych z wyjątkiem osób najstarszych. Trend powolnego odchodzenia od sociali to nie tylko polska specjalność. Proces widoczny jest na całym świecie.

Dlaczego tak się dzieje? Naszym zdaniem wynika to z zagównienia (wypełnienie social mediów treściami marketingowymi) oraz ich profesjonalizacji (nie masz czego szukać jako twórca konkurując z firmami mającymi dziesiątki albo setki tysięcy złotych socialowych budżetów). Do tego w mediach społecznościowych widziałeś już prawie wszystko. Koniec końców dla niektórych może się wydawać, że kontent na portalach jest robiony przez boty dla botów. A my jesteśmy tylko biernymi obserwatorami tego pozbawionego życia spektaklu.

==

Bibliografia:

Korzystanie z internetu w 2025 roku, CBOS, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2025/K_060_25.PDF

Tygodnik PIE, Polski Instytut Ekonomiczny, https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2025/10/Tygodnik-PIE_40-2025.pdf

Czy media społecznościowe w końcu osiągnęły szczyt? Rozwój sztucznej inteligencji i spadek czasu spędzanego przed ekranem, John Burn-Murdoch, Irish Times, https://www-irishtimes-com.translate.goog/business/2025/10/07/has-social-media-finally-peaked-the-rise-of-ai-and-decline-of-screen-time/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=pl&_x_tr_hl=pl&_x_tr_pto=sge#:~:text=Across%20the%20developed%20world%2C%20adults,%E2%80%93%20teens%20and%2020%2Dsomethings.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

- Patronite: https://patronite.pl/EICR

- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr

- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ

Prawo i Sprawiedliwość stworzyło 500 stronicowy dokument quasi-programowy "Myśląc Polska". Znalazły się w nim takie postulaty jak bony mieszkaniowe dla rodziców pierwszego i trzeciego dziecka, waloryzacja 800+ oraz - może najbardziej śmiały pomysł gospodarczy ostatnich lat - 500 zł dla każdego dorosłego Polaka. Pachnie jak dochód podstawowy?

Problemy z tym ostatnim. Po pierwsze nie jest on "podstawowy", ponieważ nie zaspokoiłby podstawowych potrzeb. Minimum egzystencji dla jednoosobowego gospodarstwa domowego to około 1000 zł. Drugi - to bardzo drogi projekt, na który nie do końca wiadomo skąd wziąć pieniądze. Żeby go zrealizować musielibyśmy albo wprowadzić niemałą rewolucję w podatkach, albo zadłużyć się jeszcze bardziej. Albo jedno i drugie. Żadna z tych rzeczy nie jest niemożliwa. Pytanie tylko po co to robić, skoro nie do końca wiadomo czemu taki program miałby służyć.

Tymczasem za ułamek tej kwoty można byłoby znieść skrajne ubóstwo, uporać się z problemem bezdomności i wyraźnie poprawić działanie służby zdrowia.

Bibliografia:

Statystyki dotyczące płodności, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Fertility_statistics&action=statexp-seat&lang=pl#Prawie_po.C5.82owa_dzieci_urodzonych_w_UE_w_2023_r._urodzi.C5.82a_si.C4.99_u_matek_po_raz_pierwszy

Sytuacja demograficzna Polski do 2024 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-polski-do-2024-r-,40,5.html

Oskar Sobolewski, Populacja Polski się kurczy. Spadek o ponad 150 tysięcy osób w rok, https://www.money.pl/gospodarka/oskar-sobolewski/populacja-polski-sie-kurczy-spadek-o-ponad-150-tysiecy-osob-w-rok-7122690570230560a.html

T. Żółciak, G. Osiecki, Bon na 100 tysięcy za trzecie dziecko? Tak PiS chce wygrać wybory https://www.money.pl/gospodarka/goracy-polityczny-weekend-bon-na-100-tys-zl-nowy-rodzaj-kredytow-ludzie-pis-sypia-pomyslami-7213998484515488a.html

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

- Patronite: https://patronite.pl/EICR

- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr

- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ

Tym odcinkiem zdenerwujemy wiele osób. Ile razy słyszeliście opowieść o tym, że dzisiaj młodzi "wydają połowę pensji na wynajem"? Prawdopodobnie bardzo wiele. A ile znacie młodych osób, które naprawdę przeznaczają połowę swojej pensji na ten cel? Prawdopodobnie nie znacie nikogo takiego.

Społeczne postrzeganie kosztów wynajmu jest nieco zbliżone do społecznego postrzegania klasowości. Kiedy zapyta się ludzie jak wygląda struktura klasowa w Polsce to najczęściej odpowiedzą, że ma kształt piramidy z wieloma biednymi osobami na dole i wąską elitą na górze. Kiedy jednak rekonstruujemy tę strukturę w oparciu o autodeklaracje, to wychodzi nam coś w rodzaju bączka - społeczeństwo klasy średniej.

Eurostat przedstawia nam dane na temat tak zwanego przeciążenia kosztami mieszkaniowymi. Oznacza ono odsetek gospodarstw domowych wydających ponad 40 proc. swojego dochodu rozporządzalnego na cele mieszkaniowe. Okazuje się, że w Polsce jedynie około 5 proc. osób w wieku 15-29 lat mieszka w gospodarstwach domowych przeciążonych kosztami mieszkaniowymi. I jest to jeden z niższych wskaźników w UE. Wydawanie połowy swojej wypłaty na mieszkanie prawdopodobnie więc się zdarza, ale jest niezwykle rzadkie.

Bibliografia:

When do young people in the EU leave home?, https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-eurostat-news/w/ddn-20250923-1

Glossary:Housing cost overburden rate, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Glossary:Housing_cost_overburden_rate

Young people - housing conditions, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Young_people_-_housing_conditions

Overcrowding rate by age, sex and poverty status - total population, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ilc_lvho05a__custom_18227441/default/table

Housing in Europe – 2023 edition, https://ec.europa.eu/eurostat/web/interactive-publications/housing-2023

Persons living with their parents or contributing/benefiting from the household income (population aged 18 to 34 years), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ilc_lvps08__custom_18257857/default/table

Pokolenie gniazdowników w Polsce, https://stat.gov.pl/statystyki-eksperymentalne/jakosc-zycia/pokolenie-gniazdownikow-w-polsce,6,2.html

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

- Patronite: https://patronite.pl/EICR

- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr

- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ

Oczekiwana długość życia mężczyzn w Polsce jest krótsza o 7,5 roku od oczekiwanej długości życia kobiet. To jedna z największych różnic w Europie. Mówiąc precyzyjnie - tylko w sześciu krajach UE ta różnica była większa.

Dlaczego tak się dzieje? Niektórzy chcieliby zrzucić winę na patriarchat. Problem w tym, że to wiele nie wyjaśnia. Trzeba prześledzić konkretne czynniki, które kontrybuują do tej tragicznej nierówności i zastanowić się nad przyczynami każdego z nich.

Jest w tym wszystkim jeszcze jedna smutna wiadomość. Choć możliwe jest zmniejszanie różnicy w długości życia na korzyść mężczyzn, to - być może - nigdy nie da się jej ograniczyć do zera.

Bibliografia:

Tygodnik Polskiego Instytutu Ekonomicznego https://pie.net.pl/tygodnik-gospodarczy-36-2025-11-wrzesnia-2025/

Dane Eurostat https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Mortality_and_life_expectancy_statistics#Life_expectancy_at_birth

Samobójstwa i próby samobójcze w latach 2020-2024, Biuro do spraw zapobiegania próbom samobójczym, https://zapobiegajmysamobojstwom.pl/wp-content/uploads/Raport-zachowania-samobojcze-2020-2024-2.pdf

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

- Patronite: https://patronite.pl/EICR

- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr

- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ

Połowa wszystkich sztuk broni będących w rękach prywatnych jest własnością Amerykanów. To przekłada się na ponure statystyki zgonów. Ale czy nie jest tak, że "br*ń ratuje życie"? Cóż, może czasem tak się zdarza. Ale statystycznie jeżeli zostaniesz zaatakowany i jednocześnie jesteś uzbrojony, to masz pięciokrotnie większe ryzyko bycia... postrzelonym.

A dlaczego w Szwajcarii, gdzie w jednej trzeciej gospodarstw domowych jest br*ń nie ma tylu strzelanin, co w USA? Między innymi na to pytanie odpowiadamy w tym (nie)kontrowersyjnym odcinku.

Bibliografia:

Wolfgang Stroebe, Pontus LeandeR , Arie W. Kruglanski, Aggression and Violent Behavior, Gun ownership and gun violence: A comparison of the United States and Switzerland Author links open overlay panel , https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1359178924000776

JOHN GRAMLICH, What the data says about gun deaths in the U.S., https://www.pewresearch.org/short-reads/2025/03/05/what-the-data-says-about-gun-deaths-in-the-us/

BROŃ - POZWOLENIA, https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/bron/186394,Bron-pozwolenia.html

Jeszcze raz o kwestiach związanych z obronnością, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_103_22.PDF

Key facts about Americans and guns, https://www.pewresearch.org/short-reads/2024/07/24/key-facts-about-americans-and-guns/

Gun Ownership by Country 2025, https://worldpopulationreview.com/country-rankings/gun-ownership-by-country

GUN VIOLENCE IN THE UNITED STATES 2023: EXAMINING THE GUN SUICIDE EPIDEMIC, https://publichealth.jhu.edu/center-for-gun-violence-solutions/annual-gun-violence-data

Investigating the Link Between Gun Possession and Gun Assault Charles C Branas, Therese S Richmon, Dennis P Culhane, Thomas R Ten Have, Douglas J Wiebe, The American Journal of Public Health, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2759797/

Wolfgang Stroebe, Pontus LeandeR , Arie W. Kruglanski, Aggression and Violent Behavior, Gun ownership and gun violence: A comparison of the United States and Switzerland Author links open overlay panel , https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1359178924000776

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

- Patronite: https://patronite.pl/EICR

- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr

- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ

W 2024 roku banki zanotowały rekordowe zyski w wysokości ponad 40 mld zł. Jest możliwe, że w 2025 roku ustanowią kolejny rekord. Jednocześnie instytucje te nie zrobiły w zasadzie nic, żeby dochrapać się takiej "górki". W wyniku inflacji i wysokich stóp procentowych (nasze) pieniądze spadły im z nieba.

Z tego powodu, jak również z powodu wydatków na zbrojenia pojawił się pomysł, aby nieco banki "przyciąć". W jaki sposób? Przez podwyższenie im CIT-u. Czy to dobry pomysł? I dlaczego odpowiedź brzmi "tak"?

Bibliografia:

Związek Banków Polskich, Propozycja Ministerstwa Finansów zwiększająca stawkę podatku CIT dla banków, https://www.zbp.pl/getmedia/bb170c52-2d5a-476d-b4de-5d4af886c367/Propozycja-Ministerstwa-Finansow-zwiekszajaca-stawke-podatku-CIT-dla-bankow_final

Tomasz Sąsiada, Money.pl, Podatek dla banków w górę. Rząd podał nowe stawki, https://www.money.pl/podatki/podatek-dla-bankow-w-gore-rzad-podal-nowe-stawki-7191714749467392a.html

NBP, Dane finansowe sektora bankowego, https://nbp.pl/statystyka-i-sprawozdawczosc/statystyka-monetarna-i-finansowa/dane-finansowe-sektora-bankowego/

Money.pl, Prezydent zablokuje wyższy CIT dla banków? Szefernaker: czekamy na szczegóły, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Prezydent-zablokuje-wyzszy-CIT-dla-bankow-Szefernaker-Czekamy-na-szczegoly-8998622.html

Hanna Czarnecka, BiznesAlert, https://biznesalert.pl/banki-licza-na-weto-prezydenta-palac-rozwaza-wlasny-projekt-ustawy/

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

- Patronite: https://patronite.pl/EICR

- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr

- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ

Internetowi komentatorzy dzielnie wspierani przez armię rosyjskich trolli (bądź odwrotnie) nierzadko mówią, że spora część Ukraińców przyjechała do nas, żeby żyć tu na zasiłkach. Mówiąc delikatnie, liczne badania nie potwierdzają tej hipotezy.

Mało tego, Ukraińcy są częściej aktywni zawodowo w naszym kraju niż Polacy. Dlaczego? O tym opowiadamy w odcinku.

Bibliografia:

Joop Adema i inni, PNAS Proceedings of the National Academy of Sciences, Refugees from Ukraine value job opportunities over welfare, https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2502420122

Polski Instytut Ekonomiczny, Tygodnik PIE, https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2025/08/Tygodnik-PIE_34-2025.pdf

Krystyna Garbicz, OKO Press, Ponad 70% uchodźców z Ukrainy jest aktywnych zawodowo. „Zupełnie niezwykły poziom”, https://oko.press/prof-kaczmarczyk-uchodzcy-z-ukrainy-na-polskim-rynku-pracy

Jolanta Ojczyk, Business Insider, Donald Tusk kontra Karol Nawrocki. 800 plus zniknie z kieszeni niepracujących Ukraińców?, https://businessinsider.com.pl/prawo/800-plus-i-pomoc-dla-ukraincow-nawrocki-kontra-tusk-oto-kluczowe-roznice/7b8wj32

Piotr Lewandowski i inni, IBS, The Role of Job Task Degradation in Shaping Return Intentions: Evidence from Ukrainian War Refugees in Poland, https://ibs.org.pl/wp-content/uploads/2025/03/Job_task_degradation_return_intentions_Ukrainian_refugees_IBS_WP_202501.pdf

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

- Patronite: https://patronite.pl/EICR

- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr

- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ

Kilka tygodni temu w Helsinkach minął rok, od kiedy na tamtejszych drogach nikt nie zginął. Ważną częścią polityki fińskiej stolicy odnoszącej się do bezpieczeństwa ruchu było ograniczenie prędkości do 30 km/h. Jednak to nie jedyny element systemu. Być może nawet nie najważniejszy, bowiem liczba tragicznych wypadków malała tam znacząco na długo przed wprowadzeniem ograniczenia. Średnia roczna liczba ofiar z ostatnich 15 lat wynosi około 5.

Mało tego, jeśli by przeskalować Helsinki do wielkości Warszawy, to zgonów spowodowanych wypadkami byłoby kilkanaście rocznie. Tymczasem w stolicy naszego kraju w 2024 na drogach zginęło "zaledwie" 26 osób. Nie mamy więc do czynienia z ogromną różnicą w śmiertelności.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

- Patronite: https://patronite.pl/EICR

- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr

- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ

Od miesięcy politycy prześcigają się na podatkową demagogię. Karol Nawrocki stwierdził nawet, że nie podpisze żadnej ustawy, która podwyższała podatki. Jednym z pomysłów, w które poszły przed wyborami niemal wszystkie ugrupowania było podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł. To jednak wiązałoby się z dziurą w postaci co najmniej 40 mld zł. Jak ją zapełnić? O tym żaden z kandydatów nie powiedział.

Bibliografia:

Tomasz Sąsiada, money.pl, „Być może przyjdzie taki moment”. Nawrocki mówi, co z podwyżką kwoty wolnej, https://www.money.pl/gospodarka/byc-moze-przyjdzie-taki-moment-nawrocki-mowi-co-z-podwyzka-kwoty-wolnej-7187133605612288a.html

100 konkretów Koalicji Obywatelskiej, https://100konkretow.pl/wszystkie-konkrety/

Jakub Szymczak, OKO.press, Kwota wolna 60 tys. zł – mijają dwa lata od tej obietnicy KO. Tylko czy w ogóle warto ją spełniać?, https://oko.press/kwota-wolna-60-tys-obietnica-wywiad-myck

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.