Rzeczpospolita Obojga Narodów fascynuje i oburza. Sienkiewiczowi ten wyjątkowy moment w naszej historii posłużył do kanwy opowieści niosącej pokrzepienie serc rodaków żyjących pod zaborami. W trwającej obecnie dyskusji stanowi punkt odniesienia do rozliczenia systemu opartego na wyzysku, a nawet źródło współczesnych polskich grzechów i słabości.

W tym odcinku Raportu o książkach zapraszam na rozmowę z Pawłem Rzewuskim, autorem znakomitej powieści „Krzywda”, która kreśli bogaty, złożony, zróżnicowany, pełen paradoksów i zjawisk nadzwyczajnych obraz Pierwszej Rzeczpospolitej w pierwszej połowie XVII wieku. Napisana w formie szlacheckiej gawędy powieść szkatułkowa o losach szlachcica Stanisława Wróblewskiego herbu Krzywda w tej samej czasoprzestrzeni umiejscawia sejmiki, rokosze, szlachciców, chłopów, a także zjawy, wilkołaki i diabły.

W opowieści Pawła Rzewuskiego nic nie jest jednoznaczne i nic nie jest czarno białe „Krzywda” to  trzymająca w napięciu powieść grozy, ale też refleksja nad dziedzictwem Rzeczpospolitej Obojga Narodów, którego nie powinno się sprowadzać do mitów – ani tych chwalebnych, ani tych nikczemnych.

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Gość: Paweł Rzewuski

Realizacja: Kris Wawrzak i Marcin Trojanowicz

Książka: „Krzywda” Paweł Rzewuski / Wydawnictwo ArtRage

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

TikTok po raz kolejny uniknął zakazu działania w USA. Prezydent Trump najpierw odsunął decyzję w czasie, a następnie poinformował, że władze dogadały się z firmą w sprawie sprzedaży jej amerykańskich operacji. Nie jest jasne, czy Amerykanie przejmą kontrolę nad algorytmem serwisu. Trump zapowiada też szybkie porozumienie handlowe z Chinami, a równocześnie zachęca kraje NATO do nakładania wysokich ceł na chińskie towary. O co chodzi w tej polityczno-gospodarczej rozgrywce? I jakie znaczenie ma w niej zamknięcie granic Polski z Białorusią?

Władze Syrii przełożyły wybory, które po raz pierwszy od upadku reżimu Asada miały wyłonić reprezentację społeczeństwa. Dlaczego opozycja nie uznaje tych wyborów za demokratyczne. Czy tymczasowe władze są w stanie opanować ten rozbity politycznie i zniszczony wojną kraj?

Javier Milei przegrał wybory w regionie Buenos Aires i traci poparcie Argentyńczyków. Mimo to nie wycofuje się z twardej polityki cięć budżetowych. Czy to początek końca rządów prezydenta z piłą mechaniczną jako narzędziem władzy?

Prezydent Trump z wizytą w Zjednoczonym Królestwie. Obie strony podkreślają znaczenie specjalnych relacji między Londynem a Waszyngtonem. Ale na czym one polegają w czasach Trumpa?

Paryż, Londyn i inne miasta europejskie wprowadzają ograniczenia w ruchu SUV-ów oraz drastycznie podwyższają ich właścicielom opłaty za parkowanie. Skąd fascynacja samochodami, które nie mieszczą się na ulicach?

A także: Pokaż, co masz na talerzu, a powiem ci kim jesteś czyli jedzenie jako motor historii.

Rozkład jazdy: 

(02:42) Dominik Mierzejewski: Czy USA dogadały się z Chinami

(26:13) Jagoda Grondecka: Syria próbuje odzyskać stabilność

(51:22) Grzegorz Dobiecki: Świat z boku - Raport z talerza, czyli polityka żołądkowa (gorzka)

(58:22) Podziękowania

(1:04:55) Marcin Żyła: Dlaczego ludzie jeżdżą SUV-ami?

(1:24:20) Jakub Krupa: Trump w Windsorze i w Chequers

(1:51:17) Joanna Gocłowska Bolek: Milei przegrywa po raz pierwszy

(2:09:53) Do usłyszenia

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Dyrektor FBI Kash Patel potwierdził, że DNA zebrane z ręcznika owiniętego na karabinie, którym zastrzelono Charliego Kirka odpowiada DNA 22-letniego Tylera Robinsona, podejrzanego o zabójstwo. Robinson został oficjalnie oskarżony o popełnienie morderstwa, prokuratorzy domagają się dla niego kary śmierci. Kirk, prawicowy polityk i influencer, jedna z najważniejszych postaci ruchu MAGA został zabity w ubiegłą środę podczas występu na Uniwersytecie Utah Valley. Morderstwo Kirka wywołało w Stanach Zjednoczonych burzę w opinii publicznej. Republikanie oskarżają lewicę o podsycanie nienawiści i przemocy, a morderstwo Kirka traktują jako ich przejaw. Demokraci wskazują, że nie ma jak dotąd dowodów na lewicowe powiązania podejrzanego. Czy w Stanach Zjednoczonych rzeczywiście mamy do czynienia z bezprecedensowym wzrostem przemocy na tle politycznym? Jeśli tak, to kto jest za nią odpowiedzialny? Jak śmierć Charliego Kirka wpłynie na politykę amerykańską, zwłaszcza na ruch MAGA oraz na jego najbardziej skrajnych przeciwników?

Gość: Marcin Fatalski

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Gościem tego odcinka jest palestyński pisarz, prawnik i aktywista Raja Shehadeh, autor takich książek jak: „Palestyńskie wędrówki. Zapiski o znikającym krajobrazie”, „Obcy w domu”, „Dziennik  czasu okupacji” i tej najnowszej „Dlaczego Izrael boi się Palestyny?”

„Chciałem zachować w słowach to, co zostało utracone w rzeczywistości, bo miałem świadomość, że ten krajobraz bardzo szybko znika i użyłem słów, aby stworzyć obraz, malowniczy widok tej ziemi dla przyszłych pokoleń” – mówi Raja Shehadeh w rozmowie, którą nagraliśmy w deszczowy poranek w Krakowie.

To będzie opowieść o życiu zdefiniowanym przez wojnę, o sile języka, o miłości do ziemi i o nadziei - bo jak pisze Raja Shehadeh w swojej najnowszej książce:

„Większości Palestyńczyków, którzy nie należą do Hamasu, tym Izraelczykom, którzy mogli jedynie oglądać z niedowierzaniem, jak postępuje ich rząd, a nie byli w stanie zatrzymać tego koszmaru; tym wszystkim z nas, którzy wierzą nad wszelką wątpliwość, że jedyną przyszłością dla obu narodów jest współistnienie – przyszłość może wydawać się ponura. Ale przecież patrząc na dzieje regionu, można zauważyć, że dopiero po wielkich wstrząsach następują rzeczy napawające nadzieją”.

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Gość: Raja Shehadeh

Książki:

Palestyńskie wędrówki / Wydawnictwo Karakter / przekład Anna Sak

Dlaczego Izrael boi się Palestyny / Wydawnictwo Karakter / przekład Anna Sak

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Rozpoczęły się manewry ZAPAD-25, czyli rosyjsko-białoruskie ćwiczenia wojskowe, w tym roku prowadzone głównie na północno-wschodnich poligonach Białorusi. Jaki jest ich cel i dlaczego w tym roku mają bardziej ograniczony charakter w porównaniu z poprzednimi edycjami tych ćwiczeń?

W czwartek władze Białorusi wypuściły 52 więźniów politycznych – to wynik mediacji amerykańskich. Amerykanie znieśli też sankcje na białoruską linię lotniczą Belawię. O co chodzi w zbliżeniu Waszyngtonu i Mińska?

Państwa NATO podsumowują skutki i wyzwania, jakie postawiła przed sojuszem Rosja, dokonując ingerencji w polską przestrzeń powietrzną w nocy z wtorku na środę. Prezydent Trump uznał, że mogła to być pomyłka. Polski premier i minister spraw zagranicznych odrzucili taką możliwość. Czego dowiedzieliśmy się o możliwościach obronnych Polski i NATO w ostatnich dniach? O czym świadczy umiarkowana reakcja amerykańskiego prezydenta? I co na to wszystko Kreml?

Były prezydent Brazylii Jair Bolsonaro został skazany na długoletnie więzienie za próbę zamachu stanu. Brazylia jest podzielona na zwolenników i przeciwników Bolsonaro, a Stany Zjednoczone grożą jej poważnymi konsekwencjami. Co załatwia, a czego nie załatwia Brazylijczykom skazanie Bolsonaro?

W Nepalu tysiące młodych ludzi wyszło na ulice w proteście przeciwko korupcji i nepotyzmowi władz. W krwawych starciach płonęły budynki publiczne, ponad 20 osób straciło życie. Czy „pokolenie Z” zmieni polityków tego kraju?

Ruszyła Wielka Tama Odrodzenia na Błękitnym Nilu – flagowy projekt modernizacyjny dla Etiopii. Niedaleko granicy z Sudanem powstało gigantyczne jezioro, z którego woda będzie dostarczać energię dla Etiopii i państw ościennych. Etiopia świętuje, Egipt boi się o swoją przyszłość – dlaczego?

Czy zwykli ludzie mogą uratować bankrutujący klub piłkarski? Mogą, a historia hiszpańskiego Realu Oviedo jest tego najlepszym przykładem. Historia klubu z Asturii pokazuje, że nawet dziś w futbolu liczą się lojalność i wiara we własne siły.

A także: Pokojowa Nagroda Nobla – łakomy kąsek dla wszystkich, którzy w walce o pokój nie biorą jeńców.

Rozkład jazdy:

(03:08) Zbigniew Parafianowicz: Wnioski z ingerencji Rosji, Zapad 25, Łukaszenka wypuszcza część więźniów

(25:13) Janina Petelczyc: Bolsonaro skazany

(46:13) Grzegorz Dobiecki: Świat z boku - Wojna o pokój

(52:10) Podziękowania

(58:18) Michał Banasiak: Real Oviedo uratowany przez kibiców

(1:13:16) Patryk Kugiel: Młodzi protestują w Nepalu

(1:34:02) Wojciech Jagielski: Etiopia wygrywa spór o tamę z Egiptem

(1:56:58) Do usłyszenia

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Dziś w nocy rosyjskie drony naruszyły przestrzeń powietrzną Polski. Według premiera Tuska doszło co najmniej do 19 przypadków wtargnięć dronów na terytorium Polski. Do ingerencji doszło w trakcie ataku Rosji na Ukrainę, choć – jak potwierdził premier – spora część dronów nadleciała znad Białorusi. Jak poinformowały władze, bezzałogowce zostały zestrzelone, a ich szczątki spadły na tereny wschodniej Polski. Nie ma strat w ludziach, a skala zniszczeń jest na razie oceniana. To był pierwszy przypadek udziału jednostek NATO w likwidacji rosyjskiego zagrożenia na terenie Sojuszu. Źródło w NATO powiedziało agencji Reuters, że incydent był celowym wtargnięciem rosyjskich dronów na terytorium NATO. Polski rząd podjął konsultacje z partnerami w ramach art. 4 Traktatu Północnoatlantyckiego. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała w Parlamencie Europejskim, że mieliśmy do czynienia z bezmyślnym i celowym naruszeniem przestrzeni powietrznej Polski i Europy.

Jaki był cel rosyjskiej operacji? Czy należy ją wiązać z rozpoczynającymi się w piątek ćwiczeniami ZAPAD 2025? Jaka może być reakcja NATO i Unii?

Gość: Justyna Gotkowska

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Skandalista, prorok, a może ikonograf współczesnej Francji? Kim jest Michel Houellebecq – bohater najnowszej odsłony raportowego cyklu FICTION / NON-FICTION?

Mój znakomity gość, na którego życzenie omówimy powieść „Serotonina”, nazywa Houellebecqa twórcą oraz jedynym przedstawicielem „realizmu kostycznego”.

Powieści tego francuskiego pisarza wytrącają ze strefy komfortu, czasem bolą, czasem są wręcz nie do zniesienia. Pytanie – po co Houellebecq tak bardzo nas prowokuje? Czy wciągając czytelnika do świata duchowej i emocjonalnej pustki, moralnej brzydoty i autodestrukcji próbuje go przed czymś przestrzec?

Czy „Serotonina” to opis nadchodzącego zmierzchu zachodniego społeczeństwa XXI wieku? Diagnoza rozpadu francuskiego społeczeństwa? A może rozpaczliwa oda do miłości? A jeśli tak, to czy Houellebecq, słynący z wyjątkowej obsceniczności na granicy pornografii, jest tak naprawdę nowym romantykiem?

A może to tylko kolejna pusta etykieta, bo wielkość tego francuskiego powieściopisarza polega między innymi na tym, że nie sposób go zaszufladkować?

Jaki obraz współczesnej Francji i Francuzów, ich tęsknot, marzeń, grzechów i upadków rysuje Houellebecq w „Serotoninie”, a także innych swoich powieściach?

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Gość: Grzegorz Dobiecki

Książka: „Serotonina” Michel Houellebecq / tłumaczenie: Beata Geppert / Wydawnictwo W.A.B

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Rząd francuski przed decydującym głosowaniem w sprawie wotum zaufania. Premier Bayrou chce wprowadzić cięcia budżetowe, bez których – jak twierdzi – Francja nie wyjdzie ze spirali rosnącego zadłużenia i wydatków ponad stan. Prawie cała klasa polityczna i większość Francuzów nie chce się na to zgodzić. Czy Francois Bayrou będzie piątym upadłym premierem prezydenta Macrona w ostatnich dwóch latach? A jeśli upadnie, jaki pomysł ma opozycja na odbudowanie francuskiej gospodarki, która nie chce rosnąć? Czy zbliżamy się do końca V Republiki i jak taki koniec miałby wyglądać?

Po raz pierwszy od pięćdziesięciu lat liczba imigrantów w Stanach Zjednoczonych spadła licząc rok do roku. Amerykanie deportują setki obcokrajowców, głównie Latynosów, mimo uznania części tego typu praktyk za nielegalne przez sądy. Czy właśnie sądy wywrócą politykę migracyjną Donalda Trumpa?

Kolumbia ciągle w szoku po zabójstwie kandydata na prezydenta Miguela Uribe. Jak ten kraj próbuje zrzucić z siebie wizerunek państwa przemocy i narkotyków? I na ile ten obraz jest prawdziwy?

Komisja Europejska aprobuje umowę handlową Unii z krajami Mercosuru i Meksykiem. Dlaczego Francja i Włochy wycofały sprzeciw wobec umowy, czy Polska może ją jeszcze zmienić? Kto na niej traci, kto zyskuje?

A także: Kryptonimy operacji wojskowych jako poetycka zasłona przemocy i cierpienia fundowanego ich ofiarom.

Rozkład jazdy: 

(02:30) Joanna Nowicka: Rząd Francji na skraju upadku

(24:41) Andrzej Kohut: Mniej imigrantów w USA dzięki Trumpowi

(49:50) Grzegorz Dobiecki: Świat z boku - Suweren, Tłuczek i Homer

(56:30) Podziękowania

(1:02:46) Adrian Bąk: Kolumbia nie chce być narkopaństwem

(1:38:57) Bartłomiej Znojek: Mercosur przyjęty przez KE

(1:57:28) Do usłyszenia

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

We wtorek wstrząsy wtórne dotknęły wschodni Afganistan, dwa dni po potężnym trzęsieniu ziemi, w wyniku którego zginęło co najmniej 1400 osób, a 3 tysiące odniosło rany. Epicentrum trzęsienia o sile 6 w skali Richtera miało miejsce w nocy z niedzieli na poniedziałek, około 30 kilometrów od miasta Dżalalabad. Talibowie, którzy rządzą krajem od czterech lat, zwrócili się o pomoc humanitarną do różnych państw – część z nich odpowiedziała pozytywnie, część ma wątpliwości w związku z charakterem rządów w Kabulu. Przed dwoma tygodniami w stolicy władze zorganizowały uroczystości upamiętniające przejęcie władzy przez talibów w sierpniu 2021 roku. Co i czy cokolwiek w podejściu Zachodu do Afganistanu zmienia ostatnia tragedia? Jak przebiegają rządy talibów, kto na nich zyskuje, kto traci? I czy możliwa jest jakakolwiek znacząca zmiana w kraju?

Gość: Patryk Kugiel

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]

Richard Flanagan, jeden z najwybitniejszych powieściopisarzy naszych czasów, jest gościem tego odcinka Raportu o książkach.

Urodził się w niewielkiej wsi w Tasmanii, jego dziadkowie byli analfabetami, a ojciec był pierwszą osobą w rodzinie, która poszła do szkoły średniej.

Swojemu ojcu Richard Flanagan zadedykował jedną ze swoich najpiękniejszych powieści – Ścieżki Północy. Opowiada ona o zapomnianej przez historię zbrodni wojennej, jaką była budowa na rozkaz japońskiego cesarza Kolei Birmańskiej, zwanej także Koleją Śmierci.

Pracowało przy niej ćwierć miliona niewolników, głównie z Azji, ale byli wśród nich także jeńcy wojenni z Australii. Zmarło od 110 000 do 150 000 ludzi. Ojciec Richarda Flanagana należał do tych najsilniejszych, którzy przeżyli. Po latach nigdy nie wspominał o okrucieństwie strażników, lecz o dobru i człowieczeństwie współwięźniów. „W obozie zobaczyłem to, co w ludziach najlepsze” – mówił swoim dzieciom.

Flanagan pisał Ścieżki Północy przez 12 lat: „W pewnym momencie zostałem skazany na napisanie tej powieści, a przynajmniej tak mi się wydawało. Doszedłem do wniosku, że jeśli jej nie skończę, niczego w życiu już nie zdołam napisać” – mówi w rozmowie, do wysłuchania której zapraszamy.

Prowadzenie: Agata Kasprolewicz

Gość: Richard Flanagan

Książka: „Ścieżki Północy” – Richard Flanagan / przekład: Maciej Świerkocki / Wydawnictwo Czarne

---------------------------------------------

Raport o stanie świata to audycja, która istnieje dzięki naszym Patronom, dołącz się do zbiórki ➡️ ⁠https://patronite.pl/DariuszRosiak⁠

Subskrybuj newsletter Raportu o stanie świata ⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠⁠➡️ ⁠https://dariuszrosiak.substack.com⁠

Koszulki i kubki Raportu ➡️ ⁠https://patronite-sklep.pl/kolekcja/raport-o-stanie-swiata/⁠ [Autopromocja]